Ieder kwartaal peilen VKW Limburg en UNIZO-Limburg naar het aanvoelen van de Limburgse ondernemers en bedrijfsleiders over de economische gang van zaken in de bedrijven. De resultaten van deze bevraging worden verwerkt tot één globaal cijfer: de Polsslag Ondernemend Limburg (POL). PERSBERICHT Hasselt, vrijdag 3 Polsslag Ondernemend Limburg : +4,8 Ondernemersvertrouwen op hoogste peil in 4 jaar Nog geen hitterecords voor Limburgse economie Beste resultaten in productie- en dienstensector Positieve evaluaties en prognoses omzet, export, tewerkstelling en investeringen Grotere bedrijven opvallend optimistischer dan kleine bedrijven In juli stijgt de Limburgse kwartaalindicator Polsslag Ondernemend Limburg voor een derde keer op rij, van +1,7 in april naar +4,8. Zowel het voorbije als het komende kwartaal krijgen van de Limburgse ondernemers een weliswaar nog voorzichtig positief cijfer, wat ervoor zorgt dat de POL de hoogste score sinds de zomer van 2011 behaalt. Ondanks de positieve score, sneuvelen er echter nog geen hitterecords in de Limburgse economie. De productie- en de dienstensector zijn de best presterende sectoren, en de grotere bedrijven zijn opvallend optimistischer gestemd dan de kleine bedrijven. Bart Lodewyckx, directeur van UNIZO-Limburg: Het vertrouwen van de Limburgse ondernemers stijgt opnieuw en dat is goed nieuws. Vandaag zijn het vooral de grote bedrijven die de toekomst met het meeste vertrouwen tegemoet zien. Die grote bedrijven wijzen vaak de weg voor de kleine en middelgrote ondernemingen in Limburg. Zij zullen ook volgen. Al moet het gezegd dat die KMO s meer dan de nodige steun verdienen. Door in de lokale micro, kleine en middelgrote ondernemingen te investeren, zorg je voor een economisch macro-effect op lange termijn. Want hun sterkte is de Limburgse verankering en jobcreatie in eigen regio. De overheid heeft er dan ook alle belang bij om net die bedrijven te ondersteunen om de Limburgse economie snelheid te geven op de opwaartse golf waar we momenteel op surfen. Jos Stalmans, gedelegeerd bestuurder van VKW Limburg: Het is verheugend dat uit de nieuwste POL-cijfers blijkt dat het vertrouwen van de Limburgse ondernemer stilaan terugkeert en onze bedrijven de zaken voor het derde kwartaal op rij zien verbeteren. Toch blijven we vooralsnog voorzichtig, van euforie is nog bijlange geen sprake. Het feit dat de productiebedrijven, die meestal de trekker zijn van een heropleving, eerder status quo scoren t.o.v. het vorige kwartaal en dat de grotere bedrijven zelfs wat gas terug nemen in hun verwachtingen toont dat aan. Een aantal Pagina 1 van 6
elementen voor economische groei staan gunstig, Griekenland zorgt voor onzekerheid. Maar vooral de nog altijd groeiende overdaad aan regels, het grote tekort aan flexibiliteit en de blijvende kloof inzake loonkosten ten opzichte van onze buurlanden blijven onze bedrijven in de weg zitten om echt voluit te kunnen gaan. Het moet gezegd: de huidige regeringen doen goede pogingen om hierin het tij te keren. Maar het proces gaat té traag, de ambitie moet hoger. Enkel zo kunnen we zorgen voor meer nieuwe jobs en echte wind in de zeilen van de Limburgse economie. POL stijgt in juli naar +4,8 De POL van tekent zich met een derde stijging op rij duidelijk positief af. De POL behaalt hiermee een iets hogere score dan precies een jaar geleden, maar zet zo ook wel het beste resultaat in vier jaar tijd neer (+10,7 in de zomer van 2011). Hopelijk betekent deze doorgezette stijging een bevestiging van een duurzaam en versterkt vertrouwen van de Limburgse ondernemer. Voorbije kwartaal beantwoordt aan verwachtingen Het tweede kwartaal van 2015 werd door de Limburgse bedrijven opnieuw beter gequoteerd dan het voorgaande kwartaal: van -0,2 in Q1 naar +4,0. Daarmee beantwoordt het voorbije kwartaal aan de prognose van drie maanden geleden (+3,6). De globale evaluatie blijft op zich weliswaar voorzichtig positief, met 4 ondernemers meer positief dan negatief gestemd op 100 ondernemers, maar dit is de beste evaluatie sinds het tweede kwartaal van 2011. Alle POL-indicatoren tonen een positief