Convenant autisme Overijssel 2012-2017 Samenwerkingsverband autismehulpverlening Overijssel Landelijk autisme convenant Er bestaat een landelijk convenant autisme. Op 4 november 1999 ondertekenden VGN, GGZ NL, MEE NL, ZN en de NVA het Convenant Autisme. Op 7 december 2005 ondertekenden de Maatschappelijke Ondernemersgroep (MOgroep, sector jeugdzorg) en de Centra voor Consultatie en Expertise (stichting CCE) het convenant. Op 15 februari 2007 heeft ook het Landelijk Netwerk Autisme zich door ondertekening aangesloten. De acht partijen zijn met elkaar een inspanningsverplichting aangegaan om de zorg en ondersteuning van mensen met autisme te verbeteren. In 2004-2008 waren er budgetten voor een landelijk projectbureau om regionale autisme netwerken op te zetten onder leiding van een stuurgroep en implementatiecommissie. Deze budgetten zijn er inmiddels niet meer. Het landelijk projectbureau is opgeheven, de taken werden waar mogelijk op zich genomen door de landelijke partners uit de implementatiecommissie. Wel bestaat de implementatiecommissie nog met als doel landelijke kennisdeling en afstemming. Onlangs werd het bericht gepubliceerd dat de vertegenwoordiging van onderwijs, LNA, deelname aan het landelijke convenant beëindigd. Convenant autisme Overijssel In navolging van het landelijk convenant, is in juni 2006 -voor de periode van 4 jaar- en in juni 2010 -voor de periode van 2 jaar- het convenant autisme Overijssel gesloten. Het convenant autisme Overijssel is in 2012 verlengd tot 2017 (zie bijlage 1). Onderliggend document bij het convenant is visie en activiteiten Samenwerkingsverband autismehulpverlening Overijssel 2012 en 2013. In dit document is een aantal activiteiten benoemd: Inhoudelijke activiteiten binnen Autisme & Eigen Kracht project: o Eigen Kracht in primaire proces; o Consultteams; o Levensloopbegeleiding; o Zorg en onderwijs; o Arbeid en dagbesteding; (Vroeg)diagnostiek; Website; Inrichting samenwerkingsverband Overijssel. 1
De samenwerking heeft daadwerkelijk vorm gekregen in de regionale intersectorale autismenetwerken, de RIAN s in Twente en in West Overijssel. De inspanningen van de convenantpartners zijn tot 2009 voornamelijk gericht op de doelgroep mensen met autistische stoornissen met een normale begaafdheid tot licht verstandelijke beperking. In 2008 heeft de stuurgroep besloten de doelgroep te verbreden naar mensen met ASS in combinatie met een matige tot ernstige verstandelijke beperking. Dit heeft ertoe geleid dat regionale instellingen voor speciaal onderwijs als convenantpartners zijn vertegenwoordigd in de RIAN s evenals een aantal organisaties uit de VG sector. Anno 2012 zijn er in totaal 23 convenantpartners: NVA, Ambiq, Vitree, Bureau Jeugdzorg Overijssel, LSG-Rentray, Jarabee, Trias Jeugdhulp, MEE IJsseloevers, MEE Twente, Karakter, RIBW Groep Overijssel (RIBW Twente, RIBW IJssel Vecht), Baalderborggroep, Humanitas-DMH, Carintreggeland, Speciaal Onderwijs Twente Oost Gelderland (SOTOG), Attendiz, Aveleijn, De Twentse Zorgcentra, Dimence, Mediant, Ambelt, ZML TWOG en ROZIJ Werk. Autisme Overijssel: zorgnetwerk in plaats van zorgketen Autisme is levenslang, de vraag van mensen met autisme bestrijkt alle levensterreinen. Steeds meer worden in Overijssel ervaringsdeskundigen, zowel mensen met autisme als hun naasten (NVA), betrokken bij alle activiteiten. Vanaf eind 2012 participeren in beide RIAN s, naast een NVA vertegenwoordiging, ook mensen met autisme. Ook wordt in alle AEK deelprojecten samengewerkt met ervaringsdeskundigen op basis van gelijkwaardigheid. Hiermee onderscheidt het samenwerkingsverband in Overijssel ten opzichte van andere autisme samenwerkingsverbanden in Nederland. Als samenwerkingsverband sluiten we dus aan bij de transformatie / kanteling die momenteel plaatsvindt: regie bij de cliënt en een juiste bejegening naar cliënten is hierbij een belangrijk uitgangspunt. Zorgketen Vraag: eenmalig, electief Protocollering: vooraf gedefinieerde zorgpaden, standaardisatie Samenwerking: serieel, parallel Regie: bij de aanbieder Invloed client: beperkt Resultaat: medisch, curatief Zorgnetwerk Vraag: chronisch, complex Protocollering: maatwerk, situationeel Samenwerking: geïntegreerd Regie: bij de cliënt Invloed cliënt: vanuit leefstijl Resultaat: welbevinden en beleving, medisch verpleegkundig 2
