COLOFON Uitgave I&O Research Zuiderval 70 Postbus 563 7500 AN Enschede Rapportnummer 2019/055 Datum April 2019 Opdrachtgever Gemeente Nissewaard Auteurs Wouter Andringa, Frank ten Doeschot, Mireille Koomen, Davinia Wilson Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld. Nissewaard Peiling 2018 Colofon 2
Inleiding Over de Nissewaard Peiling De Nissewaard Peiling is een onderzoeksinstrument om kennis, gedrag en houding van burgers te meten op een uitgebreid palet van gemeentelijke beleidsthema s. In 2018 is de Nissewaard Peiling voor de tweede maal onder bijna 8.000 inwoners van de gemeente uitgezet. Het is de bedoeling dat deze peiling om het jaar opnieuw wordt uitgevoerd, zodat ontwikkelingen in de gemeente in beeld gebracht kunnen worden. De steekproef wordt zo getrokken dat er op wijkniveau resultaten zijn. Uitvoering Het veldwerk voor de Nissewaard Peiling 2018 is uitgevoerd door middel van een online en schriftelijke enquête in oktober/november 2018. In totaal hebben 2.164 inwoners deelgenomen. Dit komt neer op een respons van 29 procent. Er is getracht om een zo breed mogelijke groep Nissewaarders te bereiken. In de praktijk zijn sommige groepen echter ondervertegenwoordigd in de respons, waardoor deze naar verhouding te weinig meetellen in het gemiddelde resultaat van Nissewaard. Op de uitkomsten van het onderzoek is daarom een weging toegepast om hiervoor te corrigeren. Vragen over bereikbaarheid Een nieuw onderwerp in de Nissewaard Peiling 2018 is bereikbaarheid. Inwoners met betaald werk (48,5% van de deelnemers) wordt gevraagd naar het woon-werkverkeer, welke vervoermiddelen zij daarvoor gebruiken en waar en in welke mate zij vertraging ondervinden tijdens de spits. Daarnaast is aan alle inwoners in de steekproef gevraagd naar de bereikbaarheid in het weekend, zowel op welke locaties er vertragingen ontstaan als de tevredenheid over het openbaar vervoer in het weekend. Belangrijkste resultaten Meer dan de helft van de inwoners van Nissewaard (met betaald werk) werkt buiten het eiland. Voor hen leveren de bruggen en tunnel de meeste vertraging op. De vertraging is tijdens de avondspits iets groter dan tijdens de ochtendspits. De auto of motor is het meest gebruikte vervoermiddel voor woon-werkverkeer. Van de inwoners met een betaalde baan mist 18 procent verbindingen van hun huis naar hun werklocatie (in de kleine kernen 30%). Ontbrekende verbindingen die genoemd worden betreffen vooral openbaar vervoer (met name de bus) naar de havengebieden. Het merendeel van de inwoners die de (elektrische) fiets, bromfiets of scooter voor hun woon-werkvervoer gebruiken, is tevreden over de route naar hun werk. Het belangrijkste verbeterpunt van de fietspaden is de bestrating. Fietsers ervaren tijdens de spits de meeste vertraging rondom de Spijkenisserbrug. Indien er in het weekend vertraging ontstaat bij reizen, is dat vooral rondom de Spijkenisserbrug. Het merendeel van de inwoners van Nissewaard kan zich geen mening vormen over het reizen met het openbaar vervoer in het weekend. Inwoners die wel eens gebruik maken van deze vormen van het openbaar vervoer (BOB-bus of nachtmetro) staan hier overwegend positief of neutraal tegenover. Analyse Verschillen tussen de resultaten tussen verschillende inwonersgroepen worden beschreven als deze significant zijn. Dat wil zeggen dat de kans dat gevonden verschillen op toeval berusten kleiner is dan 5 procent. Nissewaard Peiling 2018 Thema bereikbaarheid 3
Woon-werkverkeer Ruim de helft werkt buiten Voorne-Putten Meer dan de helft van de inwoners van Nissewaard met betaald werk, werkt op een locatie buiten het eiland (53%). De grootste groep werkt ten noorden van Voorne-Putten, waarschijnlijk in de omgeving van Rotterdam. Een klein deel werkt aan huis, 40 procent binnen de gemeente (25%) of elders op Voorne-Putten (15%). Het aandeel inwoners dat aan huis werkt ligt in de kleine kernen significant hoger (8%) dan gemiddeld in de gemeente. Vooral inwoners van Heenvliet, Geervliet en Abbenbroek werken vaker vanuit huis. Inwoners van Zuidland en Simonshaven werken vaker binnen de gemeente Nissewaard. Vrouwen hebben aanzienlijk vaker een baan binnen de gemeente Nissewaard dan mannen. Bij herkomst valt op dat inwoners met een niet-westerse etniciteit relatief vaak ten zuiden of oosten van Voorne-Putten werken en met een westerse etniciteit