Op weg Aanvraag Innovatiefonds Resultaatovereenkomst Begeleiding Leidse Regio 2015-2016 20 mei 2015 De Binnenvest De Haardstee Oude Herengracht 6 C 2312 LN LEIDEN WMO leidse regio/innovatiefonds/op weg.docx 1
Initiatief De Binnenvest en De Haardstee werken al een aantal jaren samen. Dit met als oogmerk o.a. resultaten te behalen in de ondersteuning van jongeren / jong-volwassenen, die te maken hebben met een zwervend bestaan en die gekenmerkt worden door LVBproblematiek. In deze aanvraag wordt een initiatief beschreven om concreet ondersteuning te bieden. Er wordt rekening gehouden met de huidige randvoorwaarden en tarieven in de WMO en de Wlz. De gemeenten in de Leidse Regio (Leiden. Leiderdorp. Oegstgeest en Zoeterwoude) leggen het accent op ketensamenwerking, een passend aanbod, participatie, gebruik maken van de eigen kracht, inzetten eigen netwerk, en ontwikkelingsgericht denken. De pilot projecten die wij hebben ontwikkeld passen in deze gedachtegang: De gemeente Leiden noemt vier resultaatgebieden waarop trajecten worden beoordeeld. Dit zijn: 1. Begeleiden bij een schoon en leefbaar huis 1. Ondersteuning bij onderwijs / arbeidsparticipatie / dagbesteding 2. Ondersteunen bij opbouwen sociaal netwerk cliënt 3. Mantelzorg en vrijwilligersondersteuning In de beschrijving van de pilots is ingegaan op de doelstellingen van het traject per resultaatgebied. Doelgroepenonderzoek Eén van de opdrachten die we meekregen bij het ontwikkelen van de gezamenlijke producten van De Haardstee en De Binnenvest was de landelijke cijfers van MEE met betrekking tot het aantal cliënten met (kenmerken van) LVB in de maatschappelijke opvang te verifiëren. Volgens MEE heeft 12% van de cliënten in de maatschappelijke opvang een diagnose LVB. Bij nog eens 18% bestaat een vermoeden van LVB. Dit is samen 30% van de cliënten. Bij een aantal pilots in het land werden ook cijfers van een paar procentpunten hoger geconstateerd. Om dit te onderzoeken is aan 27 woonmaatschappelijk werkers van De Binnenvest gevraagd bij hoeveel van hun cliënten zij weten of vermoeden dat er sprake is van een verstandelijke beperking. Van de 370 cliënten die zij samen hebben bestaat bij ca. 1/3 een bewijs of vermoeden van LVB (IQ 85 of lager). Dit komt overeen met de cijfers die MEE heeft gepubliceerd. Vervolgens is er een onderverdeling gemaakt in deze groep op basis van een bestandsanalyse van De Haardstee uit 2012. Gekeken is voor welke groepen er een meerwaarde ontstaat door een gezamenlijke aanpak. Hieruit bleek dat relatief stabiele cliënten of cliënten met enkelvoudige problematiek prima begeleid kunnen worden door zowel De Haardstee als De Binnenvest. Juist bij instabielere en/of complexe cliënten is een gecombineerde aanpak nodig. Het gaat dan om jongeren (tot en met 27 jaar) en cliënten met bijkomende problematiek, zoals een chronisch alcoholprobleem of psychiatrische problematiek. Uit het onderzoek bleek dat van de groep LVB ers bij De Binnenvest 22% van de cliënten 27 jaar of jonger is (in totaal 35 cliënten). 23% van de cliënten die ouder zijn dan 27 hebben een chronisch alcoholprobleem of psychiatrische problematiek (36 cliënten). 2
LVB-MO tot en met 27 jaar Zwakbegaafde jongeren hebben vaak een verlaatte pubertijd en zijn daarom tot een jaar of 27 redelijk instabiel. Uit de bestandanalyse van de Haardstee uit 2012 is de groep LVB tot 35 jaar geanalyseerd. Hierin worden de volgende conclusies getrokken. Wanneer het in het ouderlijk huis niet langer gaat, vinden ze het moeilijk om een stabiele woonplek voor zichzelf te creëren. Wanneer zij geen vaste woon- en verblijfplaats hebben, zwerven ze van logeeradres naar logeeradres. Ze verblijven dan vaak bij vrienden of familie. De meerderheid heeft een redelijk sociaal netwerk met helpende contacten. Vrouwen in deze doelgroep hebben vaak sterkere