INSTITUT FÜR NIEDERLÄNDISCHE PHILOLOGIE

INSTITUT FÜR NIEDERLÄNDISCHE PHILOLOGIE ÜBERSICHT DER LEHRVERANSTALTUNGEN MIT KOMMENTAR UND HINWEISEN WS 2006/07

HINWEISE FÜR DAS STUDIUM Ab dem Wintersemester 2005/06 wurden im Institut für Niederländische Philologie neue Bachelor- und Masterstudiengänge Niederlandistik eingeführt. Daneben gelten für bestimmte Studierende noch die sogenannten alten Studiengänge Lehramt 'Sekundarstufe II' (Sek. II), 'Sekundarstufe I (Sek. I)', 'Gymnasium/Gesamtschule (GymGes)', 'Grund-, Haupt-, und Realschule (GrHR)' und 'Magisterstudium'. Die Studierenden werden gebeten, genau zu überprüfen, nach welcher Studienordnung sie studieren: Akademischer Abschluss Studierende, die einen akademischen Abschluss anstreben und vor dem WS 2005/06 mit ihrem Studium angefangen haben, studieren nach der Studienordnung mit dem Abschluss Magisterprüfung vom 10.09.1998. Studierende, die einen akademischen Abschluss anstreben und das Studium im WS 2005/06 oder später aufnehmen, studieren den Bachelor of Arts Niederlandistik. Lehramtsabschluss Alle Studierenden, die im WS 2003/04 oder früher ihr Hauptstudium begonnen haben, studieren nach der Lehramtsprüfungsordung Sek. II bzw. I vom 10.09.1998. Allerdings müssen diese Studierenden spätestens zum 1.10.2008 das Studium und die Erste Staatsprüfung abschlossen haben. Sie können auf eigenen Wunsch in die Studiengänge der neuen Lehramtsstruktur (nach LPO 2003) wechseln. Hierzu bedarf es eines Antrages an das Staatliche Prüfungsamt. Studierende, die sich zum Zeitpunkt des Inkrafttretens der LPO 2003 (1.10.2003) im Grundstudium befunden haben, können nach der Zwischenprüfung in das Hauptstudium für das entsprechende neue Lehramt nach LPO 2003 wechseln. Allerdings müssen Studierende nach der LPO 1998 spätestens zum 1.10.2008 das Studium und die Erste Staatsprüfung abschlossen haben. Alle Studierenden, die das Lehramt GymGes bzw. Berufskolleg (BK) anstreben und das Studium im WS 2005/06 aufnehmen, studieren den Bachelor of Arts Niederlandistik und den Master of Education Niederlandistik GymGes/BK. Alle Studierenden, die das Lehramt GrHR anstreben und das Studium im WS 2005/06 aufnehmen, studieren den Bachelor of Arts Niederländisch KJ und den Master of Education Niederlandistik KJ. Für diese Studierenden gilt ebenfalls die Lehramtsprüfungsordnung vom 27. März 2003. In den obligatorischen Studienberatungen und in den Sprechstunden der zuständigen Dozentinnen und Dozenten können die Studierenden ebenfalls Informationen dazu bekommen. Die Informationen zu den neuen Studienordnungen Bachelor of Arts Niederlandistik, Bachelor of Arts Niederlandistik KJ, Master of Education Niederlandistik GrHR und Master of Education Niederlandistik GymGes sind in diesem Vorlesungsverzeichnis aufgenommen. Die Studienordnungen für die alten Studiengänge Lehramt Sekundarstufe II/I, GymGes, GrHR und Magisterstudium sind auf der Homepage des Hauses der Niederlande (www.hausderniederlande.de) abzurufen oder in gedruckter Form im Sekretariat erhältlich. 1

ERKLÄRUNG DER ABKÜRZUNGEN IN DEN FOLGENDEN TABELLEN: BA - Bachelor of Arts BA KJ - Bachelor of Arts mit Ausrichtung auf schulische und außerschulische Bildungsarbeit mit Kindern und Jugendlichen LA BK - Lehramt für das Berufskolleg LA GrHR - Lehramt für Grund-, Haupt- und Realschule LA GymGes - Lehramt für Gymasium und Gesamtschule LA Sek II/I - Lehramt für Sekundarstufe II/I LP - Leistungspunkt LPO - Lehramtsprüfungsordnung MA HF - Magister Hauptfach MA NF - Magister Nebenfach WP-Modul - Wahlpflicht-Modul 2

STUDIENGANG BACHELOR OF ARTS NIEDERLANDISTIK LEHRAMT GYMGES / BK Modul Lehrveranstaltung auch geeignet für: Harmes 093382 Sprachkurs: Niederländisch I 4 LP Mo 8.30-10 u. Mi 8.30-10 Raum 1.05 Anmeldung erforderlich Beginn 18.10.06 BASISMODUL SPRACHE AUFBAUMODUL SPRACHE BASISMODUL SPRACHWISSENSCHAFT BASISMODUL LITERATURWISSENSCHAFT Harmes 093534 Sprachkurs: Nederlands II 4 LP Di 12-14 u. Fr. 8.30-10 Raum 1.05 Anmeldung erforderlich Beginn 17.10.06 Harmes 093549 Übung Mündliche Sprachkompetenz: Mondelinge taalvaardigheid 2 LP Fr 14-16 Raum 1.05 (nur für Teilnehmer Sprachkurs Nederlands II) Anmeldung erforderlich Beginn 27.10.06 Henselmans 093500 Sprachkurs: Nederlands III 4 LP Mo 16-18 Raum 1.05 Beginn 23.10.06 Henselmans 2 LP 093515 Übung Schriftliche Sprachkompetenz: Schriftelijke taalvaardigheid Mo 18-20 Raum 1.05 Beginn 23.10.06 König 093390 Seminar Sprachwissenschaft: Contrastieve taalkunde 3,5 LP Di 10-12 Raum 1.05 Anmeldung erforderlich Beginn 17.10.06 König 093405 Seminar Sprachwissenschaft: Contrastieve taalkunde 3,5 LP Di 16-18 Raum 2.02 Anmeldung erforderlich Beginn 17.10.06 Berteloot 093458 Vorlesung Sprachwissenschaft: Afrikaans 2 LP Di 8-10 Raum1.05 Beginn 17.10.06 Missinne 093410 Vorlesung Literaturwissenschaft: Nederlandse literatuur tussen 1880 en 1945 2 LP Mo 14-16 Raum 1.05 Beginn 23.10.06 Hlatky 093386 Einführung: Literaturwissenschaft 3 LP Di 14-16 S 8 im Schloss Beginn 17.10.06 Venjakob 093610 Übung: Einführung in das wissenschaftliche Arbeiten 2 LP Blockveranstaltung Beginn 27.10.06 18 Uhr, im Kaminzimmer Henselmans 093496 Seminar Literaturwissenschaft: Schrijvers tussen twee culturen 3,5 LP Mo 12-14 R.-Koch-Str.29, R. 117 Beginn 23.10.06 (Proseminar) (Proseminar) (Proseminar) (Proseminar) 3

