Aanpakken bij de bron! Netwerk stof tot nadenken Excursie endotoxinen 21-10-10 Mart Smolders Bedrijfsleider VPB Sterksel Deelnemer netwerk stof tot nadenken
Netwerk Stof tot nadenken Initiatief van en door primaire varkenshouders Harrie Bloemenkamp initiatiefnemer Geïnspireerd door aspect humane gezondheid (NKAL) Ondernemersgedreven netwerk Géén onderzoeks -netwerk Drie activiteiten: Bewustwording Stimulering gebruik PBM s Stimulering innovatie bronreductie
Samenstelling netwerk Primaire varkenshouders NKAL VarkensNET Stigas DLV Bedrijfsleven VPB Sterksel WUR
Varkenshouderij in NL Aantal varkens: 10-11 miljoen Aantal bedrijven: 10.000 Toekomst: 4.000 bedrijven? Gemiddeld bedrijf 2,5 x groter Vanuit gegeven situatie koploper * Technische prestatie (investering) Milieu (mineralen en emissies) = 1 miljoen varkens Dierwelzijn (boven EU-norm, invloed maatschappij en recent markt)
Bruto productie 4,6 mln 15,4 mln 1,4 mln ton 42,5 kg per persoon 0,8 mln ton Zelfvoorzienin g 222%
Soorten varkensbedrijven Gesloten bedrijf Vermeerderingsbedrijf Verschillende soorten varkensbedrijven Vermeerderingsbedrijf produceerd biggen Vleesvarkensbedrijf brengt varkens groot voor het vlees Gesloten bedrijf vermeerderingbedrijf + vleesvarkens samen Vleesvarkensbedrijf Groot verschil in intensiteit diercontact!
Endotoxinen in varkenshouderij Steeds meer op kaart irt medewerkers Mede door netwerk Een aantal voordelen tav omringende landen Pelleteren voer Inzet van brijvoedering (1/3 deel vleesvarkens) Directe mestafvoer uit stallen Ook een aantal controversen Dierwelzijn irt stofreductie (biologisch) Hoge emissiereductie irt stof in stallen Behoefte aan nieuwe tools Enkel communicatie onvoldoende
Bewustwording Longtesten op beurzen Hardenberg Den Bosch Communicatie in vakpers Informatieavonden
Bewustwording
Stimulering PBM s Uitvoering door HAS Den Bosch Praktijktest op varkensbedrijven Gebruik van 3 PBM s met 9 typen Enquête van de gebruikers Presentatie van de resultaten Productoptimalisatie
Concrete ideeën bronreductie stof
Waarom nadenken over bronreductie? Huidige bronmaatregelen hebben allen nadelen Stofzuigen (arbeid, beperkte effectiviteit) Olie vernevelen (olielong?) Water vernevelen (klimaat) Gesloten voersysteem (weinig effectief) Integrale aanpak zeer interessant Gezondheid Imago Welzijn Technische resultaten Emissie Kosteneffectiviteit Innovatie noodzakelijk! Prioritering op onderzoeksagenda PVV in 2011 Provinciale belangstelling naar integrale oplossing
Raapzaadolie direct op varken Reeds ervaring uit Engels onderzoek (Osman et. al) Raapzaadolie: 10 ml/varken/dag Roller bij voerbak: -83% (inhaleerbaar stof) Sponzige borstel : -37% (inhaleerbaar stof) Ontwikkeling prototypen? Nog een aantal vragen Verminderen hoeveelheid olie (effectiviteit?) Kosteneffectiviteit Effecten olie Voedselveiligheid Bacteriegroei
Raapzaadolie direct op varken (prototype)
Dieren in rust houden tijdens controle Dieren in rust waarschijnlijk groot effect Onderzoek pluimveehouderij: licht uit ca. 80 % Controle tijdens nachtperiode Ervaringen Harrie Bloemenkamp zeer positief Omzetten van dag en nachtperiode Controle met rood licht? Voor varken niet zichtbaar
Afzuigen voerbak Geen effectiviteit afdekken voerbak (Roelofs en Binnendijk, 2000) Lucht komt in stal door inbrengen voer Afzuigen van de lucht noodzakelijk Afzuigen rechtstreeks vanuit voerbak Bij lossen voer Afzuigen luchtvolume voer
Afzuigen voerbak
Voerhandling Voer na productie stofvrij Door transport ontstaan breuken Bulktransport Inblazen silo Transport door bedrijf Aanpassing voer of systeem? Uitdaging mengvoerindustrie? Uitdaging equipementleveranciers
Interne luchtzuivering Filtertechniek Ionisatie met opvang Olie/water vernevelen Andere mogelijkheden?
Meting met de Dust Track (leveranciersmeting) Varkenshouderij Arie Hoof - DT 7 Varkensschuur - Voor installatie TSI DustTrak, registratieperiode van 5 minuten Varkenshouderij Are Hoof - DT 4 varkensstal met FF - Na installatie TSI DustTrak, registratieperiode van 5 minuten 800 1000 700 Pieken tot 1.300 µg/m3 900 Pieken tot 1.000 µg/m3 800 600 700 µg/m3 (PM10) 500 400 300 Stofgehalte µg/m3 (PM10) 600 500 400 Stofgehalte 300 200 200 100 100 0 0 maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag maandag dinsdag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag maandag dinsdag 20/10/2008-28/10/2008 18/08/2009-25/08/2009 Average: 204 Average: 90
De toiletstal (ammoniak, geur en stof)
Netwerk Stof tot nadenken Stof door netwerk op kaart gezet Bekendheid met PBM s vergroot Stuk productontwikkeling richting varkenshouderij Innovatie en ontwikkeling gewenst Creatieve ideeën op de plank Praktische toolbox noodzakelijk! Bestuurlijk eerste stap gezet!