GGNet:ScreenerLVB 23 april 2013 1
Dr. Xavier M.H. Moonen Orthopedagoog/GZ-Psycholoog Docent en onderzoeker Universiteit van Amsterdam Beleidsadviseur Koraal Groep Sittard Voorzitter Landelijk Kenniscentrum LVB 2
3
Theoretisch rekenmodel CBS Bevolkingsteller: vrijdag 5 oktober 2012, 8 uur 57 16.762.011 inwoners Nederlanders 2.2% IQ< 70 = 368.764 13.6% IQ >70<85 = 2.279.663 Vergeet dit soort aantallen heel snel 4
5
6
Verstandelijke Beperking op Organisch / Genetische basis Pre-peri en postnatale etiologie geassocieerd met gestoord intellectueel en sociaal functioneren Prenataal includeert (honderden) genetische defecten en beschadigingen anderszins Perinataal denk aan zuurstofgebrek (anoxia) Postnataal denk aan meningitis Vaak matig en ernstige VB 7
Een voorbeeld van een syndroom uit de organische groep mensen met (L)VB Fetal Alcohol Syndrome (FAS) Meestal LVB Hyperactief Slaap- en eetstoornissen Dwang handelingen Expressief taalgebruik veel beter als receptief taalvermogen Hoge pijngrens maar ook heel gevoelig Slecht in sociale regels Sociaal naief Weinig vrienden 8
(Licht) Verstandelijke Beperking op basis familiaire kenmerken Geen duidelijke organische oorzaak Vaak uit lage(re) SE klasse of minderheidsgroepering Intergenerationele problematiek Meestal licht of matige VB Poligenetische (?) en omgevingsfactoren Internationaal ongeveer 50% totale populatie VB in Nederland is dit aandeel hoger! ----------------------------------------------------------------------------------------------- VerworvenLVB opbasisvan eenhardleven(traumata, middelengebruik, streetlife) 9
10 LVB in alle soorten en maten
Grotere kans om in aanraking te komen met criminaliteit en psychiatrie Verhoogde kans op psychische problemen Oververtegenwoordiging in (jeugd)gevangenissen Reclassering Slechte start, slecht vervolg, armoede, weinig talenten, opvallend, slecht sociaal aangepast etc. 11
Bedrieglijke taalvaardigheid 12
Verminderd taalbegrip (95 jongens en meisjes 12-18 jaar IQ 50-85) Bedreigen Gemakkelijk boos worden Klagen Iemand onderbreken Toestemming Boos Opvrolijken Verdrietig Blij Aanmerkingen maken Liegen Mijn zin krijgen Vrienden maken In de bres springen voor iemand Iemand aankijken Gevoelens Gevoelens laten zien Irritante geluiden Zorgvuldig Te luid Spijt hebben Iemand pijn doen 13
goedgenoeg Iemand onderbreken Toestemming Liegen 14
Het vaststellen van een verstandelijke beperking Intelligentie Sociaal aanpassingsvermogen Leeftijd dat het voor het eerst een probleem werd Chroniciteit: verwachting van een (intermitterende) ondersteuningsbehoefte Cumulatief risicomodel model: hoe meer problemen (op diverse terreinen) des te groter de kans op (maatschappelijke) problemen 15
Primairnodig Sensitiviteit om überhaupt aan een verstandelijke beperking te denken 16
Maar hoe moet dat nou bij een duale diagnose of een triple diagnose? Kennis hebben van hoe normaal organisme in normale of in abnormale omstandigheden reageert PLUS kennis hebben hoe een beschadigd organisme in normale en abnormale omstandigheden reageert EN uw gedrag daar op aanpassen* *Dit is een veld van voortdurend praktisch én wetenschappelijk onderzoek 17
