Marianne Haspels & Renske van Bemmel m.haspels@piresearch.nl Competentiegericht Werken met cliënten met een verstandelijke beperking
Wat is Competentiegericht Werken? Doel van CGW - professionalisering van de zorg - meer methodisch werken (doen wat werkt) - cliënt krijgt effectieve ondersteuning die past bij zijn niveau en zijn perspectief CGW - is een basismethodiek gericht op het versterken van medewerkers - biedt medewerkers concrete handvatten - werkt vanuit werkzame principes - wordt continue door ontwikkeld
Methodisch werken
Programma-ontwikkeling Doelgroep Interventie Doelen Opbrengsten Cliënt Cliënt gedragsproblematiek psychiatrische problematiek medische problematiek gedragsproblemen Assessment fasering Aanbod dagroutine regels (incl therapie) Vergroten zelfredzaamheid Afname gedragsproblemen Stabilisatie Ouders/ netwerk Ouders ouderschapsstress Ineffectieve opvoedingsstijl Samenwerking: Ouders netwerk ketenpartners doelen fasering Technieken en hulpmiddelen begeleider Acceptatie Ouderschapsstress is afgenomen Opvoedingsstijl is effectief www.piresearch.nl
Afsluiting Informatie verzamelen Evaluatie/bijstellen doelen en werkpunten Begeleidingscyclus Competentie analyse gedragsbeschrijving factorenbeschrijving Werken aan doelen: interventies Doelen stellen Werkpunten
Competentie = beschikken over voldoende vaardigheden om taken (uit het dagelijkse leven) te vervullen vaardigheden en taken zijn in evenwicht taken vaardigheden
Ontwikkelingstaken voor kinderen 6 12 jaar 1. Omgaan met ouders en familieleden 2. Vrije tijd invullen 3. Zelfstandigheid in de thuissituatie 4. Vergroten van autonomie 5. Deelnemen aan onderwijs 6. Contact met leeftijdsgenoten 7. Participeren in de maatschappij
Ontwikkelingstaken jeugdigen 12-18 jaar 1. Vormgeven aan veranderende relaties binnen het gezin 2. Zorg dragen voor gezondheid en uiterlijk 3. Dragen van (deel)verantwoordelijkheden in de woon- en leefsituatie 4. Participeren in onderwijs of werk 5. Invullen van vrije tijd 6. Omgaan met autoriteiten en instanties 7. Opbouwen en onderhouden van sociale contacten en vriendschappen 8. Vormgeven aan intimiteit en seksualiteit
Ontwikkelingstaken volwassenen 1. positie ten opzichte van de ouders/familie 2. onderwijs of werk 3. woon- en leefsituatie 4. vrienden en sociale contacten 5. autoriteiten en instanties 6. vrije tijd 7. gezondheid en uiterlijk 8. intimiteit en seksualiteit 9. financiën
Vaardigheden afhankelijk van ontwikkelingsleeftijd Taak: omgaan met leeftijdsgenoten (kalenderleeftijd 18 jaar; ontwikkelingsleeftijd 2,5 4 jaar) Vaardigheden 1. Is bezig met eigen activiteit, naast een ander Taak: omgaan met leeftijdsgenoten (kalenderleeftijd 18 jaar; licht verstandelijk beperkt) Vaardigheden 1. Vraagt anderen om samen iets te gaan doen 2. Werkt samen/ doet samen een activiteit 3. Overlegt wie wat doet
Zicht op functioneren: de gedragsbeschrijving Taak: omgaan met leeftijdsgenoten Vaardigheden en vaardigheidstekorten 1. Vraagt anderen om samen iets te gaan doen 2. Doet samen een activiteit 3. Overleggen wat ze gaan doen 4. Mening geven
Cliënten hebben vaak te weinig vaardigheden en/of te zware taken vaardigheden taken
Maar: sommigen hebben, gezien (in potentie) aanwezige vaardigheden, veel te lichte taken taken vaardigheden
Zicht op functioneren: de factorenbeschrijving Belemmerende omgevingsfactoren vaardigheden taken Belemmerende interne factoren
omgeving belemmerende omgevingsfactoren Individu bevorderende cliëntfactoren taken vaardigheden bevorderende omgevingsfactoren belemmerende clïentfactoren
omgeving Analyse doel Individu belemmerende omgevingsfactoren Weinig geld Mensen die niet open lijken te staan bevorderende factoren Motivatie, zelfstandig, kan goed dingen bedenken om te zeggen, verbaal sterk Ik heb meer vrienden bevorderende omgevingsfactoren Zus, Sportclub Vrienden van school Weten wat ik fijne vrienden vind + Weten wat ik leuk vind om te doen + Je mening geven - Erachter komen wat iemand leuk vindt om te doen - Samen een beslissing nemen - Iemand uitnodigen + Nee zeggen als iemand wat wil doen wat jij niet wilt - belemmerende factoren Onzeker Verlegen
Analyse- en Interventiemodel omgeving Belemmerende factoren beïnvloeden Individu Inzetten bevorderende cliëntfactoren doel verlichten/ verrijken doel vaardigheden Vaardigheden versterken/ vergroten inzetten versterken uitbreiden bevorderende omgevingsfactoren Beïnvloeden belemmerde cliëntfactoren
Drietrapsmodel cliënt netwerk begeleiding
Plan van aanpak Plan van Aanpak (1 e deel) Naam: Joey Datum: Begeleider: 1. Wat wil Joey bereiken? Rustig reageren als ik het er ergens niet mee eens. Rustig blijven als Richard vraagt of de muziek zachter kan 1. Welke eerdere oplossingen zijn al geprobeerd? Wat werkt? Deur niet open doen Wat werkt minder? Boos worden, schreeuwen 1. Welke vaardigheden kunnen daarbij belangrijk zijn? Beheersing vaardigheden Luisteren naar de ander Nadenken wat hij vindt, wat hij wil zeggen Rustig zeggen wat je vindt Overleggen middenweg zoeken Zeggen wat je vindt hulpvragen Aanwezig Deels Niet Factoren cliënt die van pas komen of waar rekening mee moet worden gehouden Bevorderende cliëntfactoren: kan aardig zijn tegen Richard, reëel zelfbeeld Belemmerende cliëntfactoren: impulsief, focus op negatieve informatie, moeite met zich verplaatsen in de ander, moeite met reflectie op eigen gedrag Factoren omgeving die van pas komen of waar rekening mee moet worden gehouden Bevorderende omgevingsfactoren: Richard is oké, begeleider kan Kees inseinen x x x x x x Belemmerende omgevingsfactoren: Richard spreekt kees onhandig aan (gelijk boos), huis is erg gehorig, andere jongeren gaan zich er mee bemoeien
Plan van aanpak (2 e deel) Werkpunten om aan het doel te werken Werkpunt Wat (actie) Wie Wanneer Gehaald Rustig zeggen wat ik vind Overleggen met Richard PBgesprek: oefenen Pb. er seint Joey in als het gebeurt (omgeving) Samen met Richard om tafel om situatie te bespreken Voorbespreken en oefenen gesprek PBgesprek: oefenen Pb.er seint Joey. in (omgeving) Kees Pb Kees, R, Pb Kees, Pb Kees Pb En verder: Pb.er van Richard gaat met Richard oefenen: het op een prettige manier vragen Indien de situatie zich voordoet, zorgen de pb.ers ervoor dat er geen inmenging is van de andere jongeren