naam: nr... vak: Aardrijkskunde datum: 15 december 2017 lesuur: 1 en 2 4 OC 4 OIA 4 OIB klas: toezicht: lokaal: vakleerkracht: DHAEK S 3.06 Bellm VANSE M 3.06 Bellm BELLM J 2.04 Bellm Leerlingen mogen gebruiken: atlas, kleurpotloden Ik heb aan mijn examen gewerkt tot:.. uur Mijn examen is waarschijnlijk: U G N O TOTAAL: / 65 Demografisch transitiemodel Vr 1: Vul op de plaats van de etiketjes de juiste naam in ( tip: ~cijfer ) Vr 2: Leg het begrip Natuurlijke aanwas uit. De grafiek helpt! 1
/ 4 Vr 3: In de bacteriolgische biologie spreekt men van verdubbelingstijd. Verklaar deze term! Vr 4: In de grafiek van vraag 1 merk je de 2 fases op! Wat is het kenmerk van fase 2. Formuleer 2 mogelijke redenen waardoor deze in werking kon treden! / 4 Vr 5: We bekeken het filmpje van H. Rosling over demografie? a) Wat stelt zo 1 Ikeabox voor? b) Die slippers, fiets, auto en dat vliegtuig; hoe passen die in ons verhaal van de demografische ontwikkeling van een land? 2
Vr 6: Sommige bronnen spreken van de uitstervingsfase. Net daarom deed Poetin een oproep aan z n bevolking om toch terug vooral gezinnen te hebben met meer dan 2 kinderen. Hij geeft zelfs kindergeld vanaf het 3 de kind. Waarom deze actie van Poetin? / 3 _ Bevolkingspiramiden / 1 Vr 7: Welke vorm heeft het histogram van Burkina Faso? ( figuur achteraan je bundel ) O Urn O piramide O Toren Vr 8: Zet een kruis in de juiste kolom! / 3 Dit land is een land met een stijgend geboortecijfer Dit land heeft een overwegend oude bevolking Burkina Faso telt meer oude vrouwen dan mannen. juist fout Vr 9: Jullie werd gevraagd één land te kiezen en daarvan ambassadeur te zijn voor 1 jaar. Welnu: neem je atlas en tracht te bepalen in welke fase jouw land zich bevindt! Hou rekening met geboorte sterfte aangroei landbouw% - industrialisatie -.. / 6 3
Water in de Arabische Wereld Vr 10: Deze grafiek is vrij duidelijk maar: Welke van deze 2 lijnen is nu de oorzaak en welke is het gevolg? Oorzaak: _ Gevolg : _ Vr 11: Ik google naar water verbruik en vind dan ineens dit hier Hier snap ik niets van! Leg jij mij dit eens uit! / 4 Vr 12: Jijzelf kan alvast vanaf NU thuis een beetje (drink)water besparen! Beschrijf duidelijk hoe jij met 2 acties dat ( in je eentje ) zou kunnen! Ps: dus niet beginnen met waterputten te steken, want jijzelf moet het doen, alleen 4
Vr 13: Lees aandachtig onderstaande uitspraken. Oordeel of de onderstaande uitspraken juist of fout is door een kruisje (x) te plaatsen. / 4 1 In een droge periode kan een stuwdam stroomafwaarts voor een constant debiet zorgen. 2 De eenvoudigste en goedkoopste manier om drinkwater te bekomen is ontzilting. 3 Groeiende verstedelijking is positief voor de beschikbare watervoorraad per persoon. 4 Het debiet van de rivieren van het Midden-Oosten wordt vooral gevoed door de bovenloop. juist fout Vr 14: Voer op de kaart pag 7 volgende opdrachten uit! / 8 a) Overtrek de Nijl, Tigris en Eufraat met blauw b) Noteer P.Z. in de zee tussen Iran en het Arabisch Schiereiland c) Noteer R.Z. én M.Z. in de zeeën die Afrika en Azië van mekaar scheiden d) Kleur geel dat deel dat de Fransen kregen ( zie tekst ) en groen dat wat de Engelsen tot zich namen. Palestina kleur je rood in. Turkije arceer je lichtbruin Waar komen de huidige grenzen vandaan? De Engelstalige video waarin ISIS zijn kalifaat aankondigt heet 'Het Einde van Sykes-Picot'. Daarmee verwijzen ze naar het akkoord tussen Frankrijk en Groot-Brittannië, dat tijdens WOI nogal arbitrair en met een paar pennevegen de grenzen van het huidige Midden-Oosten tekende. Het akkoord is genoemd naar de Britse diplomaat Mark Sykes en zijn Franse collega François Georges-Picot. In mei 1916 overlegden ze in het geheim, terwijl de geallieerden in het Midden-Oosten tegen de Ottomaanse Turken vochten. Frankrijk eigende zich een noordelijk mandaatgebied toe, met Libanon en Syrië. De Britten kregen zuidelijk en centraal Irak. Palestina zou onder 'internationaal bestuur' komen. In hetzelfde gebied zou in 1948 Israël worden gesticht. Deze geopolitieke orde zaaide de kiemen voor de conflicten van vandaag. Ze ging voorbij aan het zelfbeschikkingsrecht van de Arabische volkeren, dat hen beloofd was door Britten als T.E. Lawrence of Arabia, in ruil voor hun steun aan de opstand tegen de Ottomanen. De nieuwe grenzen negeerden ook de sectaire breuklijnen, en hielden geen rekening met de nood aan federale staten, die zowel de rechten van minderheden als de scheiding (en verzoening) tussen religie en staat bewaken. 5
