Het BOSS park S e p t e m b e r 2 0 1 3...een plek voor Bewegen, Ontmoeten, Sport & Spel Hoe is het initiatief ontstaan? Het initiatief het BOSS park vloeit voort uit een leefbaarheidsonderzoek dat het wijkplatform Vrangendael, een bewonersplatform dat de belangen van de wijk behartigt, heeft uitgevoerd in 2010/2011.Uit dit onderzoek en signalen uit de omgeving kwam naar voren dat de buurt er minder rooskleurige uitziet, dat er sprake is van verpaupering in de wijk, een beleving van onveiligheid, gebrek aan sociale binding en een groeiend aantal oudere (vergrijzing) en allochtone bewoners. Het wijkplatform ziet bedreigingen zoals het in onbruik geraakt sportveld, de dreigende verdwijning van voorzieningen (o.a. supermarkt Super de Boer, Artamuse, Biblionova, DaCapo College) en leegstand (o.a. winkelpanden). Maar het wijkplatform zag ook kansen om de leefbaarheid te bevorderen. Het voormalige voetbalterrein in de wijk is als speerpunt benoemd om een impuls te geven aan de leefbaarheid in het gebied door hier o.a. sporten, spel en bewegen mogelijk te maken en ontmoeting tussen inwoners en burgerparticipatie te stimuleren. Kortom: diverse leefbaarheidsfuncties worden gekoppeld aan het BOSS park om nieuw leven te blazen in de wijken Vrangendael, Kemperkoul en Broeksittard, alsmede in de omliggende buurten. Inmiddels is het initiatief uitgegroeid tot een project van drie jaar waaraan naast de wijkplatforms Vrangendael, Kemperkoul en Broeksittard, bewoners, vrijwilligers en maatschappelijke partners die in het gebied actief zijn, meedoen. De projectactiviteiten worden aan het einde van de projectperiode (eind december 2013) ingebed in een bewonersorganisatie. Waar ligt wat? Het BOSS park ligt aan de Bachstraat tussen Buurthuis 'De Oase' (Bachstraat 51) en het Medisch Centrum Sittard- Oost (Bachstraat 107) en achter het Cruyff Court - Fortuna Sittardveld.
P AG. 2 Wie zijn erbij betrokken (partners)? Het BOSS park verkeert in 2013 nog in een projectfase. In deze fase zijn de volgende kernpartners betrokken: wijkplatforms Broeksittard, Kemperkoul en Vrangendael, gemeente Sittard-Geleen, MIK Kinderopvang, Stichting Ecsplore en Sportstichting Sittard-Geleen. De laatste twee organisaties hebben een adviesfunctie. Het project wordt gesteund door het Landelijk Samenwerkingsverband Aandachtswijken (LSA), Ministerie van BZK, GGD Zuid-Limburg, Krajicek Foundation en Cruyff Foundation. Daarnaast hebben 25 lokale organisaties een intentieverklaring ondertekend en daarmee de intentie uitgesproken om: samen te werken aan bevordering van een actieve en gezonde leefstijl en sociale verbanden van wijkbewoners in de drie wijken; zelf actief gebruik te maken van voorzieningen en stimulering gebruik door bewoners en populatie van betrokken maatschappelijke, professionele organisaties; mogelijkheden te onderzoeken voor actieve deelname aan programmering van het BOSS park. Intentieverklaringpartijen zijn: Apotheek Sittard-Oost AV Unitas (atletiek) Basisschool de Lahrhof Basisschool de Tovertuin BC Bumpers (basketbal) Buurthuis De Oase DaCapo College Fontys Sporthogeschool Fortuna Sittard Gemeente Sittard-Geleen Gezondheidscentrum Haagsittard H.C. Scoop (hockey) Houben Fysiotherapiepraktijk Kallen & Schmeitz Fysiotherapeuten Medisch Centrum Sittard-Oost MIK Kinderopvang Openbare Basisschool De Sjtadssjool RKVV Almania (voetbal) Sportstichting Sittard-Geleen SSOC (voetbal) Tennisvereniging TC Oriënt TTV Sittard (tafeltennis) Wijkplatform Broeksittard Wijkplatform Kemperkoul Woningcorporatie Zo Wonen Het BOSS park heeft twee ambassadeurs, te weten: Ruud Guyt (wethouder Volkshuisvesting, Duurzaamheid en Sport van de gemeente Sittard-Geleen) en René Maessen (Commerciële zaken Fortuna Sittard, oudvoetballer Fortuna Sittard, Mr. Fortuna). Zij zetten zich in voor het BOSS park en brengen het initiatief onder de aandacht bij diverse organisaties en personen waarbij ze hun netwerk inzetten.
