Thema Magische 3 machten? Plantyn - TotemTaal - Thema 3: MAGIsCHe MACHTen? 55
Een magisch pakje Verbetersleutel a1 b1 Mijn naam is Atamunem. Atamunem is mijn naam. a2 Ik ben jarenlang de hogepriester van farao Messilah geweest. b2 Jarenlang ben ik de hogepriester van farao Messilah geweest. c2 De hogepriester van farao Messilah ben ik jarenlang geweest. d2 Geweest ben ik jarenlang de hogepriester van farao Messilah. a3 Hij had op een dag een diepe wens. b3 Op een dag had hij een diepe wens. c3 Een diepe wens had hij op een dag. a4 Hij wilde in zijn graftombe een kameel met magische krachten hebben. b4 In zijn graftombe wilde hij een kameel met magische krachten hebben. c4 Een kameel met magische krachten wilde hij in zijn graftombe hebben. a5 b5 c5 d5 De magische krachten moesten hem na de dood beschermen. Na de dood moesten de magische krachten hem beschermen. Hem moesten de magische krachten na de dood beschermen. Beschermen moesten de magische krachten hem na de dood. a6 Hij beval mij brutaal om deze kameel te vervaardigen en het beeldje magische krachten te geven. b6 Brutaal beval hij mij om deze kameel te vervaardigen en het beeldje magische krachten te geven. c6 Mij beval hij brutaal om deze kameel te vervaardigen en het beeldje magische krachten te geven. a7 b7 c7 Hij deed altijd zo bruut. Altijd deed hij zo bruut. Zo bruut deed hij altijd. 56
Naam: Over magische spiegels, zwarte computers en zilveren balpennen (luistertoets) 1. Lees de vragen onder instructie 2. Kijk naar de tekeningen van de magische voorwerpen. 2. Luister naar uitleg over de magische voorwerpen op de cd. Je hoort wat de magische voorwerpen kunnen en hoe je ze moet gebruiken. Geef antwoord op de vragen. a Iemand speelt spelletjes op de zwarte computer. Plots weet hij niet meer in welke straat hij woont. Wat is er gebeurd? b Iemand wil er mooi uitzien om naar het verjaardagsfeestje van een vriend te gaan. Hij weet niet met welke kleren hij mooi staat en gaat voor de magische spiegel staan. Wat moet hij nu doen? c Iemand wil zijn tante Hindra bezoeken. Zijn ouders mogen hem niet zien vertrekken. Wat heeft hij nodig? d Iemand wil geheime formules noteren. Hij wil ervoor zorgen dat enkel hij of zijn vrienden de formules kunnen lezen. Wat heeft hij nodig? e Iemand wil op reis naar Parijs. Hij gebruikt de magische wereldbol om naar Parijs te gaan. Hoe kan hij terugkeren? f Iemand vond zijn verjaardagsfeestje ontzettend leuk en wil het opnieuw beleven. Hij wil opnieuw al zijn cadeautjes kunnen uitpakken. Wat heeft hij nodig? g Iemand wil een nieuwe gsm. Hij wrijft over de magische steen. Wanneer mag hij een wens doen? 57
1. Duid je antwoord op de vragen aan of schrijf het op. 2. Vergelijk je antwoorden met die van je buur. Leg jullie keuzes voor bepaalde antwoorden aan elkaar uit. Dit moest je doen: luisteren naar uitleg over magische voorwerpen en antwoorden op vragen a Het ging zo: heel goed gewoon goed niet goed b c Wat vond je van de uitleg over de magische voorwerpen? saai leuk te snel te traag te veel Lees de vragen nog eens. Welke vragen vond je moeilijk te beantwoorden? Zet er een kruisje voor. Iemand speelt spelletjes op de zwarte computer. Plots weet hij niet meer in welke straat hij woont. Wat is er gebeurd? (Zijn geheugen is gewist.) Iemand wil er mooi uitzien om naar het verjaardagsfeestje van een vriend te gaan. Hij weet niet met welke kleren hij mooi staat en gaat voor de magische spiegel staan. Wat moet hij nu doen? (Zijn ogen sluiten en tot tien tellen.) Iemand wil zijn tante Hindra bezoeken. Zijn ouders mogen hem niet zien vertrekken. Wat heeft hij nodig? (grijze schoenen) Iemand wil geheime formules noteren. Hij wil ervoor zorgen dat enkel hij of zijn vrienden de formules kunnen lezen. Wat heeft hij nodig? (een zilveren balpen) Iemand wil op reis naar Parijs. Hij gebruikt de magische wereldbol om naar Parijs te gaan. Hoe kan hij terugkeren? (met een terugkeerdrankje) Iemand vond zijn verjaardagsfeestje ontzettend leuk en wil het opnieuw beleven. Hij wil opnieuw al zijn cadeautjes kunnen uitpakken. Wat heeft hij nodig? (een terugkijkbril en verboden fruit) Iemand wil een nieuwe gsm. Hij wrijft over de magische steen. Wanneer mag hij een wens doen? (als de steen gloeit) 58