BASISMODUL LITERATURWISSENSCHAFT MODUL VERMITTLUNGSKOMPETENZ & KULTUR STUDIENGANG BACHELOR OF ARTS NIEDERLANDISTIK LEHRAMT GYMGES / BK Modul Lehrveranstaltung auch geeignet für: Missinne 093424 Seminar Literaturwissenschaft: Willem Elsschot 3,5 LP (Proseminar) Mi 12-14 Hlatky 093371 Übung Kultur: Kennis van land en volk 2 LP AUFBAUMODUL SPRACHWISSENSCHAFT AUFBAUMODUL LITERATURWISSENSCHAFT Mi 14-16 Raum 1.05 Beginn 18.10.06 Gabriel-Kamminga 093606 Übung Kommunikation und Vermittlung 2 LP Blockveranstaltung Raum 1.05 Termine: Fr 27.10.06, 9-12 Fr 3.11.06, 9-12; Sa 4.11.06, 9-12 u. 13-16; Fr 17.11.06, 9-12; Sa 18.11.06, 9-12 u. 13-16 (u.n.v.) Lony 210017 Seminar Kontrastive schriftl. Sprachkompetenz mit fachdidaktischen Inhalten: Contrastieve schriftelijke taalvaardigheid met vakdidactische inhoud 3 LP Do 10-12 R. Koch-Str. 29, R. 117 Berteloot 093462 Seminar Sprachwissenschaft: 3/5 LP ANS over zinnen. Syntax des Niederländischen Do 8-10 Raum 1.05 Berteloot 093458 Vorlesung Sprachwissenschaft: Afrikaans 2 LP Di 8-10 Raum 1.05 Beginn 17.10.06 Berteloot / Missinne 093439 Seminar Literaturwissenschaft: Literatuurgeschiedenissen 3/5 LP Di 14-16 R. Koch-Str.29, R. 117 Anmeldung erforderlich Beginn 17.10.06 Berteloot 093477 Seminar Literaturwissenschaft: Grasduinen in het Hulthemse Handschrift 3/5 LP Mo 10-12 Raum 2.02 Anmeldung erforderlich Beginn 23.10.06 Missinne 093553 Seminar Literaturwissenschaft: Vertalingen van Vlaamse auteurs 3/5 LP Mi 8-10 Raum 2.02 Missinne 093410 Vorlesung Literaturwissenschaft: Nederlandse literatuur tussen 1880 en 1945 2 LP Mo 14-16 Raum 1.05 Beginn 23.10.06 (Hauptseminar) (Hauptseminar) (Hauptseminar) (Hauptseminar) 4

STUDIENGANG MASTER OF EDUCATION NIEDERLÄNDISCH LEHRAMT GYMGES / BK Modul Lehrveranstaltung auch geeignet für: Wenzel 093591 Seminar Fachdidaktik: De methode 3 LP MODUL FACHDIDAKTIK VERTIEFUNGSMODUL FACHWISSENSCHAFT UND IHRE VERMITTLUNG Do 14-16 Raum 2.02 Wenzel 093587 Übung: Fachdidaktik Mi 10-12 Raum 2.02 Anmeldung erforderlich Beginn 18.10.06 Wenzel 093443 Kernpraktikum 5 LP Anmeldung erforderlich Berteloot 093462 Seminar Sprachwissenschaft und ihre Vermittlung: ANS over zinnen. Syntax des Niederländischen 3 LP Do 8-10 Raum 1.05 Anmeldung erforderlich Beginn 18.10.06 GrHR GrHR GrHR GrHR 5

