Onderzoek naar het belang van de omgeving voor een actieve levensstijl Lieze Mertens, Jelle Van Cauwenberg, Veerle Van Holle, Ariane Ghekiere, Linde Van Hecke, Sara D Haese, Femke De Meester, Delfien Van Dyck, Ilse De Bourdeaudhuij en Benedicte Deforche
Onze motivatie is gezondheidspromotie. - 11% van de vroegtijdige overlijdens in België is te wijten aan te weinig lichaamsbeweging. - Vlamingen bewegen niet voldoende % Vlamingen dat voldoende beweegt Leeftijd
Er is dus een duidelijke nood om Vlamingen te stimuleren tot voldoende beweging.
Wat is voldoende beweging? Minimum 5 maal per week 30 minuten aan matige intensiteit. OF Minimum 3 maal per week 20 minuten aan hoge intensiteit. EN Minimum 2 maal per week kracht- en lenigheidstraining.
Omgeving kan een rol spelen bij het aanzetten tot meer actieve verplaatsingen. - Het stimuleren van actieve verplaatsingen is een efficiënte manier om beweging te integreren in dagelijkse routine. - Naast gezondheidsvoordelen: positieve effecten op milieu, fileproblematiek en verkeersveiligheid.
Wat is volgens jullie de meest bewegingsvriendelijke buurt?
Bereikbaarheid van bestemmingen is cruciaal voor dagelijkse beweging. Er bestaat een duidelijk verband tussen bereikbaarheid van bestemmingen en beweging bij ouderen en volwassenen. Bij Vlaamse adolescenten in lage SES buurten is bereikbaarheid van bestemmingen gelinkt aan meer beweging. Bij Vlaamse kinderen in lage SES buurten is betere bereikbaarheid gelinkt aan meer verplaatsingen te voet, maar minder bewegen in de vrije tijd.
De Belgian Environment & Physical Activity Studies (BEPAS) 4 doelgroepen: ouderen, volwassenen, adolescenten, kinderen lage walk / hoge SES lage walk / lage SES hoge walk / hoge SES hoge walk / lage SES
De walkability-index wordt internationaal gebruikt om bereikbaarheid van bestemmingen te meten. De walkability-index omvat 3 componenten: Functie menggebruik Residentiële dichtheid Connectiviteit Laag functie menggebruik Hoog Functie menggebruik
Lage residentiële dichtheid Hoge residentiële dichtheid Lage connectiviteit Hoge connectiviteit
Er bestaat een duidelijk verband tussen bereikbaarheid van bestemmingen en beweging bij ouderen en volwassenen. Hoog walkable = betere bereikbaarheid van bestemmingen = meer bewegingsvriendelijk Laag walkable = mindere bereikbaarheid van bestemmingen = minder bewegingsvriendelijk
Vlaamse ouderen die in een buurt wonen met een goede bereikbaarheid van bestemmingen, bewegen meer. 128 min./week verplaatsingen te voet 42 min./week verplaatsingen te voet
Vlaamse ouderen die in een buurt wonen met een goede bereikbaarheid van bestemmingen, bewegen meer. 130 min./week totale activiteit bewegingsmeter 90 min./week totale activiteit bewegingsmeter
Minuten / week Vlaamse volwassenen die in een buurt wonen met een goede bereikbaarheid van bestemmingen, bewegen meer. + 50 min. Hoog walkable Laag walkable + 80 min. + 40 min. + 20 min. Verplaatsingen te voet Verplaatsingen met de fiets Wandelen in vrije tijd Totale activiteit bewegingsmeter
Totale activiteit bewegingsmeter (min. / dag) Bij Vlaamse adolescenten in lage SES buurten is bereikbaarheid gelinkt aan meer beweging. + 7,5 min./dag Hoog walkable Laag walkable Lage SES Hoge SES
Bij Vlaamse kinderen in lage SES buurten is betere bereikbaarheid gelinkt aan meer verplaatsingen te voet, maar minder bewegen in de vrije tijd. Hoog walkable Laag walkable (doodlopende straat) 11 min./dag verplaatsingen te voet 16 min./dag bewegen in vrije tijd 4 min./dag verplaatsingen te voet 25 min./dag bewegen in vrije tijd
Bereikbaarheid van bestemmingen is cruciaal voor dagelijkse beweging. Er bestaat een duidelijk verband tussen bereikbaarheid van bestemmingen en beweging bij ouderen en volwassenen. Bij Vlaamse adolescenten in lage SES buurten is bereikbaarheid van bestemmingen gelinkt aan meer beweging. Bij Vlaamse kinderen in lage SES buurten is betere bereikbaarheid gelinkt aan meer verplaatsingen te voet, maar minder bewegen in de vrije tijd.
