Meewerkende echtgeno(o)t(e): informatiefiche

Transcriptie

1 Meewerkende echtgeno(o)t(e): informatiefiche Sinds 01/01/2003 was er een verplichte aansluiting van de meewerkende echtgeno(o)t(e) onder het 'mini-statuut'. Men kon toen vrijwillig toetreden tot het maxi-statuut. Sinds 01/07/2005 is dit echter gewijzigd: nu geldt een verplichte onderwerping onder het 'maxistatuut'. Enkel voor de meewerkende echtgenoten die geboren zijn vóór 01/01/1956 blijft het maxistatuut optioneel. Zij blijven wel verplicht onderworpen aan het mini-statuut. Aansluiting: procedure Indien u wenst aan te sluiten als meewerkende echtgeno(o)t(e), dan dient u een aansluitingsverklaring in te vullen bij hetzelfde sociaal verzekeringsfonds als uw partner. Om na te gaan of u inderdaad onderworpen bent aan het sociaal statuut van de meewerkende echtgenoten, raden wij u aan voorafgaand een inlichtingenformulier in te vullen. Wanneer de sociale zekerheidsinstellingen op basis van de gegevens waarover zij beschikken vermoeden dat iemand onderworpen is aan het statuut van meewerkende echtgeno(o)t(e), en de persoon in kwestie nog niet uit eigen beweging aansloot, dan wordt deze persoon automatisch en ambtshalve aangesloten. Dit vermoeden van onderwerping is echter weerlegbaar binnen de 90 dagen na de aansluiting. Het is dan ook van groot belang om zo snel mogelijk het inlichtingenformulier en de ereverklaring te bezorgen aan Zenito Sociaal Verzekeringsfonds. Zoniet kan de aansluiting niet met terugwerkende kracht vernietigd worden. Welke echtgenoten dienen aan te sluiten? De partner van een zelfstandige (gehuwd of met een verklaring van wettelijke samenwoning); Die effectief meehelpt in de zaak van een zelfstandige; Wiens echtgeno(o)t(e) geen bedrijfleider is; En die geen eigen beroepsactiviteit, noch een vervangingsinkomen heeft die recht geven op uitkeringen in een verplichte regeling voor pensioenen, kinderbijslagen, en ziekte- en invaliditeitsverzekering, minstens gelijkwaardig aan die van het sociaal statuut van de zelfstandigen. Wanneer bent u helper? Zenito Sociaal Verzekeringsfonds studiedienst

2 Een helper staat de zelfstandige effectief bij of vervangt hem/haar, zonder tegenover hem/haar verbonden te zijn door een arbeidsovereenkomst of statuut. "Effectief" wil zeggen: regelmatig of minstens 90 dagen per jaar. Of de zelfstandige zelfstandig is in hoofdberoep of bijberoep of een toegelaten activiteit na de pensioenleeftijd uitoefent doet niet ter zake. Bij geen hulp of onregelmatige hulp gedurende minder dan 90 dagen per jaar moet u de verklaring op eer (op de keerzijde van het inlichtingenformulier) afleggen waarin u verklaart geen helper te zijn. Hebt u een eigen beroepsactiviteit of een vervangingsinkomen? Dan dient u niet aan te sluiten als meewerkende echtgenote ook al helpt u in de zaak. Dit voor zover u voldoende sociale rechten opbouwt vanuit uw eigen sociaal statuut. Om voldoende eigen sociale rechten te hebben moet u minstens halftijds tewerkgesteld zijn als werknemer of ambtenaar. Werkt u in het onderwijs dan moet u minstens 60% van een volledig uurrooster presteren. Ook als u een eigen zelfstandige activiteit hebt bouwt u voldoende eigen rechten op. U bent "genieter van een vervangingsinkomen" als u een werkloosheidsuitkering, een arbeidsongeschiktheidsuitkering of een pensioen ontvangt. In andere gevallen neemt u best contact op met ons. Opgelet! In dit geval moet u hoe dan ook het inlichtingenformulier invullen en terugsturen (let op het passende vakje A.2 van het formulier). U mag zich niet aansluiten als meewerkende echtgeno(o)t(e) en dient ook geen verklaring op erewoord in te vullen. Het kan dat de gegevens die wij ter beschikking kregen van de overheid niet kloppen en dat u momenteel wel 'eigen' rechten op sociale zekerheid opent als nog actieve werknemer, ambtenaar of zelfstandige, of als genieter van een vervangingsinkomen. Wanneer is uw echtgeno(o)t(e) bedrijfsleid(st)er? Het is mogelijk dat uw echtgeno(o)t(e) werkzaam is als zelfstandige in het kader van een vennootschap en dat het u overeenkomstig de fiscale wetgeving niet toegelaten is een meewerkinkomen toegekend te krijgen. In dat geval wordt uw echtgeno(o)t(e) fiscaal gezien als 'bedrijfsleid(st)er' beschouwd. Onder 'bedrijfsleid(st)er' wordt verstaan: elke natuurlijke persoon die optreedt in naam van de vennootschap of vereniging waarin hij/zij werkzaam is (al dan niet bezoldigd) zonder in ondergeschikt verband te staan tot die vennootschap of vereniging. De inkomsten van de bedrijfsleid(st)ers worden in de fiscale aangifte ingegeven onder deel II, vak 16, code 400.

