1. Inleiding 1.1. Controle: op alle fronten?... 1 1.2. Klikbrieven en diefstal................................... 1 1.3. Belastingcontroleflits!... 2 1.3.1. Het gebeurt in een flits........................... 2 1.3.2. Risicoanalyse door de fiscus!... 2 1.3.3. Mobiele controleteams........................... 2 1.3.4. Wat nu met dit controlegeweld?.................... 3 1.4. Nederlandse en Duitse fiscus werken samen................. 3 1.5. Strengere controle aangiften loonheffingen...4 1.6. Het kan nog gekker..................................... 4 1.6.1. Dwangsom.................................... 4 1.6.2. Dwangsom voor fiscus........................... 5 1.7. Plukken door de fiscus! Maar wel zorgvuldig... 6 1.7.1. Waarborgen................................... 6 1.7.2. Verrassingen?...6 1.7.3. Prudent?... 7 1.7.4. Uitbreiding...7 1.8. Zorgen?.............................................. 7 1.8.1. Tipgeld: honderden zwartspaarders gaan nat......... 8 1.8.2. Tipgeld....................................... 8 1.8.3. Nieuwe slag................................... 8 1.8.4. Belastingparadijzen...8 1.8.5. Wetgeving...9 1.8.6. Opsteker...9 1.8.7. Gewapend tegen een controle..................... 9 1.8.8. Rechtsbescherming bij controlehandelingen.......... 9 1.8.9. Afschaffen G-rekening.......................... 11 1.8.10. 4 e Tranche AWB............................... 12 1.9. Horizontalisering van het fiscale toezicht................... 12 2. Het standaard boekenonderzoek 2.1. Soorten van controle................................... 15 2.2. Kantoor- of veldcontrole?... 16 2.3. Voorbereiding op de controle...16 2.4. Stukken en bescheiden................................. 17 2.5. Kennismakingsgesprek................................. 18 2.6. Niet snuffelen of babbelen...18 III
3. Administratie- en bewaarplicht 3.1. Waarom boekhouden (administreren)?..................... 21 3.1.1. Administratieplicht volgens het Burgerlijk Wetboek.... 21 3.1.2. Deponeringsverplichting jaarrekening...22 3.1.3. Administratieplicht in het belastingrecht...23 3.1.4. Verschillen en overeenkomsten met de algemene administratieplicht...24 3.2. Hoe moet u administreren?.............................. 26 3.2.1. Rechtspraak.................................. 27 3.2.2. Ondernemersbeleid staat voorop...28 3.2.3. Extra eisen omzetbelasting (btw).................. 29 3.2.4. Speciale fiscale voordeelregelingen...29 3.2.5. Wie schrijft die blijft met zijn auto van de zaak...30 3.2.6. Overtuigend aantonen.......................... 30 3.2.7. Rittenregistratie...30 3.2.8. Ritgegevens.................................. 31 3.2.9. Geen sluitende administratie..................... 31 3.2.10. Eerst even tot 1.225 tellen!... 31 3.3. Gebruikelijk of niet, dat is de controle-hamvraag... 33 3.3.1. Samen ondernemen...33 3.3.2. Ongebruikelijk...34 3.3.3. Gebruikelijk of niet?............................ 34 3.3.4. Niet ongebruikelijk!...34 3.3.5. Vergeet niet ook zelf uw voordeel te doen met de administratie............................... 35 3.4. Administratieve bewaarplicht............................. 35 3.4.1. Digitalisering...36 3.4.2. Elektronische facturatie.......................... 36 4. Controle-locatie 4.1. De controle-locatie...39 4.2. Rechtspraak...40 4.3. Hoe om te gaan met de controlerende ambtenaar?........... 43 5. Inlichtingenplicht 5.1. Welke inlichtingen moet u verschaffen?...47 5.1.1. Een ruime bevoegdheid ten dienste van de controle... 47 5.1.2. Het kan gunstig zijn om vrijwillig extra inlichtingen te verschaffen...48 5.2. Gevolgen van HET wel of niet inlichtingen geven............. 48 5.2.1. Gevolgen in de aangiftefase...48 5.2.2. Onderscheid tussen verschaffen inlichtingen en vertonen boeken en bescheiden................ 50 5.3. Welke verweermiddelen heeft u?...50 5.3.1. Algemene beginselen van behoorlijk bestuur...50 IV
