Briefadvies Vierde uitbreiding erkend natuurreservaat Zeverenbeek Vierde uitbreiding van het erkend natuurreservaat E- 063 Zeverenbeek te Deinze (Oost-Vlaanderen) Datum van goedkeuring 24 januari 2013 Volgnummer 2012 10 Coördinator + e-mailadres Co-auteur + e-mailadres Anke Geeraerts, anke.geeraerts@minaraad.be Jan Verheeke, jan.verheeke@minaraad.be 1 Minaraad Uitbreiding erkend natuurreservaat Zeverenbeek 24 januari 2013
Mevrouw Marleen Evenepoel Administrateur-generaal Agentschap voor Natuur en Bos Koning Albert-II-laan 20 1000 Brussel Datum 25 januari 2012 Uw referentie Onze referentie BL-GGB/ENR/E063uit04/12-08581 01/L20/2013/158 Betreft Vierde uitbreiding van een erkend natuurreservaat E-063 Zeverenbeek te Deinze (Oost-Vlaanderen) Mevrouw de administrateur-generaal, [1] Op 26 september 2012 ontving de Minaraad de adviesvraag betreffende de erkenning van het private natuurreservaat Zeverenbeek te Deinze (Oost- Vlaanderen). Het advies dient binnen een termijn van 60 kalenderdagen na ontvangst van het dossier te worden overgemaakt aan het Agentschap voor Natuur en Bos. Op 22 november 2012 werd uitstel gevraagd. 1 Juridische situering [2] De adviesvraag gebeurt als onderdeel van de erkenningsprocedure beschreven in het Besluit van de Vlaamse Regering van 27 juni 2003 tot vaststelling van de voorwaarden voor de erkenning van natuurreservaten en van terreinbeherende natuurverenigingen, en houdende toekenning van subsidies ( Reservatenbesluit ). In het voorliggend dossier worden twaalf extra percelen ter erkenning voorgedragen met een totale oppervlakte van 6.2505ha. Bovendien wijzigt men de beheervisie van het kerngebied ten westen van Kauwe en voor de reeds erkende percelen in het centrale deel de Blekerij. [3] De Minaraad stelt vast dat de adviesvraag voldoet aan één van de voorwaarden in het Reservatenbesluit met name advies dient gevraagd te worden aan de Minaraad ( ) indien het aanvraagdossier een wijziging van de beheervisie omvat. 2 Aandachtspunten [4] De Minaraad vraagt bij erkenning van reservaten aandacht voor: 2 Minaraad Uitbreiding erkend natuurreservaat Zeverenbeek 24 januari 2013
De selectie van gebieden met hoge huidige en potentiële natuurwaarden. Het afstemmen van het beheer op de beschermende statuten van het terrein (zie punt 3). Een correcte en duidelijke definiëring van de uitbreidingszone en het visiegebied. De Minaraad stelt vast dat het visiegebied eerder al gunstig werd beoordeeld en niet gewijzigd wordt. De Minaraad merkt evenwel op dat de uitbreidingszone gedefinieerd wordt aan de hand van kadasternummers. Een duidelijke kaart of bespreking ontbreekt. Het opstellen van een adequate toegankelijkheidsregeling. Het Agentschap voor Natuur en Bos merkt op dat er geen toegankelijkheidsregeling werd toegevoegd aan het beheerplan. De Minaraad stelt echter vast dat aan alle voorwaarden van het Toegankelijkheidsbesluit is voldaan. Wel merkt de Minaraad op dat in het Toegankelijkheidsbesluit ook staat dat de toegankelijkheidsregeling pas in werking treedt na het plaatsen van de nodige infrastructuur, hetgeen nog niet gebeurd is. Het met terughoudendheid toepassen van ontheffingen. De Minaraad stelt vast dat de gevraagde ontheffingen niet abnormaal zijn maar doet geen uitspraak over de inhoudelijke opportuniteit ervan. De organisatie van een periodieke monitoring met verplichte jaarlijkse rapportering inclusief adviesrecht voor de Minaraad. De Minaraad stelt vast dat er een vijfjaarlijkse monitoring wordt voorzien. 3 Aanbevelingen in functie van instandhoudingsdoelstellingen [5] Het natuurreservaat Zeverenbeek is integraal gelegen binnen het Habitatrichtlijngebied BE2300005 Bossen en heiden van zandig Vlaanderen: oostelijk deel. Het IHD rapport van dit gebied werd principieel goedgekeurd door de Vlaamse Regering op 15 juli 2012. [6] Het beheerplan moet dan ook, op grond van art. 34, 1, tweede lid van het Natuurdecreet, de nodige instandhoudingsmaatregelen bevatten, die dienen te beantwoorden aan de ecologische vereisten van de in het gebied voorkomende of potentieel voorkomende habitats en soorten uit de bijlagen van het Natuurdecreet (de notie ecologische vereisten is gedefinieerd in art. 1, 16 van het instandhoudingsdoelstellingenbesluit van 3 april 2009). Bovendien moet er elke betekenisvolle verslechtering van de natuurkwaliteit of het natuurlijk milieu van habitats worden 3 Minaraad Uitbreiding erkend natuurreservaat Zeverenbeek 24 januari 2013