3 Dit heeft ook gevolgen voor het sociaal statuut: indien uw echtgeno(o)t(e) of partner bedrijfsleid(st)er is, valt u als zijn/haar help(st)er buiten het toepassingsgebied van het sociaal statuut van de meewerkende echtgeno(o)t(e). Opgelet! Als echtgeno(o)t(e) of wettelijk samenwonende partner van een bedrijfsleid(st)er moet u hoe dan ook het inlichtingsformulier invullen (let op het vakje A.5 van het formulier). U mag zich niet aansluiten als meewerkende echtgeno(o)t(e) en dient ook geen verklaring op erewoord in te vullen. Wat dient u te doen? - Het inlichtingenformulier Alle echtgenoten die ambtshalve werden aangesloten, dienen het inlichtingenformulier in te vullen en terug te sturen naar Zenito. Uit dit inlichtingenformulier blijkt of de echtgeno(o)t(e) een meewerkende echtgeno(o)t(e) is of niet. - De ereverklaring Blijkt uit dit inlichtingenformulier dat u uw zelfstandige echtgeno(o)t(e) niet helpt in de zaak dan moet u, naast het inlichtingenformulier, ook nog de bijgevoegde ereverklaring invullen en terugsturen naar Zenito. - Het aansluitingsformulier Indien u nog niet ambtshalve werd aangesloten en er blijkt uit het inlichtingenformulier dat u meewerkende echtgeno(o)t(e) bent dan dient het aansluitingsformulier ingevuld en verstuurd te worden (ook on-line beschikbaar!). - Wijzigingen Indien uw situatie recent wijzigde: uw echtgeno(o)t(e) is niet langer zelfstandig, u bent niet meer gehuwd, uw echtgeno(o)t(e) is overleden, dan dient u ons dit te laten weten. U kan dit ook vermelden op het inlichtingenformulier. Het maxi-statuut Elke meewerkende echtgenote die geboren is vóór dienen verplicht aan te sluiten onder het maxi-statuut. De meewerkende echtgeno(o)t(e) die aansluit onder het maxi statuut heeft een eigen inkomen en is net als de zelfstandige sociaal verzekerd voor: o Gezondheidszorg,

4 o Kinderbijslag, o Pensioen, en heeft recht op een eigen aanvullend pensioen (VAP). De bijdrage Gedurende de ganse periode van beginactiviteit (drie volledige kalenderjaren) betaalt u voorlopige bijdragen, die later herzien worden naarmate de effectieve inkomsten gekend zijn. Die voorlopige bijdragen worden vastgesteld op een minimum van: - 276,47 voor het eerste jaar, - 283,21 voor het tweede jaar, - 289,95 voor het derde jaar. Het inkomen ( 5.194,46) waarop de voorlopige bijdragen berekend worden, wordt in die periode ook afgetrokken van het inkomen waarop de sociale bijdragen van de echtgeno(o)t(e) worden berekend. Deze aftrek blijft dezelfde indien men kiest voor de betaling van sociale bijdragen op basis van een verhoogd inkomen. Fiscaliteit Fiscaal verandert het volgende: het bedrag van de toekenning wordt beschouwd als een eigen bezoldiging van de meewerkende echtgeno(o)t(e). Een eigen inkomen dus, waarvan de sociale bijdragen en eigen bedrijfskosten kunnen worden afgetrokken. Indien geen bewezen eigen kosten worden afgetrokken, wordt een forfaitaire kost van 5% in mindering gebracht.