5.3.2. Een man een man - een woord een woord...51 5.3.3. Het klachtrecht................................ 53 5.3.4. Spanning tussen het zwijgrecht en de inlichtingenverplichting...54 6. Wat moet u laten zien? 6.1. Niet alleen een balans en winst- & verliesrekening............ 55 6.1.1. Inleiding..................................... 55 6.1.2. Meer dan alleen balans en winst- & verliesrekening.... 55 6.1.3. Veel voorbeelden...56 6.1.4. Enkele uitzonderingen.......................... 57 6.1.5. Conclusie.................................... 57 6.2. Wat te doen met uw digitale administratie?... 57 6.2.1. Zeven jaar bewaren............................ 57 6.2.2. Binnen redelijke termijn te controleren...57 6.2.3. Een afdruk is niet voldoende..................... 58 6.2.4. Maak kopieën...58 6.2.5. Auditfile...58 6.2.6. Maak eventueel afspraken met de Belastingdienst...59 6.3. Geen inzage in adviezen................................ 59 6.3.1. Inleiding..................................... 59 6.3.2. Adviezen bevatten ook vaak feitenweergaven........ 60 6.4. Wat als u weigert stukken te overleggen?... 61 6.4.1. Inleiding..................................... 61 6.4.2. Omkering bewijslast............................ 61 6.4.3. Strafbaar feit...61 6.4.4. Fiscale informatieverplichting strijdig met zwijgrecht... 62 6.5. Inspecteur kan ook bij uw adviseur aankloppen.............. 62 6.5.1. Inleiding..................................... 62 6.5.2. Ook stukken die aan een derde toebehoren...63 6.5.3. De impasse van uw adviseur..................... 63 6.5.4. Verschoningsrecht............................. 63 6.6. Fiscale procedure tegen opvragen van gegevens...64 6.6.1. Inleiding..................................... 64 6.6.2. Geen voor bezwaar vatbare beschikking............ 64 6.6.3. Ook bij bezwaar tegen aanslag wellicht geen tegengas................................ 64 6.6.4. Misschien toch een procedure mogelijk bij de burgerlijke rechter........................... 65 6.6.5. Andere mogelijke middelen...65 6.6.6. Conclusie.................................... 66 7. Het onderzoek bij derden 7.1. Meewerken aan andermans controle...67 7.1.1. Gegevensverstrekking door banken...69 7.1.2. Internationale uitwisseling van gegevens...70 V
7.1.3. Derdenonderzoeken na de belastingwijziging per 1 januari 2001...71 7.1.4. Autocontrole.................................. 72 7.1.5. Uitbreiding factuureisen......................... 74 7.1.6. Informatie afkomstig van het personeel...75 7.2. Wie Hoeft er niets te zeggen?............................ 75 7.2.1. Inzage in de administratie...76 7.2.2. Wat MOT dat?...77 7.2.3. Hoe zit het met uw accountant en belasting adviseur?.. 77 7.3. Speciale controleacties van de fiscus...................... 78 7.4. Uw belastingadviseur als verklikker...79 7.4.1. Jurisprudentie...80 7.4.2. De aangiftepraktijk............................. 80 7.4.3. De te trekken lessen voor de toekomst...81 7.5. Hoe wordt u beschermd?...81 8. Het controlerapport 8.1. Het belang van bespreking controlerapport...83 8.1.1. Het gebruik van het controlerapport door andere instanties.............................. 84 8.2. Bezwaren tegen de bevindingen.......................... 85 8.3. De spelregels bij controle...86 8.3.1. Afstand van recht?............................. 87 8.3.2. De fiscus in tijdnood............................ 87 8.3.3. Opgewekt vertrouwen door controle...88 8.3.4. Afstemming met andere onderdelen van de Belastingdienst............................. 89 8.4. Door de fiscus achtergehouden informatie.................. 90 9. Verwerpen administratie en omkering bewijslast 9.1. Administratie; een beeld van de werkelijkheid... 93 9.1.1. Gevolgen van verwerping van administratie...93 9.1.2. Niet muggenziften...93 9.1.3. Administratie mag niet vergaand ondeugdelijk zijn...93 9.1.4. Zelfs mogelijke omkering van bewijslast...94 9.1.5. Conclusie.................................... 