voorkomen, evenals elke betekenisvolle verstoring van Europees beschermingswaardige soorten. [7] In het voorliggende dossier wordt met een tabel aangegeven welke habitats aanwezig zijn in het gebied en welke habitats er een ontwikkelingspotentieel hebben. Het in het ontwerpbeheerplan voorgestelde beheer lijkt te worden afgestemd op drie van de vijf potentiële habitats: grasland met Molinia, voedselrijke ruigten en broekbossen. Deze selectie wordt evenwel niet onderbouwd in het dossier zelf. Wel kan er uit het IHD rapport afgeleid worden dat de andere elf deelgebieden van het Habitatrichtlijngebied vermoedelijk beter geschikt zijn voor de andere habitats. De Minaraad vraagt evenwel om in toekomstige dossiers de afstemming van het beheer op de instandhoudingsdoelstellingen beter te beargumenteren. [8] Het Agentschap voor Natuur en Bos merkt in zijn advies van 5 september 2012 met kenmerk ANB/GGB/ENR/E063uit04/12.3815 op dat de realisatie van het natuurstreefbeeld ter hoogte van de Blekerij een vernietiging van prioritair habitattype (91E0): Bossen op alluviale grond met Alnus glutinosa en Fraxinus excelsior) inhoudt. ANB stelt vast dat een passende beoordeling hiervoor ontbreekt en adviseert daarom de wijziging van het natuurstreefbeeld negatief voor de betreffende percelen. Ze adviseert de erkenningsaanvraag in globo echter gunstig, met uitzondering van deze specifieke aanpassing en enkele opmerkingen over ontheffingen. [9] De Minaraad stelt vast dat het voor de eerste keer is dat de toepassing van de bepalingen van artikel 36ter, 3, en volgende, van het Natuurdecreet, inzake de passende beoordeling, aan de orde is voor een ontwerp reservatenbeheerplan. Vermits een reservatenbeheerplan evenwel opgesteld moet worden conform het zo-even vermelde art. 34, 1, gecombineerd met artikel 36ter, 1 en 2 van het Natuurdecreet, kan er in principe verwacht kan worden dat dit plan direct verband houdt met of nodig is voor het beheer van het gebied (art. 6.3. van de Habitatrichtlijn) wat maakt dat een passende beoordeling niet nodig zou zijn. [10] Indien de plicht tot passende beoordeling toepasselijk is op het vaststellen van reservatenbeheerplannen, dan is deze plicht toepasselijk op alle andere plannen, programma s en vergunningen die (1) in het kader van het natuur- en bosbeleid worden vastgesteld of uitgereikt, (2) voor zover ze betrekking hebben op een speciale beschermingszone, en (3) indien er een mogelijk significant negatief effect kan vermoed worden voor de staat van instandhouding van de er te beschermen habitats of soorten kunnen hebben. Om hierin meer duidelijkheid te brengen, vraagt de Minaraad om met spoed de aanbevelingen, geformuleerd in zijn advies 2012/77, getiteld instrumenten van natuur- en bosbeleid in functie van instandhoudingsdoelstellingen, wettelijk te verankeren zodat er een 4 Minaraad Uitbreiding erkend natuurreservaat Zeverenbeek 24 januari 2013
garantie ontstaat op correcte beslissingsprocessen inzake de opmaak en adviesverlening betreffende beheerplannen. 4 Conclusie [11] Natuurpunt en Bond Beter Leefmilieu stellen dat het voorgelegde dossier voldoet aan de standaardvoorwaarden van een reservatendossier, bovendien lijkt te beantwoorden aan de vereisten van art. 34, 1 van het Natuurdecreet, wat maakt dat een passende beoordeling niet aan de orde is. Ze concluderen dan ook dat het dossier positief geadviseerd kan worden, onder voorwaarde dat de aanbevelingen van ANB opgevolgd worden wat betreft het natuurstreefbeeld. [12] Wegens het ontbreken van een passende beoordeling met betrekking tot de voorgenomen vernietiging van een prioritair habitat en de beperkte afstemming van de voorziene natuurdoeltypen op de instandhoudingsdoelstellingen, concluderen Boerenbond, VOKA en Unizo dat het dossier negatief geadviseerd moet worden. [13] Landelijk Vlaanderen onthoudt zich bij het advies over dit dossier wegens het ontbreken van een gestructureerde adviesprocedure in verband met erkenningen van reservaten in het reglement van de Minaraad. Het is ook niet duidelijk hoe deze erkenning afgetoetst is met de lopende procedure voor het bepalen en uitvoeren van de instandhoudingsdoelstellingen en met de lokale actoren die er de externe gevolgen van zullen dragen. [14] De Hubertusvereniging onthoudt zich van advies wegens het ontbreken van een wettelijke grondslag voor de opname van recreatief medegebruik in het beheerplan van een natuurreservaat (zoals voorzien in art. 34, 1, van het Natuurdecreet). Hoogachtend, Bert De Wel, Voorzitter Minaraad 5 Minaraad Uitbreiding erkend natuurreservaat Zeverenbeek 24 januari 2013