0
Jaarverslag 2013 Ontmoetingscentrum Jonge Ouders Ontmoetingscentrum Jonge Ouders Hoofdlocatie Marowijnestraat 8 e 8931 BT Leeuwarden Telefoon : 058-2803291 Mobiel : 06-15319668 E-mail : Ontmoetingscentrumjongeouders@gmail.com www.ontmoetingscentrumjongeouders.nl
Voorwoord Januari 2014 Dit jaardocument omvat het jaarverslag 2013 van het Ontmoetingscentrum Jonge Ouders (OJO) en is een verantwoording naar de diverse subsidie verstrekkers. Het jaardocument is vastgesteld door de eindverantwoordelijken en bestuurders van het OJO welke verbonden zijn aan de Stichting Stenden Hogeschool te Leeuwarden. Het OJO is een ontmoetingsplek voor (aanstaande) jonge ouders, die voor hun 23ste een kind hebben gekregen. Het OJO is een uniek samenwerkingsverband tussen Hbo, Mbo, welzijns- en hulpverleningsinstellingen, met als doel een laagdrempelig Ontmoetingscentrum voor jonge ouders te creëren, waar ze een plek hebben om elkaar te ontmoeten. Het biedt hen de mogelijkheid elkaar te ontmoeten, hun netwerk te versterken en vereenzaming te voorkomen. Tevens wordt begeleiding geboden om schooluitval te voorkomen, een startkwalificatie te behalen en de arbeidsmarkt te betreden. Daardoor wordt in belangrijke mate voorkomen dat Jonge Ouders een beroep moeten doen op de hulpverlening. De verzorgingsstaat verandert langzaam in een participatie staat Van iedereen die dat kan, wordt gevraagd verantwoordelijkheid te nemen voor zijn of haar eigen leven en omgeving. Wanneer mensen zelf vorm geven aan hun toekomst, voegen zij niet alleen waarde toe aan hun eigen leven, maar ook aan de samenleving als geheel (Koning Willem Alexander 2013). Voor de doelgroep jonge ouders is dit niet vanzelfsprekend. Jonge ouders moeten in korte tijd volwassen worden en hun kind grootbrengen. Ze hebben, vaker dan gemiddeld, moeite om de taken waarvoor ze staan, zoals volwassen worden, kind opvoeden, naar school of werk gaan en het huishouden, te kunnen volbrengen. Hiervoor vragen ze ondersteuning bij het OJO. Het OJO ondersteunt de jonge ouder. Er wordt gewerkt naar het autonoom zijn; een zelfstandig individu, dat gezonde verantwoording kan nemen voor zichzelf, kind en gezin. Dit komt tot stand door de jonge ouders te wijzen op en te ondersteunen in deze grote verantwoordelijkheid. Het OJO heeft een grote groep jonge ouders in beeld. Ruim 200 jonge ouders participeren actief in activiteiten en individuele trajecten. Het zicht hebben op de doelgroep en haar problemen is van fundamenteel belang voor het kunnen bepalen welk ondersteuningsaanbod het beste past. Op dit moment hebben de jonge ouders in Heerenveen en in Leeuwarden een duidelijk ontmoetingspunt waar ze voor vragen terecht kunnen en elkaar kunnen ontmoeten. Het OJO ziet de school als vindplaats van de jonge ouders. Deze laagdrempelige aanpak van het OJO om vanuit de visie de MBO school als vindplaats netwerk- en systeemsteun te organiseren, zodat de jonge ouders een startkwalificatie kunnen halen, is een sterk gedachtengoed. Hierdoor krijgen de jonge ouders de gelegenheid om mee te doen in de huidige participatiesamenleving. Het jaar 2013 is een jaar geweest waarin het Ontmoetingscentrum wederom de deelname aan activiteiten en coaching,- ondersteuning,- of re-integratie trajecten enorm zag groeien. Eind december 2013 heeft het OJO 373 jonge ouders geregistreerd. Hiervan participeren er nog 198 jonge ouders actief tijdens activiteiten of individuele trajecten. In Leeuwarden hebben we 173 jonge ouders in beeld, in Heerenveen hebben we 43 jonge ouders geregistreerd waarvan er 25 actief participeren. In dit jaarverslag kunt u de resultaten (facts) vinden die het Ontmoetingscentrum in 2013 heeft behaald. De ondersteuning aan de jonge ouders, het verwijzen naar andere instellingen, het begeleiden in het behalen van een startkwalificatie en alle andere werkzaamheden en vormen van ondersteuning of coaching, zijn opgenomen als resultaat in dit jaarverslag en de factsheet.
De doelstelling van het Ontmoetingscentrum preventief werken en zo nodig vroeg- interventie, past uitstekend bij de huidige tendens van nieuwe zorg. Vraag gestuurd werken waarbij de jonge ouder wordt geactiveerd om gebruik te maken van eigen krachten/ mogelijkheden is een van de uitgangsprincipes van het Ontmoetingscentrum. Deze werkwijze maakt dat de toename naar geïndiceerde zorg reduceert. De jonge ouders worden gekoppeld aan de medewerkers/stagiaires, deze medewerkers kunnen als generalist getypeerd worden. Op alle leefgebieden is kennis aanwezig zodat de jonge ouders te maken krijgen met één persoon. Of te wel één gezicht één plan. Het huidige beleid vraagt een verschuiving van de tweedelijnszorg naar preventie en vroeginterventie. Het Ontmoetingscentrum wordt in 2014 door de gemeente Heerenveen, de gemeente Leeuwarden en diverse sponsoren gesubsidieerd om deze vernieuwende manier van werken verder uit te bouwen. Doelstellingen voor het OJO in het jaar 2014 zijn: Het contact met de doelgroep Jonge Ouders die reeds in beeld is continueren; - In Leeuwarden zicht krijgen op 70% van de doelgroep. In Heerenveen en andere centrumgemeenten in Friesland 30-50% van de doelgroep in beeld krijgen; - Binnen de doelgroep 100 jonge ouders actieve begeleidingstrajecten of ondersteuning aanbieden; - Werkwijze OJO, samenwerking MBO, kraamzorg, hulpverlening en gemeenten bekend maken bij gemeenten en scholen in Friesland; - Werkwijze OJO integraal onderdeel laten uitmaken van nulde/eerstelijn benadering jeugdzorg in (centrum) gemeenten in kader van transitie jeugdzorg; - Het ondersteunen van de jonge ouder om uitkering onafhankelijk te worden middels betaalde arbeid, of aantoonbaar meer te participeren in de maatschappij en in beweging te komen richting de arbeidsmarkt. Het jaar 2014 is de overgang naar de realisatie van de decentralisatie op 1 januari 2015. Het OJO wil dit jaar inzetten om op zoek te gaan naar een co-creatie met de diverse scholen waarin men probeert het aantal schoolverlaters terug te dringen en meer cursisten te laten uitstromen met een diploma. De school als vindplaats is daarbij het uitgangspunt, waarbij het OJO gebruik moet blijven maken van haar expertise met betrekking tot de jonge ouders. Het OJO is sterk in haar categoraal gerichte aanpak en wil deze aanpak graag duurzaam inzetten. Krachten bundelen, samen op zoek gaan naar duurzame verbinding ten behoeve de jonge ouders. Met dank aan alle medewerkers van het Ontmoetingscentrum Jonge Ouders. Manager Ontmoetingscentrum Anneke Kramer- Oostra.
