2005 zk ex Jaarplan IKN 2005
Inhoudsopgave Jaarplan 2005 IKN Ten geleide 5 1. Directie 6 2. Staf 7 Personeelszaken 7 Automatisering/ICT 7 Kwaliteitsmanagement 8 Deskundigheidsbevordering 9 PR & Communicatie 10 3. Kankerregistratie / Trialbureau 11 4. Onderzoek 13 5. Integrale Zorg 14 6.1 Medische Zaken 15 6.2 Ondersteunende Zorg 16 6.3 Palliatieve Zorg 23 Gebruikte afkortingen 26 Organogram IKN 27 Jaarplan IKN 2005 3
Ten geleide Dit jaarplan beschrijft de activiteiten en projecten die in 2005 zullen worden voortgezet of opgestart door de Stichting Integraal Kankercentrum Noord-Nederland (IKN). Een deel van deze activiteiten is al in gang gezet (ver) voor 2005, een deel is nieuw. Vele activiteiten zijn voortgekomen uit het beleidsplan (2002-2005) van de Verenigde Integrale Kankercentra (VIKC), waarin de activiteiten zijn beschreven die alle Integrale Kankercentra (IKC s) in gezamenlijkheid uitvoeren. Andere activiteiten en projecten zijn additioneel en gestoeld op het beleidsplan 2004-2008 van het IKN. Al deze activiteiten zijn verwerkt in de begroting 2005. In het jaarverslag over 2005 zal worden aangegeven wat er vanuit deze activiteiten en projecten gerealiseerd is. Het succes van de implementatie hangt samen met het enthousiasme en motivatie van de betrokken professionals en organisaties binnen het netwerk. Samenwerking is een voorwaarde voor de optimalisering en waarborg van de kankerzorg; vertrouwen in elkaar is daarbij even belangrijk. Het IKN-bureau zal zijn coördinerende, stimulerende, faciliterende, initiërende, ondersteunende en regisserende rollen inzetten om de realisatie van dit jaarplan mogelijk te maken. Dr. Renée Otter directeur Jaarplan IKN 2005 5
1. Directie Vanuit de VIKC zijn de directie en de IKN-medewerkers betrokken bij het besturen en uitvoeren van een aantal activiteiten, verwoord in het activiteitenplan van het VIKC. Deze activiteiten zijn voor de uitvoering ondergebracht bij de verschillende afdelingen van het IKN (zie aldaar). Iedere IKC-directeur heeft binnen het kader van het VIKC een programma aan te sturen. De directeur van het IKN heeft de portefeuille Buitenland. De VIKC-activiteiten voor 2005 behelzen: implementatie van het NPK (Nationaal Programma Kankerbestrijding) ontwikkelen, implementeren en evalueren van richtlijnen (tumor- en symptoomgebonden, inclusief palliatieve zorg) ontwikkelen en implementeren van kaders op het gebied van organisatie van zorg (bijv. de visitatie, elektronische gids, revalidatieprogramma, palliatieve zorg) nieuw programma voor de landelijke kankerregistratie en documentatieprojecten (GRA) de landelijke kankerregistratie zelf landelijke systeem voor trials (TRIAS) ikcnet: de gezamenlijke website van de IKC s kanker.info: het portaal via internet voor de patiënt met kanker evaluatie van de gezamenlijke bibliotheekfunctie wetenschappelijke programma s met buitenland zoals: Eurocare, Concord, Eurochip, samenwerking op het gebied van wetenschappelijke bijeenkomsten met UK, GIN, CocanCPG. Naast de reguliere taken van het bestuur/de directie begeleidt deze ook enkele promovendi samen met enkele MT-leden en met de RUG/faculteit Medische Wetenschappen en RUG/faculteit Bedrijfskunde waaronder het project zoals hieronder beschreven. De overige projecten zijn ondergebracht bij een specifiek onderdeel, bijv. palliatieve zorg, revalidatie van kankerpatiënten en de relevantie en beperkingen van de kankerregistratie bij pattern of care van borstkankerpatiënten (zie hoofdstuk 5 Onderzoek). Onderzoek naar het ontwikkelen van stuurbare indicatoren die de kwaliteit van de zorg beïnvloeden Met als doel de kwaliteit van de oncologische zorg te kunnen beheren en te verbeteren. Dit zal plaats vinden middels een exploratief onderzoek, gebruik makend van de verschillende databanken van het IKN. De duur van het onderzoek is 4 jaar (2003 2007). eind 2005 zijn er indicatoren geïdentificeerd voor enkele vormen van kanker eind 2005 is het vervolgtraject tot 2007 duidelijk. 6 Jaarplan IKN 2005
2. Staf In 2005 is de staf uitgebreid met een 0,5 FTE ten behoeve van de deskundigheidsbevordering van het netwerk en 0,3 FTE voor het (bege)leiden van het intern kwaliteitssysteem. Binnen de reguliere taakstellingen en begroting wordt in 2005 aandacht besteed aan specifieke onderdelen. Projectmatig (met een * aangeduid) worden additionele activiteiten ondernomen. Personeelszaken herstructureren en standaardiseren van de sollicitatieprocedure herstructureren en standaardiseren van de procedure introductie nieuwe medewerkers herstructureren en standaardiseren van jaargesprekken hernieuwde risico-inventarisatie & evaluatie (RIE) procedures zijn eind 2005 operationeel eenduidige wijze van opbouw en verslaglegging van het jaargesprek inclusief het formuleren van individuele targets. RIE is afgerond met het daarbij passende invoeringstraject Opstellen competentieprofielen * met als doel het optimaliseren van de match tussen wat de IKN-organisatie nodig heeft en wat de IKN-medewerker kan leveren. Resultaat: in 2006 zijn de competentieprofielen opgesteld. Automatisering/ICT vernieuwing contracten kopieermachines vervanging PC s vervanging / vernieuwing van Uninterrupted Power Supplies (UPS) overstap naar Office 2003 opwaardering netwerk aanschaf centrale database server met als doel: het realiseren van één datawarehouse. Alle bovenstaande stappen zijn medio 2005 gerealiseerd. *projectmatig Jaarplan IKN 2005 7
