EIOPA ontwierp een vliegtuig

Vergelijkbare documenten
IORP II: De gevolgen

EIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018

Governance-eisen IORP2 vormen puzzel voor pensioenfondsen

Welkom bij de kennissessie IORP II! 13 en 14 september Liesbeth Goverse, Annemarie van Dijk, Jurgen Willemsen

IORP II. Risk Governance voor pensioenfondsen

Seminar! BETEKENIS VAN INTERNE AUDIT voor specifieke verzekeraars! Internal Audit en doeltreffendheid van! risk management system!

Wat zijn de risicomanagement eisen uit IORP II en wat is de bestuurlijke impact?

Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II

Klaar voor IORP II 14 maart 2018

Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II

Verzekeringsmiddag 16 december Breakout sessie: Eigen Risico Beoordeling. Annemieke Hartendorp, Leo Pijnenburg

IORP II: KANSEN EN UITDAGINGEN VOOR INTERNE AUDIT FUNCTIE (IAF)

Modernisering van het prudentiële toezicht

Montae kennissessie 4 juli Rob Kragten

IORP II IMPLEMENTATIE RISK GOVERNANCE RONALD HAMAKER 27 SEPTEMBER 2018

Op weg naar Solvency II. Thijs van Woerden 6 september 2013

S&V Reflector. IORP II: versterken van beheerste en integere bedrijfsvoering Three lines of defence voor pensioenfondsen

Welkom. Onderweg naar huis bijeenkomst maart 2017

Solvency voor pensioenfondsen. Actuariaatcongres 2011 VSAE Agnes Joseph

De onmisbare actuaris. VSAE congres 20 september 2011 Sabijn Timmers

(10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst TOEZICHT ONDER SOLVENCY II

Impact van de nieuwe Europese pensioenfondsenrichtlijn Het doel voorbij geschoten? Frank Doornik 12 december 2018

Piece of cake? IORP II door de ogen van een 5-jarige 29 januari 2019 l Harm Verhoeven l Zeist

IORP II Meer toegevoegde waarde uit sleutelfuncties

Functieprofiel sleutelfunctionarissen (zowel sleutelfunctiehouders als sleutelfunctievervullers)

IPFOS. Bestuurders Conferentie. Scenario planning voor verzekeraars onder solvency II Onno de Vrij, Head of Risk andfraud-sas

Solvency IIprogramma s

Educatiesessie 3 1 M E I

Vervolg solvabiliteitsrichtlijnen DNB vanaf 2010

Dit document maakt gebruik van bladwijzers

masterclasses november 2012

Verkenning inrichting sleutelfuncties Saskia Bezoen, Annemarie van Dijk, Lisanne Maas, Albert van der Meer, Valerie Smeets, Jurgen Willemsen

BELEIDSDOCUMENT INTEGRAAL RISICOMANAGEMENT STICHTING SPORTFONDSEN PENSIOENFONDS

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Seminar! BETEKENIS VAN INTERNE AUDIT voor specifieke verzekeraars!

WELKOM Kring Zorg. 7 december 2017

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

Guidance met betrekking tot de Actuariële Functie IORPII

HOOFDTAKEN VAN DE ACTUARIËLE FUNCTIE

De RvC bestaat uit vijf leden.

iiii,,iiiiiiiiiiii,iiiiiiiiiiiiiiiiiiiii

Dit document maakt gebruik van bladwijzers. Consultatietermijn loopt tot 5 oktober* 2018

Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Postbus LV Den Haag Parnassusplein 5 T

PROFIELSCHETS. Philips Pensioenfonds NIET UITVOEREND BESTUURDER 1/5. Stichting Philips Pensioenfonds

OPERATIONEEL RISKMANAGEMENT. Groningen, maart 2016 Wim Pauw

Themadag Europa. Europa hoe werkt het? 30/11/2011. Sibylle Reichert Pensioenfederatie Tomas Wijffels Pensioenfederatie

Nieuws. Gesloten fonds. Pensioenfonds IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag. Tegenvallende beleggingen, toch toeslagverlening in 2018

Risicomanagementfunctie verzekeraars onder Solvency II

Solvency II. Vanaf 1 januari 2016 is Solvency II van kracht. Waarom wordt Solvency I vervangen? Voor welke verzekeraars geldt het nieuwe kader?

(10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst

Diversiteit in Pensioenfondsen

Toelichting crossborder project

Reglement risk committee van de raad van commissarissen

Algemene informatie over het governancesysteem (richtsnoer 21 en 27)

HOOFDSTUK 1: ALGEMENE BEPALINGEN

RiskTransparant, deel 6. Wat is het bestaansrecht van ons fonds? Visie, strategie en toekomstbestendigheid als kernbegrippen.