94 9.2. Een materieel onjuiste administratie....................... 94 9.2.1. Formele en materiële gebreken................... 94 9.2.2. De verschillende soorten materiële gebreken........ 95 9.2.3. Praktijkgeval lenen in vertrouwen?... 95 9.3. Een te laag brutowinstpercentage...96 9.3.1. Vergelijking eigen in- en verkoop.................. 97 9.3.2. Vergelijking met branchegegevens...97 9.3.3. Koopt u regelmatig in?.......................... 97 9.3.4. Geen geschat brutowinstpercentage............... 99 9.3.5. Praktijkgeval omzetcorrectie...99 VI
9.4. Gebreken in en aan de administratie...100 9.4.1. Gebreken in de kasadministratie................. 101 9.4.2. Gebreken in administratie en zwarte lonen......... 101 9.4.3. Natuurlijk niet te makkelijk denken over fiscale fraude...102 9.4.4. Papieren zelfstandigen die tegen de lamp liepen...102 9.4.5. Zwarte omzet en zwart loon...102 9.4.6. Afromen van de omzet via gemanipuleerde kassa s... 103 9.4.7. Praktijkgeval minderwerk....................... 103 9.4.8. Boekhouding niet onbetrouwbaar bij enkel een negatief kassaldo......................... 104 9.4.9. Andere mogelijke gebreken in de administratie...... 105 9.5. Een onwaarschijnlijk lage privébesteding.................. 105 9.5.1. Een voorbeeld...105 9.6. Omkering van bewijslast............................... 106 9.6.1. Verwerping van administratie hoeft niet altijd te leiden tot omkering van bewijslast.............. 106 9.6.2. Omkering van bewijslast een vergaande sanctie..... 106 9.6.3. Wanneer dan wel omkering van bewijslast?... 107 9.6.4. Wel verwerping van boekhouding, maar geen omkering van bewijslast............... 107 10. Controletechnieken 10.1. De diverse controletechnieken.......................... 109 10.1.1. Vermogensvergelijking......................... 109 10.1.2. Kasanalyse...109 10.1.3. Chikwadraattoets............................. 110 10.2. De vermogensvergelijking: algemeen..................... 110 10.2.1. De waarde van een nettoprivécijfer...110 10.2.2. Mogelijke gevolgen van te laag of negatief nettoprivécijfer...111 10.3. De voorbereiding voor de vermogensvergelijking............ 111 10.3.1. Opvragen van privéadministratie...111 10.3.2. Mondelinge toelichting......................... 111 10.4. De definitieve vermogensopstelling...112 10.5. De kasanalyse...113 10.5.1. Beperkte en uitgebreide kasanalyse............... 113 10.6. De chikwadraattoets...114 11. Wat met uw bezwaar en wordt u gehoord? 11.1. Zwijgen is zilver, spreken is goud... 117 11.1.1. Telefonisch overleg...117 11.1.2. Het kan verschil maken......................... 118 11.1.3. Wanneer gaan praten?... 119 11.2. Laat eens van u horen...120 11.2.1. Horen...................................... 121 11.2.2. Niet horen...121 11.2.3. Na het horen...122 VII
11.3. Niet goed, geld terug!... 123 11.3.1. Beroep..................................... 123 11.3.2. Bezwaar.................................... 123 11.4. Het gelijk aan uw kant................................. 125 11.4.1. Beroep..................................... 125 11.5. kostenvergoeding van de fiscus...127 11.5.1. Kostenvergoeding...127 11.5.2. Om welke kosten gaat het?..................... 128 12. Fiscale en juridische vaktaal begrijpelijk uitgelegd 13. Modellen die u kunt gebruiken Bezwaarschrift tegen belastingaanslag.......................... 142 Pro-formaberoep bij de rechtbank.............................. 143 Beroepschrift bij de rechtbank................................. 144 Standaardmodel voor rittenadministratie......................... 146 Voorbeeld urenlijst.......................................... 147 Leningsovereenkomst...150 Akte van schenking...152 Formulier steekproef kostenvergoedingen........................ 153 Formulier declaratie kostenvergoeding...154 VIII