Proces-verbaal van de Wijkcommissie van 10 november 2015 Uur : 18u15 20u00. Plaats : Liverpoolplein, polyvalente zaal (Wijksteunpunt van het DWC Passer) Aanwezigen : Leden : Katrien Ruysen (Gemeente Anderlecht, Preventiedienst), Nathalie Bockstal (bewoonster, Liverpoolstraat), Érica Houtreille (vervangster van Barbara Tomson, Netwerk Wonen, CSV), Nicolas De Beer (Gewest, Directie van Stadsrenovatie) en Cindy Vandeweyer (VGC). Animatie en beknopt verslag : Stéphane Hiligsmann (Gemeente Anderlecht, Dienst Stadsrenovatie) en Eric De Swaef (Gemeente Anderlecht, Dienst Stadsrenovatie). Uitgenodigd : Francesca Pedroni (Suède 36, bureau belast met de studie betreffende de heraanleg van de openbare ruimte gelegen tussen de metrostations Clemenceau en Delacroix) Dagorde : 1. Antwoord van het Gewest aangaande de vraag tot een 2 de wijziging van het programma ; 2. Ontwerp voor een 3 de wijziging van het programma ; 3. Scenario's voor de ontwikkeling van de openbare ruimte begrepen tussen de metrostations Clemenceau en Delacroix. Beknopt verslag 1 : 1. Antwoord van het Gewest aangaande de vraag tot een 2 de wijziging van het programma. Het ontwerp tot wijziging van het programma, waarover wij in mei gesproken hebben, werd door de Gemeenteraad goedgekeurd in juni en door de Gewestelijke regering in augustus. Ter herinnering, ziehier de voornaamste wijzigingen die aan het programma werden aangebracht : verhoging van het budget van het ontwerp tot heraanleg van de site Desmedt ; het weglaten van het project van de daktuin op het nr. 1-21 Lemmensplein ; integratie van een project van een gemeenschappelijk lokaal aan het nr. 10 van de Habermanstraat ; verhoging van het budget van het project voor SPI via de renovatie van gemeentewoningen, alsook dit van het Wijksteunpunt en van de participatieve dynamiek ; vermindering van het budget van de socio-economische projecten die beheerd worden door andere gemeentediensten dan de Stadsrenovatie ; 1. De opmerkingen van de leden van de Commissie zijn schuin geschreven. Proces-verbaal van de Wijkcommissie van 10 november 2015 1/7
integratie van een budget voor de aanwerving van een architect teneinde de slaagkansen te verhogen van de vastgoedacties. 2. Ontwerp voor een 3 de wijziging van het programma. Het ontwerp voor een 3 de wijziging betreft uitsluitend de heraanleg van de site Desmedt, het hoofdproject van het Duurzaam Wijkcontract Passer. De tekst van deze actie is gewijzigd teneinde het mogelijk te maken om het budget van het Duurzaam Wijkcontract Passer aan te spreken voor de aankoop van de site in het geval dat het «speciale fonds Beliris voor grondaankopen» niet beschikbaar zou zijn binnen een aanvaardbare termijn, vóór 31 maart 2016. De onderhandelingen met de eigenaar zijn aan de gang sinds meer dan 2 jaren en het is onontbeerlijk om op korte termijn vooruitgang te boeken in dit dossier, teneinde zijn vertrouwen te behouden. Eén van de gevolgen zou zijn dat de aanleg van het noordelijke deel van de site niet gefinancierd zou kunnen worden in het kader van het DWC Passer. De kostprijs van de aankoop werd geraamd op ongeveer 3.125.000 euro, een bedrag dat nodig is voor de aanleg van het noordelijke deel. Er bestaan financieringsmogelijkheden, met name het Contract voor Stadsrenovatie nr. 5 of het Grootstedenbeleid, maar er is geen enkele zekerheid aangaande de integratie van deze aanleg in deze investeringsprogramma's. Waarom is het «speciale fonds voor grondaankopen» nog steeds niet beschikbaar? In 2013, wanneer het programma opgesteld werd, was er voorzien dat deze aankoop gefinancierd werd met dit fonds dat gecrediteerd was met meer dan 40 miljoen euro. In 2014 heeft er zich, naar aanleiding van de verkiezingen in mei, een wijziging van de meerderheid voorgedaan op het federale vlak. Sindsdien is dit fonds bevroren. Beliris legt ons