3 Wat met uw personeel bij een overname? 1
4 Inleiding 5 Inleiding Ondernemers op een kruispunt Stoppen? sluiten overdragen Starten? starten van nul overnemen 6 Inleiding Wat met uw personeel bij een overname? beperking thematiek overdracht bij overeenkomst niet overname bij gerechtelijk akkoord niet overname van activa na faillissement 2
7 Inleiding Inhoud rechtsbronnen cao 32bis voorwerp toepassingsgebied overgang begrip informatieverplichting gevolgen arbeidsrecht gevolgen socialezekerheidsrecht Rechtsbronnen 9 Rechtsbronnen Europese regelgeving Richtlijn 77/187/EEG van de Raad van 14 februari 1977 inzake de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der lidstaten betreffende het behoud van de rechten van de werknemers bij overgang van ondernemingen, vestigingen of onderdelen daarvan; Richtlijn 98/50/EG (Raad - 29 juni 1998) Richtlijn 2001/23/EG (Raad - 12 maart 2001) 3
10 Rechtsbronnen Belgische regelgeving nar-cao nr. 32bis van 7 juni 1985 betreffende het behoud van de rechten van de werknemers bij wijziging van werkgever ingevolge de overgang van ondernemingen krachtens overeenkomst en tot regeling van de rechten van de werknemers die overgenomen worden bij overname van activa na faillissement Cao 32bis Voorwerp 12 Cao 32bis - voorwerp 2-ledig voorwerp 1. waarborgen behoud van rechten werknemers in alle gevallen van wijziging van werkgever ingevolge overgang (gedeelte) onderneming krachtens overeenkomst (hoofdstuk II); overgang bij gerechtelijk akkoord 2. waarborgen aantal rechten met betrekking tot werknemers, overgenomen in geval van overname van activa na faillissement (hoofdstuk III) Opmerkingen Bovendien regelt de C.A.O. nr. 32bis de informatieverplichting ten aanzien van de bij een overgang betrokken werknemers indien er in de onderneming geen werknemersvertegenwoordigers zijn (hoofdstuk IV) belang rechtspraak Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen 4
Cao 32bis Toepassingsgebied 14 Toepassingsgebied Cao nr. 32bis toepasselijk op ondernemingen uit privé-sector iedere overgang door wijziging werkgever NIET overlijden WG Cao nr. 32bis NIET toepasselijk op bijzondere regelingen gebaseerd op wet aanvullende stelsels van sociale voorzieningen andere cao s Cao 32bis Overgang onderneming 5
16 Overgang onderneming 3 voorwaarden 1) wijziging van werkgever 2) overgang van (gedeelte van) onderneming 3) krachtens overeenkomst 17 Overgang onderneming 1) Wijziging van werkgever wijziging juridisch statuut onderneming b.v. NV wordt BVBA invennootschapstelling cessie, fusie, absorptie verkoop, schenking, ruil 18 Overgang onderneming 1) Wijziging van werkgever dus niet: concentraties van ondernemingen interne herstructurering reorganisatie binnen onderneming afkoop aandelen 6
19 Overgang onderneming 2) overgang van (gedeelte) onderneming overgang ruime interpretatie overdracht eigendomsrecht overdracht andere zakelijke en persoonlijke rechten verwerven hoedanigheid ondernemingshoofd verantwoordelijk voor exploitatie verwerven hoedanigheid werkgever 20 Overgang onderneming 2) overgang van (gedeelte) onderneming "onderneming" - "economische entiteit" juridische entiteit technische bedrijfseenheid gedeelte van de onderneming of afdeling rechtspraak H.v.J. art. 6, 2 e alinea cao nr. 32bis 21 Overgang onderneming 2) overgang van (gedeelte) onderneming "onderneming" - "economische entiteit" artikel 6, 2e alinea cao nr. 32bis overgang = de overgang met het oog op de voortzetting van een al dan niet hoofdzakelijk economische activiteit, van een economische eenheid die haar identiteit behoudt, waaronder een geheel van georganiseerde middelen wordt verstaan 7