Missie samenwerkingsverband De missie van het samenwerkingsverband is: te bevorderen dat de individueel benodigde zorg voor mensen met een aandoening uit het spectrum van autistische stoornissen, verder te benoemen als mensen met autisme, in alle levensfasen op een geïntegreerde manier beschikbaar komt. In de Uitdaging, op weg naar een intersectoraal programma voor mensen met autistische stoornissen in Overijssel heeft de stuurgroep autismehulpverlening aan de hand van zes thema s doelen geformuleerd: samenwerken aan een integraal, intersectoraal programma; goede signalering, vraagverheldering en diagnostiek; flexibel zorgaanbod met oog voor continuïteit; behandeling, begeleiding en ondersteuning op alle levensterreinen; levensloopbestendig wonen voor mensen met autisme; ruimte voor innovatie, wetenschappelijk onderzoek en innovatie. Mensen met autisme komen voor dezelfde keuzes te staan als ieder ander mens: omgaan met sterke en zwakke punten, een goede woonplek, passende werkkring of daginvulling, sociale contacten en relatievorming. We zullen eerder in moeten spelen op deze vragen en niet wachten tot er problemen zijn Focus in doelen voor 2012, 2013 en 2014 In 2012, 2013 en 2014 richt het samenwerkingsverband zich op: a. het versterken van de regie bij mensen met autisme en hun naasten en het betrekken van mensen met autisme en hun naasten bij activiteiten. Aan het einde van het AEK project (eind 2013) worden deze ervaringen geëvalueerd en waar mogelijk geborgd in de reguliere werkprocessen; b. het verstevigen dan wel opzetten van de autisme consultteams in Overijssel (Deventer, Zwolle en Twente). Functies samenwerkingsverband Naast bovenstaande overkoepelende doelen heeft het samenwerkingsverband autisme Overijssel de volgende zeven functies. Iedere activiteit die we ondernemen draagt hieraan bij: 3
Functies Kennis en Kwaliteit: - Het delen van kennis en informatie - Organiseren van (jaarlijkse) kenniskringen en symposia/studiedagen Schaalvoordelen gezamenlijke functies: - Ontwikkelen van concrete producten (denk aan diagnostiekrichtlijnen) Activiteiten Website AEK project (Vroeg)diagnostiek Website Inspiratie: - Inspireren van mensen met autisme en hulpverleners Autismeprijs 2012 AEK project Innovatie/fondsenwerving: - Gezamenlijk leerervaringen opdoen AEK project Coördinatie: - Afstemming in aanbod en proces RIAN s Consultteams Website Belangenbehartiging doelgroep: - Ervaringsdeskundigen doen mee: zowel mensen met autisme als hun naasten (NVA) Macht: - (Bestuurlijke) lobby voor autisme - vertegenwoordiging RIAN s AEK project Website AEK project (richting provincie) Toetreding nieuwe partijen De volgende spelregels gelden bij mogelijke toetreding van nieuwe partijen aan het samenwerkingsverband in Overijssel: a. Voor elke nieuwe convenantpartij geldt een jaarlijkse bijdrage van 1.000 (groot of klein); b. Er wordt een kennismakingsgesprek gevoerd met coördinator en voorzitter stuurgroep aan de hand van een handleiding (bijlage). Eventueel wordt de samenwerking verkend in een proefperiode ; c. Een verslag van het kennismakings-/evaluatiegesprek wordt besproken in stuurgroep. Definitieve deelname wordt hier besloten; d. Bij toetreding van een nieuwe convenantpartij -en bij wisseling in de wachtlevert elke convenantpartner een RIAN deelnemer en een autisme professional op basis van een opgestelde profielschets (bijlage); e. De voorzitters agenderen jaarlijks halen en brengen in de RIAN s. De voorzitters spreken indien nodig RIAN deelnemers aan op hun deelname. Een verslag van een dergelijk voortgangsgesprek wordt besproken in de stuurgroep. Hier kan ook besluitvorming plaatsvinden over het eventueel beëindigen van de deelname van een partij aan het samenwerkingsverband; f. Bij nieuwe activiteiten die het samenwerkingsverband gaat ondernemen worden contracten opgesteld met individuele participanten. 4