Inhoud Voorwoord 1. Het Ontmoetingscentrum Jonge Ouders P.1 P.5 P.11 2. Samenvattend Projectplan 3. Activiteiten 2013 P.22 P.24 4. Methodische verantwoording 5. Resultaten onderwijs 6. Resultaten jonge ouders P.28 P.35 7. Onderzoek Financiën P.36 Bijlagen P.38
1. Het Ontmoetingscentrum Jonge Ouders (OJO) 1.1 Wie zijn wij Het OJO is een ontmoetingsplek voor (aanstaande) jonge ouders, die voor hun 23ste een kind hebben gekregen. Het is een inloopplaats waar de (aanstaande) jonge ouders terecht kunnen voor informatie en advies en voor antwoorden op hun (persoonlijke) vragen. Ook is dit een plek om andere jonge ouders te ontmoeten en ervaringen te kunnen delen. Het centrum biedt ondersteuning op verschillende levensgebieden, zoals huisvesting, financiën, sociaal functioneren, psychisch functioneren, zingeving, lichamelijk functioneren, praktisch functioneren en dagbesteding. Tevens is het OJO een leerbedrijf voor Mbo- en Hbo-studenten. Deze bevinden zich in een contextrijke leeromgeving, ze draaien volop mee in de organisatie en dragen op deze manier verantwoordelijkheid (Kramer-Oostra, 2008). Het OJO richt zich op preventie en wil de jonge ouders ondersteunen zodat het toekomstperspectief behouden blijft. 1.1.1 Locaties Ontmoetingscentrum Jonge Ouders Hoofdlocatie Adres : Marowijnestraat 8 e, 8931 BT Leeuwarden Telefoon : 058-2803291 /06-15319668 Contactpersoon : Mw. A. Kramer-Oostra Manager Locatie Welzijn Centraal Adres : Eewal 61 8911GS Leeuwarden Telefoon : 06-2701 7617 Contactpersoon : Serinde Cornelissen Jongeren werker Welzijn Centraal Locatie Heerenveen (Friesland College) Adres : Abe Lenstra Boulevard 29 8448 JA Heerenveen Telefoon : 06-22973094 Contactpersoon : M. v/d Zwaag Social Worker jonge ouders 1.1.2 Algemene contactgegevens Ontmoetingscentrum Jonge Ouders E-mail Facebook Website : Ontmoetingscentrumjongeouders@gmail.com : http://www.facebook.com/ontmoetingscentrum.jongeouders : www.ontmoetingscentrumjongeouders.nl 1
1.2 De organisatie Het OJO is in 2009 opgericht en werkt samen met: Stenden Hogeschool ROC Friesland College Stichting Welzijn Centraal Leeuwarden Stichting Ambulante FIOM Gemeente Leeuwarden (maakt onderdeel uit van het Centrum voor Jeugd en Gezin) In de periode september 2008 tot maart 2009 is er een inventariserend onderzoek uitgevoerd naar de situatie van jonge moeders. Dit onderzoek is uitgevoerd in het kader van een afstudeerproject van een studente Sociaal Pedagogische Hulpverlening aan de Stenden Hogeschool in opdracht van enkele hulpverleningsorganisaties. De aanbevelingen en conclusies, getrokken op basis van dit onderzoek, leidden tot het oprichten van het Ontmoetingscentrum Jonge Ouders. In het cursusjaar 2008-2009 liep het Friesland College tegen schoolmaatschappelijke uitval onder jonge ouders aan. Om in gesprek te blijven met deze doelgroep organiseerde zij in het voorjaar van 2009 een eerste lunchbijeenkomst. In september 2009 werd deze lunchbijeenkomst een vast onderdeel van het OJO. Schoolmaatschappelijke uitval roept verschillende vragen op. Het OJO is van mening dat de Hbo-ers en Mbo-ers Social Work in beide gevallen een rol kunnen spelen bij het beantwoorden van en het inspelen op deze vragen. Stenden hogeschool en het Friesland College voelen zich uitgedaagd iets te doen en willen een actieve rol spelen. Daarvoor is visie nodig ten aanzien van de kwetsbaren in de maatschappij. Het OJO benadrukt het belang van ondersteuning en preventie. De visie richt zich op de volgende elementen: sociale bindingskracht, empowerment, participatie, persoonlijk leiderschap, solidariteit en preventief werken. Daarnaast draagt dit initiatief (het OJO) bij aan het wegwerken van de wachtlijsten in de jeugdzorg en biedt zij plaats aan jonge ouders. Deze gezamenlijke constateringen hebben geleid tot een uniek samenwerkingsverband tussen Hbo, Mbo en welzijns- en hulpverleningsinstellingen, met als doel een laagdrempelig Ontmoetingscentrum voor Jonge Ouders te creëren, zodat jonge ouders een plek hebben om elkaar te ontmoeten, waar ze de kinderen mee mogen nemen en waar ook kinderen andere kinderen ontmoeten en met elkaar kunnen spelen. Het biedt hen de mogelijkheid hun netwerk te versterken en vereenzaming te voorkomen. Het OJO is een plek waar ze met vragen terecht kunnen, waar voorkomen wordt dat ze een beroep moeten doen op de reguliere (en kostbare) hulpverlening, dat ze op school uitvallen en daarmee hun startkwalificatie niet halen en later een beroep moeten doen op maatregelen in het kader van re-integratie. 2
1.3 Inhoudelijke uitgangspunten Dit hoofdstuk beschrijft in het kort de aanleiding van het Ontmoetingscentrum, wat het ontmoetingscentrum beoogt, wie we zijn en wat de doelstelling, missie en visie is. 1.3.1 Aanleiding Het OJO is in 2009 in Leeuwarden gestart als een samenwerkingsverband tussen Onderwijs en Hulpverleningsinstellingen en heeft op dit moment een vestiging naast het Friesland College en een inloopplek in de binnenstad bij Welzijn Centraal. Vanuit de hulpverlening (Jeugdhulp Friesland en Bureau Jeugdzorg) kreeg Stenden het signaal dat er veel jonge ouders aanklopten voor hulpverlening, maar eigenlijk meer baat hebben bij een steuntje in de rug. Deze instellingen kregen verzoeken om hulp van tienermoeders. Zij konden geen hulp bieden omdat er geen indicatie aan ten grondslag lag. Er was ook geen hulp vanwege gedragsproblematiek, er was behoefte aan ondersteuning. Onderwijs en hulpverleningsinstellingen hebben initiatief genomen tot het oprichten van een ontmoetingscentrum (het OJO), geen hulpverlening maar ontmoeting en ondersteuning: laagdrempelig, dicht bij school en door leeftijdgenoten. In mei 2011 is een tweede ontmoetingscentrum in Heerenveen geopend. Het OJO bevindt zich daar in het Friesland College en heeft iedere dinsdagmiddag en vrijdag een inloop voor de jonge ouders. Er is een start gemaakt met het organiseren van activiteiten, waarbij aangesloten wordt op de activiteit lunchbijeenkomst, waar thematisch opvoedingsondersteuning of scholing aanbod komt. Door middel van de activiteiten wordt er gewerkt aan een vertrouwensrelatie met de jonge ouder, waardoor er gemakkelijker in te steken is op individuele coachingsgesprekken. Op dit moment zijn er 13 jonge ouders die gebruik maak van een coachingstraject en er zijn vanaf januari 2013 10 nieuwe jonge ouders die het OJO in Heerenveen hebben bezocht. In het totaal zijn er 43 Jonge ouders geregistreerd in Heerenveen waarvan 25 jonge ouders actief participeren tijdens activiteiten of individuele trajecten. Het OJO heeft ook in Heerenveen aansluiting gezocht bij de reguliere hulpverlenende organisaties. 