Beleidsplan KBO-Brabant 2016-2020 In kort bestek
Inleiding Inhoud Inleiding... P. 3 Over KBO-Brabant... P. 5 Senioren in Noord-Brabant... P. 9 Belangenbehartiging van senioren... P. 15 Inkomenspositie van senioren... P. 19 Senioren en wonen... P. 25 Senioren en mobiliteit... P. 29 Welzijn en zorg voor senioren... P. 33 KBO-Brabant is een vereniging van en voor senioren, die steunt op vele vrijwilligers. In 2016 telt KBO-Brabant zo n 130.000 leden, die zijn opgenomen in circa 300 lokale Afdelingen met elk een eigen Afdelingsbestuur. Op hun beurt zijn de Afdelingen weer gegroepeerd in gemeentelijke Kringen. In dit beleidsplan wordt op hoofdlijnen de koers uitgezet voor de periode 2016-2020, de periode waarin onze vereniging 70 jaar wordt. In al die jaren is KBO-Brabant meegegroeid met de tijd. Onze vereniging heeft zich weten te ontwikkelen tot de grootste in Brabant en een van de drie grootste seniorenverenigingen in Nederland. De komende jaren vormen een belangrijke beleidsperiode. Het aantal senioren in alle leeftijdsgroepen stijgt. Senioren worden gemiddeld ouder en blijven langer zelfstandig thuis wonen. De door de overheid verstrekte voorzieningen om dat te ondersteunen worden afgebouwd en nog slechts met hoge eigen bijdragen ter beschikking gesteld. Op deze ontwikkelingen wil KBO-Brabant een passend antwoord bieden. Op de volgende pagina s leest u een samenvatting van het beleidsplan van KBO-Brabant voor de periode 2016-2020. Dit meerjarenbeleid is voor het eerst voorbereid door de Adviescommissie Beleid, die is samengesteld uit regionale vertegenwoordigers. Er is uitvoerig overleg over gevoerd met alle Afdelingen en Kringen, waardoor het bestuur op 30 juni 2016 een breed gedragen meerjarenbeleidsplan kon voorleggen aan het hoogste orgaan van KBO-Brabant. Het kreeg de unanieme instemming van de Algemene Vergadering. Met het plan breekt een nieuwe periode aan waarin KBO-Brabant zich blijft inspannen met acties en resultaten die ertoe doen. Dit is een plan op hoofdlijnen. Het beleid wordt in 2017 en volgende jaren omgezet in een jaarlijks werkplan met praktische acties en resultaten. 2 Beleidsplan KBO-Brabant Beleidsplan KBO-Brabant 3
1.Over KBO-Brabant De organisatie Missie, visie en doelstellingen
De organisatie KBO-Brabant is georganiseerd in circa 300 Afdelingen die lokaal actief zijn in dorpen en wijken en geleid worden door een Afdelingsbestuur. Binnen de eigen gemeente vormen de Afdelingen samen een Kring. Het Kringbestuur ondersteunt de Afdelingen, draagt zorg voor de lokale samenwerking en is gericht op de gemeentelijke belangenbehartiging. Via hun vertegenwoordigers nemen de Kringen deel aan de Algemene Vergadering, het hoogste besluitvormend orgaan van KBO- Brabant. De vereniging wordt inhoudelijk en administratief ondersteund door het bureau KBO-Brabant, met aan het hoofd een directeur. Door de organisatie in Kringen en Afdelingen is KBO-Brabant diepgeworteld in de Brabantse samenleving. De vereniging ontleent haar kracht in belangrijke mate aan de lokale organisatie en wil bijdragen aan sterke gezonde Afdelingen onder Statutaire doelstelling KBO-Brabant heeft tot doel: 1. een volwaardige, zelfbewuste, waardige en ontspannen deelname van ouderen aan de samenleving bevorderen; 2. de materiële en immateriële collectieve belangen van ouderen in het algemeen en de leden in het bijzonder behartigen; 3. de materiële en immateriële individuele belangen van de leden behartigen. meer door deze te ondersteunen bij de werving van leden en kader en door kadervorming. Afhankelijk van de situatie doen Afdelingen hierbij een beroep op de Kringen, het bestuur of het bureau. Missie, visie en doelstellingen Missie KBO-Brabant draagt samen met zijn Kringen