MASTER OF EDUCATON NIEDERLÄNDISCH KJ (AUCH FÜR LEHRAMT GRHR) Modul Lehrveranstaltung auch geeignet für: Harmes 093382 Sprachkurs: Niederländisch I 4 LP Mo 8.30-10 u. Mi 8.30-10 Raum 1.05 Anmeldung erforderlich Beginn 18.10.06 BASISMODUL SPRACHE AUFBAUMODUL SPRACHE & KULTUR BASISMODUL FACHWISSENSCHAFT MODUL FACHWISSENSCHAFT, FACHDIDAKTIK & VERMITTLUNGSKOMPETENZ Harmes 093534 Sprachkurs: Nederlands II 4 LP Di 12-14 u. Fr. 8.30-10 Raum 1.05 / R.-Koch-Str. R. 117 Anmeldung erforderlich Beginn 17.10.06 Harmes 093549 Übung mündliche Sprachkompetenz: Mondelinge taalvaardigheid 2 LP Fr 14-16 Raum 1.05 (nur für Teilnehmer Sprachkurs II) Anmeldung erforderlich Beginn 27.10.06 Henselmans 093500 Sprachkurs: Nederlands III 4 LP Mo 16-18 Raum 1.05 Beginn 23.10.06 Hlatky 093386 Einführung: Literaturwissenschaft 2 LP Di 14-16 S 8 im Schloss Beginn 17.10.06 Venjakob 093610 Übung: Einführung in das wissenschaftliche Arbeiten 2 LP Blockveranstaltung Beginn 19.10.06 18 Uhr, im Kaminzimmer König 093390 Seminar Sprachwissenschaft: Contrastieve taalkunde 3,5 LP Di 10-12 Raum 1.05 Anmeldung erforderlich Beginn 17.10.06 König 093405 Seminar Sprachwisenschaft: Contrastieve taalkunde 3,5 LP Di 16-18 Raum 2.02 Anmeldung erforderlich Beginn 17.10.06 Henselmans 093496 Seminar Literaturwissenschaft: Schrijvers tussen twee culturen 3,5 LP Mo 12-14 R. Koch-Str.29, R. 117 Anmeldung erforderlich Beginn 23.10.06 Missinne 093424 Seminar Literaturwissenschaft: Willem Elsschot 3,5 LP Mi 12-14 Raum 2.02 Wenzel 093572 Seminar Fachdidaktik: Nederlands op school 5 LP Mi 12-14 R.-Koch-Str. 29, R. 117 Anmeldung erforderlich Beginn 18.10.06 Wenzel 093591 Seminar Fachdidaktik: De methode' 5 LP Do 14-16 Raum 2.02 6 (Proseminar) (Proseminar) (Proseminar) (Proseminar) (Proseminar) GrHR GrHR

MODUL FACHWISSENSCHAFT, FACHDIDAKTIK VERMITTLUNGSKOMPETENZ BACHELOR OF ARTS NIEDERLÄNDISCH KJ (AUCH FÜR LEHRAMT GRHR) Modul Lehrveranstaltung auch geeignet für: Wenzel 093443 Kernpraktikum (mit Begleitung) 5 LP GrHR Anmeldung erforderlich AUFBAUMODUL FACHWISSENSCHAFT Lony 210017 Seminar Kontrastive schriftl. Sprachkompetenz mit fachdidaktischen Inhalten: Contrastieve schriftelijke taalvaardigheid met vakdidactische inhoud 3 LP Do 10-12 R. Koch-Str. 29, R. 117 Berteloot 093458 Vorlesung Sprachwissenschaft: Afrikaans 2 LP Di 8-10 Raum 1.05 Beginn 17.10.06 Missinne 093410 Vorlesung Literaturwissenschaft: Nederlandse literatuur tussen 1880 en 1945 2 LP Mo 14-16 Raum 1.05 Beginn 23.10.06 Berteloot 093462 Seminar Sprachwissenschaft: ANS over zinnen. Syntax des Niederländischen 5 LP Do 8-10 Raum 1.05 Berteloot / Missinne 093439 Seminar Literaturwissenschaft: Literatuurgeschiedenissen 5 LP Di 14-16 R. Koch-Str.29, R. 117 Anmeldung erforderlich Beginn 17.10.06 Berteloot 093477 Seminar Literaturwissenschaft: Grasduinen in het Hulthemse Handschrift 5 LP Mo 10-12 Raum 2.02 Anmeldung erforderlich Beginn: 23.10.06 Missinne 093553 Seminar Literaturwissenschaft: Vertalingen van Vlaamse auteurs tijdens het interbellum 5 LP Mi 8-10 Raum 2.02 (Hauptseminar) (Hauptseminar) (Hauptseminar) 7

MASTER OF EDUCATON NIEDERLÄNDISCH KJ (AUCH FÜR LEHRAMT GRHR) Modul Lehrveranstaltung auch geeignet für: Wenzel 093572 Seminar Fachdidaktik: Nederlands op GrHR school 5 LP Mi 12-14 R. Koch-Str. 29, R. 117 Anmeldung erforderlich Beginn 18.10.06 Wenzel 093443 Kernpraktikum 5 LP GrHR Anmeldung erforderlich VERTIEFUNGSMODUL FACHDIDAKTIK & VERMITTLUNGSKOMPETENZ 8

Lehrveranstaltungen WS 2006/07 Obligatorische Studienberatung für Erstsemester und Studierende im Grundstudium: Dienstag 17. Oktober 2006, 18 Uhr c.t., Robert Koch-Str. 29, Raum 117 (Hintergebäude) Obligatorische Studienberatung für Studierende im Hauptstudium: Mittwoch 18. Oktober 2006, 18 Uhr c.t., Haus der Niederlande, Raum 1.05 Prof. Dr. Amand Berteloot 093458 Vorlesung: Afrikaans Di 8-10 Seminarraum 1.05, Haus der Niederlande Beginn: 17.10.2006 Basismodul Sprachwissenschaft, Aufbaumodul Sprachwissenschaft, Aufbaumodul Fachwissenschaft Teilgebiet nach LPO 1998: A 1-6 (2 LP) In 1652 stichtte Jan van Riebeeck ten behoeve van de Vereenigde Oostindische Compagnie een ravitailleringsnederzetting aan de Kaap de Goede Hoop. De eerste contacten met de autochtone bevolking bleven tot handelsrelaties beperkt, maar na enkele jaren vestigden de blanken zich als kolonisten in het ommeland van de Kaap. Er ontwikkelde zich een multilinguale situatie, waarin Nederlands, Duits, Frans en Portugees, Afrikaanse en Austronesische talen naast elkaar werden gesproken. In deze context ontstond het Afrikaans, een dochtertaal van het Nederlands met duidelijk eigen kenmerken. De bedoeling van het college is de structuur van het Afrikaans, zijn ontstaansgeschiedenis en zijn huidige positie nader te belichten. Literatuur: E. Raidt, Einführung in Geschichte und Struktur des Afrikaans. Darmstadt 1983; F. Ponelis, The Development of Afrikaans. Frankfurt/Main 1993; F. Ponelis, Afrikaans. In: M.C. van den Toorn e.a. (red.): Geschiedenis van de Nederlandse taal. Amsterdam 1997, 597-645. Prof. Dr. Amand Berteloot 093462 Seminar: ANS over zinnen. Syntax des Niederländischen Do 8-10 Seminarraum 1.05, Haus der Niederlande Beginn: 19.10.2006 Aufbaumodul Sprachwissenschaft, Aufbaumodul Fachwissenschaft, Vertiefungsmodul Fachwissenschaft und ihre Vermittlung, Vertiefungsmodul Fachdidaktik & Vermittlungskompetenz (Hauptseminar) Teilgebiet nach LPO 1998: A 1, 2 (3/5 LP) Aanmelding voor dit college op het secretariaat van het instituut is noodzakelijk. In de Algemene Nederlandse Spraakkunst zijn er bijna driehonderdvijftig bladzijden gewijd aan de studie van de zin. Er wordt aandacht besteed aan zowel de soorten zinnen en de zinsdelen als de woordvolgorde in de zin. De bedoeling van het college is, een aantal aspecten van de syntaxis van het Nederlands zoals deze in de ANS worden gepresenteerd nader te bestuderen en de meningen van de ANS met andere opvattingen daaromtrent te vergelijken. Literatuur: W. Haeseryn e.a. (red.): Algemene Nederlandse Spraakkunst. Tweede, geheel herziene druk. Groningen/Deurne, 1997. 9