H ET BOSS PARK P AG. 3 Wat is er zo bijzonder aan het initiatief? Het BOSS park*) is een heringericht gebied aan de Bachstraat in Sittard-Oost waar buurtbewoners elkaar kunnen ontmoeten en sociale, culturele en sportieve activiteiten kunnen ondernemen. Het is enerzijds een afkorting voor de functies die verbonden zijn aan het terrein, te weten: Bewegen, Ontmoeten, Sport & Spel. Bron: Nijha Anderzijds geeft het BOSS park uiting aan een groene, gezonde en spannende omgeving. Bijgevoegde plattegrond geeft de situatie en inrichting aan op het moment van opening en in gebruik name door de bewoners op 20 april 2013. Het BOSS park is bijzonder om de volgende redenen: het initiatief komt van wijkbewoners en is een nieuwe vorm van actief burgerschap (creator, producent, co-investeerder); het BOSS park is gericht op een andere manier maatschappelijke vraagstukken op kleine schaal bekijken en aanpakken; het BOSS park is een plek van, voor en door buurtbewoners (Vrangendael, Kemperkoul en Broeksittard); een plek voor jong en oud om te sporten, te ontspannen en te ontmoeten; het BOSS park is een plek voor professionele organisaties om uiting te geven aan hun maatschappelijk ondernemerschap (MVO); het BOSS park is een plek voor sociale innovatie en maatschappelijke participatie en activering; een plek waar jong en oud talenten kunnen ontdekken en inzetten ten behoeve van de omgeving en een plek waar (kwetsbare) burgers, leerlingen, studenten kunnen groeien en bloeien; het BOSS park brengt verschillende maatschappelijke vraagstukken en doelstellingen samen zoals: sport, spel, beweging en cultuur als (bind-)middel voor wijken & generaties; bijdragen aan zelfredzaamheid kwetsbare burgers en maatschappelijke participatie bijzondere doelgroepen; mee impuls geven aan gezondheid/gezonde leefstijl; oog hebben voor duurzaamheid (people, planet, profit); het BOSS park geniet brede steun (o.a. overheid, bewoners en maatschappelijke partners). *) N.a.v. van een prijsvraag heeft Mel Raeven, leerling groep 7 van BS Lahrhof deze naam bedacht (okt. 2011).
P AG. 4 Wat waren de grootste uitdagingen? Het project is innovatief en gaat uit van een andere relatie tussen overheid werkveld/markt samenleving/burgers. De weg die daarbij bewandeld wordt, is geen wet van meden en perzen. Het is een organisch proces gebaseerd op incremental change. Dit kenmerk maakt ook dat het projectmatig werken op een andere manier dan gebruikelijk wordt ingevuld, wat tot uiting komt in tussentijdse bijstellingen van de projectorganisatie en het formuleren van tussenstappen en tussenresultaten in plaats van het voorafgaand aan het project formuleren van concrete SMART-doelstellingen en -resultaten. Dit is één van de grootste uitdagingen. Inherent aan bovenstaand proces is dat professionele organisaties bereid zijn bestaande denk- en werkwijzen aan te passen en vertrouwen hebben in het feit dat bewoners in staat zijn een bijdrage te leveren aan de samenleving op een andere manier dan concrete vrijwilligersactiviteiten. Zij zijn creators, co-investeerders en producenten, naast consument. Het vereist ook flexibiliteit in bestaande opdrachtgever- en -nemerrelaties, zoals die tussen de gemeente als opdrachtgever naar uitvoeringsorganisaties als de welzijnsorganisatie PIW, Sportstichting Sittard-Geleen en Ecsplore. Deze organisaties gaan zaken doen met bewoners die een eigen kijk op zaken hebben. Dit heeft soms tot onduidelijkheid rond verantwoordelijkheden, bevoegdheden en rol- en taakverdeling geleid. Kortom: het BOSS park doorkruist klassieke denk- en werkwijzen en kent veel uitdagingen. In de projectperiode hebben zich onder meer de volgende uitdagingen voorgedaan: voor het wijkplatform