en Afdelingen zorg voor ontmoeting en voor de individuele en collectieve belangenbehartiging van senioren in het algemeen en van zijn leden in het bijzonder. Visie KBO-Brabant komt voort uit de Brabantse katholieke cultuur en samenleving. Onze vereniging handelt vanuit de normen en waarden naastenliefde, zorg en verantwoordelijkheid voor elkaar, solidariteit en gerechtigheid. KBO-Brabant is van én voor alle senioren. Stip aan de horizon voor KBO-Brabant Senioren voelen zich thuis en ontmoeten elkaar bij hun lokale KBO-Afdeling. Overheden en politiek hebben de nodige aandacht voor seniorenbelangen door dynamisch optreden van KBO-Brabant. Doelstellingen KBO-Brabant wil een bloeiende en actieve vereniging van senioren blijven, die: een gewaardeerd gesprekspartner is waar men niet omheen kan; een gedifferentieerd aanbod heeft voor jonge en oude(re) senioren; voor senioren een stimulans en inspiratiebron is om zich verder te ontwikkelen; bijdraagt aan de materiële en immateriële belangen van senioren; het in het bijzonder opneemt voor de meest kwetsbare senioren. 6 Beleidsplan KBO-Brabant Beleidsplan KBO-Brabant 7
2.Senioren in Noord-Brabant De kracht van senioren Demografische ontwikkeling Ontwikkeling ledenbestand Vereniging van en voor alle senioren
De kracht van senioren Senioren vervullen een belangrijke rol in de Brabantse samenleving. Volgens onderzoek, in 2014 uitgevoerd in opdracht van de Provincie Noord-Brabant, blijkt dat senioren in de leeftijdsgroep 65-74 jaar het vaakst vrijwilligerswerk doen ten behoeve van andere leeftijdsgroepen en daar de meeste tijd aan besteden. Ook stijgt het aandeel vrijwilligers van 75 jaar en ouder. Uit eerder onderzoek (2013) van Stichting Oikos blijkt dat elke euro die geïnvesteerd wordt in de vrijwillige inzet vanuit de Brabantse seniorenverenigingen, een maatschappelijk rendement oplevert van 17 euro. De waarde van de vrijwillige inzet vanuit de Brabantse seniorenverenigingen werd berekend op 48 miljoen euro per jaar. Demografische ontwikkeling De komende decennia groeit het aantal 55-plussers. De groep 55- tot 65-jarigen groeit tot 2020 met ongeveer 25.000 personen en zal daarna krimpen. Volgens de prognose zal het aantal 65-plussers echter blijven stijgen. Het aantal senioren van 75 jaar en ouder zal in de periode tot 2040 naar verwachting zelfs verdubbelen. Rond 2040 bereikt de vergrijzing haar hoogtepunt: naar verwachting is dan bijna 28 procent van de bevolking 65 jaar of ouder. Ontwikkeling ledenbestand Eén op de zes vijftigplussers in Noord- Brabant is lid van KBO-Brabant en 28 procent van alle vijfenzestigplussers. De vereniging is daarmee de grootste Brabantse seniorenvereniging en een van de grootste landelijke seniorenverenigingen. De groei van het aantal senioren in Brabant biedt ruimte voor verdere toename van het aantal leden van KBO-Brabant. Vooral onder senioren beneden de pensioengerechtigde leeftijd zijn nog veel leden te winnen. Vereniging van en voor alle senioren KBO-Brabant en zijn Afdelingen en Kringen spannen zich in voor een volwaardige plaats in de samenleving voor alle senioren, en in het bijzonder voor kwetsbare senioren. De vereniging heeft daarbij aandacht voor materiële zaken (onder meer inkomen, wonen, zorg, mobiliteit) en immateriële onderwerpen (onder meer eenzaamheid, zingeving, verdieping, verwerking van verlies). Om voor senioren in alle leeftijdsgroepen aantrekkelijk te blijven, moeten KBO- Brabant en zijn Afdelingen vanuit verschillende doelgroepen denken. We onderscheiden twee groepen, waarbij niet leeftijd bepalend is, maar leefstijl: een 10 Beleidsplan KBO-Brabant Beleidsplan KBO-Brabant 11
