Postadres Postbus 16200, 3500 CE Utrecht Telefoon 14 030 www.utrecht.nl Bijlage bij verslag ontwikkelkamer pilot buurtgerichte specialistische jeugdhulp 8 juni 2017; de subgroepen De subgroepen gingen uiteen met de vragen: wat gun je het team, wat of wie moeten ze niet vergeten, welke tips kun je ze meegeven en wat zouden de professionals vooral niet moeten doen? In dit verslag zijn de tips en dat wat de professionals werd gegund gegroepeerd en samengevat. Het team wordt vooral veel ruimte en lef gegund om te ontwikkelen met elkaar, over grenzen van de organisatie heen te kijken en de inhoud leidend te laten blijven. - Kans om veel werkbezoeken te doen bij andere partijen; leer elkaar kennen. - Ruimte voor ontwikkeling en dat mag schuren. - Durf buiten de gebaande kaders te gaan. - Ruimte om contact te leggen met alle partners in de buurt om de samenwerking optimaal te organiseren. Neem de tijd voor ontwikkelen en anders denken/andere dingen ontwikkelen. - Heb vertrouwen in de professional en geef ze de ruimte om dingen anders te doen. - Neem tijd voor consultatie (niet een te volle caseload). - Zorg dat je loskomt van je moederorganisatie en oude structuren die daarbij horen. - Blijf kijken vanuit casuïstiek (de cliënt) en ga niet denken in (organisatie) belangen. - Laat de inhoud leidend blijven, dus zorg voor een structuur in het werk die ondersteunend is aan de inhoud, niet andersom. - Neem genoeg tijd voor gezamenlijke reflectie waardoor er een kruisbestuiving plaats kan vinden tussen de specialismen. - Wees niet te voorzichtig, durf iets nieuws te proberen. - Ruimte voor de professional om te doen wat nodig is. - Durf het anders te doen dan anders, heb lef! - Sta je zelf toe om fouten te maken.
- Ga echt met elkaar werken vanuit een gedeelde visie en voel die visie ook. - Blijf flexibel en blijf kijken naar wat nu echt helpend is. De professionals en de deelnemers van de ontwikkelkamer spreken door over het anders kijken naar verwijzen. Buurtgerichte specialistische jeugdhulp biedt een kans om anders samen te werken met de basiszorg. - Organiseer je zo dat het gezin niet 3 keer zijn verhaal hoeft te vertellen; warme overdrachten. Elkaar betrekken. - De pilot geeft kansen om echt passende zorg te leveren. Expertises betrekken op het moment dat het nodig is. Met het gezin. Maak de samenwerking hierin vloeibaar. - Verwijsroute; Besteed hier goed aandacht aan; stel je de vraag of verwijzen nog wel past in dit nieuwe werken. Gaat het niet meer om de vraag over hoe je fluïde over en weer bij elkaar kunt aansluiten? Bij ouders en gezinnen en bij elkaar als partijen in de wijk. Waar komt de één in en waar sluit de ander weer aan. - Sluit aan bij dat wat er al is in de samenwerking dus bijvoorbeeld bij buurtteams op scholen; wordt geen nieuw loket, maar maak gebruik van dat wat er al is. - Zorg voor echt goede samenwerking in één gezin en één plan in de praktijk. Voor cliënt naadloze samenwerking tussen dit team, buurtteam en huisartsen. - Korte lijnen met partijen in de basiszorg ondersteunen door fysieke nabijheid. Samen in een pand? - Realiseer vloeibare verbindingen en organiseer flexibiliteit. De pilot biedt kansen om de expertise van de specialisten breed in de buurt in te zetten en de expertise kan meer flexibel inspelen op vragen in de buurt: 2/6
- Door de expertise meer naar voren te organiseren kan je eerder signaleren; bijvoorbeeld ook expertise verslavingszorg benutten. - De aanwezige expertise van de pilotmedewerkers in de buurt geeft ook kansen en vernieuwende mogelijkheden voor versterken van andere partijen in de wijk zoals onderwijs, politie, welzijn e.d. - Meer kansen voor passende voorlichting en waar passend een antwoord aan groepen vanuit verschillende expertises in de wijk. Idee; gezamenlijk inloopspreekuur in de wijk? - Specialistisch meedenken aan de voorkant kan preventief werken. - Pilot geeft meer collectieve kansen. Organiseer je flexibel rond trends en signalen in de wijk. Niet vanuit vaste producten maar vanuit doen wat nodig is op dat moment. Afhankelijke van de trend of vraag ter plekke expertises bundelen van aanwezige partijen in de wijk en inzetten. Er werden tips en adviezen gegeven over expertise in het team, van andere organisaties en hoe deze expertise te borgen: - Belang om kinderpsychiater te verbinden aan het team - Het veld aan specialisten in Utrecht moet beschikbaar zijn voor als dit team nog een vraag heeft of specifieke expertise nodig is. Flexibele inzet van alle organisaties gewenst. - Specialismen niet overboord gooien. - Weet wat je kunt bieden, aan kennis en kunde en betrek anderen waar nodig. - Blijf ook kennis ophalen in je moederorganisatie. - Wees alert op psychosomatiek en werk samen met bijvoorbeeld huisarts en JGZ. Ook de visie op de regie voor de cliënt en normaliseren werd concreet gemaakt in meerdere tips: 3/6