uit dat we moeten wachten op een akkoord aangaande het nieuwe investeringsprogramma (aanhangsel 12) vooraleer officieel een beroep te kunnen doen op dit fonds. Wij wachten sinds een jaar en geen enkele deadline werd vastgelegd. Het is betreurenswaardig dat een wijziging van de politieke meerderheid de goede ontwikkeling van een project, dat voordien opgestart werd, verhindert. Zou het Beliris-fonds niet later gebruikt kunnen worden voor de aanleg van het noordelijke deel? Neen, het betreft hier een reservefonds voor de grondaankoop. Teneinde een kans te maken om de termijnen van het Wijkcontract te respecteren, werd de architectuuropdracht voor de aanleg van het zuidelijke deel opgestart. Vijftien kandidaturen werden ontvangen. Zij worden geanalyseerd. Wat zal de bestemming zijn van het zuidelijke deel? Woningen, artistieke ateliers, polyvalente zaal en een tentoonstellingshall. Proces-verbaal van de Wijkcommissie van 10 november 2015 2/7
En het noordelijke deel? Woningen, kantoren, leslokalen, cafetaria en studio's. De twee delen vormen een grote socio-culturele uitrusting. De ruimtelijke verdeling van de verschillende types van lokalen werd gerealiseerd op basis van de karakteristieken van de bestaande gebouwen. Het programma werd voornamelijk samengesteld op basis van de noden van de verenigingen die momenteel de Curo-Hall gebruiken. Voor het ogenblik is er echter geen enkele beslissing genomen aangaande de organismen die tijdelijk of permanent deze toekomstige gemeentelokalen zullen gebruiken. 3. Scenario's voor de ontwikkeling van de openbare ruimte begrepen tussen de metrostations Clemenceau en Delacroix. De scenario's werden ontwikkeld op basis van een diagnose die berust op een onderzoek van het terrein (een vijftigtal gebruikers van de ruimte werden ondervraagd) alsook een werkatelier dat enkele buurtbewoners en plaatselijke actoren kan herbergen (Gemeente, Abattoir, handelaars...). De voornaamste instructies van de diagnose zijn de volgende : er ontbreken vuilnisbakken (de netheid moet verbeterd worden), groenvoorziening en stadsmeubilair (speeltuigen in het bijzonder) ; de auto is opdringerig tijdens de marktdagen (wildparkeren) en het circuleren is moeilijk (in het bijzonder de Bergensesteenweg) ; de bewegwijzering is slecht voor wat de parking van de slachthuizen en de laadzones betreft ; er is geen referentieplaats te Kuregem. De parking van de slachthuizen is vaak volzet. Op marktdagen is hij volzet, maar niet tijdens de rest van de week. Hij biedt echter 500 plaatsen en het parkeren kost er slechts twee euro per dag. De doelstellingen van de aanleg zullen de volgende zijn : creatie van een nieuwe pool ; creatie van jobs ; versterking van de identiteit van de plaats ; beantwoorden aan de noden van de gebruikers (met name Abattoir) maar ook van de bewoners ; verbeteren van de verbindingen tussen de ruimten die de interventieperimeter omringen ; meer groenvoorziening en stadsmeubilair integreren ; het autoverkeer kalmeren. Proces-verbaal van de Wijkcommissie van 10 november 2015 3/7
Er werden drie ontwikkelingsscenario's opgemaakt met deze constanten. In het eerste scenario (project op korte termijn), zijn de kraampjes nog steeds aanwezig en het autoverkeer in de beide richtingen blijft behouden, behalve tijdens de markt waarbij de straat een éénrichtingsstraat wordt (sluiten van de straat voor de autostroom die vanaf de brug komt). De parkeerstrook langs de kant van de slachthuizen wordt afgeschaft en er wordt stadsmeubilair geïnstalleerd. Er worden gekleurde vertikale elementen verspreid op de ruimte en zijn onmiddellijke omgeving teneinde er parcours voor te stellen. In het tweede scenario (aansluiting), wordt de Ropsy Chaudronstraat permanent een éénrichtingsstraat (sluiten van de straat voor de autostroom die vanaf de brug komt) en vormt een gedeelde