cijfer, behalve die van de evolutie van de winstmarge (naar -23,6). Die verbeterde nauwelijks en zelfs slechter dan verwacht. De overige vier POLindicatoren tekenden in het tweede kwartaal sterke groeicijfers op, met de tewerkstellingsgroei op kop naar +13,1. bij tot het goede resultaat van het voorbije kwartaal. Ook de evaluatiecijfers voor de investeringen (+10,8), export (+10,1) en omzet (+9,4) dragen Vooruitzichten: stap voor stap vooruit De prognoses voor het komende kwartaal bevestigen met +5,7 de positieve tendens. De Limburgse bedrijven rekenen op een verdere verbetering van de Limburgse economie in de komende maanden. Opvallend is dat vooral de verwachte winstmarge erop vooruit gaat, naar -10,9. Ondanks dit negatieve cijfer het enige van alle POL-indicatoren in het komende kwartaal is dit een hele sprong voorwaarts ten opzichte van de -23,6 van het tweede kwartaal. De winstmarge komt trouwens van ver, met een dieptepunt van -41,7 begin 2013. Van de overige indicatoren gaat de omzet nog verder omhoog, met een verwachting van +14,1. De prestaties op het vlak van export, tewerkstelling en investeringen krijgen voor het komende kwartaal positieve cijfers, maar die liggen alle drie net iets lager dan in het voorbije kwartaal. De exportverwachting is nog goed voor +9,1, de investeringen voor +8,2 en de tewerkstelling voor +8,0. Sectoranalyse: productie- en dienstensector aan de top Pagina 2 van 6
Tussen de sectoren onderling zijn er nog duidelijke verschillen qua evaluatie en prognoses. De productiesector en de dienstensector zetten de beste POL-scores neer, terwijl de bouwsector, de groothandel en de detailhandel op negatieve POL-cijfers stranden. De productiebedrijven leveren de grootste bijdrage aan de stijging in het Limburgse ondernemersvertrouwen, met een globaal POL-cijfer van +14,5. Ten opzichte van de POL van april (+14,1) blijven de prestaties van de productiesector echter quasi status quo. De dienstensector volgt op de tweede plaats, met een stijging in het globale POL-cijfer naar +7,1. De bouwsector (-1,0) kent nog een nipt negatief cijfer, maar boekt een goede vooruitgang. De groothandel maakt de laatste kwartalen schommelbewegingen, maar landt op een globaal negatief POL-cijfer van -5,3. De detailhandel tenslotte blijft het meest negatief gestemd van alle sectoren (-6,8). Analyse volgens grootte van bedrijf: grotere bedrijven meest optimistisch Hoe groter de bedrijven, hoe sterker het verbeterende vertrouwen zich doorzet. Bij de microbedrijven met minder dan 10 werknemers is het globale POL-cijfer negatief en gaat het zelfs achteruit. Vanaf de groottecategorieën met 10 werknemers of meer zien we enkel nog positieve cijfers. De grotere bedrijven vanaf 50 werknemers kennen de beste globale POL-cijfers, maar de verwachtingen voor het derde kwartaal liggen wel lager dan de evaluaties van het tweede kwartaal. Bij de kleine bedrijven is het negatieve sentiment het meest uitgesproken bij de bedrijven met minder dan 5 werknemers (-11,5), de bedrijven met 5-9 werknemers kennen een POL-cijfer van -3,9. De middelgrote bedrijven met 10-19 werknemers (+8,3) komen van een negatief cijfer in april en boeken heel wat vooruitgang. De middelgrote bedrijven met 20 tot 49 werknemers zijn daarentegen slechts gematigd positief (POL +2,5). Bij de grotere bedrijven vanaf 50 werknemers gaan de POL-cijfers in stijgende lijn volgens grootte, maar het voorbije kwartaal wordt wel telkens beter beoordeeld dan het komende kwartaal. De bedrijven met 50-99 werknemers komen uit op een POL-cijfer van +17,5, de bedrijven met 100-249 werknemers op +21,8 en de bedrijven met meer dan 250 werknemers op +28,0. Pagina 3 van 6