1.3.2 Werkwijze Gebleken is dat bovenstaande samenwerking en de werkwijze een effectieve manier van werken is geweest. We kennen in Leeuwarden groot deel van de groep jonge moeders, met ruim 50% is contact. Het OJO heeft een plek in de preventieve keten gekregen, zoals o.a. blijkt uit samenwerking met verloskundigen en sector Sociale Zaken Leeuwarden met betrekking tot de subsidiering van de re-integratietrajecten in Leeuwarden. Er is een stevige basis ontstaan voor het OJO. In Friesland waren er voor het ontstaan van het OJO initiatieven voor jonge moeders, die meer of minder goed slaagden in het bereiken van de doelgroep. In de afgelopen twee en half jaar is er geïnvesteerd in het contact leggen met alle organisaties die jonge ouders ondersteunen en hulpverlening bieden, er is een goede en warme samenwerking tot stand gekomen. We zijn er gezamenlijk in geslaagd de doelgroep in belangrijke mate in beeld te krijgen en gericht te ondersteunen alleen indien gewenst. Het netwerk om de jonge moeders heen wordt verstevigd (systemische benadering). Gemeente Leeuwarden is tot op heden actief betrokken geweest bij OJO, zij ondersteunt het, zorgt voor inbedding in CJG en subsidieert activiteiten. De werkwijze van het OJO is sinds in mei 2011 naar Heerenveen overgebracht. Het OJO bevindt zich in het Friesland College aldaar. Op dit moment wordt er geïnvesteerd door de medewerkers om ook in Heerenveen samenwerking te zoeken met bestaande initiatieven rond jonge ouders en jongeren. 3
De werkwijze van het OJO is geslaagd te noemen. De doelgroep is goed in beeld, er is samenwerking met alle betrokken partners. Het OJO richt zich op preventie en wil de jonge ouders ondersteunen, zodat het normale leven doorgang kan vinden. Het OJO bestaande uit professionals, studenten en vrijwilligers ondersteunt en faciliteert in de opleidingsmogelijkheden (behalen van startkwalificaties) en zoeken naar passende kinderopvang, zodat het wel en wee van kind en jonge ouder niet in gedrang komt en een toekomstperspectief behouden blijft. Door het organiseren van activiteiten brengt het OJO jonge ouders met elkaar in contact en zorgen ze ervoor dat ze een netwerk om zich heen krijgen. Hiermee wordt voorkomen dat het kind en de jonge ouder uitgesloten raken en een duurzame sociale participatie mogelijk blijft. Als er specialistische hulp nodig is, wordt er contact gezocht met de samenwerkende partners. De hulp wordt naar het OJO geïmporteerd. Het OJO blijft samen met de jonge ouder de regie over de ondersteuningsvraag houden. Het OJO richt zich in eerste instantie op ontmoeten. Het OJO wil door het creëren van een netwerk rond de jonge ouders ondersteuning bieden, zodat ze wederom zelfstandig en zelfredzaam worden. Hierin worden professionals, studenten (MBO-HBO), maar ook vrijwilligers (buddy s) ingezet. Het OJO biedt praktische ondersteuning en houdt een oogje in het zeil. Ze faciliteert in praktische behoeften. Op basis van de vragen en behoeften die de jonge ouder zélf heeft, wordt gekeken welke ondersteuning en faciliteiten nodig zijn. De vragen kunnen uiteenlopend zijn en liggen op het terrein van: ervaringen uitwisselen, opvoedingsondersteuning, scholing, financiën, sociale relaties en wonen, maar ook aandacht. Door het netwerk te verstevigen, en/of waar nodig op te bouwen, wil het OJO het sociale isolement van de jonge ouder voorkomen of doorbreken. De jonge ouders geven zelf aan op welke gebieden zij steun wensen: hun vragen staan centraal. Door de ondersteuning probeert het OJO te voorkomen dat alledaagse problemen uitgroeien tot ernstige en langdurige. Kernbegrippen zijn: Laagdrempelige voorziening Ondersteuning in dagelijkse gang van zaken Een ontmoetingsplek Empowerment Vraaggericht werken Community building Gezinsondersteuning Respect en waardering voor het ouderschap Het OJO is een plek waar de jonge ouders overdag op ieder moment binnen kunnen stappen, dit kan zijn voor informatie, advies of het opzoeken van contact. Ze hoeven hiervoor geen afspraak te maken. Wanneer een jonge ouder problemen ondervindt op één van de leefgebieden wordt een afspraak met hem of haar gepland zodat er actie kan worden ondernomen rond om het probleem. Het is een plek waar de jonge ouders elkaar kunnen ontmoeten. Dit zorgt voor het vergroten van hun sociale netwerk en het in contact komen en blijven met anderen. Het ontwikkelen van een positief zelfbeeld en het omgaan met veranderingen in de situatie. Er wordt altijd gehandeld vanuit de vraag van de jonge ouder. Met elkaar bezig zijn tijdens verschillende activiteiten waarbij de jonge ouders een groep gaan vormen en weten wat ze aan elkaar hebben. Wanneer er bij jonge ouders vragen ontstaan zijn over de opvoeding of andere zaken rondom het gezin, dan kan het OJO hier een coachingstraject op inzetten. Het respecteren van de jonge ouders is van groot belang. Het OJO werkt zonder de jonge ouders te veroordelen. 4
2. Samenvattend projectplan 2.1 Doelstelling Het beleid van het OJO richt zich op het leveren van een innovatieve en effectieve bijdrage aan jonge ouders op de volgende onderdelen: De groep jonge ouders in Friesland in beeld te krijgen Het ondersteunen van de jonge ouder bij het behalen van een startkwalificatie of het continueren van een opleiding zodat er een betere uitgangspositie op de arbeidsmarkt ontstaat. Het verminderen van school/maatschappelijke uitval bij de jonge ouder. Een bijdrage leveren aan de zelfredzaamheid van de jonge ouder zodat deze in staat is om zelfstandig en verantwoord voor het gezin te zorgen en deze te onderhouden. Bieden van ondersteuning waardoor lange termijn problemen bij jonge ouders voorkomen worden door beschermende factoren te vergroten en risico factoren te verminderen. De jonge ouder stimuleren tot sociaal- economische zelfredzaamheid. Het ondersteunen van de jonge ouder om uitkering onafhankelijk te worden middels betaalde arbeid, of aantoonbaar meer te participeren in de maatschappij en in beweging te komen richting de arbeidsmarkt. 2.1.1 Doelstelling leerbedrijf Onderzoekslaboratorium voor medewerkers en studenten. Integratie tussen werkveld en opleiding. Verbeteren van aansluiting tussen opleiding en werkveld. Leren in een contextrijke omgeving. 2.2 Visie De jonge ouder organiseert op eigen kracht zijn/haar toekomstperspectief met behulp van de praktische ondersteuning, die vanuit het OJO gefaciliteerd wordt door buddy s in te schakelen. 2.3 Missie Een toekomstperspectief creëren voor de jonge ouder en kind door de zelfredzaamheid te vergroten en een duurzame sociale participatie mogelijk te maken. Het OJO werkt met een sluitende ketenaanpak. 2.4 Doelgroep De doelgroep van het OJO is de kwetsbare jonge ouder die voor haar 23 ste het eerste kind heeft gekregen. Jonge zwangeren en hun netwerk Jonge ouders en hun kinderen Jonge (aanstaande) vaders 5
