Inhoud Verkorte matrix ontwikkelingsmijlpalen -

Transcriptie

1 Catalogus volwassenen West Brabant West Matrix Domein Criteria Verwijsmodel Ontwikkelingstaken Bronnen Handboek Deltamethode; versie 2008 Inhoud Verkorte matrix ontwikkelingsmijlpalen -

2 Ontwikkelingsmijlpalen / taken Ontwikkelingstaken ouders Beeld van hetgeen van ouders verwacht mag worden bij het invullen van hun taak als ouder / opvoeder. Biedt houvast om te signaleren of opvoeding stagneert dan wel anders verloopt. Afwijkingen kunnen aanleiding zijn tot nader onderzoek. Ontwikkelingstaken voor ouders met (jonge) kinderen (ontleend aan: Slot, Spanjaard & Berger, 1998) 8. Opvoeding Communicatie met kinderen: contact maken, benoemen, luisteren. Opvoedingsvaardigheden: instrueren, prijzen, belonen, niet reageren, stoppen en instrueren, apart zetten en zinvol straffen. Verder het omgaan met regels en de dagelijkse routine en de taakverdeling tussen beide opvoeders. 9. Huishouden en financiën De verzorging van het huis, omgaan met geld en geldzaken. 10. De verzorging en voeding van kinderen 11. Relatie Contact en communicatie met (ex)partner. 12. Gezondheid en uiterlijk Aandacht voor eigen gezondheid en uiterlijk. 13. Opleiding, werk en vrije tijd Vormgeven van een loopbaan, deelnemen aan onderwijs en tijd vinden voor ontspanning. Verdeling van de tijd tussen werk, opvoeding en eigen vrije tijd. 14. Contact met eigen ouders, familie en verder sociaal netwerk Contact met (schoon)ouders, communicatie met hen en andere familieleden, contacten met kennissen, vrienden, buurt en instanties. Ontwikkelingsmijlpalen kinderen en jeugdigen Beeld van de leeftijd waarop een kind / jeugdige de verschillende ontwikkelingsmijlpalen bereikt. Houvast om te signaleren of ontwikkeling stagneert dan wel anders verloopt. Afwijkingen kunnen aanleiding zijn tot nader onderzoek. Ontwikkelingstaken voor kinderen in de peuterfase (2-4 jaar) (Geeraets, 1998) 8. Omgaan met ouders Troost zoeken, vragen om een knuffel, vragen om bevestiging, eenvoudige instructies opvolgen. 9. Omgaan met volwassenen Een vraag stellen, gebeurtenissen vertellen, zichzelf voorstellen, uitdrukkingen van volwassenen imiteren, eenvoudige afspraakjes nakomen, zich aan eenvoudige regels houden, meedoen met een gesprekje, naar een verhaaltje luisteren. 10. Omgaan met kinderen Samenspelen met een ander kind, op zijn beurt wachten, een vraag stellen, een ander kind helpen, weten of het een jongen of een meisje is, onderhandelen, meedoen met een gesprekje

3 11. Fysiek exploreren van de omgeving Rennen, trap op- en aflopen, scherpe bochten maken tijdens het lopen, over voorwerpen heen stappen tijdens het lopen, bal opvangen, op één been staan, springen met twee benen, knoop leggen, op een driewieler rijden. 12. Exploreren van de leefwereld met behulp van taal Vragen, vertellen, eenvoudige motiveringen begrijpen, ik- en jij-vorm gebruiken, voornaamwoorden als mijn, jou en wij gebruiken, gevoelens bij zichzelf herkennen en benoemen, emoties van een ander herkennen en benoemen. 13. Taakgerichtheid Tussen verschillend speelgoed kiezen, speelgoed opruimen, met hulp iets bedenken wat je kunt gaan doen, ongeveer 15 minuten zelfstandig spelen, kleuren benoemen, ordenen naar grootte, kleur en vorm. 14. Vergroten van onafhankelijkheid Zichzelf bijna zonder hulp aankleden, met hulp of instructie zelf naar het toilet gaan, overdag zindelijk zijn, zonder knoeien eten, met hulp of instructie tanden poetsen, met hulp of instructie gezicht, handen wassen en afdrogen, jas losknopen, uit een beker dringen, weten dat bepaalde voorwerpen gevaarlijk zijn, langere tijd zonder nabijheid van ouders functioneren. Ontwikkelingstaken voor kinderen in de kleuterfase (4-7 jaar) (Geeraets, 1998) 8. Vormgeven aan de relatie met ouder(s) en familie Trots zijn op ouders, zusjes en broertjes in bescherming nemen, gezinsnormen eigen maken. 9. Omgaan met volwassenen Luisteren, onthouden wat de volwassenen heeft gezegd, alsjeblieft en dankjewel zeggen, vragen of iets wel of niet mag, accepteren dat iets niet mag, een voorstel doen. 10. Omgaan met leeftijdsgenoten Groepsgenootjes bij naam kennen, vragen mee te mogen doen bij spel, winnen/verliezen hanteren, samen spelen in een klein groepje, meedoen met een spelletje, iemand uit laten praten, iets delen met de ander, met anderen een besluit nemen, vriendschappen aangaan, voor jezelf opkomen, een gesprekje beginnen, contact leggen, nee zeggen. 11. Omgaan met eigen lichaam (zelfverzorging) Temperatuur van de kraan regelen, gezicht en handen wassen, boterham smeren, eten opscheppen, mes en vork op juiste wijze gebruiken, vlot eten, zichzelf geheel zelfstandig aankleden, veters strikken, zeggen waar je pijn hebt, zelfstandig naar toilet gaan. 12. Participeren in het basisonderwijs Luisteren naar de leerkracht, opdracht onthouden, aan een opdracht werken, vragen stellen, op een vraag antwoord geven, wachten, kijken naar wat anderen doen, een compliment in ontvangst nemen, met kritiek omgaan, zich aan schoolregels houden, lange tijd op een stoel zitten. 13. Invullen van vrije tijd (jezelf vermaken) Weten wat je wel of niet leuk vindt, onderscheid kunnen maken tussen wat je alleen kunt en waar je anderen voor nodig hebt, weten waar je wel en niet goed in bent, hulp vragen, plannen maken en bijstellen

