Ik zie, ik zie wat jij nog (niet) ziet Maartje Spit, 29 mei 2019
Even voorstellen
Inhoud
Dermatoscopie
Casus Man, 76 jaar VG blanco Even aanstippen? Evolutie onbekend
Macroscopie versus dermatoscopie
Huidkanker, de feiten Huidkanker incidentie neemt toe Meer druk eerste lijn 15% van de consultaties gaan over de huid Dagelijks plekjes op het spreekuur Bron: groene vlaggen in de huisartsenpraktijk, uitgave van NVDV 2015
Huidkanker, de feiten meest voorkomende kanker van Nederland BCC, PCC & Melanoom Life-time risk 1 op 5-6 Nederlanders Incidentie stijgt m.n. BCC vrouwen < 40 jr. Locatie meestal hoofd-hals gebied
De patiënt
Wetenschap Wat is de waarde van het gebruik van een dermatoscoop bij het maken van onderscheid tussen maligne en benigne huidafwijkingen?
Samenvatting literatuur 1 e lijn: weinig studies onder huisartsen Algehele kwaliteit bewijs is matig Mogelijk minder verwijzingen naar de dermatoloog Mogelijk minder excisie van benigne afwijkingen 2 e lijn: meta analyses onder dermatologen verbeterde diagnostiek zien mits getraind minder excisie van benigne afwijkingen
Dermatoscopie in de richtlijnen Oncoline (2012) NHG Standaard Verdachte huidafwijkingen (2017) Dermatoscopie kan bij deskundig gebruik helpen om benigne van maligne huidafwijkingen te onderscheiden. Gebruik van een dermatoscoop in de huisartsenpraktijk is facultatief. Voorwaarde is dat de huisarts voor het gebruik van de dermatoscoop geschoold is en in de dagelijkse praktijk voldoende ervaring kan opbouwen en onderhouden.
Wat is dermatoscopie? Wat is dermatoscopie Non-invasieve techniek voor de klinische diagnostiek van verdachte (gepigmenteerde) huidafwijkingen
Soorten dermatoscoop Met en zonder gepolariseerd licht Met en zonder olie en/ of huidcontact Hybride
Voorbeelden Heine Delta 20 Plus Dermlite DL200 HR Visiomed micoderm
Smartphone Dermatoscopie HEINE IC1 Dermlite DL3N
Polarisatie dermatoscopie
Non-polarisatie versus polarisatie
Non-polarisatie versus polarisatie
Positionering Een dermatoscoop is een hulpmiddel, geen diagnosticum! Aanvulling op anamnese en klinisch oordeel Toetsing differentiaal diagnose NHG Standaard verdachte huidafwijkingen (2017)
Anamnese / klinische inspectie Klinische evaluatie van individuele laesie Dermatoscopie Geruststelling Follow-up Excisie
Bij wie? veranderende of nieuwe laesies bij volwassenen laesies die klachten geven of waar patiënten bezorgd over zijn laesies die klinisch anders eruit zien dan de overige ( ugly duckling sign ) laesies die op melanomen lijken.
Dermatoscopie algoritmen ABCD (Stolz) 7-punten systeem (Argenziano) Patroonanalyse (Kittler) 3-punten systeem Ugly duckling sign Menzies-methode Chaos & Clues (Rosendahl)
Algoritmen
Quiz 10 plaatjes 1 sec Pluis of niet-pluis?
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Pluis en niet-pluis Intuïtieve kracht Contour, architectuur Symmetrie van kleur en structuur Het is niet altijd wat het lijkt
Pluis en niet-pluis Pluis: symmetrie van patronen en kleuren Niet pluis: asymmetrie van patronen en kleuren (CHAOS)
Systematische analyse Patronen + kleuren + aanwijzingen= diagnose
Praktische toepassing
Wat zie je?
Patronen en kleuren Een bruin reticulair patroon (honingraat) Symmetrisch Egaal bruin 1 kleur
Nog enkele voorbeelden
Wat zie je?
Patronen en kleuren Rode, roze, paarse klodders Gescheiden door witte lijnen Geen andere structuren Soms met gestold bloed
Nog enkele voorbeelden
Wat zie je?
Patronen en kleuren Wratachtig Afwezigheid van reticulair patroon Klodders, puntjes Meerdere kleuren Witte klodders (hoornparels) Scherpe begrenzing Moth-eaten border
Nog enkele Voorbeelden
Wat zie je?
Patronen en kleuren Centraal structuurloos Kleuren: wit en perifeer een fijne bruin netwerkachtige structuur
Nog enkele Voorbeelden
Wat zie je?
Patronen en kleuren Klodders Grijs, blauw Vertakkende vaten Ulceratie
Nog enkele Voorbeelden
Wat zie je?
Patronen en kleuren reticulaire lijnen Meerdere kleuren bruin, rood, wit blauw zwart Ulceratie Verschillende vaatsoorten chaos
Bekwamen Eerst goede implementatie NHG Richtlijn /Oncoline richtlijnen Optimale blote oog diagnostiek Dan cursus overwegen Afspraken maken binnen je organisatie/praktijk Zorg voor feedback!
Online basiscursus Leert behandelaars in de eerste lijn om betere diagnostiek te verrichten van verdachte huidafwijkingen met behulp van de dermatoscoop www.dermatoscopie.nl
Samenvatting Dermatoscopie is een aanvulling op je diagnostiek Het vraagt een systematische aanpak Eerst intuïtief: pluis of niet-pluis Dan cognitief: bijv. de patroonanalyse Elke huidafwijking heeft specifieke patronen, kleuren en aanwijzingen Dermatoscopie leer je niet even Dermatoscopie is veel oefenen en doen