22 Overgang onderneming 2) overgang van (gedeelte van) onderneming beoordeling overgang - feitelijke elementen algehele evaluatie voorbeelden aard van de onderneming of de vestiging al dan niet overdragen van materiële activa (gebouwen, werktuigen, koopwaar, meubelen, materieel, ) waarde immateriële activa (huurcontract, uithangbord, handelsnaam, merken, brevetten, ) bij overdracht al dan niet hernemen van het wezenlijk effectief al dan niet overdragen van het cliënteel al dan niet overdragen van de - op zijn minst gelijkaardige - activiteiten 23 Overgang onderneming 3) Krachtens overeenkomst ruime interpretatie H.v.J. ook indien geen overeenkomst loutere wilsovereenstemming Cao 32bis Voorafgaandelijke informatie en consultatie 8
25 Informatie en consultatie Principe verplichting tot informeren en consulteren vervreemder en verkrijger Wijze schriftelijk bij voorkeur maar niet louter schriftelijk (consultatieronde) Wanneer wanneer nog geen definitieve beslissing 26 Informatie en consultatie Procedure ondernemingsraad vakbondsafvaardiging sectorale cao nakijken! werknemers enkel informatieplicht 27 Informatie en consultatie Info werknemers art. 15 cao nr. 32bis (voorgenomen) datum van de overgang reden van die overgang juridische, economische of sociale gevolgen van de overgang voor de werknemers ten aanzien van de werknemers overwogen maatregelen 9
28 Informatie en consultatie Sancties strafrechtelijk en administratief schadevergoeding (rechtbank) opschorting overgang (kort geding) Arbeidsrecht en overgang 30 Overzicht gevolgen 1) overgang personeel 2) behoud rechten en plichten 3) aansprakelijkheid 4) ontslagbescherming 5) vertegenwoordigingsorganen 10
31 1) Overgang personeel artikel 7 cao nr. 32bis De rechten en verplichtingen, welke voor de vervreemder voortvloeien uit de op het tijdstip van de overgang [ ] bestaande arbeidsovereenkomsten, gaan door deze overgang op de verkrijger over. 32 1) Overgang personeel 2 gevolgen alle arbeidsovereenkomsten die op het tijdstip van de overgang bestaan worden door het enkele feit van de overname van rechtswege overgedragen op de verkrijger overgang van werknemers is niet gebonden aan instemming niet van verkrijger, vervreemder werknemers(-vertegenwoordigers) 33 1) Overgang personeel weigeren overgang WN kan niet weigeren klassieke beëindigingswijzen discussie H.v.J. Belgische wetgever bescherming WN dwingend recht verzaken kan na overgang 11
34 1) Overgang personeel weigeren overgang WN kan niet weigeren klassieke beëindigingswijzen discussie H.v.J. Belgische wetgever bescherming WN dwingend recht verzaken kan na overgang 35 2) Behoud rechten en plichten artikel 7 cao nr. 32bis De rechten en verplichtingen, welke voor de vervreemder voortvloeien uit de op het tijdstip van de overgang [ ] bestaande arbeidsovereenkomsten, gaan door deze overgang op de verkrijger over. 36 2) Behoud rechten en plichten Welke rechten en plichten individuele arbeidsovereenkomst collectieve arbeidsovereenkomsten arbeidsreglement gebruiken 12
37 2) Behoud rechten en plichten individuele arbeidsovereenkomst respecteren loon- en arbeidsvoorwaarden geen ontbinding of beëindiging geen vervanging bestaande overeenkomst geen vertrekvakantiegeld geen pro rata eindejaarspremie 38 2) Behoud rechten en plichten individuele arbeidsovereenkomst anciënniteit proefperiode 39 2) Behoud rechten en plichten individuele arbeidsovereenkomst bijzondere gevallen aanvullende vergoeding brugpensioen extralegaal pensioen, tenzij in cao 13