BIJLAGE Sectoranalyse: productie- en dienstensector aan de top Tussen de sectoren onderling zijn er nog duidelijke verschillen qua evaluatie en prognoses. De productiesector en de dienstensector zetten de beste globale POL-scores neer, terwijl de bouwsector, de groothandel en de detailhandel negatieve POL-cijfers kennen. De productiebedrijven leveren de grootste bijdrage aan de stijging in het Limburgse ondernemersvertrouwen, met een globaal POL-cijfer van +14,5. Ten opzichte van de POL van april (+14,1) blijven de prestaties van de productiesector echter quasi status quo. De evaluatie van het voorbije kwartaal steeg van +10,9 naar +15,2. De vooruitzichten komen uit op +13,8. De productiesector is daarmee duidelijk de meest positief ingestelde sector. Voor het tweede kwartaal zijn vooral de sterke prestaties op het vlak van export (+23,5), tewerkstelling (+23,2) en investeringen (+23,2) tekenend. In het komende kwartaal zien we de omzet (+25,5), investeringen (+24,5) en export (+21,2) als sterkhouders. De verwachte tewerkstellingsgroei neemt wat gas terug naar +9,6, maar blijft overduidelijk positief. De dienstensector volgt op de tweede plaats, met een stijging in het globale POL-cijfer van +2,7 naar +7,1.Het tweede kwartaal kende een goede evaluatie (+6,3), dankzij goede resultaten in de indicatoren tewerkstelling (+15,0), omzet (+14,3) en investeringen (+12,4). In het derde kwartaal verwacht de dienstensector een verdere stijging van de tewerkstelling en de omzet (beiden naar +17,1). De investeringen gaan naar +11,2 en de verwachte winstmarge wordt met -3,9 zelfs bijna positief. De bouwsector (globaal POL-cijfer van -1,0) kent nog een nipt negatief cijfer maar boekt een goede vooruitgang. Het voorbije tweede kwartaal was met -0,4 wel minder dramatisch dan de -9,2 van het eerste kwartaal van 2015. De positieve cijfers voor de export (+17,4), de omzet (+11,2) en de tewerkstelling (+7,3) in het voorbije kwartaal worden teniet gedaan door de negatieve winstmarge van - 35,8. In het komende kwartaal (-1,6) zien we wel een verwachte verbetering van de winstmarge naar -18,9 en een verdere omzetgroei naar +12,8, maar de verwachtingen op het vlak van export (naar 4,8), de tewerkstelling (+2,1) en investeringen (-8,4) zorgen ervoor dat het derde kwartaal een licht lager cijfer dan het tweede kwartaal krijgt. De groothandel maakt de laatste kwartalen schommelbewegingen, maar landt op een globaal negatief POL-cijfer van -5,3. In het eerste kwartaal was er een stijging naar +3,6, in het voorbije kwartaal een sterke daling naar -12,3 en in het komende kwartaal een verwachting van +1,7. Globaal gezien resulteert dit in een POL-cijfer van -5,3. Verantwoordelijk voor de slechte evaluatie van het voorbije kwartaal zijn de winstmarge (-55,2), de marktvraag (-37,9) en de export (-23,8). De investeringen waren met 13,8 wel positief, maar de tewerkstellingsevolutie was status quo. In het komende derde kwartaal zet de sector in op investeringen (+31,0) en wordt een omzetstijging verwacht (+6,9), maar de winstmarge (-21,4), export (-4,8) en tewerkstellingsevolutie (-3,4) zijn negatief. De detailhandel tenslotte blijft het meest negatief gestemd van alle sectoren, en ziet slechts zeer geleidelijk tekenen van beterschap. Het globale POL-cijfer is -6,8, al is dit weliswaar een enorme verbetering van het POL-cijfer van april (-11,8). Net zoals in de groothandel zien we in het voorbije kwartaal negatieve cijfers voor de winstmarge (-32,4), de marktvraag (-23,9) en de export (-20,0). Ook de omzet (-9,9) was negatief. De sector kende wel een tewerkstellingsgroei van +8,5 in het tweede kwartaal, alsook positieve investeringscijfers (+7,0). In het komende kwartaal worden de negatieve cijfers allemaal wat minder negatief: de winstmarge gaat naar -10,0, de omzet naar -2,9 en de export naar 0,0. De tewerkstelling gaat echter ook negatief (-1,4) en de investeringen naar -7,1. Pagina 4 van 6