De jonge ouders zijn een doelgroep die sterk uiteenloopt in achtergrond, karakter en leefsituatie. De draaglast en draagkracht varieert. De overeenkomst van alle jonge ouders die het OJO bezoeken is dat ze versterkt (empowerd) willen worden in hun Eigen Kracht. Dit is niet een expliciete vraag die ze stellen maar het is een gevolg van de ontmoeting binnen het centrum. Jonge ouders komen bij het Ontmoetingscentrum en delen ervaringen uit met andere ouders waardoor ze elkaar versterken en wanneer ze om informatie en advies vragen aan de medewerkers worden ze door hen versterkt. Kenmerkend voor de doelgroep is dat ze om ondersteuning vragen op één of meerdere leefgebieden, dit kan zijn op het gebied van: huisvesting, financiën, sociaal functioneren, psychisch functioneren, zingeving, lichamelijk functioneren, praktisch functioneren en dagbesteding (M. van der Zwaag, maart 2011) 2.5 Personeelsoverzicht Het OJO is een samenwerking tussen Stenden, Friesland College en Welzijn Centraal. Vanuit deze organisaties zijn onderstaande personen bij het project betrokken. Vanuit Stenden hogeschool zijn vier personen betrokken bij het OJO. Mw. A. Schokker : Head of School Social Work and Arts Therapies. Mw. A. Kramer-Oostra : Manager/projectleider Mw. M. v/d Zwaag : Sociaal Worker jonge ouders Drs. I. Smit : Onderzoeker Stenden Hogeschool Medewerkers/Stagiaires (Het overzicht is te vinden onder paragraaf resultaten stagiaires.) Binnen het Friesland College zijn drie personen betrokken bij het OJO. Mw. H. Scholten : Directeur Servicecentrum Cursisten Mw. A. de Groot : Zorgcoördinator Servicecentrum Cursisten Leeuwarden Mw. C. Lourens-Oterdoom : Zorgcoördinator Servicecentrum Cursisten Heerenveen Binnen Welzijn Centraal zijn er twee personen betrokken bij het OJO. Mw. L. Dekker : Projectmedewerker Mw. S. Cornelissen : Jongerenwerker 6
2.6 Partners van het project 2.6.1 Kerngroep In december 2009 is na diverse gesprekken de kerngroep opgericht. De kerngroep bestaat op dit moment uit het FC Stenden College,, Welzijn Centraal Leeuwarden, gemeente Leeuwarden en de gemeente Heerenveen. Doelstelling kerngroep: Het volgen en initiëren van ontwikkelingen ten behoeve van de ondersteuning voor de jonge ouders en hun systeem, het op elkaar afstemmen van ondersteuningsvormen en onderwijs en toekomstperspectief creëren. Besluiten nemen ten aanzien van het samenwerkingsverband. Bespreken van de diverse te bedienen doelgroepen jonge ouders. Afspraken maken over de diverse werkwijzen. Agenda bepalen voor het overleg met de klankbordgroep. Afspraken maken over de inzet van expertise. Besluiten nemen over de samenwerking in de ketenzorg met betrekking tot de jonge ouders. Ontwikkelingen volgen en initiëren (Sociale innovatie) Volgen en initiëren onderzoekslijnen. 2.6.2 Klankbordgroep In januari 2010 is de klankbordgroep opgericht. De klankbordgroep bestaat uit een representatieve vertegenwoordiging van de organisaties uit de kerngroep en de nauw betrokken organisaties. De samenstelling van de klankbordgroep wordt gedragen door de kerngroep en zijn vakbekwame mensen die praktisch ervaring hebben in het werken met de doelgroep van het OJO. De klankbordgroep bestaat uit: Stenden Hogeschool Zienn Friesland College GGD Tjallinga Hiem Mentor programma Friesland Stichting Ambulante Fiom Gemeente Leeuwarden Mee Friesland Buro Saris (Het Buro) Welzijn Centraal Leeuwarden Centrum voor Jeugd en Gezin Bureau Jeugdzorg Friesland Leger Des Heils Jeugdhulp Friesland Gemeente Heerenveen Fier Fryslân 7
Doelstelling klankbordgroep: De klankbordgroep volgt (evalueert) de ontwikkelingen van het OJO. Geeft deskundig advies. De leden van de klankbordgroep bieden input betreffende de ontwikkeling van de methodiek. Het geven van advies over de ondersteuning en begeleiding aan de jonge ouders, door middel van het bespreken van casuïstiek. Inbrengen van expertise ten behoeve van het OJO. De stand van zaken met betrekking tot het OJO bespreken en het volgen van ontwikkelingen. 2.7 Netwerkketen Doel is deze netwerkbenadering van Jonge Ouders te integreren in de aanpak van jeugdzorg in de gemeenten in Friesland, in het kader van de Transitie Jeugdzorg. Daarvoor wordt aansluiting gezocht bij de gemeenten en bij de (MBO)scholen in Friesland. 2.8 Organogram 2012 8
Jonge ouders Stagiaires Vrijwilligers Professionals MBO & HBO Manager Kerngroep Klankbordgroep Toelichting organogram Jonge ouders Het OJO gaat uit van het Bottum-up perspectief. Dit houdt in dat de belangen, wensen en behoeften van de jonge ouder leidend zijn in de geboden ondersteuning vanuit de organisatie. Tevens vindt om de drie maanden de jonge ouderraad plaats en wordt het aanbod van het OJO mede hierop afgestemd. Stagiaires en vrijwilligers De stagiaires en vrijwilligers leveren een bijdrage aan de ontwikkeling van de beroepsmethodiek en de wetenschappelijke verankering hiervan. Door onder meer praktijk gestuurd onderzoek te verrichten, praktijktheorieën te ontwikkelen en nieuwe vragen en ontwikkelingen te doordenken op de consequenties voor bestaand beleid en methodiek. Er wordt op verschillende vlakken gewerkt. Van de stagiaire en vrijwilliger wordt verwacht dat ze een aandeel hebben in het organiseren van activiteiten en coachingsgesprekken ten behoeve van de doelgroep. Stagiaires en vrijwilligers draaien mee in de organisatie rondom het OJO en vallen onder de verantwoording van de projectmedewerker en projectleider/manager. Professionals MBO & HBO De projectmedewerker moet verantwoording afleggen aan de projectleider. De projectmedewerker is medeverantwoordelijk voor het onderhouden van contacten met het werkveld, de jonge ouders en het netwerk in Heerenveen en geeft hiërarchisch leiding aan de stagiaires en vrijwilligers. Manager De manager/projectleider bewaakt overstijgend en strategisch de voortgang van het project als geheel. De projectleider moet verantwoording af leggen aan de kerngroep en geeft hiërarchisch leiding aan de projectmedewerker, stagiaires en vrijwilligers. De manager/projectleider is verbonden met de opdrachtgever en de kerngroep. 9
Kerngroep De kerngroep neemt besluiten ten aanzien van het samenwerkingsverband, bespreekt de te bedienen doelgroep, maakt afspraken over de werkwijzen en de inzet van expertise, volgt en initieert de ontwikkelingen ten behoeve van de ondersteuning voor de jonge ouders en hun systeem. Kerngroep staat bovenaan in de organisatie en wordt vertegenwoordigd door Stenden Hogeschool, Friesland College, Stichting Ambulante FIOM, Welzijn Centraal en de gemeente Leeuwarden. Klankbordgroep De klankbordgroep volgt en evalueert de ontwikkelingen van het OJO, ze geven deskundig advies over de ondersteuning aan jonge ouders en bieden input betreffende de ontwikkelingen van de methodiek. De klankbordgroep staat in verbinding met de kerngroep en brengt haar expertise ten behoeve van de doelgroep in. De onderzoeker zit in de klankbordgroep en is verbonden aan de kerngroep en de projectleider. 10
