Duurzaam Gedrag Dr. Carina Wiekens Communication, Behavior & the Sustainable Society Centre of Expertise Energy Hanzehogeschool Groningen

Vergelijkbare documenten
dr. Carina Wiekens Lector Duurzaam Gedrag Kenniscentrum Energie

Duurzaam Gedrag. Duurzaam Gedrag

Take home messages: Thuis: Duurzaam gedrag. Duurzaam Gedrag bij Huurders. Hoeveel energie gebruikt u thuis? Waar gaat de energie naartoe?

Duurzaam Gedrag. We helpen mensen bewuste keuzes te maken op het gebied van energie en duurzaamheid.

Naar een Duurzame Samenleving. Dr. Carina Wiekens Lector Duurzaam Gedrag Kenniscentrum Energie Hanzehogeschool Groningen

Energietransitie. Energietransitie

Communication, Behaviour & the Sustainable Society. Onderzoeksportfolio 1/2. Verwachtingen Realiteit. Teleurstelling =

Energietransitie. Energietransitie

(Water)bewustzijn & participatie

Speur de Energieslurper Westlaren

Energie & Gedrag Missie: We helpen mensen bewuste keuzes te maken op het gebied van energie en duurzaamheid.

De smaak van Groen: Op zoek naar een gezonde balans. Dr. Carina Wiekens Centre of Expertise Energy Hanzehogeschool Groningen

Dr. Carina Wiekens Onderzoeksleider Energie & Gedrag Kenniscentrum Energie Hanzehogeschool Groningen

Speur de Energieslurper Woonborg

Energietransitie = Gedrag

Donderen, Actie Energiestekkers Tynaarlo

Het vergroten van het succes van Buurkracht. Het vergroten van het. succes van Buurkracht

Why & How. Resultaten onderzoek gemeenten Drenthe. Wat is energieneutraal? Hoe ga je het bereiken? Hoe meet je het?

Kanaalmanagement de ontwikkeling en inzet van nieuwe digitale kanalen

VBZ ARBEIDSMARKTCONFERENTIE MET LEF KOERSEN OP KANSEN EIGEN REGIE IS HET DUURZAME MEEDOEN Oktober 2017 Tinka van Vuuren

kilo aan troep achter in een collegezaal.

De training wordt incompany gegeven en op maat aangeboden.

GEDRAGSVERANDERING. Wilma Otten, Hilde van Keulen, Pepijn van Empelen TNO. SHINE North Sea Region Program

FIT en GEZOND op het WERK

Perceptie. dinsdag 6 maart 2012

Internet of Things De definitieve stap naar slimme woningen

CASI MODEL (Pag 122) Stappen. Antwoorden

De kosten van de energietransitie, en: kansen voor de gasindustrie. Martien Visser Lector Energietransitie & Netwerken. Hanzehogeschool Groningen

Training Timemanagement

Met ongeveer 1 op de 3 Nederlanders die meer dan 7,5 uur per dag zitten, zijn we Europees kampioen zitten.

REMIND. Bij u op SCHOOL?

Hoe weet ik waarom mijn interventies werken en voor wie?

De psychologie van de wanbetaler

Agenda. Inleiding Drieluik in veiligheid Veiligheidscultuur. Groepsgedrag Gedrag beïnvloeden Af en aanspreken. Aan de slag.

Veilig werken via gedragsverandering

Utrecht, september 2010 Gerjoke Wilmink directeur Nibud

Communicating about Concerns in Oncology K. Brandes

Speur de Energieslurper Gemeente Groningen. Groningen, 31 januari 2018 Marloes Nieuwenhuis Kenniscentrum Energie Hanzehogeschool Groningen

Speur de Energieslurper Gemeente Groningen. Groningen, 10 april 2018 Marloes Nieuwenhuis Kenniscentrum Energie Hanzehogeschool Groningen

Armoede en hoe daarop in te spelen?

Where innovation starts. Vakken eerste jaar Psychology & Technology

Gedragsverandering. in het streven naar een energieneutrale provincie. dr. Carina J. Wiekens & Kayleigh Aalderink

5 gedragslenzen; bekijk door iedere lens een ander aspect

Procesadvisering Bijeenkomst 4

Energiebesparing & huishoudens

INLEIDING DE KLEINE PRINS MOTIVATIE ZET MENSEN IN BEWEGING

Efficiënt feedback geven

Een ervaringsdeskundige voor de klas: werkt het? Mail Bas voor het rapport

Opdracht 2 2e scherm app

Whitepaper by Silvie Bohan Online retail en persuasive design

Sociaal - Economisch Voorzitter: Arjen van Klink Spreker: Joost van der Weide Spreker: Wim Elving en Mathieu Przybyla

Nudging. Yellow Cats. 16 juni 2016

Regio Alkmaar Monitor Regiobeeld november 2016

Training Leiderschap, inspireren, motiveren en coachen

Ik ben. Eerlijk. Geduldig. Creatief. Gestructureerd. Communicatief. Geïnteresseerd. Geeft aandacht

Jouw motivatie. Excellent gemotiveerd. Waarom? Excellent gemotiveerd Hoe creëer je een omgeving waarin leerlingen willen excelleren?