Kwaliteitsmanagement Coördineren van de visitaties oncologische zorg Onderdelen met betrekking tot de palliatieve zorg en mammazorg zullen aan de huidige visitatie worden toegevoegd. Direct betrokken medewerkers van de ziekenhuizen kregen met behulp van TNO-PG, een training aangeboden. Gelet op het feit dat de visitaties doorlopen tot juni 2006, is er voor gekozen om twee trainingen te organiseren. De eerste helft van de ziekenhuizen heeft de training inmiddels gevolgd, de andere helft volgt in 2005. In 2004 is afgesproken dat het IKN ten aanzien van de visitatie zijn expertise inzet voor de drie integrale kankercentra, n.l. IKO, IKMN en IKST. Het doel is om de visitatie van oncologische zorg professioneel op te zetten, voort te zetten en te waarborgen en gebruik te maken van elkaars expertise, ook van de visitatoren. In 2005 zal deze samenwerking worden voortgezet. Resultaten in 2005: zes ziekenhuizen in de IKN-regio gevisiteerd handboek Visitatie gereed aanbod aan de ziekenhuizen om gezamenlijk de aanbevelingen te vertalen in een concreet plan van aanpak evaluatie van de gids door gebruikers en IKN uitwisseling van visitatoren tussen de vier bovengenoemde IKC S. Coördineren en begeleiden van de landelijke visitatie Nederlandse Werkgroep Hoofd-Hals tumoren (NWHHT)* met als doel nagaan of de visitatie, gebruikmakend van de elektronische mogelijkheden, efficiënter uitgevoerd kan worden. De NWHHT zal i.s.m. het IKN onderzoeken of er een integratie plaats kan vinden tussen de NWHHT-enquête en de landelijke elektronische zelfvaluatiegids. Resultaten in 2005: samenwerkingsovereenkomst NWHHT en IKN op het gebied van visitatie opgesteld landelijke elektronische zelfevaluatiegids geschikt maken voor NWHHT-visitatie handboek NWHHT-visitatie gereed drie hoofd-halscentra gevisiteerd. Waarborgen van een kwalitatief goed draaiende interne organisatie middels het invoeren en up-to-date houden van een intern kwaliteitssyteem.* Door de processen van de interne organisatie te identificeren en te beschrijven, wordt de samenhang en de afhankelijkheid tussen de verschillende deelprocessen en afdelingen duidelijk, worden de afspraken explicieter, de lacunes inzichtelijk en de organisatie beter beheersbaar. Door prestatie-indicatoren aan de processen te koppelen, zijn deze ook te monitoren en kan men tijdig ingrijpen wanneer dat nodig is. Aangezien er intern nog niet voldoende kennis is op dit gebied, zal de kwaliteitsmedewerker zich laten adviseren vanuit een extern bureau tot medio 2005. Hiervoor is een realisatieplan opgesteld voor de periode 1 oktober 2004-1 juli 2005. Resultaten 2005: eind 2005 zijn 80% van de processen beschreven en toegankelijk voor iedereen in een ICT-omgeving (Protos) eind 2005 zijn de procesindicatoren van de ingevoerde processen benoemd. *projectmatig 8 Jaarplan IKN 2005
Deskundigheidsbevordering Doel is het actualiseren van de kennis en vaardigheden van de professionals betrokken bij de zorg van de (ex )patiënt met kanker. aan de hand van de agenda voor 2005 het organiseren van scholing, themabijeenkomsten, vaardigheidstrainingen e.a. er zullen nieuwe trainingsmogelijkheden opgezet worden, bijv via e-learning. Voorlopig overzicht Deskundigheidsbevordering IKN 2005 (zie ook www.ikcnet.nl/ikn) Scholing IKN Basismodule Oncologie MBRT Data: 21 december, 11 januari, 15, 22 en 29 maart Doelgroep: studenten HBO. Locatie: Hanze Hogeschool Scholing Palliatieve Zorg Datum: 27 januari Doelgroep: studenten verpleegkunde. Locatie: Windesheim te Zwolle Cursus ethiek en palliatieve zorg voor artsen Data: 24 januari, 1 en 15 februari Doelgroep: artsen. Locatie: IKN Groningen Scholing IKN aan HBO-V Data: 2 en 22 februari Doelgroep: studenten verpleegkunde. Locatie: IKN Groningen / Hanze Hogeschool Keuzecursus Oncologie 2005 Datum: 9 februari Doelgroep: medische studenten. Locatie: IKN Groningen Invitational Conference Oncologie vraagt om visie, indicatoren en durf provincie Friesland Datum: 8 maart Doelgroep: medische professionals uit Friesland Locatie: Tjaarda Oranjewoud Cursus ethiek en palliatieve zorg voor verpleegkundigen Data: 23 en 30 maart en 13 april Doelgroep: verpleegkundigen, verzorgenden Locatie: IKN