- Laat de gezinnen zelf eigenaar zijn van hun vraag al dan niet ondersteund door professionals. Hou de regie echt bij de ouders, kind en jongere. - Normaliseren als leidraad en doen wat nodig is. Neem niet over wat ouders en al aanwezige partijen in de wijk zelf kunnen. Werk eraan dat deze partijen gaandeweg steeds meer kunnen. - Pas op met praten over in plaats van met de cliënt. - Houd oog voor laaggeletterde groep inwoners met je digitale dossier en uitwisseling van informatie. - Over schotten heen kunnen werken; en zeker ook met de volwassenenzorg; dus de zorg aan de ouders integraal betrekken. Maatwerk, privacy, veiligheid en protocollen: Bespreek het thema privacy en veiligheid met teams en samenwerkingspartners; wat betekent het voor iedereen en hoe werk je op een goede manier samen. Bak de uitvoeringspraktijk niet vast in protocollen, maar ook: oudere protocollen heroverwegen, ondersteunen ze de inhoud? Zitten er waardevolle elementen in? Bespreek goed hoe je om gaat met crisissen. Laat het medische model in het primaire proces los en kijk integraal, doe wat nodig is. Gebruik moreel beraad voor het vastleggen van argumenten om gezamenlijk beargumenteerd over oude grenzen heen te gaan. Er werd geadviseerd om na te denken over je doelen en onderzoek dat ondersteunend kan zijn 4/6
- Sta met de wijk (inwoners en partijen) stil bij de vraag wat je in die wijk wil bereiken; bijv. minder schooluitval, minder criminaliteit e.d. Dit zijn belangrijkere uitkomsten dan bijv. minder GGZ zorg. Het gaat om maatschappelijke uitkomsten. - Onderzoek of je met deze pilot bepaalde groepen eerder weet te bereiken omdat je dichtbij beschikbaar bent. Er zijn kansen benoemd in het goed samenwerken in de wijk en er werden tips gegeven om deze samenwerking te organiseren: - Geef de huisartsen een overzicht van de aanwezige expertise en wie doet wat; Zij zouden soms een specifieke vraag willen stellen ipv generalistisch meedenken, bv rond trauma of psychiatrische problematiek. - Zet in op een goede terugkoppeling, aansluiting en communicatie met huisartsen en andere organisaties. Vind hier in overleg met betrokkenen een goede vorm voor, op maat. - Neem scholen goed mee in de ontwikkelingen, sluit daarbij aan bij de kernpartners in het onderwijs. Wellicht kan specialistische zorg preventief ingezet worden op school. - Werk goed samen met het consultatiebureau. - Organiseer een bijeenkomst met de partners in de buurt. - Een grote winst kan zitten in de rol van dit team als de jongere weer terug naar huis gaat van uit verblijf. Heb daar aandacht voor (eerder terug naar huis, goede samenwerking met buurtteam opbouwen). - Idealiter organiseren we de zorg voor 18+ naadloos. - Zorg dat je goed zichtbaar en bereikbaar bent voor anderen. Investeer gericht en blijvend in goede netwerksamenwerking. Het team moet vooral de ruimte te krijgen om te leren, ontwikkelen en ook het delen van de lessen en successen - Idee werd geopperd om een stadsbrede intervisie op te zetten om kennis op peil te houden, los van organisaties. - Bespreek vooral successen met elkaar om te leren van wat werkt, bijvoorbeeld door geslaagde trajecten met elkaar te bespreken en te delen. - Bouw successen op en deel die. - Zet knellende systeemregels op de beleidsagenda. - Deel je successen en vier ze! - Trap niet in de risicoregelreflex. 5/6
En dan blijft er altijd nog een categorie tips over die waardevol zijn maar niet bij een van voorgaande passen: - Financieringssystematiek niet leidend laten zijn voor inhoudelijke processtappen. - Verbod op heel veel vergaderen. - Dat iedereen het boekje; Trustfactor van Paul Zak leest en implementeert; Dit gaat over de meer softe factoren die van belang zijn voor succes; zorg voor elkaar als professionals, intervisie, borrelen e.d. 6/6