Vrangendael (wpv) was en is het een grote opgave omdat zij de verantwoordelijkheid op zich heeft genomen om een majeur en innovatief project te ontwikkelen en uit te voeren, alsmede een fors budget (geldstromen van derden) te beheren; verschillende partijen (burgers, vrijwilligers, beroepskrachten) werken samen en hebben verschillende referentiekaders, vakterminologie en belangen die in een gezamenlijk project samen moeten smelten. De praktijk wijst uit dat aandacht voor communicatie en gelijkwaardigheid/ volwaardigheid cruciaal waren en zijn; het terrein en de voorzieningen zijn van verschillende organisaties wat de fysieke component (realisatie, beheer en onderhoud terrein met voorzieningen) m.b.t. de praktische uitvoeringszaken bemoeilijkt zolang het beheer, onderhoud en exploitatie nog niet formeel zijn overgedragen aan de nieuwe bewonersorganisatie; stimuleren van participatie verliep in de ontwikkel- c.q. planperiode moeilijk, omdat het onvoldoende concreet was voor veel omwonenden; de structurele inbedding van de activiteiten in een nieuwe organisatie. In Nederland is jaren geleden een nieuwe organisatievorm bedacht, maar vervolgens niet gerealiseerd door de rijksoverheid, waardoor gekozen moet worden voor bestaande modellen die onvoldoende aansluiten op de realiteit. Ook vraagt dit om verandering van bestaande wet- en regelgeving om burgerinitiatieven duurzaam te maken en bureaucratische belemmeringen en onnodige vertragingen tegen te gaan c.q. een proces van deregulering in gang te zetten.
H ET BOSS PARK P AG. 5 Wat heeft het gekost en hoe is het gefinancierd? De kosten van de projectperiode (2010-2013) inclusief herinrichting van het terrein zijn ongeveer 600.000,- die gefinancierd zijn middels subsidies, grote sponsorgelden (o.a. Oranje Fonds, Gemeente Sittard-Geleen, Provincie Limburg, Skanfonds, Sabic, Cruyff Foundation, NOC*NSF en Zo Wonen), kleinere sponsorbedragen en sponsoring in natura (o.a. wijkplatforms, Krajicek Foundation, MIK Kinderopvang, Sportstichting Sittard-Geleen, Ecsplore, Rabobank, GGD Zuid-Limburg, Arthur Jansen Advies, Authentic Communication, Buurthuis De Oase, Huis voor de Sport en Nijha). Wat heeft het opgeleverd? Het project heeft onder meer opgeleverd: een heringericht terrein met sport-, spel- en beweegvoorzieningen voor jong en oud, alsmede diverse mogelijkheden voor culturele en educatieve activiteiten; een hechte, actieve vrijwilligersgroep die groeit (circa 45-tal personen in juni 2013); verbinding met diverse samenwerkingspartners; een activiteitenprogramma met activiteiten en evenementen die door buurtbewoners, verenigingen/stichtingen en overige vrijwilligersorganisaties en maatschappelijke partners wordt bedacht en uitgevoerd; een communicatieplan met nieuwe huisstijl, diverse communicatie-instrumenten (o.a. website www.bosspark.nl); een impuls aan de leefbaarheid in de omgeving en aan een gezonde en gezellige leefstijl; Een nieuwe vorm van samenwerking tussen burger en overheid die als voorbeeld dient voor de ontwikkeling in rolverhouding tussen gemeente en haar inwoners.
P AG. 6 Wat gaat er met het initiatief in de toekomst gebeuren? De projectorganisatie is met buurtbewoners momenteel aan de slag om voor het einde van 2013 een organisatie in te richten die hoofdzakelijk uit bewoners en gebruikers bestaat die het beheer, het onderhoud en de exploitatie van het BOSS park gaat uitvoeren. Hiertoe wordt een meerjarenondernemingsplan inclusief begroting opgesteld en vertaald naar een jaarplan met begroting voor 2014. LSA is hierbij betrokken om de bewoners te ondersteunen en te begeleiden. Voor meer informatie en foto s raadpleeg website www.bosspark.nl en bezoek www.facebook.com/ boss.sittard.