Groningen Scholing Palliatieve Zorg aan vervolgopleiding voor oncologieverpleegkundigen Datum: 5 april Doelgroep: verpleegkundigen. Locatie: UMCG AVV-cursus Kanker, wiens zorg? 2005 Data: 4 7 april Doelgroep: studenten RUG. Locatie: IKN Groningen Invitational Conference Oncologie vraagt om visie, indicatoren en durf provincie Groningen Datum: 12 april Doelgroep: medische professionals uit de provincie Groningen. Locatie: wordt nader bepaald Scholing Palliatieve Zorg Datum: 19 april Doelgroep: studenten verpleegkunde. Locatie: Alfa College Scholing IKN aan Acade Module oncologie voor verpleegkundigen Datum: 13 mei Doelgroep: verpleegkundigen. Locatie: IKN Groningen Cursus Ethiek en palliatieve zorg multidisciplinair Data: 24 en 31 mei en 15 juni Doelgroep: oncologiecommissies, medische staf Locatie: IKN Groningen Invitational Conference Oncologie vraagt om visie, indicatoren en durf provincie Drenthe/Overijssel Datum: 31 mei Doelgroep: medische professionals uit de provincies Drenthe en Overijssel. Locatie: wordt nader bepaald Training Implementatie Kwaliteitssysteem Oncologische Zorg Datum: 3 of 10 juni Doelgroep: oncologiecommissies. Locatie: IKN Groningen Invitational Conference Oncologie vraagt om visie, indicatoren en durf 3 grote ziekenhuizen Datum: 14 juni Doelgroep: oncologiecommissie van de 3 grote ziekenhuizen. Locatie: wordt nader bepaald Symposium Werkgroep Medisch Maatschappelijk Werkenden Oncologie Datum: 6 oktober Doelgroep: maatschappelijk werkers (in de oncologische zorg). Locatie: MCL Dag van de Palliatieve Zorg 2005 Datum: 8 oktober 2005 Doelgroep: wordt nader bepaald. Locatie: wordt nader bepaald Symposium RPKN met informatiemarkt Datum: 8 oktober 2005 Doelgroep: belangstellenden. Locatie: wordt nader bepaald Jan Oldhoff congres 2005 Spreiding Datum: 22 november Doelgroep: alle hulpverleners in de oncologische zorg Locatie: wordt nader bepaald Symposium Palliatieve Zorg Datum: najaar Doelgroep: hulpverleners in de palliatieve zorg Locatie: provincie Groningen Cursus Kwaliteit voor IKN-medewerkers Datum: najaar Doelgroep: medewerkers IKN. Locatie: IKN Thema-avond tumorwerkgroep Datum: wordt nader bepaald Doelgroep: werkgroepleden en geïnteresseerden Locatie: IKN Groningen Symposium KOP-psychologen Datum: wordt nader bepaald Doelgroep: (KOP-)psychologen. Locatie: wordt nader bepaald Scholing Palliatieve Zorg aan verzorgenden Datum: wordt nader bepaald Doelgroep: verzorgenden Locatie: Verpleeghuis t Zonnehuis in Zuidhorn Jaarplan IKN 2005 9
PR & Communicatie IKCnet.nl Deze website regionaal nader implementeren met als doel het optimaliseren van de externe en interne communicatie middels een verbeterde intranet-, extranet- en internetstructuur. De IKC s hebben inmiddels gezamenlijk een nieuwe website met een goed besturingssysteem, een zogenaamd content management syteem. Hierdoor kan gebruik worden gemaakt van de mogelijkheden van intranet door de IKN-medewerkers en extranet voor de leden van het IKN-netwerk. Daarnaast kan de indeling aansluiten op de wensen van de klanten en zijn de producten van de IKC s inzichtelijker gemaakt. In 2005 wordt de nieuwe interactieve site verder ingevuld en zullen er nog een aantal applicaties gerealiseerd worden. Ook zal het gebruik van intranet en extranet extra gestimuleerd worden zodat in de loop van 2005 t.b.v. de werkgroepen de communicatie voornamelijk via ikcnet zal verlopen. in 2005 wordt de nieuwe structuur vervolmaakt in 2005 worden de leden van de IKN-werkgroepen verder gestimuleerd om optimaal gebruik te maken van extranet (denk aan het beschikbaar stellen van de notulen van vergaderingen op extranet, het delen van documenten, het opzetten van een forum, e.d.) Interne en externe communicatie algemeen In 2005 zal continue aandacht besteed worden aan het verbeteren van de externe en interne communicatie. 10 Jaarplan IKN 2005
3. Kankerregistratie / Trialbureau 3.1 Kankerregistratie Door de introductie van een nieuw, ditmaal landelijk, softwareprogramma voor het registreren van tumoren, zal er een en ander aangepast moeten worden: scholing medewerkers, implementatie van het programma, adequate conversie van de oude gegevens, enz. Om tevens de gegevens, ongeacht vanuit welke IKC-regio deze afkomstig zijn, maximaal vergelijkbaar te hebben, wordt er extra aandacht besteed aan de kwaliteit van de verzamelde gegevens en aan die van de KR-medewerkers. De meeste van deze landelijke activiteiten worden in natura gefinancieerd door de inzet van het competente personeel van de verschillende IKC s. Bij de Gemeenschappelijk Registratie Applicatie (GRA) is een extern bureau betrokken; de kosten worden door de negen IKC s worden gedragen. Implementatie GRA: gezamenlijk met de andere IKC s invoeren van een nieuw, meer flexibel systeem voor de kankerregistratie. Koppeling GRA aan