netwerken dan mannen. Deze groep ontving tot nu toe meestal een Wajong, vanaf 1 januari 2015 zullen de meesten bij een nieuwe aanvraag hier niet meer voor in aanmerking komen. De ervaring leert dat mannen vooral op zoek zijn naar regulier werk, met een normaal salaris. Maar het is lastig voor hen om hun baan te behouden omdat er vaak problemen op het werk bestaan. Het lijkt erop dat vrouwen minder hoge eisen stellen aan hun dagbesteding dan de mannen. Daarom lukt het vrouwen waarschijnlijk ook vaker om werk of dagbesteding te behouden. Ongeveer de helft van deze cliënten heeft schulden. Het impulsief uitgeven van geld en het hebben van onvoldoende overzicht lijken hieraan debet. Kenmerken: TIQ rond de 70 (TIQ = totaal IQ, een samengevatte waarde van het verbaal en het performaal IQ) 57% heeft een DSM-IV classificatie, de meest voorkomende stoornissen zijn: o autisme spectrum stoornissen o ADHD o persoonlijkheidsstoornissen (waaronder veel borderlinepersoonlijkheidsstoornis) o psychotische stoornissen Veel burenoverlast Veel softdrugsgebruik Mannen hebben relatief veel politie/justitiecontacten voor zowel kleine overtredingen als grotere delicten 50% heeft schulden tot 10.000,- 35% geen of alleen basisonderwijs en 50% heeft VSO gedaan Bij de vrouwen heeft 25% en bij de mannen bijna 50% geen werk of dagbesteding (dit is in de populatie van De Haardstee) Veel voorkomende hulpvragen zijn zakelijke hulpvragen als hulp bij administratie, contact met instanties, werk en financiën. De vrouwen hebben daarnaast wat meer persoonlijke hulpvragen als ondersteuning bij weerbaarheid, zelfvertrouwen, psychiatrie. De groep vrouwen staat t.o.v. de mannen veel meer open voor begeleiding en kunnen beter hulp vragen. De mannen zijn vaak wat zorgmijdend. 3
Aanbod LVB-MO tot en met 27 jaar Wat: Een intensief traject van 6 maanden waarin wonen werken financiën weer op de rails worden gezet. Voor wie: Werkloze jongeren tussen de 18 en de 27 zonder vaste woon- of verblijfplaats met een TIQ van circa 70-80. Deze jongeren zijn vaak niet dakloos, maar leiden een zwervend bestaan van het ene naar het andere logeeradres. Zij beschikken over een sociaal netwerk, maar dit moet vergroot en verstevigd worden. De meesten hebben schulden tot een bedrag van 10.000,- als gevolg van het impulsief uitgeven van geld en het hebben van onvoldoende overzicht. Van deze groep heeft ruim een derde geen of alleen basisonderwijs en de helft heeft VSO gedaan. ondersteuning bij weerbaarheid, zelfvertrouwen, psychiatrie. Veel voorkomende hulpvragen zijn zakelijke hulpvragen als hulp bij administratie, contact met instanties, werk en financiën. Vrouwen hebben daarnaast wat meer persoonlijke hulpvragen als Resultaatgebieden Ingangseisen: Het is van belang dat de jongere er aan toe is en gemotiveerd is om zijn of haar leven op de rails te zetten. Dit wordt in een intakegesprek onderzocht, waarbij goed doorgevraagd moet worden en alle levensterreinen doorgesproken moeten. De jongere moet voldoende zelfredzaam zijn om na het traject zelfstandig te kunnen wonen. Dit kan getest worden door middel van de SRZ-P test (sociale redzaamheidsschaal voor verstandelijk gehandicapten van hoger niveau). De jongere moet kunnen functioneren in het leer-werktraject De Leidse Loopbaan van De Haardstee. Vaak is er al een IQ test en SCIL (korte screeningtest LVB) test gedaan, waaruit dit opgemaakt kan worden. Contra-indicaties: Acute psychiatrische problematiek, Acute verslavingsproblematiek, Openstaande straffen bij justitie, Inwonende kinderen. Omschrijving: Wonen in een appartement van De Haardstee of De Binnenvest met begeleiding van een ambulant begeleider van De Haardstee of De Binnenvest. De jongere leert zelfstandig in harmonie met zijn/haar omgeving te wonen. Aansluitend aan het traject gaat de jongere in een HAT-eenheid of studio van SHWJ wonen. 4