Prudentieel toezichtsproces

Scenario analyse bij pensioenfondsen IVP seminar Beheersen van niet- financiële risico s. Ronald Hamaker 13 juni 2018

2509 LV DEN HAAG OndenA/erp AMvB implementatie lorp-richtiijn

kpmg Internal Audit Masterclass voor professionals in de pensioensector kpmg.nl

Verantwoordingsdocument Code Banken over 2014 Hof Hoorneman Bankiers NV d.d. 18 maart Algemeen

Implementatie Regeling Beheerst Beloningsbeleid Wft 2017 bij BNG Bank

Matrix Comply-or-Explain Code Banken 2017

ACIS-Symposium Uitbesteding publiekrechtelijk kader. 17 mei 2019 Pien Kerckhaert

Remuneratierapport 2017 Loyalis N.V.

15. RAPPORTERING INZAKE GOVERNANCE

Leergang niveau B+ Risicomanagement en governance i.v.m. IORP II Speciaal ontwikkeld voor de (aankomend) sleutelfunctiehouder risicobeheer

Jaarrekening Onderlinge Waarborgmaatschappij SAZAS U.A.

Raad van commissarissen

Wat wordt onder klimaatrisico s verstaan en hoe kunnen deze de beleggingsportefeuille

Inleiding over het Thema:

InAudit Opleidingskalender 2019

Bestuursprofessional Pensioen en Communicatie - SPF

FUNCTIEPROFIEL. Bruto premie: 28,5 mln.; resultaat na belastingen 2,0 mln.; algemene reserve 24,5 mln.

Bijlage 1 - Lijst van verslagen die via ecorporate moeten worden ingediend door de onder toezicht staande ondernemingen

Toepassing principes Code Banken 2015 binnen Crédit Agricole Consumer Finance Nederland (CA-CF NL) per 31 december 2015

Risicomanagementfunctie onder Solvency II

IORP II-richtlijn. Toelichting op wet- en regelgeving en Handvatten voor de inrichting van sleutelfuncties

Nieuwe regelgeving: beter risicomanagement?

Richtsnoeren voor de beoordeling van het eigen risico en de solvabiliteit

Beloningsbeleid Doel beloningsbeleid Uitgangspunten beloningsbeleid

Internal audit draagt bij aan comfort van commissarissen

Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016

Governance principes November 2015

Uitvoering van rechtstreeks verzekerde regelingen

GOVERNANCE PRINCIPES

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

Hoe werkt het pensioenfonds?

Stichting Achmea Algemeen Pensioenfonds

[Naam verzekeraar] [Adres] Geachte [..],

FSMA_2019_03 dd. 8/01/2019

Voorlopige versie van de circulaire betreffende de richtsnoeren voor de beoordeling van het eigen risico en de solvabiliteit (ORSA)

Profielschets 2 Bestuurslid voor de vacature namens de pensioengerechtigden

Functieprofiel extern lid Auditcommissie StiPP Versie: februari 2019

Module 7: Inrichting risicomanagement en inleiding risicoanalyse

CONCEPT DE NEDERLANDSCHE BANK N.V. Good Practice Kapitaalbeleid kleine verzekeraars

Beloningsbeleid van DAS Nederlandse Rechtsbijstandsverzekering N.V.

Transcriptie:

FOTO EIOPA ontwierp een vliegtuig Van Solvency II naar IORP II Van ORSA naar ERB Utrecht, 14 november 2018 CPI Governance Jeroen Breen Partner CPI Risk, Finance & Governance

1 Onderwerpen EIOPA ontwierp.. een vliegtuig Meet Jeroen IORP II Terug in de tijd met Solvency II Sleutelfuncties bij verzekeraars AFH CA ORSA ERB Take aways

EIOPA ontwierp 2

Meet Jeroen 3

4 IORP II Op 23 december 2016 hebben het Europees Parlement en de Europese Raad de herziene tekst van richtlijn voor Institutions for Occupational Retirement Provision (IORP II) gepubliceerd. IORP II is officieel op 13 januari 2017 in werking getreden. Dit betekent dat IORP II uiterlijk op 13 januari 2019 geïmplementeerd dient te zijn in de Nederlandse wet- en regelgeving. Vanaf deze datum moeten pensioenfondsen voldoen aan de nieuwe regelgeving. Het kabinet heeft besloten de WAO ingrijpend te wijzigen. Deze nieuwe WAO-uitkeringen gaan gelden voor alle werknemers die na 25 januari 1993 in de Ziektewet zijn gekomen.