andere databases. Landelijke uniformering van opleidingen en opleidingseisen voor medewerkers Kankerregistratie (KR). Deelname aan kwaliteitsbevorderende activiteiten VIKC t.b.v. het verhogen van de geleverde kwaliteit van de diensten en registraties door de KR-medewerkers. Deelname aan de landelijke kwaliteitstest voor alle registratiemedewerkers van de IKC s voorjaar 2005. Deelname aan landelijke nascholingsdag voor de registratiemedewerkers van de IKC s najaar 2005. Het doel van de kankerregistratie is ondersteuning bieden aan de beleidsplanning in de gezondheidszorg op het gebied van kanker epidemiologisch onderzoek documentatieprojecten t.b.v. optimalisering van de kwaliteit van de oncologische zorg evaluatie van bevolkingsonderzoeken en andere projecten. Dit doel is alleen te realiseren indien er up-to-date voorlopige registraties beschikbaar zijn van nagenoeg alle patiënten de registratie voldoet aan de landelijk gestelde eisen er voldoende inzicht is in de productieprocessen rond de KR om de KR van kwalitatief hoog niveau te waarborgen. In 2005 zal een haalbaarheidsstudie* worden uitgevoerd om na te gaan in hoeverre de koppelingen van GRA aan PALGA (Pathologisch Anatomisch Landelijk Geautomatiseerd Archief) en ziekenhuisdatabases mogelijk zijn i.v.m. de kwaliteitsverhoging en efficiencyverbetering voor de KR en het gebruik ervan door de ziekenhuizen. Resultaat: In mei 2005, indien de haalbaarheid mogelijk lijkt, zal er een plan van aanpak (incl. kosten) worden opgesteld. *projectmatig Jaarplan IKN 2005 11
3.2 Trialbureau De reguliere activiteiten van het Trialbureau worden in 2005 voorgezet. De datamanagers zullen daarvoor wederom scholing nodig hebben en naar de ziekenhuizen gaan ten behoeve van de registratie van de gegevens. Landelijke samenwerking op het terrein van klinisch vergelijkend onderzoek is in volle gang. Het doel is efficiency bereiken door kennisdeling, kwaliteitsverbetering en afstemming van activiteiten rond klinisch vergelijkend onderzoek met landelijke ICT-ondersteuning door het uniformeren van het centraal datamanagement binnen de IKC s en formuleren van kwaliteitseisen voor oncologisch datamanagement. Regionaal wordt aan de volgende actviteiten extra aandacht besteed: uitvoeren van lokaal en decentraal datamanagement bevorderen trialparticipatie in de IKN-regio middels inzet van de trialconsulent optimalisering van de dienstverlening aan de vier grotere ziekenhuizen in de IKN-regio beter gebruik automatisering door medewerkers Trialbureau. Resultaten 2005: een efficiënte landelijke ICT-ondersteuning voor de trials een toename van patiënten in trials van 20%. 12 Jaarplan IKN 2005
4. Onderzoek Om de toenemende vraagstellingen die de afdeling Onderzoek krijgt, nog adequaat te kunnen beantwoorden, zal er een extra onderzoeksmedewerker worden aangetrokken, volledig gefinancierd door het IKN. De activiteiten en projecten die extra aandacht zullen krijgen in 2005 zijn: natraject bevolkingsonderzoeken * (gefinancieerd door derden) - natraject cervixkankerscreening - natraject borstkankerscreening reguliere feedback over gegevens uit o.a. de KR aan de verschillende partijen waardoor - het gebruik van de regionale kankerregistratie wordt bevorderd - kwaliteit van de zorg wordt verbeterd door middel van het geven van spiegelinformatie op lokaal niveau aan de professionals opstellen en implementeren van kwaliteitscriteria binnen de chirurgische oncologie t.b.v. het chirurgisch oncologisch netwerk documentatieprojecten en pattern of care studies t.b.v. de werkgroepen, w.o. - opstellen en implementeren van kwaliteitscriteria binnen de chirurgische oncologie - kwaliteitsverbetering door middel van het geven van spiegelinformatie op regionaal en/of lokaal niveau aan de professionals met betrekking tot richtlijnimplementatie en richtlijnnaleving. Op dit moment lopende of op stapel staande studies zijn: behandeling en follow-up van patiënten met de ziekte van Hodgkin; duur 2001-2004 Resultaat: de registratiefase van dit project is afgesloten en de gegevens zijn in 2005 geanalyseerd kwaliteitsonderzoek van de diagnostiek van de schildkliernodus; duur 2002-2004 Resultaat: in 2005 wordt naar aanleiding van de in 2004 gepresenteerde tussenrapportage besloten over de voortzetting van deze studie registratie schildwachtklier procedure, opzetten, analyse en publicatie studie naar invoering schildwachtklier procedure in Nederland ; duur 1999-2004. Resultaat: de gegevens van deze studie zijn geanalyseerd en beschreven eind 2005. pattern of care studie onder auspiciën van de werkgroep urologie (onderwerp nog nader in te vullen); duur 2004-2006 Resultaat: de gegevens voor de studie zijn eind 2005 verzameld chirurgische behandeling distale oesophaguscarcinoom en cardiacarcinoom bij patiënten gediagnosticeerd in de IKN-regio. Resultaat 2005: de gegevens zijn geanalyseerd en gepubliceerd. *projectmatig Jaarplan IKN 2005 13