3. Activiteiten en resultaten 2013 Dit hoofdstuk beschrijft de activiteiten en resultaten die door het OJO in 2013 zijn gerealiseerd. Tevens worden de samenwerkingsverbanden met de gemeente beschreven. Het OJO heeft in 2013 diverse activiteiten georganiseerd. Tijdens deze activiteiten stond het elkaar ontmoeten, ervaringen delen, de combinatie school en kinderen en opvoeden centraal. Duidelijk is te zien dat er een meerwaarde is wat betreft deze activiteiten. Jonge ouders leren elkaar kennen en weten elkaar buiten het OJO steeds beter te vinden. Sociale netwerken worden versterkt en relaties worden opgebouwd. Doormiddel van de activiteiten hebben de medewerkers de gelegenheid de interactie tussen ouder en kind te observeren en kan er geïntervenieerd worden op het handelen van de jonge ouders in coachingsgesprekken of bijeenkomsten. Door middel van de activiteiten wordt gewerkt aan een aantal algemene doelstellingen; Jonge ouders doormiddel van specifieke aandacht elkaar op een ontspannen wijze laten ontmoeten, zodat daarmee het netwerk uitgebreid kan worden met gelijkgestemden. Het doorbreken en voorkomen van sociaal isolement door actieve participatie te vragen Het aanbieden van vraaggerichte informatie en advies De jonge ouder ondersteunen bij het behalen van een startkwalificatie Het empoweren van de jonge ouders 11
Specificatie van alle activiteiten 2013 Activiteit Heerenveen Leeuwarden Welzijn Centraal Nieuwjaarsfeest 11 januari 10 januari Lunchbijeenkomsten 1. 22 januari 2. 05 februari 3. 15 maart 4. 19 april 5. 17 mei 6. 07 juni 7. 27 september 8. 11 oktober 9. 08 november 10. 20 december 1. 15 januari 2. 05 februari 3. 05 maart 4. 09 april 5. 14 mei 6. 04 juni 7. 17 september 8. 08 oktober 9. 05 november 10. 10 december Ouder-kind zwemmen Kookworkshop kindertraktaties 1. 20 september 2. 18 oktober 3. 15 november 4. 13 december 1. 29 januari 2. 26 februari 3. 26 maart 4. 23 april 5. 28 mei 6. 25 juni 7. 24 september 8. 29 oktober 9. 26 november 10. 17december 15 februari 28 februari Stamppot Inloopochtend 17 oktober Iedere dinsdagochtend 23+ groep Iedere donderdagochtend High tea/moederdochter 13 maart middag Kledingmarkt / modeshow 22 maart Theater- / kindermiddag Friesland Col. 26 april Friesland Col. 24 april Fotoshoot 29 mei Rengerspark 22 mei Beautymiddag 30 mei Uitje Nienoord 19 juni Uitje Ballorig 21 juni Zomerfeest 05 september Zomerfeest 13 september Uitje Aeolus 25 oktober 25 oktober 25 oktober Bowlen 21 november Sinterklaasfeest 06 december 04 december Kerstdiner 19 december Kerstlunch 20 december 12
3.1 Resultaten OJO 3.1.1 Buddy/ maatjes aanpak Alle jonge ouders die het OJO in 2013 hebben bezocht zijn gekoppeld aan een buddy/maatje. Deze buddy is een leeftijd genoot vanuit het sociaal opleidingsdomein MBO of HBO. Duidelijk is te zien dat er door deze werkwijze gemakkelijker vertrouwensrelaties ontstaan waardoor de jonge ouder zich veilig voelt en gemakkelijker zijn hulpvraag stelt. Vragen met betrekking tot de opvoeding, scholing, financiën etc. zijn met deze werkwijze beter te beantwoorden en te structureren. De doelstelling van het OJO, waarin het werken aan preventie en vroeg-interventie zit verweven, past uitstekend bij deze werkwijze en de huidige tendens van nieuwe zorg. Het werken naar een autonoom zelfstandig individu, die gezonde verantwoording kan nemen voor zichzelf, het kind en het gezin, komt tot stand door de jonge ouders te wijzen op en te begeleiden in deze grote verantwoordelijkheid. Dit gebeurt door de jonge ouders in (buddy) gesprekken te stimuleren de regie in eigen hand te nemen, hun netwerk uit te breiden en eventueel ondersteuning vanuit dit netwerk te vragen of hen door te verwijzen naar eerstelijns voorzieningen. Deze werkwijze maakt dat de toename naar geïndiceerde zorg reduceert. De Social Work stagiaire wordt door deze werkwijze opgeleid als generalist, immers hij/zij moet op alle leefgebieden informatie en advies kunnen geven, een hulpverlener op alle leefgebieden is daarbij een belangrijk uitgangsprincipe. 3.1.2 Opvoedingsondersteuning Alle jonge ouders die het OJO bezoeken, ontvangen een vorm van opvoedingsondersteuning. Deze opvoedingsondersteuning is afgestemd op de expliciete en impliciete ondersteuningsvraag van de jonge ouders. Veel opvoedingsondersteuning wordt gegeven door middel van thema s tijdens bijeenkomsten. Diverse keren is het thema positief opvoeden aan bod gekomen. De medewerkers van het OJO bieden opvoedingsondersteuning volgens de basisprincipes van Triple P (positief Pedagogisch Programma). 3.1.3 Individuele coaching trajecten Een aantal jonge ouders hebben ondersteuningsvragen die in een coaching traject worden behandeld. Deze groep heeft geen hulpverlening nodig maar meer ondersteuning op alle leefgebieden (scholing, huisvesting, financiën, sociaal functioneren etc.). Over het algemeen redden ze het prima maar ze hebben veelal een steuntje in de rug nodig om ook daadwerkelijk zelfstandig en duurzaam te kunnen participeren in de maatschappij. De coaching vraag van de jonge ouders is leidend in dit traject. Op basis van de vraag en behoefte die de jonge ouder aangeeft, wordt er gekeken welke ondersteuning en faciliteiten nodig zijn. De vragen kunnen uiteenlopend zijn en liggen op het terrein van: ervaringen uitwisselen, opvoedingsondersteuning, scholing, financiën, sociale relaties, wonen en aandacht voor de jonge ouder. In een coaching traject komen alle vragen aan de orde en wordt de jonge moeder ondersteund door studenten en professionals. Als er tijdens een coaching traject signalen naar voren komen waar hulpverlening gewenst is, wordt hiervoor gebruik gemaakt van de ketensamenwerking met de diverse instanties. Jonge ouders komen hierdoor minder snel in de geïndiceerde zorg terecht en blijken baat te hebben bij deze preventieve aanpak van coaching. 13