Prof. Dr. Amand Berteloot 093477 Seminar: Grasduinen in het Hulthemse Handschrift Mo 10-12 Seminarraum 2.02, Haus der Niederlande Beginn: 23.10.2006 Aufbaumodul Literaturwissenschaft, Aufbaumodul Fachwissenschaft (3/5 LP) (Hauptseminar) Teilgebiet nach LPO 1998: B 3 Wegens de beperkte ruimte kunnen maximaal 12 studenten aan dit college deelnemen. Geïnteresseerden worden verzocht zich op het secretariaat van het instituut aan te melden. Het z.g. Hulthemse Handschrift (Brussel, Koninklijke Bibliotheek 15.589-623) is een van de belangrijkste middeleeuwse verzamelhandschriften uit de Nederlanden. Zijn 241 bewaarde folios bevatten meer dan 200 verschillende teksten van zeer verschillende aard en lengte: epische teksten, lyriek, gebeden en legenden, proza en de oudste toneelstukken uit de Nederlanden. De bedoeling van het college is de verzameling als geheel en een aantal teksten in het bijzonder nader te bestuderen. Literatuur: Brinkman, H. (ed.): Het handschrift-van Hulthem. Diplomatische editie. Hilversum 1999 (2 dln; Middeleeuwse verzamelhandschriften uit de Nederlanden 7); Handschrift-Van Hulthem. Facsimile. Brussel 1999. Prof. Dr. Amand Berteloot / Prof. Dr. Lut Missinne 093439 Seminar: Literatuurgeschiedenissen Di 14-16 Seminarraum 117/118, Robert-Koch-Str. 29 Beginn: 17.10.2006 Aufbaumodul Literaturwissenschaft, Aufbaumodul Fachwissenschaft (3/5 LP) (Hauptseminar) Teilgebiet nach LPO 1998: B 1,2,3,4,5,6 Aanmelding voor dit college op het secretariaat van het instituut is noodzakelijk. In het voorjaar van 2006 verschenen de eerste twee van de geplande negen delen van de nieuwe Geschiedenis van de Nederlandse literatuur. Tegen het einde van 2006 wordt een nieuwe Duitstalige geschiedenis van de Nederlandse literatuur verwacht. In dit college gaan we na op welke manieren literatuurgeschiedenissen kunnen worden geschreven, welke principes en opvattingen daarbij sturend zijn en hoe de literatuurgeschiedschrijving de laatste tijd is geëvolueerd. Daartoe vergelijken we deze recente publicaties met oudere voorbeelden. Mirjam Gabriel-Kamminga. 093606 Übung: Kommunikation und Vermittlung Blockveranstaltung Seminaraum 1.05, Haus der Niederlande Fr 27.10.06, 18-21 Fr 03.11.06, 18-21 u. Sa 04.11.06, 9-12 u.13-16 Fr 17.11.06, 18-21 u. Sa 18.11.06, 9-12 u.13-16 (und nach Vereinbarung) Modul Vermittlungskompetenz & Kultur (2 LP) Deze Übung is vooral bedoeld voor vakstudenten Nederlandse filologie LA GymGes die het Grundstudium succesvol hebben afgerond. Ter bevordering van de spreekvaardigheid is het de bedoeling aan de hand van authentiek materiaal zoals krantenartikelen, korte verhalen enz. maar ook actuele schoolboeken korte 10

