Samenvatting Aardrijkskunde Migratie - hoofdstuk 1 - migranten en hun herkomstland

Samenvatting Aardrijkskunde Migratie - hoofdstuk 1 - migranten en hun herkomstland Samenvatting door een scholier 2924 woorden 31 maart 2012 5,4 55 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand 1.1 Migranten en hun herkomstgebieden Immigranten (allochtonen): mensen die naar Nederland komen. Allochtoon: iemand die in het buitenland geboren is, of iemand van wie ten minste 1 ouder niet in Nederland geboren is. Immigratie kun je verdelen in 2 groepen: 1. Westerse immigranten (bijvoorbeeld uit VS of Duitsland) 2. Niet-Westerse immigranten: - Migranten uit ex-kolonies en rijke delen: Molukkers, Surinamers, Antillen - Arbeidsmigranten: bijvoorbeeld Turken en Marokkanen - Vluchtelingen - Illegalen Molukkers: Sinds 1949 is Indonesië is geen kolonie meer van Nederland. De Molukkers die in het Nederlandse leger hadden gezeten, waren bang voor de nieuwe Indonesische regering. Ze werden naar Nederland gebracht waar ze tijdelijk zouden blijven, tot ze een eigen land zouden krijgen. Dit ging niet door en daarom zijn er nog steeds Molukkers in Nederland. Surinamers In 1970 ging het slecht met Surinaamse economie en kwamen veel Surinamers naar Nederland, waar de welvaart hoger was. In 1975 emigreerden 55.000 Surinamers naar Nederland. Later werd Suriname onafhankelijk. Antillianen: De Nederlandse Antillen en Aruba horen nog steeds bij Nederland en kunnen dan ook gewoon verhuizen naar Nederland. Zij verlaten de Antillen omdat daar geen werk is en hopen in Nederland een beter leven te krijgen. Arbeidsmigranten uit landen rond de Middellandse Zee In de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw (1960-1970) steeg de welvaart en hadden we een tekort aan arbeidskrachten in Nederland. De bazen van grote industrieën gingen op zoek in het buitenland. De 1e arbeidsmigranten kwamen uit Spanje en Italië. Later kwamen ze uit Turkije en Marokko. Zij deden vooral ongeschoold werk. Toen na 1973 de groei van de welvaart stopte, bleven de gastarbeiders in Nederland en haalden ze ook hun vrouwen en kinderen naar Nederland. Pagina 1 van 8

Vluchtelingen uit de hele wereld Door Pushfactoren (oorlogen, armoeden, natuurrampen) verlaten mensen hun land Verdeling vluchtelingen: 1. Economische vluchtelingen 2. Politieke vluchtelingen 3. Ecologische vluchtelingen Door Pullfactoren (veiligheid, vrijheid en werk) komen de vluchtelingen ook naar Nederland toe. Illegalen: Jonge mannen/vrouwen uit armere landen worden aangetrokken door de rijkdom van het Westen. Ze komen vaak met behulp van mensensmokkelaars Nederland binnen. Ze verblijven illegaal omdat ze geen verblijfsvergunning hebben. 1.2. Wie woont waar? de meeste allochtonen gingen natuurlijk zo dicht mogelijk bij hun werk wonen. Werk was er vooral in het westen van Nederland en in steden. De verspreiding van de nieuwkomers is 3 x geconcentreerd: 1. De meeste allochtonen wonen in het westen van Nederland 2. In West-Nederland wonen de allochtonen vooral in de grote steden 3. In de grote steden wonen ze vooral in bepaald wijken. Uitzonderingen zijn: In Twente en Noord-Brabant stonden fabrieken waar vroeger veel gastarbeiders nodig waren (schoenen-, kleding- en textielfabrieken). Daarom vind je ook in de steden veel allochtonen. Asielzoekers werden eerst in asielzoekerscentra opgevangen en daarna over heel Nederland verspreid. Veel Turkse en Marokkaanse arbeidsmigranten gingen niet meer terug naar hun herkomstland; het land waar ze vandaan kwamen. Gezinshereniging: vorm van migratie waarbij een gezin weer een geheel wordt doordat een migrant zijn gezin laat overkomen naar het land waar hij werkt. Gezinsvorming: vorm van migratie waarbij een migrant een (huwelijks)partner uit het geboorteland laat overkomen om in het land waar hij/zij werkt samen