5. Integrale zorg Inleiding In 2003 werd een afdeling Palliatieve Zorg opgericht, een en ander ten gevolge van de opdracht van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aan de IKC s. De Integrale Zorg omvat met ingang van dat jaar drie afzonderlijke subafdelingen, te weten: 5.1 Medische Zaken 5.2 Ondersteunende Zorg 5.3 Palliatieve Zorg In 2004 ging de prioriteit naar het opzetten en optimaliseren van de afzonderlijke subafdelingen, terwijl een aanzet werd gegeven tot het houden van regulier overleg teneinde het Integrale aspect niet uit het oog te verliezen. Dit is slechts ten dele gelukt zodat in 2005 hier extra aandacht aan zal worden besteed. 5.1 Medische Zaken Om slagvaardiger de activiteiten te kunnen uitvoeren zal er voor de komende jaren twee extra medewerkers op projectbasis worden aangetrokken ter ondersteuning van projecten. Een aantal landelijke programma s en activiteiten zijn mogelijk gemaakt door de inzet van de IKC-medewerkers. Zo ondersteunt het hoofd Medische Zaken: de landelijke werkgroep Schildkliertumoren de implementatie van de landelijke richtlijn Non Small Cell Lung Cancer (NSCLC) Werkgroep VII (Indicatoren) van het NPK de landelijke werkgroep Richtlijnen consensusbijeenkomst landelijke richtlijn Schildkliercarcinoom najaar 2005 implementatieplan landelijke richtlijn NSCLC een lijst van indicatoren voor het monitoren van de voortgang van de uitvoering van het NPK en van de prestaties van het Nederlands Oncologisch Zorgsysteem het programma Richtlijnen & Organisatie oncologische zorg behoeft extra aandacht met het doel de gezamenlijke ontwikkeling van middelen en methoden ter bevordering van de kwaliteit van de oncologische zorg. De belangrijkste doelstellingen voor 2005 zijn: de ontwikkeling van het Kwaliteitskader/Elektronische Gids wordt, in samenwerking met NIAZ en TNO, voortgezet de ontwikkeling van landelijke richtlijnen volgens het Evidence Based Richtlijn Ontwikkeling principe vindt doorgang en wordt op onderdelen verbeterd en versneld ontwikkeling Oncoline gaat door, waarbij de gebruiker nauw wordt betrokken implementatie van richtlijnen wordt een wezenlijk onderdeel van het landelijke en regionale programma. 14 Jaarplan IKN 2005
Een deel van deze doelstellingen bevindt zich (landelijk) nog in de fase van beleidsvoornemens. Het IKN zal de concretisering hiervan, waar mogelijk, ondersteunen en faciliteren. Enkele reguliere activiteiten zullen onder de loep worden genomen naar aanleiding van de resultaten uit evaluaties en worden projectmatig aangepakt. De overige activiteiten zoals de werkgroepbijeenkomsten en consultdiensten worden voortgezet, doch de voortzetting ervan zijn wel aan de resultaten uit de projecten onderhevig. Projecten Voor het ondersteunen van deze projecten zullen 2 FTE medewerkers worden aangesteld, beiden voor de duur van 3 jaar. Het project Pocket Guide (eerder bekend als PalmPilot) Dit project behelst de toegankelijkheid van de RL te verbeteren via een beslisboom die beschikbaar gemaakt is voor pocket PC s. Tevens zullen de actuele trials eraan worden gekoppeld. Het project is redelijk volgens de planning in (tijd) verlopen in 2004. Resultaat: in 2005 is het projectgedeelte afgerond. Daarna zal het onderhoud (technisch en inhoudelijk) moeten worden opgenomen in de reguliere werkzaamheden van de diverse afdelingen. Mogelijk dat, behalve de samenwerking met het IKST, in 2005 ook landelijke activiteiten ontplooid zullen worden in verband met het samenstellen van een landelijk database met beslisbomen bij de richtlijnen. Project Verbetering consulentendiensten: ProConsul Doel: het laten aansluiten van de consulentendiensten bij de wijzigingen in de organisatie van de oncologische zorg en de differentiatie binnen een discipline van de consulenten het laten aansluiten van de consulentendiensten bij de wensen van de oncologiecommissies en de consulenten. Een in het voorjaar van 2004 gehouden enquête onder de consulenten liet zien dat de oncologische patiëntenbesprekingen in aanwezigheid van de IKN-consulenten nog niet overal optimaal verlopen. Desgevraagd geven oncologiecommissies van de diverse ziekenhuizen ook een wisselend beeld van de satisfactie met de huidige gang van zaken. Enerzijds wil men niet graag afscheid nemen van de fysieke aanwezigheid van de consulenten, anderzijds geeft men aan dat de toegevoegde waarde van het huidige systeem niet altijd (meer) wordt gezien. In 2004 is daarom besloten om dit te herzien, temeer daar de nieuwe uitdaging op het gebied van de organisatie van de oncologische zorg in de regio ook zijn schaduw over de consulenten werpt. In 2004 is, uit het consulentenbestand van het IKN, een beleidsgroep geformeerd die een