5 IORP II (2) Inrichting sleutelfuncties Audit functie Actuariële functie Risicobeheersingsfunctie Optuigen 3LoD model 1e lijn 2e lijn 3e lijn Opstellen Eigen Risico Beooordeling (ERB)

6 Three Lines of Defence Door introductie van 3LoD hebben beleidsbepalers en beslissers niet meer alle vrijheid om naar eigen inzicht te handelen en te besluiten, maar worden zij gechallenged en gecontroleerd door de verschillende sleutelfuncties. Bron: www.pensioenfondsinzicht.nl / KPMG

7 Terug in de tijd met Solvency II Doel S2: verzekeraars voldoende kapitaal achter de hand hebben om bankroet te voorkomen Eerst van toepassing 1 januari 2016

8 Sleutelfuncties bij verzekeraars 1. Risicomanagement functie 2. Compliance functie 3. Interne audit functie 4. Actuariële functie De sleutelfuncties behoren tot het governancesysteem. 2nd en 3rd line kunnen niet worden gecombineerd! Een doeltreffend governancesysteem is van essentieel belang voor een adequaat bestuur van de verzekeringsonderneming en voor het toezichtstelsel..

9 Certificerende Actuaris versus AFH Rol van de Actuariële Functie Houder (AFH) Rol van de Certificerend Actuaris (CA) DNB had de mogelijkheid om de CA voor verzekeraars te continueren; is niet voor gekozen Landen om ons heen hebben CA en AFH AG heeft aangegeven dat bij pensioenfondsen de AFH prima kan worden uitgevoerd door de CA; NBA deelt die mening niet. DNB ging er bij haar recente handreiking vanuit dat de actuariële functie wordt belegd bij de certificerend actuaris. Zal de rol van de CA bij pensioenfondsen gehandhaafd blijven?

Onder Solvency II zijn verzekeraars verplicht om minimaal één keer per jaar een ORSA ( Own Risk and SolvencyAssessment ) bij de toezichthouder in te dienen. De ORSA geeft de verzekeraar en haar stakeholders inzicht in de samenhang tussen strategie, de materiële risico s die de verzekeraar kunnen bedreigen, de mogelijke consequenties hiervan voor de financiële positie en wat de verzekeraar kan doen om risico s af te wenden of te beperken. Basel II Solvency II IORP II ICAAP ORSA ERB 10 Banken: ICAAP = Internal Capital Adequacy Assessment Process Verzekeraars: ORSA = Own Risk & Solvency Assessment Pensioenfondsen: ERB = Eigen Risico Beoordeling

11 Eigen Risico Beoordeling IORP II Richtlijn 2016/2341 Is er een verband tussen de taken van de RvT/visitatiecommissie en de eigenrisicobeoordeling? JA Doel van ERB Beoordeling van de doelmatigheid van het risicobeheer. Inzicht in de samenhang tussen de strategie van het pensioenfonds, de materiële risico s die het pensioenfonds loopt en de mogelijke consequenties. De ERB wordt in aanmerking genomen bij strategische beslissingen.

12 Eigen Risico Beoordeling (2) De ERB wordt tenminste driejaarlijks uitgevoerd. Een ERB wordt iig uitgevoerd bij een significante wijziging in het risicoprofiel van het fonds of door het fonds uitgevoerde pensioenregelingen. Wat is een significante wijziging in het risicoprofiel? Wat is het risicoprofiel van een fonds? Wat is de risk-appetite van een fonds?

13 Eigen Risico Beoordeling (3) Risico identificatie Risicobereidheid Risico Assessment Risk Appetite

Kans X Impact 14

15 Strategische toprisico s Vaststellen strategische toprisico s Plotten in Heat Map Het risicoprofiel wat daaruit volgt is input voor de ERB De ERB is een instrument om, uitgaande van de strategie van het fonds, inzicht te krijgen in de impact van interne en externe risico's die op korte en langere termijn kunnen optreden. Zodra er een significante wijziging van het risicoprofiel plaatsvindt, dient er een ERB te worden uitgevoerd, die binnen 2 weken aan DNB moet zijn verzonden Significante wijziging: een waargenomen effect of correlatie wordt significant genoemd als het onaannemelijk lijkt dat het effect of de correlatie op toeval berust. In het alledaags spraakgebruik wordt "significant" als synoniem voor 'betekenisvol', 'belangrijk', gebruikt

16 Voorbeelden Voorbeelden van significante wijzigingen in het risicoprofiel van een fonds:????

17 Take aways I. IORP II voor pensioenfondsen = Solvency II voor verzekeraars. II. ERB is een fundamenteel instrument om vooraf vast te stellen hoe je handelt in case of significante mutatie van het risicoprofiel (doe je wat je zei dat je zou doen). III. Het vaststellen van de risk appetite is direct gelinkt aan de strategie van het fonds. IV. Sleutelfuncties kunnen worden gecombineerd / uitbesteed; bestuur blijft verantwoordelijk. V. Proportionaliteit is van toepassing. DANK U VOOR UW AANDACHT!

18 Contact Jeroen Breen E; Jbreen@meetcpi.com T: +31 88 10 10 200 M: +31 655 76 764 T: @jeroenbreen W: www.meetcpi.com