een gezin te stichten. Volgmigratie: migratie die het gevolg is van eerdere migratie. Autochtoon: iemand van wie de beide ouder in Nederland geboren is. Segregatie: als verschillende bevolkingsgroepen ieder in hun eigen buurt wonen en weinig contact met andere bevolkingsgroepen hebben. Migratieondernemingen: in wijken waar allochtonen wonen, zie je het straatbeeld langzaam veranderen. Zo verschijnen er allochtone winkels, restaurants e.d. Migratieondernemers van de 2e en 3e generatie starten deze ondernemingen. In het begin richten ze zich vooral op de eigen groep. Naarmate hun zaak groeit, zie je ook steeds meer autochtone Nederlanders deze winkels en bedrijven bezoeken. 1.3 Immigranten in Nederland Migratiesaldo: het verschil tussen het aantal immigranten en emigranten. Immigrant: iemand die Nederland als migrant binnen komt. Vertrekoverschot: als er meer mensen Nederland veerlaten dan er binnenkomen. Emigrant: iemand die vanuit Nederland naar Canada verhuist. Vestigingsoverschot: als er meer mensen Nederland binnenkomen dan er weggaan. Nederland had in het jaar 2000 het grootste vestigingsoverschot. Pagina 2 van 8

Nederland had in het jaar 1960 het grootste vertrekoverschot. In 1970 en 1980 steeg de migratiesaldo in Nederland, omdat Surinamers in 1975 Nederland binnenkwamen. -> Vertrekoverschot - In de 1e helft van 2004 was het aantal emigranten uit Nederland 13.000 hoger dan het aantal immigranten (vertrekoverschot). Oorzaak is de sterke daling van de immigratie, maar ook de emigratie is flink toegenomen. - Op 1 mei 2004 is de Europese Unie met 10 landen uitgebreid, waaronder Polen. In mei en juni 2004 kwamen 600 Polen naar Nederland, terwijl hiervoor maandelijks tussen de 100/200 Polen naar Nederland kwamen. Ui andere nieuwe EU-landen komen veel minder immigranten. - In de 1e helft van 2004 zijn 53.000 emigranten uit Nederland vertrokken. Meer dan de helft van de emigranten bestaat uit in het buitenland geboren personen die na een verblijf van een aantal jaren uit Nederland vertrekken. Het gaat hier vooral om Turken. DUS: Belangrijke oorzaak van het vertrekoverschot is de daling van de immigratie en de stijging van de emigratie. De meeste allochtonen komen uit het werelddeel Europa. Dit zijn vooral westerse allochtonen. De grootste niet-westerse allochtonen komt uit Azië en in 2003 woonden er 691.000 in Nederland. Voorbeelden van westerse allochtonen: Poolse, Duitse, Amerikanen. Het aantal allochtonen in Nederland tussen 2000 en 2003 is toegenomen. COROP-gebied is een samenvoeging van gemeenten. o In Groot-Amsterdam, s-gravenhage en Groot Rijnmond woont meeste niet-westerse allochtonen o In Zuid-West Friesland, Kop van Noord-Holland en Zuid-oost Drente woont minste niet-westerse allochtonen. In de provincie Utrecht heb je meer kans om een Indonesiër te ontmoeten. In de provincie Groningen heb je meer kans om een Surinamer te ontmoeten. Bron 15 oplezen en zeggen uit welk land ze komen. Vraag: - Wie van deze personen is een niet-nederlander (de vrouw uit Soedan). - Wie van deze personen is een niet-westerse allochtonen (allemeel) - Wie van deze personen heeft waarschijnlijk een Nederlands paspoort en waarom (Surinamers, omdat ze tot 1975 bij Nederland hoorde). Veel turken halen hun huwelijkspartner uit het land van herkomst = gezinsvorming. Als een van je ouders uit het buitenland komt ben je een allochtoon. Een arbeidsmigrant is iemand die naar Nederland is gekomen om te werken. Uit de werelddelen Azië en Afrika komen de meeste niet-westerste allochtonen. Indonesië, Suriname en de Nederlandse Antillen zijn kolonies geweest van Nederland. Veel allochtonen die in Nederland wonen, komen wel uit gebieden die vroeger van Nederland waren. De andere mensen uit de top 5 kwamen vooral om economische redenen naar Nederland en dit waren vooral arbeidsmigranten. Landen Werelddeel Economische migratie Politieke migratie Afghanistan Azië X China Azië X Irak Azië X Marokko Afrika X Pagina 3 van 8