analyse van de bestaande problematiek zal koppelen aan oplossingen. Oplossingen die rekeningen houden met eisen en wensen van de klanten, maar ook bestand zijn tegen de veranderingen in de zorg. Last but not least zal bij deze oplossingen ook het gebruik van ICT een belangrijke rol gaan spelen. Dit geldt zowel voor het voorbereiden van de besprekingen, het registreren van de uitkomsten van de besprekingen als voor het verlenen van de consulten zelf. Uit het herzien van de organisatie en doel van de consulentendiensten zijn twee projecten voortgekomen, te weten: WebConsult: realisatie van beveiligd emailverkeer volgens een toegesneden format om afzonderlijke consultvragen vóór behandeling van de patiënt te kunnen stellen en te beantwoorden. RegiOn +: herontwerp van het programma dat patiëntenbesprekingen helpt voor te bereiden en uitkomsten te registeren. Met name zal hierbij aandacht worden besteed aan koppelingen met bestaande applicaties en het Jaarplan IKN 2005 15
registratiegedeelte voor het IKN. Bouw en implementatie zijn sterk afhankelijk van functioneel ontwerp en vereiste/mogelijke koppelingen. E.e.a. zal in nauwe samenwerking met de KR en de afdeling Automatisering plaatsvinden, zie Koppeling GRA aan PALGA en ziekenhuisdatabases. feasibility studie voor ProConsul eind 2005 afgerond, zowel technisch als inhoudelijk pilot WebConsult loopt voor de chirurgen in de regio en mogelijk voor één van de speciële consulentendiensten (bijvoorbeeld urologie) RegiOn + is functioneel beschreven en getoetst aan bestaande paketten. Project voor het genereren van feedback aan het netwerk: Backbench Eind 2004 is een standaard pakket samengesteld voor feedbackinformatie dat minimaal jaarlijks aan de ziekenhuizen/oncologiecommissies zal worden verzonden. Doelstelling in 2005 is om te evalueren in hoeverre deze informatie voldoet aan de wensen van de klanten en op basis daarvan het standaard pakket aan te passen dan wel maatwerk te leveren. Mammamia Het project is gestart in 2004 om de organisatie rondom de patiënten met borstkanker te structureren en de toegangstijden en doorlooptijden optimaal te krijgen en te waarborgen. Dit zal in 2005 verder worden uitgebouwd, mede door de komst van de projectmedewerkers. Resultaat eind 2005: Een plan van aanpak waarin zowel organisatorische al inhoudelijke aspecten van de mammacare aan de orde komen. SIER: Succesvolle Implementatie en Evaluatie van Richtlijnen In het onderzoek naar het ontwikkelen van stuurbare indicatoren die de kwaliteit van zorg beïnvloeden, gaat de aandacht in de eerste plaats uit naar proces- en organisatie-indicatoren. Bij het implementeren van richtlijnen voor allerlei tumorsoorten zal de aandacht echter meer uitgaan naar outcome parameters waarmee het effect (of het ontbreken daarvan) op de kwaliteit van de zorg kan worden gemeten. De literatuur op dit gebied is veelomvattend en het onderwerp staat in de schijnwerpers. Aangezien het IKN ook in toenemende mate gevraagd zal worden om hulp bij het bereiken van verbeteringen naar aanleiding van visitaties, dient ook de kennis op het gebied van succesvolle verandermethodieken (best practices) en verandermanagement te worden versterkt en doorgegeven. Resultaat eind 2005: Een literatuurreview en een plan van aanpak. 16 Jaarplan IKN 2005
5.2 Ondersteunende Zorg De uit het VIKC voortkomend beleid zijn de volgende programma s: Implementeren van landelijke verpleegkundige richtlijnen Het implementeren en evalueren van de landelijke verpleegkundigen richtlijnen is in de IKN-regio nog niet tot stand gekomen. Het IKO heeft daarvoor een implementatiemodel gebruikt dat het IKN in haar regio wil toepassen. In dit model wordt naast de implementatie van een richtlijn ook aandacht geschonken aan de evaluatie van de implementatie. Resultaten eind 2005: implementatie en evaluatie van een richtlijn in drie ziekenhuizen in de IKN-regio afstudeerrapport student Zorgwetenschap GUMC. Landelijk programma revalidatie en nazorg Herstel & Balans Doel: Het aanbieden van een revalidatieprogramma aan kankerpatiënten en het evalueren van de effectiviteit daarvan. Toelichting: Het IKN participeert op een aantal verschillende manieren in activiteiten gerelateerd aan revalidatieprogramma s. 1. Herstel en Balans is een revalidatieprogramma voor kankerpatiënten die na de behandeling fysieke en psychische problemen blijven houden. Instellingen die dit programma verzorgen krijgen wanneer zij het programma aanbieden volgens de Kwaliteitscriteria Groepsrevalidatie Oncologie: Herstel & Balans een licentie van de Stichting Herstel en Balans. De kwaliteitscriteria scheppen het kader waarbinnen het behandelprotocol aangepast kan worden aan de lokale situatie. Drie instellingen in de IKN-regio (Revalidatiecentrum AZG locatie Beatrixoord, Revalidatie Friesland locatie MCL, Scheperziekenhuis Emmen) zijn in 2003/2004 begonnen met het aanbieden van dit programma aan kankerpatiënten. Het IKN ondersteunt de uitvoering van het revalidatieprogramma in deze instellingen en zal zich tevens inzetten tot het realiseren van het aanbieden van dit programma in een vierde instelling. De licentie is tevens een voorwaarde voor patiënten verzekerd bij De Friesland, Menzis en t Groene Land om het programma gefinancierd te krijgen. 