Vertegenwoordiging De stuurgroepleden vertegenwoordigen zonder last of ruggespraak de instellingen uit hun sector (per november 2012): José Schilderinck van Ambiq vertegenwoordigt (L)VB; Erik Eekhout van Carintreggeland vertegenwoordigt de maatschappelijke diensten en welzijn; Kleis Pit van MEE Twente vertegenwoordigt alle mensen met een beperking; Martin Dirksen vertegenwoordigt indicering en jeugdzorg; Gitta Griffioen van Jarabee vertegenwoordigt jeugdzorg; Hans Ester vertegenwoordigt GGZ; Harry Gerichhausen vertegenwoordigt onderwijs. In tegenstelling tot de stuurgroep is in de RIAN s geen sprake van vertegenwoordiging: iedere convenantpartij neemt deel aan een (van de) RIAN( s). De voornaamste taken van de RIAN s zijn het voorbereiden van beleid, het uitvoeren van activiteiten en het verspreiden van kennis en kunde. 5
Juridisch convenant 2012-2017 Ondergetekenden, gemandateerd namens de instelling die zij rechtsgeldig vertegenwoordigen, overwegende dat: een niet vrijblijvende intersectorale- en regionale samenwerking noodzakelijk is om te bevorderen dat de individueel benodigde zorg voor mensen met autisme en hun familie/naasten in alle levensfasen op een geïntegreerde manier beschikbaar komt; instellingen op de eerste plaats zelf verantwoordelijk zijn voor het aanbod van hulp en diensten voor mensen met autisme en hun familie/naasten; de deelnemende instellingen a. streven naar een grotere samenhang van het regionale aanbod voor mensen met autisme; b. meer onderlinge uitwisseling willen stimuleren; c. de verantwoordelijkheid nemen, om in samenwerking knelpunten die niet binnen de eigen instelling of sector op te lossen zijn, op te lossen; oplossingen voor regionale knelpunten op de eerste plaats moeten worden gecreëerd door gebruik te maken van bestaand aanbod binnen de regio of daarbuiten; uitvoering van bovenstaande punten zal leiden tot verbetering van de hulpverlening in de regio. komen het volgende overeen: er wordt een samenwerking met elkaar aangegaan voor de duur van tenminste vijf jaar, vanaf het jaar 2012 t/m het jaar 2017. deze samenwerking krijgt de vorm van Regionale Intersectorale Autisme Netwerken, voor de totale doelgroep: kinderen en volwassenen met autisme, hun familie en naasten. het netwerk onderschrijft de visie zoals omschreven in de notities De uitdaging, op weg naar een intersectoraal programma voor mensen met autistische stoornissen in Overijssel, visiedocument 2008-2012 en Visie en activiteiten samenwerkingsverband autismehulpverlening Overijssel 2012 en 2013. de stuurgroepleden worden voorgedragen uit de kringen van de in het convenant verenigde instellingen en partijen. de stuurgroepleden vertegenwoordigen zonder last of ruggespraak de instellingen. De partijen verplichten zich: naar vermogen een bijdrage te leveren aan de realisering van hetgeen is afgesproken in de genoemde notitie; 6
ontwikkelingen en activiteiten die worden ingezet ten behoeve van de afgesproken doelstellingen te ondersteunen en te stimuleren; informatie over bestaande en nieuwe ontwikkelingen te delen. Taken van de stuurgroep De stuurgroep is ingesteld om de intenties en voortgang van het samenwerkingsverband gestalte te geven en te bevorderen door: het in stand houden van draagvlak van het samenwerkingsverband; het voorbereiden en vaststellen van hoofdlijnen van beleid; monitoren van de voortgang van activiteiten m.b.v. jaarlijkse verslagen van de regionale netwerken; verzorgen van de informatie naar en de communicatie met de participanten; het verspreiden van kennis en kunde rondom ASS via symposia etc. De stuurgroep wordt in haar werkzaamheden ondersteund door de coördinator autismehulpverlening Overijssel. Deze vervult de functie van secretaris en is