relatief veel op andere delen van Voorne-Putten. Lager opgeleiden werken vaker binnen de gemeente, terwijl hoger opgeleiden vaker dan gemiddeld ten noorden van Voorne-Putten werken. Auto of motor meest gebruikte vervoermiddel De meeste werkenden reizen tenminste drie dagen per week naar hun werklocatie. Voor dit woon-werkverkeer wordt met name de auto of motor gebruikt en in mindere mate de (elektrische) fiets, bromfiets of scooter en openbaar vervoer. Inwoners van de stad Spijkenisse maken vaker gebruik van het openbaar vervoer, met name in de wijk De Akkers gaat men vaker dan gemiddeld met het openbaar vervoer of collectief bedrijfsvervoer naar het werk. Inwoners van de kleine kernen maken vaker gebruik van de auto of motor voor het woon-werkverkeer. Inwoners die binnen de gemeente Nissewaard werken, gaan overwegend met de fiets naar het werk, hoewel het verschil met de auto beperkt is. Inwoners die buiten de gemeente werken gaan voor het overgrote deel met de auto. Het gebruik van het openbaar vervoer is het hoogst onder inwoners die ten zuiden of noorden van Voorne-Putten werken. Figuur 1 Werklocatie Figuur 2 Vervoer naar werklocatie ten noorden van Voorne-Putten 31% auto of motor 59% binnen de gemeente Nissewaard 25% (elektrische) fiets, bromfiets of scooter 21% ten zuiden of oosten van Voorne-Putten ergens anders op Voorne-Putten 15% 22% openbaar vervoer (collectief) bedrijfsvervoer lopend 2% 1% 16% aan huis 4% anders 1% 0% 20% 40% 0% 20% 40% 60% Nissewaard Peiling 2018 Thema bereikbaarheid 4
Woon-werkverkeer Ontbrekende verbindingen richting havengebieden Volgens iets minder dan een op de vijf werkenden in de gemeente Nissewaard ontbreken er verbindingen van hun huis naar hun werklocatie (18%). Onder werkenden in de kleine kernen is dit drie op tien (30%). Het ontbreken van verbindingen is overigens vooral voor inwoners die buiten de gemeente werken een issue. Volgens minder dan 10 procent van de inwoners die binnen de gemeente Nissewaard werken, ontbreken er verbindingen. Inwoners die verbindingen missen, noemen met name openbaar vervoer / OV en bus. Veelgenoemde locaties waarnaar verbindingen missen zijn de havengebieden: Maasvlakte, Europoort en het Botlekgebied. Figuur 3 Missende verbindingen Nissewaard Peiling 2018 Thema bereikbaarheid 5
Fietsroutes Tevreden over routes Een op de vijf inwoners die een betaalde baan heeft, gebruikt voor het woon-werkverkeer de (elektrische) fiets, bromfiets of scooter. Het merendeel van hen geeft aan in het algemeen tevreden te zijn met de staat van onderhoud van de route. Over de veiligheid van de route is een wat kleiner deel (zeer) tevreden, al is dit nog steeds meer dan de helft. Ongeveer een kwart is (zeer) ontevreden over het onderhoud en de veiligheid van de routes. Met name bestrating voor verbetering vatbaar Inwoners die over het onderhoud en/of de veiligheid van de route ontevreden waren, konden aangeven over welke locaties men ontevreden was. Deze open antwoorden zijn met behulp van tekstanalyse nader bekeken. Zowel bij ontevredenheid over het onderhoud als over de veiligheid wordt vooral genoemd dat de bestrating van de fietspaden voor verbetering vatbaar is: losse tegels of kieren in het wegdek worden een aantal keren genoemd. Het fietspad langs de Hekelingseweg wordt een aantal keren specifiek genoemd als locatie waar het onderhoud van het fietspad verbeterd kan worden, in mindere mate de Eikenlaan. Het ontbreken van verlichting en gevaarlijke oversteekplaatsen of kruispunten worden verder nog als ontevredenheid over de veiligheid van fietsroutes genoemd. Figuur 4 (zeer) tevreden over fietsroute de staat van onderhoud van de route 63% de veiligheid van de route 56% 0% 20% 40% 60% 80% Nissewaard Peiling 2018 Thema bereikbaarheid 6