presentaties bijv. in vorm van minilesjes te houden. Bovendien komen thematische en inhoudelijke aspecten, die op school in lessen Nederlands van belang zouden kunnen zijn aan bod die aan de hand van verschillende methodes zoals rollenspel, discussies enz. praktisch kunnen worden uitgetest en geoefend. Inge Harmes, M. A. 093520 Sprachkurs: Niederländisch I Mo 08.30-10 und Mi 8.30-10.00 (4stdg.) Seminarraum 1.05, Haus der Niederlande Beginn: 18.10.2006 Basismodul Sprache (4 LP) Teilgebiet nach LPO 1998: D Anmeldung bis spätestens Montag, 16. Oktober 2006 ist im Sekretariat des Instituts für Niederländische Philologie (Zi. 2.12) erforderlich. Der Kurs ist ausschließlich für Fachstudenten der Niederländischen Philologie zugänglich. Vierstündiger Sprachkurs für Fachstudenten der Niederländischen Philologie (Bachelor of Arts Niederlandistik, Bachelor of Arts Niederländisch KJ, Lehramt Sek II/I, GymGes en GHR, Magister). Der Sprachkurs vermittelt Basiskenntnisse des Niederländischen und richtet sich an Studierende mit geringen bzw. gar keinen Vorkenntnissen (Studierende mit Vorkenntnissen s.u. Sprachkurs Nederlands II). Das Lehrwerk wird zum Semesteranfang bekannt gegeben. Inge Harmes, M. A. 093534 Sprachkurs: Nederlands II Di 12-14 Seminarraum 1.05, Haus der Niederlande und Fr 8.30-10 Seminarraum 117/118, Robert-Koch-Str. 29 (4stdg.) Beginn: 18.10.2006 Basismodul Sprache (4 LP) Teilgebiet nach LPO 1998: D Aanmelding tot uiterlijk maandag, 16 oktober 2006 is noodzakelijk op het secretariaat van het Institut für Niederländische Philologie (Zi. 2.12). Deze cursus is uitsluitend voor vakstudenten toegankelijk. Verplichte vervolgcursus voor vakstudenten Niederländische Philologie (Bachelor of Arts Niederlandistik, Bachelor of Arts Niederlandistik KJ, Lehramt Sek II/I, GymGes en GHR, Magister), Niederlande-Studien (Magister) en Vergleichende Landeswissenschaften Niederlande-Deutschland-Studien die de taalcursus Nederlands I hebben afgesloten. Aan het begin van het semester wordt het cursusboek Nederlands in actie van B.de Boer en B. Lijmbach (Uitgeverij Coutinho, Bussum 2004) voor alle deelnemers besteld door de docente. Voor studenten Niederländische Philologie met voorkennis die direct tot de cursus Nederlands II willen worden toegelaten, vindt er een verplichte toelatingstest plaats op vrijdag 13 oktober, om 14.15 uur (plaats wordt nog bekend gemaakt). Aanmelding op het secretariaat van het Institut für Niederländische Philologie (2.12). 11

Inge Harmes, M. A. 093549 Übung: Mondelinge taalvaardigheid Fr 14-16 Seminarraum 1.05, Haus der Niederlande Beginn: 27.10.2006 Basismodul Sprache (2 LP) Teilgebiet nach LPO 1998: D Aanmelding tot uiterlijk maandag, 16 oktober 2006 is noodzakelijk op het secretariaat van het Institut für Niederländische Philologie (2.12). Deze Übung is uitsluitend toegankelijk voor vakstudenten die deelnemen aan de taalcursus Nederlands II. Aan de hand van krantenartikelen, korte teksten en videoopnamen zal over actuele onderwerpen gediscussieerd worden om de spreekvaardigheid te stimuleren. Van de deelnemers wordt actieve deelname en de bereidheid tot het houden van een korte presentatie verwacht. Drs. Marina Henselmans 093500 Sprachkurs: Nederlands III Mo 16-18 Seminarraum 1.05, Haus der Niederlande Beginn: 23.10.2006 Aufbaumodul Sprache, Aufbaumodul Sprache und Kultur Teilgebiet nach LPO 1998: D (4 LP) Vervolgcursus voor vakstudenten Nederlandse filologie, die de basis van het Nederlands al beheersen. Voorwaarde tot deelname is dan ook de succesvolle afronding van de twee voorafgaande cursussen Basismodul Sprache (Bachelor-Studenten). Ter bevordering van de lees-, luister-, spreek- en schrijfvaardigheid wordt er met uiteenlopend authentiek lesmateriaal zoals krantenartikelen, tv- en radio-opnames gewerkt en daaraan aansluitende oefenstof op het gebied van de woordenschat, grammatica, spelling en idioom. Verder zal er speciale aandacht aan de taal- en literatuurwetenschappelijke woordenschat worden besteed en zullen de studenten zich oefenen in het schrijven van opstellen en samenvattingen. Drs. Marina Henselmans 093515 Übung: Schriftelijke taalvaardigheid Mo 18-20 Seminarraum 1.05, Haus der Niederlande Beginn: 23.10.2006 Aufbaumodul Sprache Teilgebiet nach LPO 1998: D (2 LP) Deze cursus in het Aufbaumodul Sprache is voor vakstudenten Niederländische Philologie (BA Niederlandistik, BA Niederländisch KJ, Lehramt GymGes, GrHR, SekII/I, Magister). Naast de verdieping van de grammatica en de spelling, zal de verbetering van de stijl d.m.v. stijloefeningen op het programma staan. Bovendien zullen de deelnemers zich oefenen in het produceren van diverse teksttypen zoals beschrijvingen, brieven, betogen, interviews en creatieve schrijfopdrachten. Voor BA-studenten wordt de cursus afgesloten met een Klausur. Drs. Marina Henselmans 093496 Seminar: Schrijvers tussen twee culturen Mo 12-14 Seminarraum 117/118, Robert-Koch-Str. 29 12