Echter Bereikbaarheid van bestemmingen is moeilijk te veranderen.
Studies die focussen op micro-omgevingsfactoren duiden op het belang van wandel- en fietscomfort en verkeersveiligheid.
Voor ouderen bleek de kwaliteit van het voetpad doorslaggevend. De belangrijkste factor is de staat van het voetpad. De tweede factor is de aanwezigheid van obstakels (afval) op het voetpad. De derde factor is het verkeer in de straat. (Man, 72 jaar)
Oudere voetgangers verkiezen om duidelijk afgescheiden van auto s en fietsers te wandelen. Dit zijn allemaal wandelstraten, dus als voetganger zou je voorrang moeten hebben. Maar de fietsers passeren zeer snel langs je en jij moet opzij springen.
Effenheid van het fietspad bleek het belangrijkste element voor volwassenen. De minst uitnodigende straten zijn de straten met een slechte staat van het fietspad. Ik maak geen onderscheid tussen het aan- of afwezig zijn van een verkeersdrempel omdat ik redeneer dat ik kan vallen wanneer het fietspad oneffen is. Voor mij is effenheid van het fietspad, het belangrijkste criterium. (vrouw, 54 jaar)
Een haagje tussen fietspad en verkeer verhoogde de uitnodigendheid tot fietsen bij volwassenen.
Verkeersveiligheid bleek cruciaal voor ouders om kinderen ergens naartoe te laten fietsen. Hier is het fietspad gemakkelijk, mooi en goed afgescheiden van de rijweg. Dus het is redelijk veilig om hier te fietsen met kinderen. Het is een redelijk nieuw fietspad en het is heel gemakkelijk te gebruiken. We gebruiken het zelfs meerdere keren per dag. (Moeder van meisje, 38 jaar)
Wij bestuderen de link tussen de omgeving en actieve verplaatsingen. Bereikbaarheid van bestemmingen is cruciaal voor het stimuleren van actieve verplaatsingen. Kwaliteit van wandel- en fietsvoorzieningen is belangrijkste element bij volwassenen en ouderen. Verkeersveiligheid is belangrijke zorg van ouders om hun kinderen zich met de fiets te laten verplaatsen. Plannen voor de toekomst.
Plannen voor de toekomst. Grootschalige conjointstudie met foto s >1000 pp per doelgroep 10-15 micro-omgevingsfactoren manipuleren 1 of meer macro-omgevingen?
30
Doelen: 1. De relatieve belangrijkheid van alle relevante omgevingsfactoren bepalen 2. Identificeren van subgroepen (vb. niet-fietsers) 3. Bepalen van de meest kosten-efficiënte investering om actieve verplaatsingen te stimuleren
Plannen voor de toekomst: adolescenten Studie naar de aanpasbare kenmerken van openbare ruimtes die jongeren aanmoedigen tot meer fysieke activiteit. o Openbare ruimtes: gratis, toegankelijk, laagdrempelig o Stedelijke omgeving o 12-16 j o Verschil in geslacht, SES, niveau van fysieke activiteit
Plannen voor de toekomst: adolescenten 1. Kwalitatief onderzoek obv walk along interviews 2. Kwantitatief onderzoek naar de hoofdkenmerken van openbare ruimtes 3. Onderzoek obv gemanipuleerde foto s
Dank u voor uw aandacht!!! lieze.mertens@ugent.be 36