Nederlandse Antillen Midden Amerika X Suriname Zuid Amerika X Turkije Azië X Indonesië Azië X Voorm. Joegoslavië Europa X Voorm. Sovjet-Unie Azië X 1.3.2 Enschede en Amsterdam 1. Enschede Enschede ligt in het Oosten van Nederland. Ten noorden ligt Hengelo en ten oosten ligt de Duitse stad Gronau. Bron 19 en vraag 1. De regel is: drie maal geconcentreerd geldt wel voor Enschede, omdat Enschede in het oosten van het land ligt. Enschede is wel een uitzonderling op deze regel. De groep mediterranen (allochtonen) vind je het meest in het centrum van Enschede De allochtonen zijn in Enschede wel gelijkmatig verspreid over de stad. De Londense wijk Brixton is een etnische wijk (40% allochtoon), maar dit is in Enschede niet het geval. Twente In de jaren 60 en 70 kwamen veel gastarbeiders (Turken/Marokkanen) naar Twente om ongeschoolde arbeid te verrichten bij: - Textielfabriek van Ten Carte - Bandenfabriek Vredestein - Metaalbedrijven Van Stork - Brouwerij Van Grolsch Twentekanaal in Enschede. Voor ongeschoold werk heb je geen opleiding nodig. Het loon is laag en daarom kan hij een goedkope woning huren. In de straat waar hij woont wonen landgenoten = segregatie. 2. Amsterdam Amsterdam ligt in het Westen van Nederland. Ten westen van Amsterdam ligt de stad Haarlem en ten oosten Almere. In Amsterdam wonen meer Surinamers dan Turken. De regel: drie maal geconcentreerd geldt wel voor Amsterdam, omdat Amsterdam in het westen van het land ligt. Amsterdam is geen uitzondering op de regel. In het stadsdeel Centrum van Amsterdam wonen de meeste Nederlanders. In het stadsdeel Zuidoost wonen de meeste allochtonen. In het stadsdeel Bos en Lommer wonen de meeste Marokkanen/Turken. In het stadsdeel Zuidoost wonen de meeste Surinamers/Antillianen. Bos en Lommer/Zuid-oost en Geuzenveld-Slotermeer zijn de stadsdelen waar de meeste allochtonen wonen. DUS: In Enschede wonen de allochtonen meer verspreidt dan in Amsterdam. In Amsterdam wonen ze in bepaalde staddelen (segregatie). Pagina 4 van 8

In de jaren 60 en 70 kwamen veel gastarbeiders naar Amsterdam. Er was veel vraag naar ongeschoolde arbeiders in de scheepsbouw, metaalfabrieken, auto-industrie van Ford, schoonmaakbedrijven en chemische industrieën. Toen de lonen gingen stijgen, verdween de scheepsbouw naar de lagelonenlanden. 1.4 Werken, wonen en voorzieningen De gastarbeiders uit de jaren 70 hadden geen opleiding en deden ongeschoolde arbeid. Later weden ze ontslagen omdat er steeds minder ongeschoold werk in Nederland was. Segregatie: als verschillende bevolkingsgroepen ieder in hun eigen buurt wonen en weinig contact met andere bevolkingsgroepen hebben. Gemeenten in Nederland proberen dit via de woningmarkt te stoppen en de integratie te bevorderen. Op deze manier proberen ze de allochtonen te verspreiden over de stad. Bij integratie leren de immigranten de taal en de gewoontes van Nederland en passen ze hun cultuur aan de Nederlanders aan. Voorzieningen is bijvoorbeeld de supermarkt, onderwijs, de telefoonwinkel, het koffiehuis etc. Welke voorzieningen er in de buurt zijn, hangt af van de drempelwaarde Drempelwaarde: het minimale aantal klanten dat nodig is om te kunnen bestaan. Reikwijdte of verzorgingsgebied: de afstand die mensen willen afleggen naar een voorziening. Het doel van de inburgeringscursussen is de taalachterstand weg te werken en allochtonen beter te laten integreren. Het aantal werklozen onder de Turken/Marokkanen is groot. Dit komt omdat niet-westerse allochtonen vaak een lagere opleiding hebben. Asielzoekers uit Irak en Afghanistan hebben vaak wel een hoge opleiding, maar dan is de taal vaak een probleem. Multicultureel: verschillende culturen wonen, werken en leven