2. De effectiviteit van een dergelijk revalidatieprogramma wordt in een multicenter trial, genaamd Oncorev, onderzocht door het functioneren van patiënten die een multidisciplinair programma volgen (fysieke en psychosociale componenten) te vergelijken met dat van patiënten die een unidisciplinair programma volgen (fysieke component alleen) en met dat van patiënten in een wachtlijstconditie. 3. Gegevens van een pilot revalidatieprogramma Herstel en Balans worden geanalyseerd, beschreven en als artikel aangeboden aan internationale tijdschriften. 4. Ten bate van het Steunfonds IKN wordt een fundraising-activiteit georganiseerd. Daartoe is contact gelegd tussen het IKN en Stichting Golf for Health. Deze stichting zet zich in om gelden te genereren voor de IKC s voor het programma Herstel en Balans. ondersteuning t.b.v. continuering van het programma in de drie instellingen realisering van het programma in een vierde instelling voortgang multicenter trial, de instroom van patiënten in de IKN-regio voor het landelijk onderzoek is afhankelijk van de medewerking van Beatrixoord twee artikelen pilot onderzoek ter publicatie aangeboden Jaarplan IKN 2005 17
golftoernooi georganiseerd met behulp van de Stichting Golf for Health (10-10-2005, Assen) De opbrengst uit het golftoernooi, aangevuld met de resterende gelden van Rotary Noord-Nederland, wordt aangewend om de vierde lokatie voor revalidatie voor kankerpatiënten gereed te maken en voor het subsidiëren van de eventuele tekorten omdat sommige zorgverzekeraars het programma niet vergoeden. De reguliere regionale activiteiten zijn de werkgroepondersteuning, het informatiecentrum IKN en het RPKN (Regionaal Platform Kankerpatiëntenverenigingen Noord-Nederland). Werkgroepen Doel werkgroepen Ondersteunende Zorg: netwerkfunctie uitwisseling van kennis en ervaring deskundigheidsbevordering intervisie advisering bij ontwikkelen procesbeschrijvingen positiebepaling in (psychosociale) zorg en organisatie. In 2005 zal meer aandacht worden besteed aan de raakvlakken en complementariteit tussen deze werkgroepen om de ondersteunenden zorg nog beter te kunnen structureren. Het IKN kent daartoe de volgende werkgroepen: Werkgroep Verpleegkundigen Oncologie (WVO) Het beleidsplan voor de periode 2003-2005 en het daaruit voortgevloeide activiteitenplan zullen de werkzaamheden van deze werkgroep voor 2005 leiden. Resultaat: Uitvoering activiteitenplan door: participatie in visitatie s door lid WVO vaststellen rol oncologieverpleegkundige in oncologiecommissie en (zo nodig) uitbrengen van advies over gewenste rol inzicht in samenwerking en taakverdeling tussen oncologieverpleegkundige en andere disciplines (maatschappelijk werk, psychologen, geestelijk verzorgers) deskundigheidsbevordering door uitnodigen van een spreker op twee bijeenkomsten symposium, het onderwerp van deze bijscholing wordt vastgesteld in samenspraak met de werkgroep. Werkgroep Mammacareverpleegkundigen Deze recent opgerichte werkgroep heeft zich inmiddels gezet aan het schrijven van en beslissen over een beleids- en activiteitenplan. beleids- en activiteitenplan gereed en geaccordeerd activiteitenplan in uitvoering door: - inventarisatie gereed van taken en positie in de ketenzorg van de mammacareverpleegkundigen in de instellingen in de IKN-regio - bijstellen daarvan door uitwisseling ervaringen en kennis - uitnodigen spreker op twee bijeenkomsten; onderwerpen bepaald door de werkgroepleden. 18 Jaarplan IKN 2005
Werkgroep Fysiotherapeuten Oncologie De oriënterende bijeenkomsten van afgelopen jaar hebben geresulteerd in de beslissing om de werkgroep voor fysiotherapeuten, werkzaam in de ziekenhuizen in de IKN-regio, op te richten. In 2005 zal een beleids- en activiteitenplan voor de periode t/m 2007 worden geschreven. beleidsplan en activiteitenplan ter besluitvorming gereed belasting/belastbaarheid van de patiënt behandeld voor kanker zal het komende jaar het hoofdonderwerp zijn als het gaat om vergroting van kennis vier subgroepen werken de volgende vraagstellingen uit: Wat is de relatie tussen chemotherapie en 1) mobiliteit, 2) spierfunctie, 3) cardiovasculair systeem, en 4) vermoeidheid ter ondersteuning daarvan geeft een deskundige op het gebied daarover een lezing tijdens de werkgroepbijeenkomst plaatsbepaling wat betreft richtlijnontwikkeling. Werkgroep Medisch Maatschappelijk