Van screenernaardiagnostiek Op snelle en betrouwbare wijze kunnen een vermoeden van een LVB kunnen vaststellen zonder dat er sprake moet zijnvan grotematevan deskundigheidvan de kant van de afnemer Hogespecificiteit(veelpositievendie inderdaadlvb blijken te hebben) Hoge sensitiviteit(weinig positieven die geen LVB blijken te hebben) Bij bevestiging niet-pluis gevoel nadere diagnostiek* *Ook die instrumenten kennen soms behoorlijke foutenmarge 18
Procedures die tot nu toe gebruikt worden waarwoonje Vragen stellen watvoorwerkdoe je (hebje gedaan) schoolcarriere noem je eigen geboortedatum Leg uitdrukkingen uit(b.v. de appel valt niet ver van de boom) 19
nadelen geen afgebakende set geencut off point Validiteit en betrouwbaarheid? 20
De constructie van de screener LVB (voor volwassenen, later jongerenversie) Xavier Moonen orthopedagoog, onderzoeker UvA Hendrien Kaal Lector Leiden University of Applied Sciences Henk Nijman ForensicPsychiatristAltrecht, hoogleraar KUN 21 21
Eerste stap: basisvragenlijst gebaseerdop: vragen die in de praktijk in Netherland gebruikt worden (De Borg tips) Learning Disabilities in the Probation Service (LIPS) Learning Disability Screening Questionnaire (LDSQ) Hayes Ability Screening Index (HASI) Wetenschappelijke literatuur 22 22
Voorbeelden van items uit de basisvragenlijst Ben je ooit blijven zitten Watvoorwerkdoe je Achteruitspellen STORM Wanneerje 16,-euro hebten iemandgeeftje 9,-hoeveelgeld heb je dan? Vandaagis het 3 januari. Je bezoektde dokterdie zegtdatje over 3 weken moet terug komen. Op welke datum moet je dan terugkomen? Leg uit: de appelvaltnietvervan de boom Trail making Klok tekenen Etc. 23
Veelvragenuitde basisvragenlijst Discrimineren onvoldoende tussen wel/niet LVB Zijnheelmoeilijktescoren Zijnonhandigaf tenemen 24
analyses 291 casussen: cross validatie2 sets random split (N1=147; N2=144) 25
Een significante samenhang werd gevonden voor gevolgde en afgeronde opleiding; tijdsommen; speciaal onderwijs gevolgd; kloktekenen; aantal keer blijven zitten; achteruit spellen; lees/leerproblematiek; trailmaking; contact met hulpverlening LVB; spreekwoorden uitleggen; familie/vrienden waar je op terug kan vallen; een huidige relatie; beheer over eigen geld; rekensommen; dicteezinnen het lezen van een tekst (fouten en tijd). 26
Cut-off scores Coordinates of the Curve b (Randomsplit = 2) Positive if Greater Than or Equal To a Sensitivity 1 - Specificity 1,0000 1,000 1,000 2,5000 1,000,929 3,5000,957,595 4,5000,891,333 5,5000,826,143 6,5000,630,071 7,5000,587,048 8,5000,500,012 9,5000,370,012 10,5000,261,000 11,5000,217,000 12,5000,174,000 13,5000,109,000 14,5000,043,000 15,5000,022,000 17,0000,000,000 27 Sensitivity =.83 Specificity =.86 Sensitivity =.86 Specificity =.87 Coordinates of the Curve b (Randomsplit = 1) Positive if Greater Than or Equal To a Sensitivity 1 - Specificity 1,0000 1,000 1,000 2,5000 1,000,869 3,5000 1,000,500 4,5000,959,274 5,5000,857,131 6,5000,714,083 7,5000,694,060 8,5000,592,024 9,5000,449,012 10,5000,327,012 11,5000,204,012 12,5000,102,012 14,0000,082,000 15,5000,020,000 17,0000,000,000
We zijn nu bezig De handleiding te schrijven Exacte cut-off scores te bepalen Test vorm te geven Testuitgever: Hogrefe Amsterdam 28
Zwakke punten Beperkingen Geen random sample Niet altijd recente IQ gegevens Nu nogalleengekoppeldaantotaalwais IQ 29 29
Onderzoek op dit moment Validering screener LVB jeugd (12-17 jaar) Wederom basisvragenlijst Daarna analyses en zoeken naar beste voorspellers 30
www.kenniscentrumlvb.nl x.m.h.moonen@uva.nl Dank U 31