Vraag 15: Beantwoord volgende vraagjes: a) Waar valt de meeste regen in deze regio b) Doorheen welke landen stroomt de Tigris? / 8 c) Welke landen bevloeien hun akkers met water uit de Jordaan? a) Welke natuurlijke waterlopen heeft Saoedi-Arabië 6
Vraag 16: Generaal Middendorp is een slim man! Hij gebruikt zijn aardrijkskundige kennis om de NAVO te waarschuwen over de problematieken wereldwijd, in eerste instantie en meer specifiek het Midden-Oosten. Achteraan de bundel vind je een #factcheck van zijn toespraak eind vorig jaar. Lees deze rustig en geef daarna jouw mening, steunend op de kennis die ik jou deze trimester mocht aanbrengen! Gebruik ook de inzichten die je haalt uit je atlas, meer specifiek het gebied van het Midden-Oosten ( regenval, bevolking, landbouw, godsdienst, ) / 8 Nice holidays!!! 7
8
Bijlage: tekst Middendorp De aanleiding Op de NOS-website verscheen een berichtje onder de kop: Generaal Middendorp: klimaatverandering bedreigt wereldvrede. Middendorp heeft geen nieuwe vijand aangewezen. Al in 2009 schreef de Adviesraad Internationale Vraagstukken: Het ministerie van Defensie zal in de toekomst waarschijnlijk vaker worden ingezet als gevolg van klimaatverandering. [...] Bij inzet van de krijgsmacht in crisisbeheersingsoperaties geldt dat klimaatverandering een versterker van bestaande bedreigingen is. In 2010 concludeerde Defensie zelf dat klimaatverandering risico s met zich meebrengt, zoals: bedreiging van kustgebieden door zeespiegelstijging, hulpverlening bij humanitaire rampen door extreem weer, nieuwe handelsroutes (en bijbehorende geopolitieke verhoudingen) via de Noordelijke IJszee, beschikbaar komen van onaangesproken olie- en gasreserves, zorgen over bestendigheid van het materieel bij nieuwe klimatologische omstandigheden. Ook het Pentagon, het Amerikaanse ministerie van Defensie, ziet in zijn Climate Change Adaptation Roadmap (2014) klimaatverandering als een threat multiplier, van infectieziektes tot terrorisme. Een aantal gevolgen zou nu al zichtbaar zijn. En, klopt het? Wat zei Middendorp precies? In ieder geval niet Klimaatverandering bedreigt wereldvrede. Hij formuleerde minder stellig: Ik denk dat klimaatverandering een oorzaak kan zijn van conflicten, een voedingsbodem voor extremisme kan creëren, en kan leiden tot migratiestromen. Op de vraag of klimaatverandering leidt tot oorlog, antwoordde Middendorp: Indirect wel, ja, de opwarming kan bijdragen aan instabiliteit. De crux zit in het woord indirect. Dat klopt met wat steeds meer klimaatwetenschappers zeggen. Zo schreven onderzoekers van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) in 2015 dat delen van het Midden- Oosten door temperatuurstijging (in combinatie met een toenemende luchtvochtigheid) wel eens onbewoonbaar kunnen worden mogelijk nog deze eeuw. De voorspelling dat binnen enkele decennia de Arctische route in de zomer bevaarbaar wordt, is nauwelijks nog gewaagd. Een artikel in Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) concludeert dat de onrust in Syrië begon na een periode van hardnekkige droogte (2006-2011), die is toe te schrijven aan een langjarige trend, kortom aan een verandering van het klimaat. Dat de droogte een fatale uitwerking had dankzij slecht beleid van het regime, en dus in combinatie met sociale, economische en politieke factoren deel uitmaakt van een vrij giftige cocktail, zoals minister Hennis het formuleerde in haar antwoord op de vraag van D66, doet daar niets aan af. In een ideale wereld kunnen alle landen zich wellicht aanpassen aan klimaatverandering. Maar hebben we niet juist een leger omdat de wereld niet ideaal is? Conclusie Ook als klimaatverandering niet de enige oorzaak van een oorlog is, kan ze daar zeker aan bijdragen. Dat de legerleiding zich daarvan rekenschap geeft, is vanzelfsprekend. We beoordelen de stelling daarom als.. 9