3.1.4 Jonge vaders In 2013 hebben meer vaders gebruik gemaakt van de activiteiten dan in voorgaande jaren. Jonge vaders hebben aangegeven dat zij graag op een vrijblijvende wijze benaderd willen worden. Zij geven aan te willen komen wanneer zij daar zelf behoefte aan hebben. Het OJO heeft een kleine groep actieve jonge vaders in zijn bestand. Jonge vaders bezoeken de gezamenlijke activiteiten (activiteiten waarbij de moeder en de vader welkom zijn) gemakkelijker dan de jonge vader bijeenkomsten. Deze constatering heeft er toe geleid dat er voor gekozen is om de vaderbijeenkomsten om te buigen naar partnerbijeenkomsten. De jonge moeders krijgen de mogelijkheid om tijdens deze bijeenkomsten hun partners mee te nemen. Op deze manier worden jonge vaders indirect uitgenodigd. Het OJO heeft door middel van de huidige werkwijze meer jonge vaders in beeld gekregen. Naast de activiteiten bezoeken (aanstaande) jonge ouders het ontmoetingscentrum vaker samen voor het verkrijgen van informatie en advies. Voorheen waren het met name de (aanstaande) jonge moeders die het OJO bezochten. 3.1.5 Ouder - Kind zwemmen Deze activiteit houdt in dat de jonge ouders met hun baby s, peuters of kleuters onder begeleiding samen gaan zwemmen. Het kind kan zich vrij bewegen terwijl zijn/haar ouder de hiervoor noodzakelijke veiligheid waarborgt. De lessen worden gegeven in groepsverband, de groep bestaat uit een maximale groepsgrote van tien jonge ouders. De belangrijkste taak van de ouder is het kind continu te observeren en, zo nodig, in zijn bewegingen te ondersteunen en te begeleiden. Door middel van deze ondersteuning en begeleiding van de jonge ouder wordt de focus op de motorische en sociale vaardigheden van hun kind gelegd. Tevens hebben de jonge ouders tijdens de activiteit de mogelijkheid om het eigen sociale netwerk te verbreden. In 2013 heeft deze activiteit op tien momenten plaatsgevonden. Het is prachtig om te zien hoe een jonge ouder samen met zijn/haar kind ontspant in het water en wat nog mooier is, is dat doormiddel van deze activiteit de jonge ouder het gedrag van zijn/haar kind leert lezen. De jonge ouder wordt door de zweminstructrice ondersteund en gestimuleerd om in het water werkelijk contact te maken met haar kind. Voor de medewerkers van het OJO is deze activiteit een gelegenheid om de interactie tussen ouder en kind te observeren en eventueel gerichter te kunnen interveniëren. In 2014 zal deze activiteit elke laatste dinsdag van de maand, met uitzonderingen van de vakantieperiodes, plaatsvinden. 14
3.1.6 Ondersteuning financiële administratie Er zijn veel jonge ouders die rond moeten komen van een minimaal inkomen. Om zo verantwoord en functioneel mogelijk met het inkomen om te gaan, heeft het OJO in 2013 ondersteuningstrajecten gericht op financiën en budgettering in haar aanbod opgenomen. De eerste fase van dit ondersteuningstraject bestaat uit het in kaart brengen van inkomsten, uitgaven, mogelijke betalingsachterstanden en/of schulden. Vragen als; hoeveel geld komt er elke maand binnen, wat zijn de vaste en variabele lasten en zijn er openstaande betalingen, helpen de jonge ouders om inzicht te krijgen in hun huidige financiële situatie. De medewerker stelt samen met de jonge ouder een financieel overzicht op. Dit vormt de basis voor het financieel plan. In de tweede fase wordt het financieel plan geschreven. In het plan staat hoe de jonge ouder zicht kan blijven houden op zijn of haar financiële situatie, hoe eventuele schulden afbetaald kunnen worden en op welke wijze er geld bespaard kan worden. In het financieel plan is ook een budgetplan opgenomen waarin de maandelijkse inkomsten en uitgaven uitgewerkt zijn. Daarnaast krijgen de jonge ouders een kasboek waarin ze kunnen budgetteren zodat naast de vaste inkomsten/uitgaven ook de variabele geldstromen zichtbaar zijn en blijven. Mocht het nodig zijn dan wordt de jonge ouder doorverwezen naar schuldhulpverlening. 3.1.7 Praktische ondersteuning Naast opvoedingsondersteuning en coachingstrajecten biedt het OJO praktische ondersteuning aan de (aanstaande) jonge ouders. Afgestemd op de expliciete en impliciete ondersteuningsvragen van de jonge ouders wordt er gekeken naar de mogelijkheden om hen in hun eigen kracht te versterken. Zoals eerder benoemd is wordt er ondersteuning aangeboden op alle leefgebieden. Ter illustratie enkele voorbeelden van praktische ondersteuning: Netwerk kinderopvang: Sommige jonge ouders hebben niet de mogelijkheid hun kinderen onder te brengen binnen hun sociale netwerk. Het OJO heeft daarom onlangs een gastoudernetwerk opgebouwd. Wanneer nodig, kan dit netwerk ingezet worden in de ondersteuning van de jonge ouders. Sociaal netwerk: Het OJO biedt jonge ouders de mogelijkheid andere jonge ouders te ontmoeten. Hierdoor vinden jonge ouders aansluiting en begrip van andere jonge ouders. Het OJO organiseert onder andere lunchbijeenkomsten en andere activiteiten. Door hier aan deel te nemen wordt het sociale netwerk van de jonge ouders uitgebreid. Tevens worden er bij deze bijeenkomsten thema s behandeld. Deze thema s worden elke maand afgewisseld, voorbeelden hiervan zijn hygiëne, voeding of weerbaarheid. Het snuffelwinkeltje, de ondersteuning bij financiële administratie en de hulp bij het vinden van kinderopvang zijn daarnaast voorbeelden van de praktische ondersteuning die het OJO vraag gestuurd inzet. 3.1.8 Eigen Kracht Vanuit haar visie gericht op het versterken van de eigen kracht en het netwerk van Jonge Ouders, werkt het OJO ook met de methodiek van Eigen Kracht en heeft ze aansluiting met de Eigen Kracht Centrale in Friesland. De term Eigen Kracht is al aardig ingeburgerd. In de visie van het Rijk en de decentralisaties gaat het erom dat burgers, als er iets aan de hand is en misschien zelfs ingrijpen door de overheid noodzakelijk lijkt, het recht krijgen als eerste zelf een plan te maken samen met mensen die belangrijk voor hen zijn (gebruik maken van natuurlijke hulpbronnen zoals het sociale netwerk). De Eigen Kracht Centrale geeft aan dat dit een andere volgorde betekent. De regie komt eerst in handen van de burger met een opvoed- of opgroeivraag. Pas als tot het uiterste geprobeerd is regie 15
en zeggenschap bij de burger te laten en dit onmogelijk is gebleken, kan de professional ingezet worden. Bij Eigen Kracht gaat het er volgens de Centrale om dat niet de professional maar de burger in de gelegenheid wordt gesteld het zélf te doen. Tevens geeft zij aan dat pas wanneer de regie bij de burger ligt, hij de eigenaar kan worden van de oplossingen en er verantwoordelijkheid voor gaat nemen. (M. van Schagen p.4) De regering wil de regie over opvoed- of hulpvragen weer aan de burger teruggeven. Door de burger zelf verantwoordelijk te maken voor hun vraag of probleem en dat deze zelf op zoek moet naar een passende oplossing maak je hem sterker. Je zet hem weer terug in z n Eigen Kracht, wat tevens leidt tot het zorgvuldiger naar boven komen van de uiteindelijke zorgvraag. Deze methode wordt toegepast in de werkwijze van het OJO. Vraag gestuurd werken, waarbij de jonge ouders worden gemobiliseerd om gebruik te maken van eigen kracht en mogelijkheden, is één van de nieuwe uitgangsprincipes van de stelselherziening waar het OJO al ruime ervaring mee heeft. Het