d e f Waarom vond je het moeilijk om de aangeduide vragen te beantwoorden? Ik begreep de vraag niet. Ik begreep de uitleg over het magische voorwerp niet. Ik vond het moeilijk om het antwoord op de vraag op te schrijven. Wanneer schreef je de antwoorden op? TIJDENS het luisteren NA het luisteren TIJDENS en NA het luisteren Wat heb je geleerd van deze toets? Bespreek met elkaar. Wat gaat al goed? Wat kan nog beter? 59
Scoretabel: Over magische spiegels, zwarte computers en zilveren balpennen (luistertoets bij Thema 3) ASPECTEN VAN LUISTERVAARDIGHEID ITEMS LEERLINGEN DATUM AFNAME: evalueren Kan de leerling informatie uit de luistertekst vergelijken met een andere informatiebron of beoordelen op basis van zijn eigen leef- en belevingswereld? 1 geheugen gewist 2 ogen sluiten en tot tien tellen 3 grijze schoenen 4 zilveren pen 5 terugkeerdrankje 6 terugkijkbril en verboden fruit 7 als de steen gloeit TOTAAL (op 7) 60
Handlezen venus leven hart hoofd lot maan hart hoofd lot maan leven venus 61
Geloof jij in magie? Laat het ons weten! Schrijf een brief naar de redactie van het tijdschrift. De redactie kan deze brief in het tijdschrift opnemen. De lezers van het tijdschrift zijn ongeveer even oud als jij. Vertel eerst of je in magie gelooft of niet, of soms wel en soms niet. Leg dan uit waarom. Geef drie voorbeelden om je mening te verduidelijken. Geef een beetje uitleg bij elk voorbeeld. Geef je eigen mening! Zorg ervoor dat je brief eruit ziet als een echte brief. Houd er rekening mee dat de redactie en de lezers van het tijdschrift niet weten wat jullie rond magie hebben gedaan. Geloof jij in magie? Laat het ons weten! Schrijf een brief naar de redactie van het tijdschrift. De redactie kan deze brief in het tijdschrift opnemen. De lezers van het tijdschrift zijn ongeveer even oud als jij. Vertel eerst of je in magie gelooft of niet, of soms wel en soms niet. Leg dan uit waarom. Geef drie voorbeelden om je mening te verduidelijken. Geef een beetje uitleg bij elk voorbeeld. Geef je eigen mening! Zorg ervoor dat je brief eruit ziet als een echte brief. Houd er rekening mee dat de redactie en de lezers van het tijdschrift niet weten wat jullie rond magie hebben gedaan. Geloof jij in magie? Laat het ons weten! Schrijf een brief naar de redactie van het tijdschrift. De redactie kan deze brief in het tijdschrift opnemen. De lezers van het tijdschrift zijn ongeveer even oud als jij. Vertel eerst of je in magie gelooft of niet, of soms wel en soms niet. Leg dan uit waarom. Geef drie voorbeelden om je mening te verduidelijken. Geef een beetje uitleg bij elk voorbeeld. Geef je eigen mening! Zorg ervoor dat je brief eruit ziet als een echte brief. Houd er rekening mee dat de redactie en de lezers van het tijdschrift niet weten wat jullie rond magie hebben gedaan. 62
Scoretabel: Geloof of ongeloof? (schrijftoets bij Thema 3) ASPECTEN VAN SCHRIJFVAARDIGHEID ITEMS LEERLINGEN DATUM AFNAME: ideeën genereren/ relevantie en volledigheid Is de brief relevant met het oog op het schrijfdoel: de redactie/lezers van het tijdschrift informeren over de eigen mening over magie? Verduidelijkt de leerling zijn mening met drie voorbeelden en geeft hij uitleg? 1 informeren 2 voorbeeld 1 3 uitleg voorbeeld 1 4 voorbeeld 2 5 uitleg voorbeeld 2 6 voorbeeld 3 duidelijkheid en organisatie Geeft de leerling voldoende uitleg opdat de lezer het goed kan begrijpen? Combineert de leerling inhouden uit het thema op een nieuwe manier of genereert hij zelf een nieuw idee? Formuleert de leerling de brief begrijpelijk via een basisformuleervaardigheid? 7 uitleg voorbeeld 3 8 voldoende uitleg 9 originaliteit 10 Bakent de leerling betekenisvolle gehelen af? Zijn de zinnen goed gebouwd? 11 Hanteert de ll. een basiswoordenschat? Is de brief logisch opgebouwd? 12 logische opbouw stijl en conventies Houdt de leerling rekening met de vormelijke aspecten van een brief? 13 aanspreking 14 afzender taalgebruik correct 15 Past de ll. de gekende spellingafspraken toe? gevarieerd en uitgebreid 16 Hanteert de leerling een gevarieerd en uitgebreid taalgebruik? TOTAAL (op 16) 63