40 2) Behoud rechten en plichten collectieve arbeidsovereenkomsten Art. 20 cao-wet Wanneer een onderneming geheel of gedeeltelijk wordt overgedragen, moet de nieuwe werkgever de overeenkomst die de vroegere werkgever bond, eerbiedigen totdat zij ophoudt uitwerking te hebben Art. 23 cao-wet De ind. ao die door een cao stilzwijgend werd gewijzigd, blijft onveranderd, wanneer de cao ophoudt uitwerking te hebben, tenzij het anders wordt bedongen in de overeenkomst zelf 41 2) Behoud rechten en plichten collectieve arbeidsovereenkomsten probleem ondernemings-cao, sectorale en nationale cao s wijziging PC discussie 42 2) Behoud rechten en plichten arbeidsreglement lacune in wetgeving pragmatisch overnemer past eigen AR aan uurrooster arbeidsregelingen gewone wijzigingsprocedure 14
43 2) Behoud rechten en plichten gebruiken gewone theorie bestendige toekenning vast algemeen 44 3) Aansprakelijkheid Art. 8 cao nr. 32bis De vervreemder en de verkrijger zijn in solidum gehouden tot betaling van de op het tijdstip van de overgang [ ] bestaande schulden, die uit de op dat tijdstip bestaande arbeidsovereenkomsten voortvloeien [ ] 45 3) Aansprakelijkheid geen algemene bevrijding overnemer overnemer en overdrager hoofdelijk aansprakelijk tot betaling van schulden achterstallig loon, vakantiegeld overeenkomst mogelijk tussen overlater en overnemer 15
46 4) Ontslagbescherming overgang is geen reden tot ontslag uitzonderingen ontslag om dringende reden ontslag om economische, technische of organisatorische redenen met wijziging voor werkgelegenheid geen periode geen sanctie vertegenwoordigingsorganen 47 5) Vertegenwoordigingsorganen onderzoeken gevolgen overgang voor: 1. ondernemingsraad 2. comité preventie en bescherming op het werk 3. vakbondsafvaardiging 4. Europese ondernemingsraad Socialezekerheidsrecht Behoud RSZ-verminderingen 16
49 Behoud RSZ-verminderingen Verminderingen loonkost RSZ - Doelgroepverminderingen DGV oudere werknemers DGV langdurig werkzoekenden DGV eerste aanwervingen DGV jonge werknemers RVA - Werkuitkering 50 Behoud RSZ-verminderingen Uitgangspunt RSZ-verminderingen verloren bij wijziging juridische werkgever toekenning nieuw RSZ-nummer Uitzondering mogelijk behoud bepaalde situaties formaliteiten 51 Behoud RSZ-verminderingen Situaties rechtspersoon die begunstigde is van één van volgende juridische herstructureringsoperaties tussen ondernemingen: 1. fusie door overneming, 2. fusie door oprichting nieuwe vennootschap, 3. andere met fusie door overneming gelijkgestelde verrichtingen, 4. splitsing door overneming, 5. splitsing door oprichting vennootschappen, 6. splitsing door overneming en oprichting van nieuwe vennootschappen 17
52 Behoud RSZ-verminderingen Situaties rechtspersoon die begunstigde is van juridische herstructureringsoperatie verricht door vereniging of stichting rechtspersoon die begunstigde is van juridische herstructureringsoperatie uitgevoerd door fysiek persoon rechtspersoon die wijzigt naar VSO rechtspersoon waarvan het patrimonium geheel of gedeeltelijk afkomstig is van het netto actief na vereffening van één of meerdere morele personen zonder winstgevend doel 53 Behoud RSZ-verminderingen Situaties RSZ-onderrichtingen natuurlijke personen, vzw s en stichtingen, met een feitelijk gelijkaardige herstructurering als in geval van rechtspersonen overgang van activiteiten en personeel van natuurlijke persoon/feitelijke vereniging naar andere natuurlijke persoon/feitelijke vereniging Analoge redenering overgang van rechtspersoon naar natuurlijke persoon 54 Behoud RSZ-verminderingen Procedure schriftelijke aanvraag vooraf verklaring sinds 1 e KW 2010: model RSZ vermelding INSZ-nummers WN systeem DGV 1 e WN? 18