Lokale Energie Initiatieven

Speur de Energieslurper Gemeente Groningen ronde 3. Groningen, 26 juni 2018 Marloes Nieuwenhuis Kenniscentrum Energie Hanzehogeschool Groningen

Efficiënt feedback geven

Speur de Energieslurper Hanzehogeschool ronde 3. Groningen, 10 juli 2018 Marloes Nieuwenhuis Kenniscentrum Energie Hanzehogeschool Groningen

Het voorspellen van de levensduur van LED verlichting met gebruik van omgevingstesten En enkele voorbeelden van faal mechanismen

Trends in organiseren

CUBISS BUITENSCHOOLSE TAALACTIVITEITEN VOOR JONGEREN (14+) AMSTERDAM 6 NOVEMBER 2017

Ulrica WF van Panhuys Authentic Leadership

C U R R I C U L U M V I T A E

Beperkte zelfkennis. Beperkte kennis sterke en zwakke kanten. Overzicht. Waarom speciale aandacht voor het kiezen van een vervolgopleiding?

Artikel. Lara Peeters. Laurens Vreekamp JDE-SEMUX.3V-13. Seminar. Blok C. Aantal woorden: 1221

Hoe motiveer je mensen hun gedrag te veranderen en gezonder te leven? 24/10/2017

Welke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken. Astrid van den Hurk 22 januari 2015

Emotioneren en laten associëren

Motiverende gesprekstechnieken. zelf. redzaamheid

A Pilot Study of the App Rethink on the Cyberbullying behaviour and Awareness of Secondary School Students

SWPBS: meer dan behaviorisme? W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Wat is gedragsbeïnvloeding?

PROGRAMMA van de training DE SOCIALE PSYCHOLOGIE VAN VERANDEREN

HET NIEUWE WERKEN IN RELATIE TOT PERSOONLIJKE DRIJFVEREN VAN MEDEWERKERS. Onderzoek door TNO in samenwerking met Profile Dynamics

Congres Duurzame Inzetbaarheid Veenendaal STUREN OP EIGEN REGIE VOOR DUURZAME INZETBAARHEID. EEN GEZAMENLIJKE VERANTWOORDELIJKHEID VAN WERKGEVERS ÉN

Workshops De werkelijkheid van gedrag. 11 maart, 25 maart en 8 april 2010

Innovatie Werkplaats Familiezorg

College Vitaliteit A+O Fonds Gemeenten. NOODZAKELIJKE PARADOX VAN STUREN OP EIGEN REGIE OP DUURZAME INZETBAARHEID Juni 2017 Tinka van Vuuren

HET VERTROUWEN IN INSTITUTIES NEEMT AF, MENSEN ZOEKEN VERTROUWEN BIJ ELKAAR Het vertrouwen in instituties zoals de media, vakbonden, grote

CASI > Werkblad 1 > Van beleidsdoel naar gedragsdoel

opleidingsaanbod Ba Architectuur Andere bachelors - Prof bachelors (via schakelprogramma s) - Acad bachelors (via voorbereidingsprogramma s)

Zelfkennis als fundament voor loopbaanontwikkeling Bouwen op een onbetrouwbare

Training Persoonlijke Effectiviteit

(In)effectiviteit van Angstcommunicaties op Verminderen van Lichamelijke Inactiviteit: Rol van Attitudefuncties, Self-Monitoring en Self-Esteem

Speur de Energieslurper Provincie Fryslân. Groningen, 12 juni 2018 Marloes Nieuwenhuis Kenniscentrum Energie Hanzehogeschool Groningen

Relatie Financieel Adviseur - Klant

Vraagstelling: wanneer en hoe

Armoede, schulden en schaarste

TU/e Bachelor College Herontwerp bacheloropleidingen. VSNU Conferentie Studiesucces 13 juni 2012 dr. Diana Vinke en drs.

Kennisoverdracht. Werkingsmechanisme: Communiceer de functionele en affectieve voordelen van het gewenste gedrag. Kennis Houding Kunnen

Motivational Interviewing 14 november DAI Artsen Van ziekte en zorg naar preventie en gezond gedrag.