Werkenden Oncologie Eind 2004 ligt het beleidsplan voor 2005-2007 ter besluitvorming bij de werkgroepleden. Op basis daarvan zal een activiteitenplan worden vastgesteld dat de activiteiten voor 2005 duidelijk zal aangeven. beleidsplan en activiteitenplan ter besluitvorming gereed afhankelijk van definitieve plan maar in ieder geval het ontwikkelen van een model voor: - bepaling van de positie van de maatschappelijk werkende in de zorg - beschrijving van de specifieke taken van de maatschappelijk werkende - symposium, het onderwerp van deze bijscholing wordt vastgesteld in samenspraak met de werkgroep. Informatiecentrum Doel: Informatieverstrekking m.n. aan hulpverleners; bibliotheekfunctie. Het informatiecentrum verzorgt de aanvragen om informatie van hulpverleners, docenten, studenten en vertegenwoordigers van patiëntenverenigingen en de interne distributie van tijdschriften. Het voorziet het bibliotheeksysteem Adlib, dat via ikcnet met inlogcode toegankelijk is, van titels van boeken, artikelen en tijdschriften die voor aanvragers van informatie relevant zijn en heeft deze ook zelf in beheer. activiteiten ten behoeve van informatieverstrekking, bibliotheek en interne tijdschriftdistributie als in voorgaande jaren, ondersteuning RPKN-activiteiten ondersteuning van projecten die patiënten direct aangaan (zoals de patiënteninformatiecentra in de ziekenhuizen in de IKN-regio). Regionaal Platform van Kankerpatiëntenverenigingen Noord-Nederland (RPKN) Doel: het informeren over en het betrekken van de patiënt(enverenigingen) bij IKN-activiteiten informatie-uitwisseling over landelijke en regionale ontwikkelingen het versterken van de positie van de patiënt, belangenbehartiging het uitwisselen van informatie tussen de verschillende patiëntenverenigingen. Jaarplan IKN 2005 19
Het RPKN en het IKN zijn belangrijke partners voor elkaar. De patiënt krijgt in de zorg een steeds nadrukkelijkere plaats toegewezen en eist deze ook steeds meer op. De knelpunteninventarisatie, gehouden onder de leden, toonde vooral een gebrek aan de juiste informatie op het juiste moment door de juiste persoon aan als een struikelblok. Het betrekken van de patiënt bij projecten als het kankerinformatiecentrum en bij het ontwikkelen/reviseren van richtlijnen kan tot een betere invulling van de zorg voor de patiënt bijdragen. deelname aan een of meerdere IKN-projecten/werkgroepen het RPKN heeft een vertegenwoordiger in de Raad van Toezicht en in de Regionale Commissie van Toezicht onderhouden van de agenda voor patiëntenactiviteiten in de IKN-regio op ikcnet symposium, onderwerpen te bepalen door de stuurgroep met de RPKN-vertegenwoordigers. Projecten De onderstaande projecten worden uitgevoerd door twee projectmedewerkers. In 2004 is de eerste projectmedewerker voor de duur van vier jaar aangetrokken. In 2005 wordt de tweede aangenomen voor de duur van drie jaar. Kwaliteitsprojecten met betrekking tot voorlichting en begeleiding Doel: De kwaliteit van de voorlichting en begeleiding van kankerpatiënten te optimaliseren door verbetering van de infrastructuur en het proces van voorlichting aan en begeleiding van patiënten en naasten in de oncologische zorgverlening in de IKN-regio. Uit de visitatierondes of uit de instellingen zelf komen regelmatig ideeën voor kwaliteitsverbetering naar voren. Het IKN ondersteunt deze initiatieven d.m.v. personele inzet en methodisch-inhoudelijke hulp. Resultaten in 2005: het kwaliteitsproject Best practice mamma care, gestart in 2004 in Delfzijl, zal afgerond worden in 2005 evaluatie en verslaglegging daarvan volgens bestaande afspraken start twee nieuwe kwaliteitsprojecten de blauwdruk longkanker zal beschikbaar komen. Informatiecentra in ziekenhuizen opzetten en ondersteunen Doel: Goede informatie voor de patiënt dicht bij huis. Een van de grootste problemen waar patiënten over rapporteren, is de beschikking over de juiste informatie op het juiste moment van de juiste persoon. Patiënten wordt informatie gegeven over hun ziekte, de behandeling daarvan, de mogelijke bijwerkingen van behandeling etc. Echter veel informatie wordt gegeven op voor de patiënt emotioneel beladen momenten waardoor de gegeven informatie niet goed opgenomen wordt. Een informatiecentrum in het eigen ziekenhuis waar de patiënt informatie kan vinden in schriftelijke en digitale vorm, of in beeld, waar een persoon is die in staat is om vragen te beantwoorden of te verhelderen en/of waar lotgenoten contact kan plaatsvinden zou patiënten kunnen helpen. rapport over inventarisatie in de ziekenhuizen in de IKN-regio en daarbuiten en een review van de literatuur op basis van de inventarisatie en de literatuur voorstellen doen tot realisering en inrichting van dergelijke informatiecentra in de IKN-regio pilot in twee ziekenhuizen 20 Jaarplan IKN 2005