Beginn: 23.10.2006 Basismodul Literaturwissenschaft, Basismodul Fachwissenschaft (3,5 LP) (Proseminar) Teilgebiet nach LPO 1998: B 1,2,4,5 Aanmelding op het secretariaat van het instituut is noodzakelijk (max. 20 deelnemers). Door de dekolonisatie en de economische bloei van de Westerse wereld is een grote migrantenstroom naar de rijke landen ontstaan. Hierdoor is een nieuw literair concept ontstaan: de schrijver als tussenfiguur. Het betreft auteurs die cultureel of geografisch niet helder te definiëren zijn, omdat zij bijv. in de ene cultuur geboren zijn maar opgegroeid in een andere. Ze voelen zich verbonden met hun geboorteland maar ook met het land waarin zij leven. Er zijn ook schrijvers die als kinderen hun geboorteland hebben moeten verlaten of die als kinderen van migranten hun oorsprongsland slechts kennen van verhalen en vakanties. Ook Nederland kent schrijvers die twee culturen in hun bagage meedragen, zoals schrijvers uit de voormalige kolonies (bijv. Tip Marugg, Albert Helman, Bea Vianen) of schrijvers die hun land van herkomst tijdens het dekolonisatieproces hebben moeten verlaten zoals H. Haasse, H. Ruebsamen en anderen. Bovendien is er een nieuwe generatie allochtone schrijvers, die in het Nederlands publiceert zoals Abdelkader Benali, Fouad Laroui en schrijvers in het exil (bijv. Kader Abdolah, Moses Isegawa). Jasmin Hlatky 093386 Seminar: Einführung: Literaturwissenschaft Di 14-16 Raum S 08, Schloss Beginn. 17.10.2006 Basismodul Literaturwissenschaft, Basismodul Fachwissenschaft (Proseminar) Teilgebiet nach LPO 1998: B 1,2,4,5 (3 LP) Als grundsätzliche Basis für das philologische Studium soll in diesem Seminar die Literaturwissenschaft in ihren verschiedenen Ausrichtungen und Methoden kennen gelernt werden. Auch die Handhabung der wichtigsten Hilfsmittel und Analyseverfahren soll vermittelt und eingeübt werden, sodass die jüngeren Semester Sicherheit im Umgang mit ihrem "philologischen Handwerkszeug" erlangen. Jasmin Hlatky 093371 Übung: Kultur - Kennis van land en volk Mi 14-16 Seminarraum 1.05, Haus der Niederlande Beginn: 18.10.2006 Modul Vermittlungskompetenz & Kultur Teilgebiet nach LPO 1998: E (2 LP) In dit college zullen verschillende aspecten van de twee landen besproken en met behulp van een online-platform gepresenteerd worden, vooral politiek, ruimtelijke ordening, cultuur, onderwijs en natuurlijk geschiedenis. In overleg met de deelnemers kunnen ook diverse andere thema s zoals media, sociale organisatie, maatschappij, cultureel bewustzijn etc. contrastief worden behandeld. Voor inleidende lectuur: P. van Hauwermeiren en F. Simonis. Waar Nederlands de voertaal is. Brussel 1993. Een literatuurlijst en informatie over het platform volgt in de eerste collegeuren. 13

Frauke König, M. A. 093390 Seminar: Contrastieve taalkunde Di 10-12 Seminarraum 1.05, Haus der Niederlande Beginn: 17.10.2006 Basismodul Sprachwissenschaft, Basismodul Fachwissenschaft (Proseminar) Teilgebiet nach LPO 1998: A 1-6 Aanmelding op het secretariaat van het instituut is noodzakelijk. (3,5 LP) Op het eerste gezicht lijken contrastieve vergelijkingen van verschillende talen bijzonder ineressant, wanneer ze erg van elkaar verschillen. Maar bij nader toezien wordt duidelijk dat het bijzonder zinvol is om talen te contrasteren die erg op elkaar lijken. Want op elkaar lijken betekent immers dat er op diverse niveaus van de grammatica wel degelijk afwijkingen zijn. Dit werkcollege is vooral bedoeld als eerste kennismaking met de contrastieve taalkunde Nederlands-Duits, waarbij de nadruk ligt op onderwerpen die contrastief / vergelijkend bijzonder interessant zijn. Deze kunnen fonologisch, morfologisch, lexicaal of syntactisch van aard zijn. We proberen een beter inzicht in de verschillende taalsystemen en de structuur van het Nederlands te krijgen en willen bovendien te weten komen, waarop je bij het leren van een vreemde taal moet letten. Frauke König, M. A. 093405 Seminar: Contrastieve taalkunde Di 16-18 Seminarraum 2.02, Haus der Niederlande Beginn: 17.10.2006 Basismodul Sprachwissenschaft, Basismodul Fachwissenschaft (3,5 LP) (Proseminar) Teilgebiet nach LPO 1998: A 1-6 Wegens de beperkte ruimte kunnen maximaal 12 studenten aan dit college deelnemen. Geïnteresseerden worden verzocht zich op het secretariaat aan te melden. Op het eerste gezicht lijken contrastieve vergelijkingen van verschillende talen bijzonder interessant, wanneer ze erg van elkaar verschillen. Maar bij nader toezien wordt duidelijk dat het bijzonder zinvol is om talen te contrasteren die erg op elkaar lijken. Want op elkaar lijken betekent immers dat er op diverse niveaus van de grammatica wel degelijk afwijkingen zijn. Dit werkcollege is vooral bedoeld als eerste kennismaking met de contrastieve taalkunde Nederlands-Duits, waarbij de nadruk ligt op onderwerpen die contrastief / vergelijkend bijzonder interessant zijn. Deze kunnen fonologisch, morfologisch, lexicaal of syntactisch van aard zijn. We proberen een beter inzicht in de verschillende taalsystemen en de structuur van het Nederlands te krijgen en willen bovendien te weten komen, waarop je bij het leren van een vreemde taal moet letten. Drs. Carin Lony 210017 Seminar: Schriftelijke taalvaardigheid, contrastief / Contrastieve schriftelijke taalvaardigheid met vakdidactische inhoud Do 10-12 Seminarraum 117/118, Robert-Koch-Str. 29 Beginn: 19.10.2006 Modul Vermittlungskompetenz & Kultur, Modul Fachwissenschaft, Fachdidaktik & Vermittlungskompetenz (3 LP) 14