Analyse volgens grootte van bedrijf: grotere bedrijven meest optimistisch Hoe groter de bedrijven, hoe sterker het verbeterende vertrouwen zich doorzet. Bij de microbedrijven met minder dan 10 werknemers is het globale POL-cijfer negatief en gaat het zelfs achteruit. Vanaf de groottecategorieën met 10 werknemers of meer zien we enkel nog positieve cijfers. De grotere bedrijven vanaf 50 werknemers kennen de beste globale POLcijfers, maar de verwachtingen voor het derde kwartaal liggen wel lager dan de evaluaties van het tweede kwartaal. Voor de kleinste bedrijven, met minder dan 5 werknemers, daalt de POL in van -7,8 naar -11,5. Dat komt vooral door een veel minder goed voorbije kwartaal (-17,5) dan het eerste kwartaal (-10,3). De vooruitzichten voor het derde kwartaal zijn minder negatief, maar met -5,5 toch nog altijd somber. Alle deelindicatoren gaan er op achteruit in het voorbije kwartaal, met negatieve uitschieters op het vlak van export (-29,4), winstmarge (-28,6) omzet (-12,4) en investeringen (-10,7). In het komende kwartaal stijgen de omzet naar +1,7 en de winstverwachting naar -5,0, maar de export (-18,2) en de investeringen (-6,7) blijven bijdragen aan een algemeen negatief cijfer. Ook bij de bedrijven met 5 tot en met 9 werknemers zien we een globaal negatief beeld (POL -3,9), al wordt hier het voorbije kwartaal met -0,9 beter gequoteerd dan het komende kwartaal (-7,0). Voor het voorbije kwartaal zijn de winstmarge (-24,2) en in mindere mate de export (-7,4) de boosdoeners. De tewerkstelling (+12,9), investeringen (+8,1) en omzet (+6,3) maken in het voorbije kwartaal veel goed. In het aankomende kwartaal zorgen de dalende verwachtingen op het vlak van export (-18,5), winstmarge (- 16,4) en tewerkstelling (-3,3) voor een pessimisme in deze groottecategorie. Vanaf de groottecategorieën met 10 werknemers of meer zien we enkel nog positieve cijfers, die erop duiden dat een meerderheid van de bedrijven positief gestemd is. En dit in toenemende mate van grootte, met uitzondering van de groep met 20-49 werknemers. De middelgrote bedrijven met 10-19 werknemers (globaal POL-cijfer 8,3) komen van een negatief cijfer in april en boekten in het voorbije kwartaal (+2,1) heel wat vooruitgang op het vlak van investeringen (+20,3), export (+12,0), tewerkstelling (+10,8). Voor het komende kwartaal (+14,5) zijn een aantal verwachtingen hoog gespannen, vooral qua export (44,0), omzet (+24,3) en tewerkstelling (+20,3). De middelgrote bedrijven met 20 tot 49 werknemers zijn daarentegen slechts gematigd positief (POL +2,5), met bovendien een lager POL-cijfer dan in april (+4,9). Het voorbije kwartaal kent een evaluatie van +2,0, dankzij goede cijfers qua tewerkstelling (+12,3), export (+10,5) omzet (+9,8) en investeringen (+8,8). Het derde kwartaal landt globaal gezien iets hoger (+3,0), met stijgende investeringsverwachtingen (+13,8). De verwachtingen op het vlak van omzet, export en tewerkstellingen liggen wat lager dan in het tweede kwartaal, maar dit wordt gecompenseerd door de stijging in de verwachte winstmarge van -31,3 naar -16,5. De grotere bedrijven met 50-99 werknemers kennen met een POL-cijfer van 17,4 ongeveer een gelijk positief resultaat als in april (+16,1). Het tweede kwartaal krijgt een score van +22,4, voor het derde kwartaal zijn de verwachtingen positief maar wel opmerkelijk lager (+12,5). Dragen bij tot het goede resultaat voor het tweede kwartaal: investeringen (+45,0), tewerkstelling (+40,0) en omzet (+32,5). Voor het derde kwartaal zijn de verwachtingen op het vlak van investeringen (+25,0), tewerkstelling (+22,5) en omzet (+20,0) desondanks zeker niet slecht te noemen. Pagina 5 van 6
De grote bedrijven met 100 tot 249 werknemers kennen een algemene positieve POL-score van +21,8. Het voorbije kwartaal (+25,8) toont mooie resultaten qua omzet (+51,5), tewerkstelling (+48,5) en export (+32,0). Het derde kwartaal kent een globale terugval naar +17,7, maar opnieuw een opvallend hoog omzetcijfer van +45,5. Ook de winstmarge gaat positief naar +3,0. De categorie met de grootste bedrijven (250 of meer werknemers) is het meest positief gestemd (+28,0). Het tweede kwartaal wordt met +32,1 extreem gunstig geëvalueerd. De verwachtingen voor het derde kwartaal komen uit op +23,9. Elke POL-indicator is positief voor het voorbije kwartaal, ook de winstmarge (+15,0)! Investeringen (+42,4), omzet (+39,4), export (+39,3) en tewerkstelling (+24,2) zijn cijfers die voor zich spreken in de evaluatie. Ook in het komend kwartaal blijven de verwachte cijfers qua omzet (+42,4), investeringen (+39,4) en export (+28,6) sterk. De verwachte tewerkstellingsevolutie neemt wat af naar +6,1 en de verwachte winstmarge naar +3,0. Pagina 6 van 6