Vertraging in de spits Zeven op de tien reizen in de spits Meer dan twee op de drie werkenden (69%) reizen hoofdzakelijk tijdens de spitsperiodes. Het aandeel werkenden dat hoofdzakelijk tijdens de spitsperiodes reist hangt samen met opleiding: hoger opgeleiden reizen het meest tijdens de spits, laag opgeleiden het minst. Dit hangt tegelijkertijd samen met de bevinding dat hoger opgeleiden vaker buiten Voorne-Putten werken en lager opgeleiden vaker binnen de gemeente. Vooral inwoners die buiten Voorne- Putten werken, reizen hoofdzakelijk tijdens de spits, dit zijn ook de inwoners die het meest gebruik maken van auto of openbaar vervoer. Met name avondspits zorgt voor vertraging De avondspits zorgt voor iets meer vertraging dan de ochtendspits. Inwoners die per openbaar vervoer reizen hebben gemiddeld minder vertraging in de spits dan inwoners die per auto reizen. De vertraging is het grootst voor wie buiten Voorne-Putten werkt en dan specifiek tijdens de avondspits. Inwoners van de kleine kernen die hoofdzakelijk tijdens de spitsuren reizen hebben gemiddeld minder vertraging dan inwoners van de stad Spijkenisse. Vrouwen ondervinden minder vertraging dan mannen, zij werken ook vaker binnen de gemeente. Figuur 5 Vertraging tijdens de spits ochtendspits avondspits 5% 2% 7% 28% geen 14% 23% 27% 0-15 minuten 15-30 minuten 36% 30-45 minuten meer dan 45 minuten 27% 26% Nissewaard Peiling 2018 Thema bereikbaarheid 7
Knelpunten in de spits Meeste vertraging rondom Spijkenisserbrug Het verschil tussen ochtend- en avondspits zit vooral in de vertraging rondom de Botlektunnel en -brug en rondom de Hartelbrug en het Hartelkruis. In de ochtendspits ligt het zwaartepunt meer bij de Hartelbrug en in de avondspits meer bij de Botlektunnel en -brug. De vertraging rondom de Spijkenisserbrug is zowel in de ochtend als in de avondspits het hoogst van alle locaties. Inwoners van Spijkenisse lopen vaker vertraging op rondom de Spijkenisserbrug, inwoners van de kleine kernen hebben vaker vertraging rondom de Hartelbrug en het Hartelkruis. Zij noemen ook vaker andere locaties waar zij vertraging oplopen tijdens de spits. Vertraging bij het verlaten/terugkeren in de buurt is vooral iets voor inwoners die binnen de gemeente werken. Voor inwoners die buiten Voorne-Putten werken, leveren de bruggen en tunnels de meeste vertraging op. Inwoners die ten noorden van het eiland werken noemen met name de Spijkenisserbrug, de Hartelbrug en het Hartelkruis het meest bij de ochtendspits en de Spijkenisserbrug en Botlekbrug/Botlektunnel in de avondspits. Voor wie ten zuiden of oosten van Voorne-Putten werkt, zijn de Hartelbrug en het Hartelkruis en andere locaties de grootste oorzaak van vertraging. De Spijkenisserbrug is de locatie die voor fietsers de meeste vertraging oplevert, openbaar vervoerreizigers noemen vaak andere locaties en alle bruggen en tunnels worden door automobilisten veel genoemd. Figuur 6 Locaties grootste vertraging tijdens de spits Spijkenisserbrug 28% 26% Hartelbrug/Hartelkruis 18% 24% Botlektunnel/Botlekbrug 10% 18% ochtendspits bij verlaten van/terugkeren in buurt 6% 5% avondspits andere locaties 20% 22% 0% 20% 40% Nissewaard Peiling 2018 Thema bereikbaarheid 8
Bereikbaarheid in het weekend Vertraging in het weekend Indien er in het weekend vertraging ontstaat bij reizen, is dat vooral rondom de Spijkenisserbrug. Dit geldt met name voor inwoners van Spijkenisse. Meer specifiek volgens inwoners van de wijken Centrum, Gildewijk, Schenkel, De Elementen, Waterland en Maaswijk. Rondom de Botlektunnel en Botlekbrug wordt in het weekend vaker vertraging ervaren door inwoners van de wijken Schiekamp, Hoogwerf, Vogelenzang, De Akkers en Vriesland. Volgens inwoners van de kleine kernen vindt in het weekend de meeste vertraging plaats rondom de Botlektunnel en brug en rondom de Hartelbrug en het Hartelkruis. Openbaar vervoer in het weekend Er zijn maar weinig inwoners met een mening over het reizen met het openbaar vervoer in het weekend. Inwoners die een mening gaven over deze vormen van reizen met het openbaar vervoer, zijn over het algemeen positief of neutraal. Inwoners van Spijkenisse zijn meer tevreden over het openbaar vervoer in het weekend dan inwoners van de kleine kernen. Binnen Spijkenisse valt op dat inwoners van Spijkenisse Centrum minder vaak tevreden zijn over de nachtmetro dan gemiddeld, de tevredenheid over de BOB-bus is hoger onder inwoners van Schenkel. Figuur 7 Locaties grootste vertraging in het weekend Figuur 8 Tevredenheid openbaar vervoer in het weekend Spijkenisserbrug 51% BOB-bus 8% 11% 3% 78% Botlektunnel/Botlekbrug 17% nachtmetro 12% 10% 3% 75% Hartelbrug/Hartelkruis 10% anders 18% 14% 3% 64% andere locaties bij verlaten van/terugkeren in buurt 3% 8% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% (zeer) tevreden neutraal (zeer) ontevreden weet niet 0% 20% 40% 60% Nissewaard Peiling 2018 Thema bereikbaarheid 9
Stadspeiling Nissewaard 2018 Thema bereikbaarheid