4 14. Nemen van deelverantwoordelijkheden in de thuissituatie (zelfredzaamheid) De deur opendoen als er gebeld of geklopt wordt, telefoon aannemen: je naam noemen, luisteren naar de ander en de boodschap overbrengen, opruimen waarmee gespeeld is, eenvoudige apparaten als radio en tv bedienen, jas ophangen en schoenen/laarzen wegzetten, tafel dekken, zich aan huisregels houden, zich aan veiligheidsregels tijdens het buitenspelen houden, fietsen met twee wielen. Ontwikkelingstaken voor kinderen 6-12 jaar (Slot, Spanjaard & Berger, 1998) 8. Omgaan met ouder(s) en familie Contact hebben met ouders, broertjes en zusjes, reageren op instructies en complimenten van ouders, rekening houden met een zieke ouder, broer of zus, vormgeven aan een grotere afhankelijkheid van ouders, uiten van emoties. 9. Deelnemen aan het basisonderwijs Verkrijgen van kennis en vaardigheden, omgaan met regels in de klas, omgaan met leerkracht en medeleerlingen. 10. Invullen van vrije tijd Op een leuke manier doorbrengen van tijd waarin er geen verplichtingen zijn. 11. Omgaan met volwassenen Contact maken en onderhouden met bepaalde volwassenen, accepteren van gezag van volwassenen, zich voorstellen. 12. Gezondheid en veiligheid Lichamelijke verzorging, keuzes maken m.b.t. eigen gezondheid en veiligheid. 13. Gebruikmaken van voorzieningen De weg weten buitenshuis, omgaan met voorzieningen zoals openbaar vervoer, telefoon en andere communicatiemiddelen, en geld. 14. Meehelpen in huis Meehelpen met bepaalde huishoudelijke taken, kamer opruimen, letten op jongere broertjes of zusjes. Ontwikkelingstaken jongeren jaar (De Wit, Van der Veer & Slot, 1995) 9. Relaties in het gezin Zelfstandigheid, maken van eigen keuzen, contacten onderhouden met gezinsleden, omgaan met veranderende verhoudingen. 10. Onderwijs of werk Deelnemen aan onderwijs of werk en maken van keuzen voor toekomst, contact onderhouden met docenten en medeleerlingen. 11. Vrije tijd Op een zinvolle en geaccepteerde manier doorbrengen van tijd waarin er geen verplichtingen zijn. 12. Autoriteiten en instanties Benaderen van, en/of communicatie met bijv. leerkracht, politie, hulpverlener, loketbeambte, accepteren van gezag

5 13. Gezondheid en uiterlijk Lichamelijke verzorging, keuzes maken m.b.t. eigen gezondheid en uiterlijk, voorkomen van ziekten. 14. Vriendschappen en sociale contacten Aanknopen en onderhouden van (vriendschappelijke) contacten met leeftijdsgenoten, familie, kennissen en buurtgenoten. 15. Intimiteit en seksualiteit Vormgeven aan, en onderhouden van intieme en seksuele relaties. 16. Eigen woon- en leefsituatie Zoeken, creëren en onderhouden van een plek waar je goed kunt wonen, verrichten van huishoudelijke en andere taken in het gezin of op kamers, omgaan met geld. Bronvermelding Het gezin centraal van Arjan Bolt