Naar slimmere MM-maatregelen met het 9-stappenplan

Zelfsturend leren met een puberbrein

Organisaties willen graag gedrag beïnvloeden

INHOUDSOPGAVE INLEIDING

CASI > Werkblad 1 > Vertalen beleidsdoel naar gedragsdoel

Transcriptie:

Duurzaam Gedrag Dr. Carina Wiekens Communication, Behavior & the Sustainable Society Centre of Expertise Energy Hanzehogeschool Groningen Nasa s Earth Observatory 1

http://geology.com/articles/night-satellite/satellite -photo-of-europe-at-night-lg.jpg https://environmentideahirwa.wordpress.com 2

Tegenwnd33.nl 3

Teleurstelling = Verwachtingen Realiteit Duurzaam Gedrag Waarom doen mensen wat ze doen? 4

Waarom onze hersenen klimaatverandering ontkennen: https://www.youtube.com/watch?v=y2eubvdp28c Waarom doen mensen niets? Geen PAIN (persoonlijk, abrupt, immoreel, nu) Onzekere bedreigingen in de toekomst => excuusjes Optimisme bias Cherry picking Gewoonte /bekendheid (immuun) Failure to communicate Raamwerk ( frames ) bepalen wat we zien => ervaringen, voorkeuren, ingroup....?! 5

Wat kunnen we doen?! Stel dat je mensen wilt motiveren om duurzamer te gaan leven. Wat moet je dan doen? 6

Theorie van het geplande gedrag: Attitude Waargenomen Sociale Invloed Intentie Gedrag Eigen effectiviteit Attitude 1) Gevoelens 2) Gedachten 3) Gedrag 7

Waargenomen sociale norm: Descriptieve norm (e.g., Cialdini) Waargenomen sociale norm: Descriptieve norm (e.g., Cialdini) 8

Waargenomen sociale norm: Theorie van het geplande gedrag: Attitude Waargenomen sociale invloed Eigen effectiviteit 9

Attitude Waargenomen sociale invloed Attitude Waargenomen sociale norm Intentie Gedrag Eigen effectiviteit 1. Gebrek aan bewustzijn 2. Gebrek aan motivatie 10

1. Gebrek aan bewustzijn Bewustzijn doorbreekt automatisch gedrag, waardoor we na kunnen denken over wat we aan het doen zijn en hoe we verder willen gaan. 11

Vergroten van het bewustzijn (triggers, nudges) Vergroten van de motivatie 12

Ja Ja Nee Waarom niet?! Motivatie: Laat het gemakkelijk lijken Eenvoud is een functie van je meest schaarse bron op het moment 13

Reddit.com designapplause.com Verander de waargenomen eenvoud 14

15

1. Vergroot het bewustzijn 2. Motivatie: Verander de waargenomen eenvoud 1. Vergroot het bewustzijn 2. Motivatie: Verander de waargenomen eenvoud 3. Motivatie: Maak het gedrag aantrekkelijker Ijslander.com 16

http://greencityjournal.com/recycling-made-funwith-vws-bottle-bank-arcade.html 17

1. Vergroot het bewustzijn 2. Motivatie: Verander de waargenomen eenvoud 3. Motivatie: Maak het gedrag aantrekkelijk Choice architecture (nudging) 4. Bewustzijn & Motivatie: Onmiddellijke feedback 18

icat van Philips, research of Cees Midden and Jaap Ham Feedback washing machine: 47% less consumption compared to energy meter 19

Slimme meter + EMS: Vergroot bewustzijn van energiegebruik en verminder het energiegebruik Onderzoeksontwerp: EMS 1 EMS 2 & EMS 3 Control condition No EMS 20

Enkele resultaten: Gemiddeld persoon met een lage SES wil wel meedoen, maar is niet intrinsiek gemotiveerd => Economische motieven op de voorgrond EMS vergroot bewustzijn van het energiegebruik, maar maakt van een energiegebruiker niet een energiemanager Gebrek aan handelingsperspectieven Is dit wel de manier om bewustzijn te vergroten? Bij wie? In welke fase? Welke display hebben we nodig? Welke functies moet een app hebben? 21

22

Enkele resultaten 44% deed mee (!!) Resultaten positief: meer bewustzijn energiegebruik + anders omgaan met/vervangen van energieslurpers www.milieucentraal.nl 23

Bijna alle deelnemers waren geïnteresseerd in vervolgacties 24

5 d o d d o M is d e 25

26

Bron: ECN #54 3 Acties. 27

Gedrag & de duurzame samenleving We helpen mensen bewuste keuzes te maken op het gebied van energie en duurzaamheid. Hoe? 1. Door mensen voldoende bagage te geven om zelf bewuste keuzes te kunnen maken. 2. Door mensen te ondersteunen. 3. Door mensen samen te brengen. 28

Gedrag & de duurzame samenleving We helpen mensen bewuste keuzes te maken op het gebied van energie en duurzaamheid. Hoe? 1. Door mensen voldoende bagage te geven om zelf bewuste keuzes te kunnen maken. 2. Door mensen te ondersteunen. 3. Door mensen samen te brengen. Waarom? Omdat voor 99% van de mensen geldt dat een sociale en duurzame wereld een fijne wereld is. 29

Vragen? Duurzaam Gedrag Dr. Carina Wiekens Communication, Behavior & the Sustainable Society Centre of Expertise Energy Hanzehogeschool Groningen 30