OJO mobiliseert de eigen krachten, de mogelijkheden van jonge ouders, wijs hen op wat ze wel kunnen. Stel deze mogelijkheden in dienst van de hulpvraag van de jonge ouders. Maak daarbij eventueel gebruik van de hulpbronnen uit hun eigen netwerk. Opvallend is dat de jonge ouders een betere kwaliteit van leven ervaren vanuit hun eigen gezichtspunt. Het OJO heeft getrainde medewerkers in het werken vanuit de visie Eigen Kracht. De training is gegeven door de Eigen Kracht Centrale Friesland. De training is gericht op instellingen die de visie van Eigen Kracht verder willen invoeren en verankeren. De medewerkers van het OJO zijn door deze training vertrouwd gemaakt met de uitgangspunten van Eigen Kracht en zijn in staat deze integreren in hun dagelijkse praktijk. Het OJO ondersteunt het belang van een Eigen Kracht Conferentie, in de coaching gesprekken wordt hier met enige regelmaat aan gerefereerd. Toch blijkt dat de jonge ouder de weg naar deze vorm van ondersteuning moeilijk weet te vinden. Het blijkt lastig hen te motiveren een dergelijk instrument in te zetten. Het OJO heeft in 2011 en 2012 een aantal voorlichtende activiteiten in dit kader georganiseerd (een diner, een voorlichting). In de tweede helft van 2012 heeft het OJO studenten een opdracht gegeven om na te gaan of Eigen Kracht ook op andere manieren (via muzisch instrumentarium) onder de aandacht van Jonge Ouders gebracht kan worden en daarmee de drempel voor dergelijk methodieken verlaagd kan worden. De opbrengst van dit onderzoek is een flyer welke als muzische instrument ingezet kan worden. 3.1.9 De 23+ groep Het OJO heeft er in 2011 voor gekozen om de 23+groep in 2012 te starten. Deze toevoeging aan het aanbod van het OJO vloeit voort uit de ervaring dat ook jonge ouders ouder dan 23 jaar behoefte hebben aan ondersteuning en advies en het leggen van contact met andere jonge ouders. Elke donderdag ochtend zijn de jonge ouders die voor hun 23 ste levensjaar een kindje hebben gekregen, maar ouder zijn dan 23 jaar, welkom op de locatie Welzijn Centraal. Tijdens de bijeenkomsten komen tweemaal in de maand thema s aan bod. Deze informatieve thema s zijn gekoppeld aan het overkoepelende maandthema van het OJO. De thema s kunnen bestaan uit een kleine workshop, tips of een klein stukje film aansluitend op het thema. Eind 2013 zijn we ook gestart met creatieve thema s toevoegen aan de 23+ groep. Deze activiteiten sluiten niet per se aan op het maandthema, maar dienen als ontspanning voor de jonge moeders. Tijdens de activiteit is er ruimte om met elkaar in gesprek te gaan over verschillende onderwerpen. De doelstelling van de 23 + groep is als volgt: - Bieden van vraaggerichte ondersteuning en advies. - Jonge moeder in contact brengen met andere jonge moeders (sociale contacten). - Een bijdrage leveren aan de zelfredzaamheid van de jonge moeder, zodat deze in staat is zichzelf en het gezin economisch en zelfstandig te onderhouden. 16
3.1.10 Project Vroeg signalering jonge moeders Vanaf 1 januari 2011 is het OJO in samenwerking met verloskundige praktijken, Welzijn Centraal, de gemeente Leeuwarden en Stichting Ambulante Fiom begonnen aan het project Vroeg signalering jonge moeders. Het gaat om een standaard meldprocedure voor elke jonge moeder onder de 23 jaar en dient tegelijkertijd om de jonge moeder op weg te helpen.in het project Vroeg signalering jonge moeders worden alle zwangeren onder de 23 jaar door de Leeuwarder verloskundigen gemeld bij het OJO bij Welzijn Centraal. Hiervoor is een protocol ontwikkeld door de Fiom, in samenwerking met de verloskundigenpraktijken van Leeuwarden, Welzijn Centraal, het OJO, Jeugd Gezondheidszorg en de gemeente Leeuwarden. Na aanmelding zullen de medewerkers van het OJO proberen contact op te nemen met de jonge aanstaande moeder om haar te informeren over het specifieke hulpaanbod voor jonge aanstaande moeders en ouders in Leeuwarden. Daarnaast zal de jonge aanstaande moeder uitgenodigd worden voor de activiteiten die worden georganiseerd door het OJO in samenwerking met Welzijn Centraal. Deze werkwijze biedt tegelijkertijd de mogelijkheid om zicht te krijgen op deze kwetsbare doelgroep en tijdig in te grijpen mochten zich ergens problemen voordoen. In 2013 zijn er 69 nieuwe aanmeldingen van jonge moeders binnen gekomen door middel van het project Vroeg signalering moeders. De jonge moeders zijn in beeld bij zowel de hoofdlocatie als de locatie Welzijn Centraal. 3.1.11 Zwangerschapscursus en infomiddag Dochter en Zoon Om het de jonge ouders in Leeuwarden wat makkelijker te maken, is er een project opgezet waarbij alle zwangeren onder de 23 jaar automatisch worden benaderd door het OJO Welzijn centraal. Speciaal voor aanstaande moeders t/m 23 jaar is er een zwangerschapscursus georganiseerd met het Friese Land. Hier worden jonge ouders geïnformeerd en voorbereid op de bevalling. In de cursus worden jonge ouders vaardigheden geleerd die belangrijk zijn tijdens de zwangerschap, de bevalling en als de baby net geboren is. Daarnaast is er ruimte voor vragen over de zwangerschap. Tevens worden er info-middagen georganiseerd in samenwerking met Dochter & Zoon en het Bonnehûs, ook hier kunnende jonge ouders met hun vragen terecht. Medewerkers van het OJO zijn aanwezig tijdens deze bijeenkomsten. Hier is voor gekozen zodat het voor de aanstaande jonge ouders gemakkelijker wordt op de uitnodiging voor andere activiteiten in te gaan. Afgelopen jaar zijn er vier infomiddagen geweest. Bij de infomiddag van Dochter & Zoon waren 27 zwangeren aanwezig. Bij de infomiddag van Bonnehûs was dit aantal 10 zwangeren. In totaal zijn de infomiddagen bezocht door 37 jonge zwangeren. De zwangerschapscursus verloopt naar tevredenheid. 42 zwangeren hebben deelgenomen aan de cursus. Een aantal hebben de cursus eenmaal bezocht, anderen hebben de gehele cursus gevolgd. Het is mooi om te zien dat na het volgen van de zwangerschapscursus de moeders nog steeds contact met elkaar hebben. Het afgelopen jaar is er een samenwerkingsverband ontstaan tussen Welzijn Centraal, de GGD en het OJO. In deze samenwerking worden er vraaggerichte thema s behandeld zoals zindelijkheid en omgaan met driftbuien van het kindje. Afgelopen jaar zijn twee thema bijeenkomsten gehouden. Deze bijeenkomsten werden druk bezocht door de jonge moeders. Het komende jaar wordt deze samenwerking voort gezet. 17