SENIOREN IN BRABANT DOEN ERTOE! geheel aan behoeften, verwachtingen en gewoonten. Leefstijl 1: senioren die ondernemend, actief, nieuwsgierig, avontuurlijk en vitaal zijn. Deze groep gaat doorgaans recht op zijn doel af en verwacht van KBO-Brabant een actieve uitstraling. Deze groep een biedende partij heeft behoefte aan facilitering, ruimte voor initiatieven, cultureel aanbod en belangenbehartiging. Leefstijl 2: senioren die dicht bij huis behoefte hebben aan sociale activiteiten, ontmoeting en op latere leeftijd ondersteuning met zorg. Voor deze groep een vragende partij biedt de plaatselijke Afdeling gezelschap en saamhorigheid. De twee leefstijlen komen terug in KBOactiviteiten: gezelligheid, ontmoeting en ontspanning zijn even belangrijk als actie en resultaatgerichtheid. Ook in onze publieksuitingen, zoals het ledenmagazine Ons, de website en themabijeenkomsten, sluiten we aan op beide leefstijlen. KBO-Brabant biedt Afdelingen gerichte informatie over de wijze waarop de leefstijlen gecombineerd kunnen worden in hun beleid. ons MAGAZINE VOOR SENIOREN nummer 10 oktober 2016 Biowalking in de Maashorst De Brabant Collectie h e e fta l l e s over ons verleden Ontzie werkloze ouderen Grootouders bij (v)echtscheiding Het geluk van Jan van Gemert: Dahlia s zijn weer helemaal hip Beleidsplan KBO-Brabant 13
3.Belangenbehartiging van senioren Belangenbehartiging als kerntaak Aandachtspunten Wat moet er gebeuren? Wat willen we bereiken? Hoe gaan we dat doen?
Belangenbehartiging als kerntaak Op lokaal, regionaal, provinciaal en landelijk niveau zet KBO-Brabant zich in voor de belangen van senioren. We onderscheiden drie vormen van belangenbehartiging: 1. organisatorische belangenbehartiging: organisatie van ontmoeting, ontspanning, educatie, voorlichting; 2. ondersteunende belangenbehartiging gericht op het individu: ondersteuning door belastinginvullers, cliëntondersteuners, thuisadministrateurs, vrijwillige ouderenadviseurs en klussendiensten; 3. omgevingsgerichte belangenbehartiging gericht op het invloed uitoefenen op politiek, overheid en organisaties op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Op elk niveau van KBO-Brabant krijgen deze drie vormen van belangenbehartiging aandacht en invulling. Vanwege de lokale verschillen is maatwerk van groot belang. Aandachtspunten Om belangenbehartiging van Kringen effectiever te maken, moeten zij gebruik kunnen maken van inhoudelijke deskundigheid op de verschillende beleidsterreinen. Landelijke samenwerking komt nog onvoldoende uit de verf. Steeds meer vrijwilligers zetten zich in voor activiteiten zoals dagopvang. Afdeling en Kring kunnen individuele belangenbehartiging hoog in het vaandel zetten. Samenwerking met andere seniorenverenigingen op het gebied van belangenbehartiging is gewenst. De lokale belangenbehartiging vraagt om ondersteuning op inhoudsniveau. Wat moet er gebeuren? De brede deskundigheid van senioren moet beter worden benut. De zichtbaarheid van KBO-Brabant moet vergroot worden. Wat willen we bereiken? KBO-Brabant is provinciaal en landelijk zichtbaar aanwezig en wordt gezien als een partner waar niemand omheen kan. Hoe gaan we dat doen? We onderzoeken of oriëntatie op provinciaal niveau op termijn de meest gewenste geografische oriëntatie is. We versterken onze omgevingsgerichte belangenbehartiging door samen te werken met collegaseniorenverenigingen. We vergroten regionaal en landelijk de zichtbaarheid van KBO-Brabant door goede voorbeelden onder de aandacht te brengen, initiatieven te nemen en bij te dragen aan evenwichtige berichtgeving. We stellen expertteams in van deskundige vrijwilligers die hun kennis lokaal, provinciaal en landelijk willen inzetten. We zijn actief op de beleidsterreinen inkomen, wonen, mobiliteit, welzijn en zorg en bieden op deze terreinen kadertrainingen aan. 16 Beleidsplan KBO-Brabant Beleidsplan KBO-Brabant 17