Financiën worden in orde gebracht en eventuele schulden worden aangepakt in een traject bij de Stadsbank. De jongere leert zijn/haar financiën zelf op orde te houden. Tijdens het traject is budgetbeheer verplicht. Werken in de Leidse Loopbaan van De Haardstee en Re-integratie Leiden. De jongere stroomt uit naar regulier werk met een jobcoach, Beschut Werk, of dagbesteding. Sociaal netwerk van de jongere wordt vergroot en versterkt. Vrijwilligersondersteuning door het inzetten van de Woonvaardigheidstraining en de Budgettraining van Nieuwe Kracht. Buddy s kunnen ondersteuning bieden bij het versterken van het sociale netwerk. Apps als Kwikstart kunnen helpen bij het maken van keuzes en het houden van overzicht. Methode: Op basis van de overheersende problematiek wordt gekozen voor ambulante begeleiding door De Haardstee of door De Binnenvest. De ambulant begeleider is een stevige persoon die zelf regie voert en werkt binnen de kaders van de methodieken waarmee ze werken. Wanneer nodig weten zij de juiste lijnen te leggen binnen de organisaties. Wanneer begeleiding plaatsvindt door De Binnenvest wordt de Herstelwerk aanpak aangepast aan LVB niveau. De regie van het traject ligt bij de ambulant begeleider en communicatie met andere hulpverlening / betrokkenen vindt plaats via Samen1plan.nl. In de woning gelden huisregels. Wanneer de jongere zich hier niet aan houdt, wordt een gele of rode kaart gegeven, wat tot gevolg kan hebben dat de jongere zijn/haar plek in het traject kwijtraakt. Er vindt een maandelijkse evaluatie plaats, en er geldt een proeftijd van twee maanden. Ook in het vervolgtraject in de nieuwe woning geldt als voorwaarde dat de jongere ambulant begeleid wordt. Vervolg: Zes maanden ambulante nazorg in de nieuwe woning van SHWJ, daarna warme overdracht naar wijkteam. De Leidse Loopbaan zorgt voor overdracht naar werkgever met jobcoaching door Re-integratie Leiden. Pilot: De Haardstee heeft op dit moment twee ruimtes die geschikt zijn op de Uiterstegracht, waar gestart zou kunnen worden met 4 jongeren per jaar. Uitbreiding is mogelijk op de Hugo de Grootstraat. Omdat de trajecten per definitie kortdurend zijn, kan onder de kostprijs verhuren aantrekkelijker zijn dan leegstand. De maximale huur die gevraagd kan worden zodat jongeren onder 23 jaar in aanmerking komen voor huursubsidie is 357,37 eur. Actiepunten bij start pilot: Begeleiders van De Haardstee / De Binnenvest over en weer trainen op LVB/MO problematiek. Trainingen van de Nieuwe Kracht aanpassen aan LVB niveau. Bijsluiter met suggesties hoe Herstelwerk effectiever toegepast kan worden bij LVB cliënten. Aanvragen licentie Samen1plan.nl. Opstellen van huisregels en begeleidingsafspraken Opknappen en meubileren woningen Uiterstegracht. Actiepunten bij extern aanbieden traject: Informatiefolder maken voor wijkteams. Procedure voor aanmelding en indicatiestelling formuleren. 5
Begroting aanbod LVB-MO tot en met 27 jaar Eenmalige kosten: De meeste cliënten uit deze doelgroep hebben geen bezittingen. Het is dus zaak om ze te huisvesten in een gemeubileerde woning. Ook zullen er spullen gekocht moeten worden zoals bestek, borden enz. Inrichtingskosten 3000 euro per plek x 2 = 6.000 Kosten per cliënt: Huur per maand 451 euro 2.706 Servicekosten per maand 142 euro 852 Electra per maand 70 euro 420 Trajectkosten Leidse loopbaan per half jaar 5.000 Kosten begeleiding 6 uur p.w x 26 w x 40 6.240 Kosten licentie Samen1Plan per traject 50 Kosten per cliënt (traject 6 maanden) 15.268 Totale kosten voor het eerste (pilot)jaar 4 x 15.268 61.072 Inrichtingskosten 6.000 Totaal 67.072 Voorstel kostenverdeling voor eerste pilotjaar: Ten laste van de Binnenvest/De Haardstee 33.536 Ten kaste van het innovatiebudget 33.536 Voorlopig treedt De Haardstee op als penvoerder van het initiatief. 6