3.1.12 Het snuffelwinkeltje In samenwerking met Welzijn Centraal heeft het OJO een snuffelwinkel ontwikkeld voor de jonge ouders. Deze snuffelwinkel, ook wel het winkeltje genoemd, is een ruimte ingericht als winkel bij de locatie Welzijn Centraal. Hier kunnen jonge ouders gratis kleding, speelgoed of andere dingen voor hun kindje uit zoeken. Het speelgoed, de kleding e.d. worden door particulieren aangeleverd. Iedere dinsdag-, donderdag- en vrijdagochtend is er gelegenheid voor de jonge ouders om gratis te shoppen. De snuffelwinkel biedt de mogelijkheid om op een zeer laagdrempelige manier met (nieuwe) jonge ouders in contact te komen en ze uit te nodigen voor de jonge moeder groep, de 23+ groep of activiteiten van het OJO. Veel jonge ouders hebben gebruik gemaakt van deze mogelijkheid en zijn daardoor beter in beeld gekomen bij het OJO en Welzijn Centraal. In totaal hebben 140 moeders het winkeltje bezocht. Gezamenlijk hebben ze het bezoekers aantal van het winkeltje op 295 gebracht. 3.1.13 Jonge ouderraad In 2013 heeft er vier maal een jonge ouderraad vergadering plaatsgevonden. De jonge ouderraad bestaat uit twee medewerkers van het OJO en vijf jonge ouders die ondersteuning krijgen vanuit het OJO. Gezamenlijk vertegenwoordigen zij de belangen van de jonge ouders van het OJO. Het OJO vindt het belangrijk dat deze belangen behartigd worden en de jonge ouders mee kunnen praten over beslissingen die hen aangaan. Om activiteiten beter te laten aansluiten op de doelgroep is het van waarde om de ervaringen en meningen van de jonge ouders met elkaar te delen. Hierdoor wordt de kwaliteit van d e activiteiten gewaarborgd. Door te luisteren naar en te praten over de ervaringen van de jonge ouders kan het OJO nog beter inspelen op de wensen en behoeftes van de jonge ouders. 3.1.14 Samenwerking Friesland College Een grote groep jonge ouders volgt een opleiding aan het Friesland College. Er is een goede structuur gevonden betreffende de samenwerking tussen het OJO en de coördinatoren van het servicecentrum cursisten in Leeuwarden en Heerenveen. Maandelijks is er contact tussen de manager en de coördinatoren. Jonge ouders die een opleiding volgen worden besproken en bij zorgsituaties worden er afspraken gemaakt. Hierdoor is het mogelijk en kunnen we aantonen dat er gewerkt is aan het voorkomen van voortijdige schooluitval. Het schooljaar 2012/2013 hebben 9 jonge ouders hun startkwalificatie of diploma gehaald en zijn er 45 jonge ouders waarvan nu al bekend dat die hun opleiding kunnen continueren. Samenwerking Jonge Helden Het leerbedrijf Jonge Helden is gestationeerd in het Friesland College. De studenten van het leerbedrijf Jonge Helden zijn MBO studenten van het Friesland College en HBO studenten van de NHL. De werkzame studenten focussen zich op het vormgeven en ontwikkelen van multimedia: huisstijlen, logo s, brochures, posters, websites, mediagames en mediasimulaties. In 2012 is er een plezierig samenwerkingsverband ontstaan tussen het OJO en het leerbedrijf Jonge Helden voor de ontwikkeling van kerstkaarten, voor het netwerk en de jonge ouders, en een film over de belevingswereld van de jonge ouders van het OJO. Sinds eind 2013 ontwerpt Jonge Helden de flyers voor het OJO. Dit houdt in: flyers voor de lunchbijeenkomsten, het ouder en kind zwemmen of andere activiteiten. 18
Protocol Friesland College In samenwerking met het Friesland College heeft het OJO een bijlage ontwikkeld bij het protocol voor (aanstaande) studerende jonge ouders. Deze bijlage is met name bedoeld voor de coaches van het Friesland College en de (aanstaande) studerende jonge ouders zelf. In de bijlage staat precies waar de studerende jonge ouders terecht kunnen in de gehele Provincie Friesland, zowel binnen als buiten het Friesland College. Ook wordt er aandacht besteed aan rechten, plichten en regelgeving omtrent diverse zaken m.b.t. studerende jonge ouders. 3.1.15 Samenwerking Friese Poort Het OJO heeft een categoraal gerichte aanpak en heeft hiermee de jonge ouders in Leeuwarden en Heerenveen goed in beeld. De succesfactoren, zoals het gevestigd zijn op de vindplaats, nuldelijnszorg, de regie bij de jonge ouder, een leeftijdsgenoot als contactpersoon, ontmoetingen op basis van vraag en een nauwe samenwerking met relevantie hulpverlening, zijn duidelijk zichtbaar en effectief. De laagdrempelige aanpak van het OJO om vanuit de visie de MBO school als vindplaats netwerk- en systeemsteun te organiseren, zodat de jonge ouders een startkwalificatie kunnen halen, is een sterk gedachtengoed. Hierdoor krijgen de jonge ouders de gelegenheid om mee te doen in de participatiesamenleving. Deze categoraal gerichte aanpak wil het OJO graag uitbreiden naar andere MBO scholen. Eind 2013 is er een kleine stap gezet richting een coproductie met de Friese Poort Leeuwarden. Er zijn afspraken gemaakt over het geven van workshops aan cursisten van de opleiding Paspoort, niveau 1. Het OJO is gevraagd om, gericht op onze expertise, workshops te geven die aansluiten op de thema s vanuit de opleiding. De workshop thema s anticonceptie en de belevingswereld van een tienerouder staat in januari 2014 op de planning. Naast de jonge ouders, is het de bedoeling dat de reguliere niveau 1 jongeren hebben deze workshops volgen. Insteek van deze ontwikkeling is dat jonge ouders meer betrokken worden bij het onderwijs en de motivatie voor het behalen van een startkwalificatie hiermee opgebouwd wordt als extrinsieke motivatie, immers er is op school informatie te halen die direct ingezet kan worden in de thuissituatie. Tevens is het OJO gevraagd deel te nemen aan het ZAT( Zorg- en Adviesteam) overleg. In dit overleg worden jonge ouders waarbij zorg is besproken met verschillende professionals. In 2014 wordt de samenwerking met de Friese Poort verder ontwikkeld. 3.1.16 Workshop preventie Het OJO heeft in haar aanbod workshop preventie opgenomen. Deze workshops zijn op maat gemaakte informatie bijeenkomsten voor MBO en VMBO scholen, gericht op de expertise van het OJO. In 2013 zijn deze workshops een aantal keer ingezet. Er zijn diverse thema s omgezet in een interactieve workshop. Voorbeelden hiervan zijn seksuele voorlichting, informatie over anticonceptie en soa s. Ook de workshops gericht op de belevingswereld van de jonge ouder (tienerouder) en gericht op kind en veiligheid worden gegeven. DVD s als poppen die huilen of de belevingswereld van de jonge ouder kunnen ingezet worden als lesmateriaal. In Heerenveen worden de workshops/preventielessen gegeven in samenwerking met verloskundigen. Op deze wijze delen beide partijen hun expertise om de studenten bewust te maken van de impact dat jong ouderschap heeft op het leven van een jongere en hen daarnaast te informeren hoe jong ouderschap en het krijgen/overdragen van soa s voorkomen kan worden. De verloskundigen hebben een training gevolgd bij het ROS vanuit het project een beter begin. In 2014 staan er al een drietal workshop op de planning, het OJO wil dit onderdeel opnemen in het bestaande aanbod en inzetten als preventielessen. 19