ruimte. Er is een tussenkomst op de bodem teneinde de ruimte beter te structureren en er worden beplantingen gerealiseerd, in het bijzonder in het verlengde van de toekomstige groene wandeling. In het derde scenario (Grote plaats van Kuregem), wordt de Ropsy Chaudronstraat een voetgangerszone van aan de Jean Ruhlstraat tot aan de Bergensesteenweg. De ruimte blijft echter toegankelijk voor de voertuigen die moeten leveren, tijdens bepaalde uren van de dag. De principes van de aanleg (bodembehandeling, inplanting van meubilair en groenvoorziening) worden uitgebreid over de hele site van de slachthuizen. Deze drie scenario's kunnen de drie fases uitmaken van een project op lange termijn. Gelet op de activiteiten die voor het ogenblik plaatsvinden in de wijk, bijvoorbeeld importexport van auto's, lijkt het invoeren van éénrichtingsverkeer in de Ropsy Chaudronstraat moeilijk te realiseren? De openbare overheid wil de activiteiten van import-export verplaatsen naar de voorhaven van het Gewest. Sinds meer dan 30 jaar spreekt men van dit project, maar de garages zijn nog steeds in de wijk. De beperkingen inzake verkeerscirculatie zou misschien de verwachte verhuis kunnen versnellen. Er zijn in de wijk reeds veel éénrichtingsstraten. Als er nog bijkomen gaat het moeilijk worden om aan zijn woning te geraken. Er zijn alternatieven mogelijk voor de verschillende routes. Deze worden momenteel geanalyseerd door Brussel Mobiliteit. Er zou een diepgaande studie gerealiseerd moeten worden op het gewestelijk niveau, teneinde beter de impact van de voorgestelde maatregelen te achterhalen. Het scenario op korte termijn zou interessant zijn vanuit dit perspectief, vermits het zou toelaten om testen uit te voeren vooraleer permanente inrichtingen te realiseren. Proces-verbaal van de Wijkcommissie van 10 november 2015 4/7
Wat is de evolutie van het Masterplan van Abattoir? Het is bezig met zich te realiseren. De Foodmet is operationeel. Een nieuw slachthuis zal in het noorden van de site gebouwd worden. De kraampjes zouden in 2018 afgebroken moeten worden. Wat wordt er voorgesteld voor de oversteekplaats van de Bergensesteenweg ter hoogte van het metrostation Clemenceau? Men zou dit stuk van de Bergesesteenweg kunnen sluiten tijdens de marktdagen of het verkeerslicht van het kruispunt met de Ropsy Chaudronstraat verplaatsen op het niveau van deze kruising. We vermelden ook dat Brussel Mobiliteit nadenkt over het idee om het metrostation Clemenceau te sluiten op marktdagen. Maar vooraleer men dit kan doen zou men het metrostation Delacroix moeten herinrichten teneinde het praktischer te maken. Het project wordt momenteel uitgewerkt. Een eerste schets zou overgemaakt moeten worden in de loop van de maand. Hoever staat men met het project van de tunnel onder de Bergesesteenweg? Dit idee werd door Brussel Mobiliteit op een zijspoor geschoven. Het is de heraanleg van het station Delacroix dat voorrang krijgt. Er werd een vergunning aangevraagd door Brussel Mobiliteit teneinde portalen te installeren en het metrostation Clemenceau meer open te stellen op het niveau van de Bergesesteenweg. Werden jullie geraadpleegd aangaande deze plannen? Neen, vermits het een project betreft dat aan de gang was vóór het begin van deze studie. Het advies van de Overlegcommissie is meestal ongunstig voor wat dit project betreft. Het College moet nu een beslissing nemen aangaande een scenario. De scenario's waarover we zojuist gesproken hebben werden hen voorgesteld. Er is zeker geen eensgezindheid aangaande het idee van een groot voetgangersplein. De kans is groot dat men zich richt op een ander scenario. Het Gewest is ook terughoudend met betrekking tot dit scenario. Varia (evolutie van de andere acties). Het College heeft nog geen kandidaat aangeduid voor het gebruik van het gelijkvloers van het nr. 4 aan het Lemmensplein. Het idee dat het beste werd onthaald is dat van RED/Laboratoire pédagogique (ruimte zonder tussenwanden, met als voornaamste functie een bibliotheek) maar het financiële luik van hun kandidatuur is zwak. Het is mogelijk dat Proces-verbaal van de Wijkcommissie van 10 november 2015 5/7