(Hauptseminar) Teilgebiet nach LPO 1998: D Aanmelding op het secretariaat van het instituut is noodzakelijk. Vertaalcollege voor vakstudenten Niederländische Philologie (Bachelor of Arts Niederlandistik, Bachelor of Arts Niederländisch KJ, lerarenopleiding GrHR, GymGes/BK resp. Sek. II/I, Sek. II, Sek. I, Magister HF/NF) en Niederlande-Studien die zich in het vijfde of zesde semester bevinden. Er worden wetenschappelijke en journalistieke teksten vanuit het Duits naar het Nederlands vertaald waarbij grammaticale, orthografische en semantische problemen contrastief benaderd zullen worden. De deelnemers dienen ertoe bereid te zijn iedere week een behoorlijk tekstgedeelte te vertalen. Het college wordt afgesloten met een tentamen waardoor men in het bezit van een Schein (LN, QS, TN) en de creditpoints (3 LP) kan komen. Prof. Dr. Lut Missinne 093410 Vorlesung: Nederlandse literatuur tussen 1880 en 1945 Mo 14-16 Seminarraum 1.05, Haus der Niederlande Beginn: 23.10.2006 Basismodul Literaturwissenschaft, Aufbaumodul Literaturwissenschaft, Aufbaumodul Fachwissenschaft Teilgebiet nach LPO 1998: B 1,2,4,5,6 (2 LP) Het doel van dit hoorcollege is niet een volledig maar wel een representatief overzicht te bieden van de literatuur in Nederland en Vlaanderen tussen 1880 en 1945. Daarbij wordt zowel aandacht besteed aan proza als aan poëzie en komen zowel afzonderlijke auteurs en werken als de dynamiek van het literaire leven aan bod. Ook worden de diverse literaire ontwikkelingen in hun sociaal-maatschappelijke context en in een internationaal kader geplaatst. De studenten ontvangen per thema een oriënterende literatuurlijst en voorstellen voor verdere lectuur. Anja Venjakob 093610 Übung: Einführung in das wissenschaftliche Arbeiten Basismodul Literaturwisenschaft, Basismodul Fachwissenschaft (2 LP) Blockveranstaltung Termine: Freitag 27.10.06,18-21 Uhr Kaminzimmer, Haus der Niederlande, Eingang Kirchherrngasse; Samstag 28.10.06, 9-13 u. 14-16 Uhr, Zentrale Universitätsbbliothek, Krummer Timpen u. Raum 1.05, Haus der Niederlande; Samstag 11.11.06, 9-13 u. 14-16 Uhr, Raum 1.05, Haus der Niederlande; Samstag 25.11.06, 9-13 u. 14-16 Uhr, Raum 1.05, Haus der Niederlande; und nach Vereinbarung Beginn: 27.10.2006, 18 Uhr, 15 Kaminzimmer im Haus der Niederlande (Eingang Kirchherrngasse) In dieser Übung sollen grundsätzliche Formen und Techniken des wissenschaftlichen Arbeitens kennen gelernt und mit Hilfe einiger schriftlicher Aufträge eingeübt werden. Weiterhin werden allgemeine und fachspezifische Datenbanken und Hilfsmittel vorgestellt. Themen sind u.a.: Wie finde ich Literatur zu einem bestimmten Thema? Welche Formalia muss ich bei einer Hausarbeit beachten?

Prof. Dr. Lut Missinne 093424 Seminar: Willem Elsschot Mi 12-14 Seminarraum 2.02, Haus der Niederlande Beginn: 18.10.2006 Basismodul Literaturwissenschaft, Basismodul Fachwissenschaft (3,5 LP) (Proseminar) Teilgebiet nach LPO 1998: B 1,2,4,5,6 Wegens de beperkte ruimte moeten deelnemers zich voor 13 oktober op het secretariaat aanmelden (maximaal aantal deelnemers 12) Alhoewel het volledig werk van Willem Elsschot niet omvangrijk is, wordt het gerekend tot het beste van wat de Nederlandse literatuur in de twintigste eeuw te bieden heeft. In dit college behandelen we niet alleen verschillende romans, novellen en gedichten van Elsschot, we besteden ook aandacht aan zijn relatie met Nederland (via het tijdschrift Forum), aan de mythologisering rond zijn figuur, aan vertalingen (o.m. de bestseller Käse 2004), verfilmingen, enz. Het Elsschotjaar 2007 zal bovendien de gelegenheid bieden om de nawerking en beeldvorming van Elsschot tot in de 21ste eeuw te bestuderen en om kennis te maken met jonge Vlaamse auteurs die affiniteit hebben met Elsschot. Literatuur: Iedereen leest als primaire literatuur: Villa des Roses, Kaas, Tsjip en Het dwaallicht. Aanbevolen secundaire literatuur: Willem Elsschot, speciaal nr. van Parelduiker (2001); Willem Elsschot, speciaal nr. van Revolver (2004). Prof. Dr. Lut Missinne / Prof. Dr. Amand Berteloot 093439 Seminar: Literatuurgeschiedenissen Di 14-16 Seminarraum 117/118, Robert-Koch-Str. 29 Beginn: 17.10.2006 Aufbaumodul Literaturwissenschaft, Aufbaumodul Fachwissenschaft (3/5 LP) (Hauptseminar) Teilgebiet nach LPO 1998: B 1,2,3,4,5,6 Aanmelding voor dit college op het secretariaat van het instituut is noodzakelijk. In het voorjaar van 2006 verschenen de eerste twee van de geplande negen delen van de nieuwe Geschiedenis van de Nederlandse literatuur. Tegen het einde van 2006 wordt een nieuwe Duitstalige geschiedenis van de Nederlandse literatuur verwacht. In dit college gaan we na op welke manieren literatuurgeschiedenissen kunnen worden geschreven, welke principes en opvattingen daarbij sturend zijn en hoe de literatuurgeschiedschrijving de laatste tijd is geëvolueerd. Daartoe vergelijken we deze recente publicaties met oudere voorbeelden. Prof. Dr. Lut Missinne 093553 Seminar: Vertalingen van Vlaamse auteurs tijdens het interbellum Mi 08-10 Seminarraum 2.02, Haus der Niederlande Beginn: 18.10.2006 Aufbaumodul Literaturwissenschaft, Aufbaumodul Fachwissenschaft (3/5 LP) (Hauptseminar) Teilgebiet nach LPO 1898: B 1,2,3,4,5 Wegens de beperkte ruimte moeten deelnemers zich voor 13 oktober op het secretariaat aanmelden (maximaal aantal deelnemers 12). Tijdens en vlak na de Eerste Wereldoorlog was er in Duitsland grote belangstelling voor Vlaamse literatuur die duurde tot en met de Tweede Wereldoorlog. We onderzoeken in dit college diverse aspecten van een vertaalproces dat onder specifieke politieke en ideologische 16