door elkaar. Een woord voor koffiehuizen, winkels, gebedshuizen, markten en scholen zijn voorzieningen. Een Fransman die nu in Nederland woont, is een Westerse allochtoon. Als er geen leerlingen meer bij komen, moet de school sluiten: drempelwaarde. Iemand uit Afghanistan past zich aan de Nederlandse cultuur aan: integratie. De afstand die iemand wil afleggen om een bepaalde winkel te bezoeken. Asielzoekers met een goede opleiding kunnen door de taalbarrière moeilijk aan een baan komen. Carla die op het Java eiland woont Autochtoon Johan Cramer uit Schotland Westerse Allochtoon Piet Smit de concierge van de school Autochtoon Ali die met Carla samenwoont Niet-westerse allochtoon 2e generatie Amir, de asielzoeker uit Iran Niet-westerse allochtoon 1e generatie Ismael de afgekeurde vader van Ali Niet-westerse allochtoon 1e generatie Johan Cramer en Ali zijn de kansrijke allochtonen. Amir en Ismael zijn de kansarme allochtonen. Het percentage werklozen onder westerse allochtonen is lager dan onder de niet-westerse allochtonen. Dit komt omdat westerse-allochtonen meer geintegreerd zijn, de taal beter spreken en een hogere opleiding hebben. Het werkloosheidspercentage van de beroepsbevolking is sinds 2000 gestegen. Dit komt omdat het in deze periode niet goed ging met de economie. In zo n periode verliezen de allochtonen eerder hun baan. Vraag 4 blz. 14 1.5 Terug, samen of apart Pagina 5 van 8

Remigreren: mensen die terug gaan naar hun land van herkomst. Sommigen blijven in Nederland omdat ze niet zonder hun kinderen en kleinkinderen kunnen en de levensstandaard in Nederland beter is. De stad verandert: Zwarte wijken: de kansarme autochtonen, studenten en allochtonen zijn de bewoners. Witte wijken: rijke bejaarden, yuppen en kansrijke blanke gezinnen met kinderen. Stadsvernieuwing: gemeenten knappen de oude wijken en woningen op (renoveren), zodat de woon- en leefsituatie verbetert en de verpaupering stopt. Soms wordt een hele buurt gesloopt en komen er nieuwe huizen. Discriminatie: verschil maken tussen mensen op basis van een vooroordeel. Witte vlucht: het brengen van je kind naar een school in een andere wijk dan waar je zelf woont. Ook zitten hier allochtonen kinderen waarvan hun ouders willen dat ze goed Nederlands leren en met Nederlandse kinderen omgaan (integratie). Door de witte vlucht groeit het aantal zwarte scholen. Zwarte scholen. Hier zitten veel allochtonen kinderen op. Gemengde scholen : 85% van de allochtonen geeft hier de voorkeur aan. Volgmigratie: eerst vader naar Nederland en later de rest van het gezin. De ouders van de 2e generatie hebben een betere opleiding dan hun eigen ouders. Ze spreken beter Nederland en hebben kleinere gezinnen en passen zich beter aan de Nederlandse samenleving aan. De Turken/Marokkanen kwamen in de jaren 70 en 80 naar Nederland. Vraag 4 blz. 16 Bevolkingsgroei: geboorte sterfte=.. + immigratie emigratie. Emigratieoverschot: als het aantal emigranten groter is dan het aantal immigranten. Immigratieoverschot: als het aantal immigranten groter is dan het aantal emigranten. Emigratie en immigratie horen niet bij de natuurlijke bevolkingsgroei. 1.6 Samen of apart (Nederland verkleurt) In Amsterdam trekken de jonge allochtonen gezinnen vooral naar de woonwijken aan de rand van de stad. De Westelijke tuinsteden zijn erg in trek, De allochtonen ouderen blijven vooral wonen waar ze al woonden; Oost en de Indische buurt. In de Utrechtse wijk Kanaleneiland in het stadsdeel West trad tot de jaren 2002 verpaupering op. Het was een probleemwijk met veel criminaliteit en problemen. In Utrecht Het Niels Stensen College in de wijk Kanaleneiland gaat dicht (de te zwarte scholengemeenschap) trekt te weinig leerlingen. De witte ouders en beter opgeleide allochtonen laten hun kind liever naar een witte school inde stad sturen of zelfs buiten Utrecht. Waaraan kun je zien dat een buurt verpaupert: - Graffiti - Rommel op straat - Dichtgetimmerde huizen De 2e generatie niet-westerse allochtonen doet het beter op de arbeidsmarkt dan de ouders. Dit komt omdat ze beter opgeleid zijn. 90% van hun heeft een baan die bij hun opleiding past. Als je in het buitenland bent geboren ben je niet alleen een allochtoon, maar ook een etnische minderheid. Wanneer een van je ouders/je ouders in het buitenland geboren is en zelf niet dan ben je alleen een allochtoon. Pagina 6 van 8