Beantwoord de vragen voor jezelf. Dit moest je doen: een magisch verhaal schrijven a Het ging zo: heel goed gewoon goed niet goed b Waarom ging het zo? Omcirkel wat voor jou past en vul aan. Tip: Neem je verhaal erbij. Denk aan wat anderen van jouw verhaal vonden. Ik kon zelf veel/niet veel ideeën bedenken. Ik kon ideeën van anderen wel/niet gebruiken. Ik kon de personen, voorwerpen en gebeurtenissen wel/niet op zo n manier voorstellen dat de lezer het verhaal goed kon volgen. Ik kon wel/niet duidelijk uitdrukken wat ik wou zeggen. Ik kon mijn verhaal wel/niet logisch en spannend opbouwen. Het lukte wel/niet om steeds dezelfde woorden en uitdrukkingen te gebruiken. Het lukte wel/niet om meestal correct te schrijven. Ik deed het graag/niet graag. c Wat heb je geleerd van deze schrijfopdracht? (Bespreek dit met de leerkracht.) Wat gaat al goed? Waar wil je nog aan werken? 64
Magische vragenlijst Sleutel Welk teken heb je het vaakst gekozen? Lees de uitleg bij dat teken. Heb jij de meeste? Jij twijfelt een beetje. Aan de ene kant geloof je wel in magie, maar aan de andere kant toch ook weer niet. Daar is niks mis mee! Heb jij de meeste? Jij bent erg nuchter en je gelooft helemaal niet in magie. Volgens jou is magie onzin. Je hebt wel iets beters te doen dan te geloven in magie. I Heb jij de meeste I? Jouw leven zit vol magie! Je gelooft in de magische krachten van kruiden en sterren en elke gebeurtenis heeft volgens jou een speciale betekenis. Een leven zonder magie? Dat kan je je niet voorstellen! Sleutel Welk teken heb je het vaakst gekozen? Lees de uitleg bij dat teken. Heb jij de meeste? Jij twijfelt een beetje. Aan de ene kant geloof je wel in magie, maar aan de andere kant toch ook weer niet. Daar is niks mis mee! Heb jij de meeste? Jij bent erg nuchter en je gelooft helemaal niet in magie. Volgens jou is magie onzin. Je hebt wel iets beters te doen dan te geloven in magie. I Heb jij de meeste I? Jouw leven zit vol magie! Je gelooft in de magische krachten van kruiden en sterren en elke gebeurtenis heeft volgens jou een speciale betekenis. Een leven zonder magie? Dat kan je je niet voorstellen! 65
Magische taal Verbetersleutel 1. Wat betekenen de volgende zinnen uit het verhaal Mijn moeder is een heks? a Machiel zag eruit alsof iemand hem onverwachts op zijn hoofd had geslagen met de Natuurwetenschappelijke encyclopedie voor de jeugd. Iemand heeft Machiel op zijn hoofd geslagen met een boek. Machiel keek heel verbaasd. b De kinderen op school worden vast groen van jaloezie! De kinderen op school worden jaloers. De kinderen op school worden ziek. c De kinderen op school lachen zich dood! De kinderen op school sterven omdat ze hard gelachen hebben. De kinderen op school moeten hard lachen. 2. Ook de volgende uitspraken komen uit het verhaal Mijn moeder is een heks. Wat betekenen ze? a Je gelooft je oren niet! Je zal niet geloven wat ik je ga vertellen. b Heel Bergheide ligt dubbel als ze het horen! De mensen van Bergheide moeten hard lachen als ze het horen. c Maar hij praatte tegen de lucht. Hij praatte tegen niemand. (Jessica hoorde het niet, ze was al weg.) 3. De volgende stukjes verhaal komen uit Kamelengezicht. De onderstreepte zin in elk stukje moet je niet letterlijk begrijpen. a Ik ren over het pad naar huis, smijt alle rekeningen op de keukentafel en scheur mijn pakje open. Het is vast en zeker van oom Oscar. Wat zou hij me gestuurd hebben? Mijn hart gaat tekeer als een Afrikaanse trom. Mijn hart bonst hevig. b Lieve Melissa, De sjeik vond deze koperen kameel bij een archeologische opgraving in de buurt van de Koningsvallei in Egypte. Het lijkt niks, Melissa, maar deze kameel heeft magische krachten. Nou, lieve Melissa, mijn liefste nicht, ik neem afscheid van je. Ik ben begonnen aan mijn laatste kamelenrit. Je liefhebbende Oom Oscar Ik ga sterven. 66