van senioren Situatieschets Aandachtspunten Wat moet er gebeuren? Wat willen we bereiken? Hoe gaan we dat doen? 4.Inkomenspositie
Situatieschets Bij veel senioren vanaf 65 jaar is de financiële ruimte beperkt. In 2014 bedroeg het bruto-inkomen voor ruim 70 procent van de vrouwen vanaf 65 jaar niet meer dan 20.000 euro. Bij de helft van de mannen die ouder zijn dan 75 jaar, lag de inkomensgrens eveneens op 20.000 euro. Het aantal senioren dat huur- en/of zorgtoeslag ontvangt is de graadmeter voor een lage inkomenspositie. Meer dan de helft van de alleenstaande mannen en vrouwen van 65 jaar en ouder ontving in 2014 zorgtoeslag. Bij gehuwden/samenwonenden van 65 jaar en ouder lag dit percentage op bijna 50 procent. In 2014 had één op de vijf 55- tot 60-jarigen en een kwart van de 60- tot 65-jarigen een uitkering als voornaamste inkomstenbron. Een derde van de groep 60- tot 65-jarigen had een prepensioen. Pensioenen staan onder druk. De jaarlijkse kostenverhoging van de zorgverzekering, het uit de basiszorg nemen van bepaalde medicijnen, het invoeren van eigen bijdragen voor voorzieningen, en het verlagen van de inkomensgrens voor huur- en zorgtoeslag zijn voorbeelden van de manier waarop de druk op inkomens toeneemt. Dit wordt vooral gevoeld door de groep die deze voorzieningen het meest nodig heeft. Aandachtspunten KBO-leden behoren in meerderheid tot de sociaaleconomisch minder sterke lagen van de bevolking. KBO-Brabant komt nadrukkelijk op voor de belangen van deze kwetsbare senioren. Er moet aandacht zijn voor de behoefte van jonge senioren aan werk en inkomenszekerheid. Informatie, voorlichting en effectieve belangenbehartiging op het gebied van inkomen komt nog onvoldoende van de grond. Kringen en Afdelingen kunnen leden met een laag inkomen informatie geven over toeslagen en regelingen en kunnen hen ondersteunen bij het indienen van een aanvraag. Wat moet er gebeuren? KBO-Brabant wil op landelijk niveau samenwerking zoeken met gelijkgestemde organisaties op het gebied van inkomen. We moeten alert blijven op verkeerde beeldvorming over de financiële positie van senioren. In voorkomende gevallen zullen we reageren met juiste gegevens. Vrijwilligers als belastinginvullers en Wmo-cliëntondersteuners moeten waar nodig nog meer gefaciliteerd worden met scholing en collegiale samenwerking. De werkgelegenheidspositie van jonge senioren moet meer aandacht krijgen. 20 Beleidsplan KBO-Brabant Beleidsplan KBO-Brabant 21
WE WILLEN POLITIEKE AANDACHT VOOR ONZE INKOMENSPOSITIE Wat willen we bereiken? Een zichtbare en duidelijke positie voor KBO-Brabant aan de landelijke overlegtafel. Een evenwichtige behandeling door de politiek van de inkomenspositie van senioren. Aandacht voor stapeling van maatregelen en bijdragen. Noodzakelijk geachte kortingen moeten gelijk worden verdeeld over de verschillende groepen in de samenleving. De meest kwetsbaren moeten worden ontzien. KBO-Brabant ondersteunt Kringen en Afdelingen bij de ondersteunende belangenbehartiging op het gebied van inkomen. Hoe gaan we dat doen? Samen met gelijkgestemde organisaties willen we tot een op elkaar afgestemde aanpak komen. We zetten eigen media, social media en perscontacten in om de stereotypering van senioren te bestrijden. We organiseren een expertteam dat lokaal ondersteunt bij de omgevingsgerichte belangenbehartiging, met name richting gemeente, op inkomensgebied. We bieden opleiding en ondersteuning voor vrijwillige belastinginvullers en thuisadministrateurs. Beleidsplan KBO-Brabant 23
5.Senioren en wonen Situatieschets Aandachtspunten Wat moet er gebeuren? Wat willen we bereiken? Hoe gaan we dat doen?