in dit stadium geen enkele kandidaat aangeduid wordt en dat men de architectuuropdracht opstart met een programma voor een polyvalente zaal. Het is jammer dat de vzw die voorgesteld had er een sociale kapperszaak te realiseren haar kandidatuur ingetrokken heeft. Het idee van RED is interessant. Het probleem is dat de voorgestelde beheerswijze utopisch lijkt. Indien geen enkele vzw aangeduid wordt voor een permanent gebruik vóór de inhuldiging van de nieuwe inrichtingen, zullen deze door de Gemeente beheerd worden. Voor wat de inrichting betreft van het kinderdagverblijf aan het nr. 20 van de Pottengoedstraat : de architectuuropdracht werd opgestart. Men kreeg zes kandidaturen. De vijf beste kandidaten werden uitgenodigd om een offerte in te dienen ten laatste tegen maandag 23/11. De bodemstudies zijn aan de gang aan het nr. 44 van de Pastoor Cuylitsstraat. Het bodemonderzoek heeft een verontreiniging aan het licht gebracht. Men moet nog verduidelijken om welke verontreiniging het gaat met een bijkomende studie. De renovatiewerken aan het nr. 10 van de Habermanstraat zijn begonnen. Het betreft hier een project dat door de HUVAK (erfpachter) beheerd wordt met een steun van het DWC Passer van ongeveer 85.000 euro (kostprijs van de werken betreffende het gemeenschappelijke lokaal). Het beheersplan voor het kleine containerpark werd door het Gewest goedgekeurd, de opschortende voorwaarde is dus opgeheven. De werken voor de reiniging en de inrichting van de site van de kweektuin van La Rosée zijn begonnen. De nieuwe inrichtingen zouden in de maand januari ingehuldigd moeten worden. Het kleine containerpark zal open zijn op dinsdag-, woensdag- en donderdagnamiddag, alsook op vrijdag- en zaterdagvoormiddag. Maks zal gevraagd worden om zich bezig te houden met het updaten van het programma (complete en samengevatte versie). Het voetpad van de Memlingstraat werd gerenoveerd door de Wijkenregie in het kader van zijn project voor SPI. We vermelden ook dat deze vzw actief heeft deelgenomen aan de heraanleg van de kweektuin van La Rosée. De mobiele tent wordt elke zondag geïnstalleerd op het Liverpoolplein. Dankzij deze activiteit, werd deze ruimte opnieuw toegankelijk gemaakt voor het publiek op zondagnamiddag. Buurtsport was bijzonder actief tijdens de zomer. Mallorie heeft ontslag genomen als verantwoordelijke van het wijksteunpunt en van de dynamische participatie. Haar vervangster zou in december moeten beginnen werken. Het reglement van het participatief budget werd opnieuw besproken in de maand september (er werden twee workshops georganiseerd). Er werden enkele kleine wijzigingen aangebracht. Meer dan 50.000 euro zullen in 2016 ter beschikking gesteld Proces-verbaal van de Wijkcommissie van 10 november 2015 6/7
worden van dit budget. Een ideeënbeurs zal in januari georganiseerd worden. De architect zou in de maand december in functie moeten treden. Is de persoon die zich bezighoudt met het project voor de coördinatie van de SPI en het werkgeversplatform nog steeds in dienst? Ja, hij heeft de heruitgave van de jobgids beheerd. De projectoproep voor de SPI zou begin volgend jaar opgestart moeten worden. Het budget werd nog niet vastgelegd. Het zou ongeveer 100.000 euro moeten bedragen. De andere gemeentebeambten die gesubsidieerd worden in het kader van het DWC Passer zijn eveneens nog steeds in dienst. In het kader van Passer in gezondheid, vermelden wij dat een dag van de vrijwilligers georganiseerd werd op het Liverpoolplein. Proces-verbaal van de Wijkcommissie van 10 november 2015 7/7