een informerende, verbindende en signalerende schakel tussen aangesloten instellingen, regionale intersectorale ASS netwerken, consultteams autisme en stuurgroep. Financiën en ondersteuning De financiering van het samenwerkingsverband wordt geregeld door: het beschikbaar stellen van menskracht. gebruik te maken van financieringsmogelijkheden van deelnemende instellingen. onderlinge afspraken tussen deelnemende instellingen. het verwerven van fondsen en subsidies. Evaluatie en bijstellingen De werking van het convenant zal jaarlijks in de stuurgroep worden geëvalueerd. Daarbij wordt nagegaan op welke wijze hetgeen in dit convenant is vastgelegd door de partijen is gerealiseerd. Wijzigingen of aanvullingen op het convenant zijn slechts geldig voor zover zij schriftelijk door de partijen zijn overeengekomen. Werkingsduur Het convenant treedt in werking op de datum van ondertekening door partijen en eindigt in 2017. Ruim van tevoren zal de stuurgroep van het 7
samenwerkingsverband het initiatief nemen om tot een besluit te komen tot al dan niet voortzetten van het convenant, zo ja, in welke vorm. De ondertekening van het convenant geldt voor de duur van vijf jaar en wordt automatisch verlengd, tenzij schriftelijk wordt opgezegd, minstens 3 maanden voor het eind van het lopende jaar. Deventer,.. 2012 Ondertekening Convenant Autisme Overijssel Datum: Plaats: Namens deelnemende organisatie.. (naam organisatie) ondertekent: (Handtekening en naam vertegenwoordiger namens de organisatie) 8
BIJLAGE Handleiding voor de gespreksonderwerpen in een kennismakingsgesprek met potentiele convenantpartners Samenwerkingsverband Autisme Overijssel 1. Kennismaking Korte toelichting door organisatie wat het aanbod voor mensen met ASS inhoudt. Korte toelichting door voorzitter stuurgroep / coördinator aan de hand van een mindmap. 2. Kwaliteit organisatie Het Samenwerkingsverband Autisme Overijssel meet geen kwaliteit en is geen keurmerk. Elke organisatie is zelf verantwoordelijk om volgens wet en regelgeving haar kwaliteit te waarborgen. Het Samenwerkingsverband Autisme Overijssel kan wel op basis van externe informatie (bijvoorbeeld de inspectie voor Gezondheidszorg) besluiten om een deelnemer aan te spreken dan wel uit te sluiten van deelneming. Aan de potentieel deelnemende organisatie wordt gevraagd; Heb je een beleidsplan / Plan van aanpak en waar is dat te vinden? Hoe zorg je voor Kwaliteit? Beschikt de organisatie over een autisme multidisciplinairteam? Kan de organisatie desgewenst externe deskundigheid inzetten? Hebben werknemers een bewijs van goed gedrag? Indien het mogelijk is het aanbod met een PGB te financieren; hoe zijn de tarieven inzichtelijk gemaakt? AWBZ en/ of bijvoorbeeld HKZ gecertificeerd en of andere keurmerken die door zorgverzekeraars en of andere financiers worden toegekend (UWV jobcoach erkenning)? Visie op arbeid, blik op werk? Welke specifieke deskundigheid heeft u als organisatie in huis en welke kwaliteitseisen hangen hieraan vast? 3. Wederzijdse verwachting uitspreken: halen en brengen Wat zijn wederzijdse belangen bij deelname aan het samenwerkingsverband? Wat kom je brengen en halen? o Delen, verspreiden van nieuws, plannen, ontwikkelingen via website o In de RIAN s: verwachting van een RIAN deelnemer helder maken aan de hand van de opgestelde profielschets (bijlage) o Deelname van professional aan: Expertise voor consultatieteam Deventer, Zwolle, Twente? Deelname project Autisme & Eigen Kracht? (vroeg)diagnostiek? o Jaarlijkse autismeprijs Overijssel 4. Verkenning samenwerking Hoe kan voor een bepaalde proefperiode samenwerking worden verkend? 5. Overig (als prettig ervaren): 9