55 Behoud RSZ-verminderingen Bewijsstukken tot 8/1/09: meesturen sinds 8/1/09: voorleggen op verzoek Controledienst beslissing vermelding resterende kwartalen 56 Behoud RSZ-verminderingen Behoud activeringsuitkering zie behoud DGV C78 + attest RSZ vroeger: C 78 omzetting 57 19
58 Bedankt voor uw aandacht! 59 Welkom in onze kantoren! 20
ABC pensioenen zelfstandigen Bertel Cousaert adviseur studiedienst Zenito Sociaal Verzekeringsfonds Ondernemersbeurs 26/10/2010 21
Hoe hoog is het wettelijk pensioen? 1. Soorten pensioenen - Rustpensioen - Vervroegd pensioen - Pensioenbonus - Echtscheiding - Overlevingspensioen 2. Berekeningswijze 3. Toegelaten activiteit Inhoud Soorten pensioenen Rustpensioen: eigen prestaties Overlevingspensioen: huwelijkspartner overleden Pensioen bij feitelijke scheiding en echtscheidingspensioen 22
1. Soorten pensioenen: Rustpensioen PENSIOENLEEFTIJD VERVROEGD PENSIOEN Rustpensioen Pensioenleeftijd Wettelijke pensioenleeftijd = 65 jaar mannen en vrouwen Rustpensioen Vervroegd pensioen Vanaf 60 jaar: - 35 jaar - Ook ambtenaar + EU + DOSZ + Vermindering: - Definitief - 3 tot 25% - Leeftijdafhankelijk - Niet na: 42 jaar - Werknemers: afgeschaft 23
Rustpensioen Vervroegd pensioen Vermindering zelfstandigen: - 60 jaar: 25 % - 61 jaar: 18 % - 62 jaar: 12 % - 63 jaar: 7 % - 64 jaar: 3 % Gemengde loopbaan? 1. Soorten pensioenen: Rustpensioen PENSIOENBONUS Rustpensioen Pensioenbonus Pensioenvormende jaren sinds 2006 Vanaf 1 januari jaar: - 62 jaar - Of 44 e loopbaanjaar Voorwaarden: - Pensioenen ingegaan vanaf 01/01/2007 - Ten laatste opgenomen 1/12/2013 24
Bedrag (1/5/2011): Rustpensioen Pensioenbonus - Werknemer: 2,2082 per dag - Zelfstandige: 172,24 per kwartaal Pensioenvormende bijdragen betalen! => gelijkgestelde periodes tellen niet mee 1. Soorten pensioenen: overlevingspensioen Overlevingspensioen Basis = Loopbaan overleden echtgenoot Voorwaarden: - 45 jaar zijn (uitz.: KTL of AO 66%) - 1 jaar gehuwd (uitz.: kind uit huwelijk + KB of ongeval/beroepsziekte) - Niet hertrouwen Maar tijdelijk (12 maanden) - Jonger 45 jaar en geen KTL of AO 66% 25
1. Soorten pensioenen: scheiding ECHTSCHEIDING FEITELIJKE SCHEIDING SCHEIDING VAN TAFEL EN BED Scheiding Basis = loopbaan echtgenoot - huwelijksperiode Feitelijke scheiding/scheiding van tafel en bed: - Ex moet pensioen genieten = ½ gezinspensioen Wettelijke scheiding: - Pensioenleeftijd Of persoonlijk recht op vervroegd pensioen = alleenstaande pensioen wordt 2 x uitgekeerd Inhoud 1. Soorten pensioenen 2. Berekeningswijze - Pensioenvormende loopbaan - Proportioneel pensioen of minimumpensioen? - Gezinspensioen of als alleenstaande? 3. Toegelaten activiteit 26
2. Berekeningswijze LOOPBAAN Berekeningswijze Pensioenvormende loopbaan Wie? - Zelfstandigen - Helpers - Meewerkende echtgenoot (maxi-statuut) Bijdragen in hoofdberoep Bijberoep: hoge inkomsten? Berekeningswijze Pensioenvormende loopbaan Bijdragen betaald? Gelijkgestelde periodes? - Studieperiode - Ziekte en invaliditeit - Militaire dienst - Palliatief verlof - Zorgverlof - Voortgezette verzekering - Voorlopige hechtenis 27
Berekeningswijze Pensioenvormende loopbaan Periode pensioenopbouw? Loopbaanbreuk = x/45 Eenheid van loopbaan Jaar pensionering telt voor: - Loopbaanvoorwaarde 35 jaar (vervroeging) - Loopbaanvoorwaarde 42 jaar (vermindering) 2. Berekeningswijze PROPORTIONEEL PENSIOEN OF MINIMUMPENSIOEN? Berekeningswijze Proportioneel pensioen In functie van inkomen - Vóór 1984: forfaitair - Vanaf 1984: berekeningsbasis bijdragen - Geplafonneerd: 52 378,55 (2011) Werknemers: - Brutoloon - Geplafonneerd: 47 960,29 (2010) 28