5 Het mini-statuut Dit statuut geldt vanaf 01/07/2005 enkel nog voor de meewerkende echtgenoten geboren vóór 01/01/1956. Voor deze groep blijft het maxi-statuut een optie en het mini-statuut verplicht. Het mini-statuut voorziet enkel in een arbeidsongeschiktheidsverzekering. U bent dus niet sociaal verzekerd voor de gezondheidszorgen, kinderbijslag en pensioen, maar: o U bent persoon ten laste van uw partner voor de gezondheidszorgen in de ziekteverzekering; o De kinderbijslag komt via de zelfstandige echtgeno(o)t(e); o Uw partner kan recht openen op een gezinspensioen. Zelfs bij scheiding is er het recht op 'pensioen als uit de echt gescheiden echtgeno(o)t(e)' (in feite de helft van het gezinspensioen dat de echtgeno(o)t(e) had opgebouwd tijdens de periode van het huwelijk). De bijdrage U betaalt ongeveer 0,8 % op het inkomen waarop de echtgeno(o)t(e)- zelfstandige zijn bijdragen betaalt, met een minimum van 24,25 en een maximum van 136,75 per kwartaal. (Meer info: zie bijdragetabel op de website) Fiscaliteit Fiscaal blijft ook alles bij het oude: de zelfstandige kan een deel van zijn/haar inkomen (normaliter 30 %, in bepaalde gevallen tot 50 %) fiscaal toekennen aan de meewerkende echtgeno(o)t(e). Die inkomsten worden apart belast (in een lagere schijf). De sociale bijdragen van de zelfstandigen worden wel berekend op het totale inkomen, dus ook op het stuk dat fiscaal wordt toegekend aan de meewerkende echtgeno(o)t(e). Wat als u geboren bent vóór 1956? Heeft het dan zin om te kiezen voor een maxi-statuut? Bent u meewerkende echtgeno(o)t(e) en geboren vóór 1956, dan zult u op 1 januari 2006 minstens 50 jaar zijn. Gevolg: meestal zult u niet voldoende eigen pensioen meer kunnen opbouwen. De wetgever heeft gemeend dat het dan niet fair zou zijn u nog bijdragen te doen betalen voor het volledige sociaal statuut. Uw eigen bijdragen zullen immers op gezinsniveau pas meer pensioenrecht opleveren wanneer u voldoende eigen loopbaanjaren hebt opgebouwd. Dat heeft te maken met een aantal technische regels inzake pensioenopbouw: wie geen tweederde van een volledige pensioenloopbaan (30 jaren) heeft, komt niet in Zenito Sociaal Verzekeringsfonds studiedienst

6 aanmerking voor een proportioneel deel van het gewaarborgd minimumpensioen als zelfstandige. Als de toekenningen aan de meewerkende echtgeno(o)t(e) relatief laag geweest zijn, is ook het opgebouwde pensioen relatief laag. Bij pensionering zal dan blijken dat het gezinspensioen dat de zelfstandige opgebouwd heeft, hoger is dan de som van de twee alleenstaandenpensioenen. Alleen bij hoge inkomsten kan er pensioenwinst zijn, maar daar staat tegenover dat men onevenredig veel meer bijdragen heeft betaald. Conclusie: Op vrijwillige basis toetreden tot het maxistatuut is voor de meewerkende echtgeno(o)t(e) maar interessant als de pensioenloopbaan minstens 30 jaar bedraagt, met inbegrip van een eventuele vroegere beroepsloopbaan, of als men echt hoge inkomsten heeft. Voor een juiste evaluatie van de pensioentoestand, kan u beroep doen op de Studiedienst van Zenito.