Is er wachtlijst informatie van de organisatie op website? 6. Voorstel procedure: Van het toelatingsgesprek wordt een verslag gemaakt. Eventueel wordt een proefperiode voor samenwerking afgesproken. Na afloop van deze proefperiode worden een evaluatiegesprek gehouden. Ook hier wordt verslag van gemaakt. Het verslag van het toelatings-/evaluatiegesprek wordt besproken in de stuurgroep autisme Overijssel. Hier vindt besluitvorming plaats. Als stuurgroep akkoord is met toelating dan ontvangt de organisatie een convenant waarin alle voorwaarden, rechten, plichten en de financiële bijdrage in benoemd staat en een welkomstpakket: o Visiedocumenten: 2008-2012 en 2012-2013 o Informatiefolders over project AEK en autisme consultteams 10
BIJLAGE Profielen deelnemers Regionaal Intersectoraal Autisme Netwerk (RIAN) Overijssel In navolging van het landelijk convenant is het convenant autisme Overijssel gesloten. De samenwerking heeft daadwerkelijk vorm gekregen in de regionale intersectorale autismenetwerken, de RIAN s in Twente en in West Overijssel. Elke aangesloten convenantpartij levert één RIAN deelnemer die overall aanspreekpunt is voor de instelling en één autisme professional die aanspreekpunt is voor casuïstiek en projectgroepen. RIAN deelnemer: verantwoordelijkheden/bevoegdheden: is het aanspreekpunt van de desbetreffende organisatie voor de coördinator van het samenwerkingsverband, de stuurgroep autisme Overijssel, voorzitters en deelnemers van de RIAN s en autisme consultteamleden. draagt bij aan uitwisseling van kennis en informatie over bestaand aanbod en nieuwe ontwikkelingen draagt bij aan de inventarisatie van hiaten en knelpunten in de zorg en dienstverlening neemt initiatieven om hiaten op te lossen en knelpunten te verbeteren (binnen mogelijkheden van verantwoordelijkheden van zijn/haar functie) is verantwoordelijk voor de overdracht van informatie uit het RIAN naar collega's in de eigen organisatie is bevoegd om namens de organisatie desgevraagd zelf (danwel een collega) deel te nemen aan een (of meerdere) werk/projectgroep(en) om thema s of onderwerpen uit te werken. RIAN deelnemer: competenties De RIAN deelnemer heeft de volgende competenties: is betrokken bij hulpverlening/begeleiding/onderwijs aan mensen met autisme en is goed op de hoogte van het aanbod van de eigen organisatie op gebied van autisme heeft (dan wel ontwikkelt) deskundigheid op het gebied van autisme is in het bezit van goede contactuele eigenschappen en sociale vaardigheden kan op collegiale wijze samenwerken in een RIAN netwerk en kan sector/ instelling overstijgend denken heeft voldoende inhoudelijk gezag binnen de eigen organisatie om vragen vanuit stuurgroep/rian s te beantwoorden en aan te sturen kan intern goed communiceren in de eigen organisatie De geschatte tijdsbesteding van de RIAN deelnemer: Vier maal per jaar vier uur voor deelname aan de RIAN bijeenkomst Tijd voor het beantwoorden van vragen vanuit de stuurgroep of het netwerk, is afhankelijk aan het aantal vragen. Tijd voor deelname aan projecten/werkgroepen. Deelname aan RIAN s maakt deel uit van de reguliere werkzaamheden op gebied van hulpverlening/begeleiding/onderwijs aan mensen met autisme. Autisme professional: verantwoordelijkheden/bevoegdheden: 11
Neemt desgevraagd deel aan (AEK) projectteams en andere werkgroepen ten behoeve van de uitvoering van een vastgestelde activiteit. Beantwoordt namens de instelling vragen van andere RIAN deelnemers of van het consultteam, of verwijst naar deskundige collega s binnen de eigen instelling. Neemt op verzoek van de voorzitter van een autisme consultteam deel. Autisme professional: competenties is betrokken bij hulpverlening/begeleiding/onderwijs aan mensen met autisme en is goed op de hoogte van het aanbod van de eigen organisatie op gebied van autisme heeft (dan wel ontwikkelt) deskundigheid op het gebied van autisme is in het bezit van goede contactuele eigenschappen en sociale vaardigheden kan sector/ instelling overstijgend denken heeft voldoende inhoudelijk gezag binnen de eigen organisatie om vragen vanuit de consulteams te beantwoorden en aan te sturen kan intern goed communiceren in de eigen organisatie De geschatte tijdsbesteding van de autisme professional is afhankelijk van de vragen en zijn activiteiten. 12