Berekeningswijze Minimumpensioen In functie lengte loopbaan Voorwaarde = 30 jaar werken (30/45) 1 jaar = - Zelfstandigen: elk kwartaal = 0,25/45 - Werknemers: Gedurende minstens 208 dagen per jaar gewerkt => jaar = 1/45 Gedurende minstens 30 jaar 156 dagen per jaar gewerkt => samengedrukte breuk Berekeningswijze Minimumpensioen Pensioen alleenstaande Gezinspensioen 1/9/2010 1/5/2011 1/9/2011 1/9/2010 1/5/2011 1/9/2011 Werknemers 1 024,98 1 045,47 1 066,33 1 280,82 1 306,42 1 332,50 Zelfstandigen 964,55 983,79 1 007,10 1 258,13 1 283,22 1 310,30 Berkeningswijze Minimumpensioen Gemengd gewaarborgd minimumpensioen - Alleenstaande: 864,18 - Gezin: 1 124,34 29
Berekeningswijze Proportioneel of minimum? Voordeligste toegekend Toegelaten activiteit Pensioen + bijverdienste Inkomen beperken Aangifte 2. Berekeningswijze ALLEENSTAAND OF GEZINSPENSIOEN? 30
Berekeningswijze Alleenstaand of gezin? Pensioen alleenstaande Gezinspensioen 1/9/2010 1/5/2011 1/9/2011 1/9/2010 1/5/2011 1/9/2011 Werknemers 1 024,98 1 045,47 1 066,33 1 280,82 1 306,42 1 332,50 Zelfstandigen 964,55 983,79 1 007,10 1 258,13 1 283,22 1 310,30 Berekeningswijze Alleenstaand of gezin? < 65 jaar 65+ Uitgeoefende bezigheid Kind ten laste zonder kind ten laste Kind ten laste zonder kind ten laste Werknemer (bruto) 11 132,37 7 421,57 26 075,00 21 436,50 Zelfstandige (netto) 8 905,89 5 937,26 20 859,97 17 149,19 Werknemer én zelfstandige (netto) 8 905,89 5 937,26 20 859,97 17 149,19 1. Soorten pensioenen 2. Berekeningswijze 3. Toegelaten activiteit - Bedragen - Controle - Inkomen? - Verplichtingen - Aandachtspunten Inhoud 31
3. Toegelaten activiteit Toegelaten activiteit Rustpensioen (en overlevingspensioen) < 65 jaar 65+ Uitgeoefende bezigheid Kind ten laste zonder kind ten laste Kind ten laste zonder kind ten laste Werknemer (bruto) 11 132,37 7 421,57 26 075,00 21 436,50 Zelfstandige (netto) 8 905,89 5 937,26 20 859,97 17 149,19 Werknemer én zelfstandige (netto) 8 905,89 5 937,26 20 859,97 17 149,19 Toegelaten activiteit Uitsluitend overlevingspensioen < 65 jaar 65+ Uitgeoefende bezigheid Kind ten laste zonder kind ten laste Kind ten laste zonder kind ten laste Werknemer (bruto) 21 600,00 17 280,00 26 075,00 21.436,50 Zelfstandige (netto) 17 280,00 13 824,00 20 859,97 17.149,19 Werknemer én zelfstandige (netto) 17 280,00 13 824,00 20 859,97 17.149,19 32
Toegelaten activiteit Controle Grenzen /jaar Pro rata Kinderlast: situatie 1 januari Voorbeelden: - Rustpensioen 1 mei 2011: TA = grensbedrag X 8/12 - Vervroegd rustpensioen, 65 in april 2011: 1/1/2011 30/4/2011 grensbedrag x 4/12 1/5/2011 31/12/2011: grensbedrag x 8/12 Toegelaten activiteit Inkomen? Netto belastbaar inkomen Geen beperking: - Inkomsten uit vroegere activiteiten. - Opbrengsten uit persoonlijke beleggingen - Opbrengsten uit huur/verkoop eigen goed Fiscale kwalificatie Aansluiten Toegelaten activiteit Verplichtingen Sociale bijdragen - Doorlopend - Plafonnering berekeningsbasis 33
Toegelaten activiteit Beroepsactiviteit? Zijn geen beroepsactiviteiten: - Wetenschappelijke/artistieke schepping zonder economische weerslag/handel - Politiek mandaat, OCMW-raadslid (reeds voor pensionering én voor 65 e verjaardag) - Mandaat in openbare instelling of vereniging van gemeenten (reeds voor pensionering én voor 65 e verjaardag) Toegelaten activiteit Aandachtspunten Belastingvermindering Belastingcontrole Onbezoldigd mandaat, maar Stopzettingsmeerwaarde en achterstallige erelonen? Uitzonderlijke opbrengsten (bv. verkoop melkquotum of meerwaarde bij verkoop van een voertuig ) = inkomen Auteursrechten: sinds 2008 roerende inkomsten Vragen? Zenito studiedienst studiedienst@zenito.be 34
35