omstandigheden plaatsvindt, met name gedurende de jaren dertig. Zowel analyses op het microniveau (vergelijkende vertaalanalyse) als op het macroniveau (de institutionele inbedding, vertaalpolitiek, receptie) worden bekeken. Een drietal auteurs zal centraal staan: Gerard Walschap, Fillip de Pillecijn, Felix Timmermans. Dr. Veronika Wenzel 093572 Seminar: Fachdidaktik: Nederlands op school Mi 12-14 Seminarraum 117/118, Robert-Koch-Str. 29 Beginn: 18.10.2006 Modul Fachdidaktik, Vertiefungsmodul Fachdidaktik & Vermittlungskompetenz(3/5 LP) Teilgebiet nach LPO1998: C 1-4 Aanmelding voor dit college op het secretariaat van het instituut is noodzakekelijk (max. 20 deelnemers). Dit college vakdidactiek geeft een breed overzicht over thema s die relevant zijn voor wie leerkracht Nederlands in Duitsland wil worden. We zullen ons bezig houden met vragen zoals: welke didactische concepten zijn er? Hoe zijn (goede) lessen opgebouwd? Welk lesmateriaal is er? Ook diagnostische vaardigheden en de beoordeling van toetsen en proefwerken worden getraind. We zullen verschillende leervormen leren kennen en kennis maken met de opleiding in de tweede fase (Referendariat). Dit college is geschikt als instap. Het dient tevens ter voorbereiding op de stage (Kernpraktikum). Deelnemers worden geacht de portfolio vakdidactiek ingevuld mee te brengen en het leerplan Nederlands voor hun schoolvorm te hebben aangeschaft. Dr. Veronika Wenzel 093591 Seminar: Fachdidaktik: De methode Do 14-16 Seminarraum 2.02, Haus der Niederlande Beginn: 19.10.2006 Modul Fachdidaktik (3/5 LP) Teilgebiet nach LPO1998: C 1-4 Wegens de beperkte ruimte kunnen maximaal 12 studenten aan dit college deelnemen. Geïnteresseerden worden verzocht zich op het secretariaat aan te melden. Dit college is bedoeld als verdieping in de vakdidactiek. Het dient tevens ter nabespreking van de stage (Kernpraktikum). De term methode wordt op uiteenlopende manieren gebruikt: voor een lesboek, voor oefeningsvormen, didactische paradigma s, de lesorganisatie en de leeractiviteiten in de les. We zullen in het college ook kennis maken met methodes om het onderwijs te onderzoeken en proberen in samenwerking met een school zelf een videoanalyse door te voeren. Deelnemers worden geacht de portfolio vakdidactiek ingevuld mee te brengen en het leerplan Nederlands voor hun schoolvorm te hebben aangeschaft. 17

Dr. Veronika Wenzel 093587 Übung: Fachdidaktik Mi 10-12 Seminarraum 2.02, Haus der Niederlande Beginn: 18.10.2006 Modul Fachdidaktik (2 LP) Teilgebiet nach LPO 1998: C 1-4 Wegens de beperkte ruimte kunnen maximaal 12 studenten aan dit college deelnemen. Geïnteresseerden worden verzocht zich op het secretariaat aan te melden. Het doel van deze oefeningen is het zelfstandige plannen van een kleine leereenheid. Centraal staan de thema s spelling, grammatica en woordenschat. We zullen een klein aantal leerboeken op hun leerprogressie beoordelen en de aangeboden oefeningen onder de loep nemen. Doorvoering en evaluatie van de leereenheid verlopen in de vorm van peer teaching. Dr. Veronika Wenzel 093443 Kernpraktikum Modul Fachdidaktik, Vertiefungsmodul Fachdidaktik & Vermittlungskompetenz Teilgebiet nach LPO 1998: C (5 LP) Studenten die stage willen lopen in het onderwijs Nederlands op een Duitse school worden verzocht aan het begin van het semester contact op te nemen met de docente. 'Allgemeine Studien' (fächerübergreifend) Inge Harmes, M.A. 093579 Sprachkurs: Niederländisch für Hörer aller Fachbereiche Di 8.30-10 u. Do 8.30-10 (4-stdg.) Raum U 2 (Fürstemberghaus) Domplatz 20-22 Beginn : 17.10.2006 Studiengang: B-(2-Fach)/Allg. Studien, Abschluss B2, PrüfungsOrdnung - 1 (B2AST) - (4 LP) Dieser vierstündige Sprachkurs ist Bestandteil der Allgemeinen Studien (Wahlpflichtmodul). Die Studierenden sollen allgemein-kommunikative Kompetenzen sowie Vermittlungskompetenzen erwerben indem sie adressatenbezogen in der niederländischen Sprache sprechen, schreiben, präsentieren und vermitteln lernen. Zudem soll das Hör- und Leseverständnis durch Textmaterial und Medien aus den Niederlanden und Flandern geübt werden. Eine schnelle Progression im Spracherwerb wird angestrebt, so dass die Studierenden nach Abschluss des Moduls das Niveau A2 des Europäischen Referenzrahmens erreicht haben. Arbeitsgrundlage: Fox, Stephen und Josina Schneider-Broekmans: Taal vitaal. Niederländisch für Anfänger. Kursbuch. 3. aktualisierte Auflage. Max Hueber Verlag. (ISBN 3-19-005252-2). Fox Stephens und Hubertus Wynands: Taal vitaal. Niederländisch für Anfänger. Arbeitsbuch. 3. aktualisierte Auflage. Max Hueber Verlag (ISBN 3-19-015252-7) Begrenzte Teilnehmerzahl: 38 Vorrang haben Studierende des '2-Fach-Bachelor' (Wahlpflichtmodul Allgemeine Studien). Anmeldung erforderlich im Sekretariat des Instituts für Niederländische Philologie, Alter Steinweg 6/7, Telefon: 83-285 21 oder E-Mail: niedphil@uni-muenster. 18