4% van alle autochtonen is werkloos en 14% van de niet-westerse allochtonen. De migratieondernemers hebben vaak een café of snackbar. Vroeger werden de pizza s gebakken door Italianen, maar nu vooral door de Turken en Egyptenaren. De frites werden vroeger verkocht door Nederlanders, maar nu door chinezen. De Turken zijn de grootste ondernemers, gevolgd door de Surinamers en daarna door Marokkanen. 1.7 Migranten in Frankrijk Migratiegolven Migranten komen uit het werelddeel? Voor de 2e WO Europa (Polen/Spanjaarden/Belgen/Italianen) 1e migratiegolf na 1945 Afrika en Azië 2e migratiegolf na 1960 Afrika en Europa (Portugal) 3e migratiegolf in 1990 Afrika en Azië 3 maal geconcentreerd: - De meeste allochtonen wonen in Ile de France, Provence-Alpes-Cote-D-azur en Rhone-Alpes, waar de meeste werkgelegenheid is. - De grote steden (Parijs de meeste) - In bepaalde wijken. Weinig opleiding en moeten ongeschoold werk doen. Er wonen 60 miljoen mensen in Frankrijk, waarvan 3 miljoen allochtoon is. Niet-westerse allochtonen: Marokkanen, Algerijnen, Afraikaners, Aziaten. Westerse-allochtonen: Portugezen. Front National :Een miljoen werklozen, dat is een miljoen immigranten te veel. Voor alle Franse leerlingen is het verboden om religieuze symblonen te dragen. In Frankrijk spreken bijna alle allochtonen goed Frans. Bij de nieuwe migranten is dat minder en leven dan ook gesegregeerd van de Franse samenleving. Veel allochtonen wonen in de oude wijken rondom de binnenstad en in de flatwijken uit de jaren 60. De Franse overheid vindt de huidige situatie rond de immigranten zorgwekkend. Slechte woon en leefsituatie. 1.8 Migratie in de VS Oorspronkelijk inwoner zijn de Indianen. Na de ontdekking hebben de 4 grote bevolkingsgroepen de VS veranderd in een mega-multiculturele samenleving: 1. Europeanen. 30 miljoen mensen uit vooral Groot-Britanie, Ierland, Duitsland, Rusland en Frankrijk met als doen vrijheid en ruimte. 2. Afrikanen. Als slaven op de katoenplantages. 3. Aziaten. Vooral uit Japan, Vietnam, Zuid-Korea, China etc. met als doel studie, huwelijk en werk. 4. Latino s. Spaanssprekende immigranten uit Mexico, Puerto Rico en Cuba met als doel werk en hoge lonen. Het land van herkomst bepaalt waar migranten gaan wonen. - De Afro-Amerikanen vanuit het zuidoosten naar de steden in het noordoosten. - Aziaten: in het westen. - Latino s of Hispanics: zuidwesten (net over de grens). Nieuwe migranten hebben een lage opleiding en spreken nauwelijks Engels. Getto s Getto: een arme wijk met een concentratie van allochtonen. Pagina 7 van 8

De 1e immigranten zijn door de melting pot veranderd in Amerikanen die goed geïntegreerd zijn, maar bij de nieuwe immigranten lukt dit niet. Er zijn dus 2 ontwikkelingen in de VS: - De succesvolle oude migranten; wonen in goede buurten, hebben goed banen en zijn geïntegreerd. - De kansarme nieuwkomers (vooral Latino s); en niet geslaagde oude migranten (vooral Afro-Amerikanen) wonen in slechte buurten, doen ongeschoold werk en leven gesegregeerd Hoofdstad van Californie: Sacramento en de grootste stad is Los Angeles. Bijnaam is Golden State. In Los Angeles vind je ruimt 20 randgemeenten (Edge Cities) Edge Cities: compleet nieuwe steden met eigen voorzieningen. Hier wonen vooral rijke blanke Amerikanen. Pagina 8 van 8