Situatieschets Nederland vergrijst, de gemiddelde leeftijd stijgt en mensen wonen langer zelfstandig thuis. Hierdoor zal ook in Brabant de vraag toenemen naar woningen die geschikt zijn voor senioren. Tot 2040 wordt voorzien in een behoefte aan ruim 100.000 geschikte woningen. Verwacht wordt dat er een grote stijgende behoefte ontstaat aan woningen waarbij zorg op afstand mogelijk is en aan woonvormen met 24-uurs nabije zorg. Door de nieuwe Woningwet is het voor woningcorporaties moeilijk om zorgwoningen te bouwen voor senioren met een smalle beurs. Nieuwbouw van dergelijke woningen vraagt om een zodanige investering dat de huurprijs te hoog wordt voor huurtoeslag. Oplossingen zullen vooral lokaal gezocht moeten worden, bijvoorbeeld door aanpassingen van bestaande woningen en door nieuwe lokale initiatieven. Aandachtspunten Oplossingen voor passend wonen voor senioren moeten vooral lokaal tot stand komen. KBO-Brabant kan met zijn sterke (lokale) infrastructuur voorzien in informatie, voorlichting en belangenbehartiging op het gebied van wonen. Kringen kunnen met lokale samenwerkingspartners invloed uitoefenen op het woningbeleid. Er moet niet alleen aandacht zijn voor woningen, maar ook voor welzijn en zorg binnen de woonsituatie: woonservicezorg. Wat moet er gebeuren? Kringen en Afdelingen moeten betrokken worden bij de ontwikkeling van lokale of regionale woonvisies. KBO-Brabant faciliteert Kringen en Afdelingen met kennis en kunde over wonen. KBO-Brabant kan een voortrekkersrol vervullen bij de ontwikkeling van woonzorgcoöperaties in wijken en dorpen. Er moet aandacht blijven voor goedkope huurwoningen voor senioren. Kringen en Afdelingen zoeken aansluiting bij bestaande initiatieven, zoals Wonen met gemak en Geschikt wonen voor iedereen, of ze ontwikkelen eigen initiatieven. Wat willen we bereiken? KBO-Brabant heeft op lokaal niveau, op beleids- en actieniveau een voortrekkersrol in het bedenken, initiëren en bevorderen van een innovatieve aanpak van woonvoorzieningen en woonvormen voor (zorgbehoevende) senioren. Hoe gaan we dat doen? Voor de ondersteuning aan Afdelingen en Kringen organiseren we een expertteam met kennis van bouwen en wonen voor senioren. We leiden vrijwilligers op die vragen beantwoorden over wonen en woningaanpassing. We ondersteunen lokale en regionale initiatieven op het gebied van wonen. We promoten goede voorbeelden van woon-zorgcombinaties. 26 Beleidsplan KBO-Brabant Beleidsplan KBO-Brabant 27
6.Senioren en mobiliteit Situatieschets Aandachtspunten Wat moet er gebeuren? Wat willen we bereiken? Hoe gaan we dat doen?
Situatieschets Senioren maken vooral gebruik van auto en fiets (met name de e-bike). De provincie Noord-Brabant en het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven hebben als doel het openbaar vervoer (OV) te laten aansluiten op de vraag van zo veel mogelijk reizigers. Tegelijk staat het OVbudget onder druk. Daarom wil de provincie in gebieden met weinig vraag naar OV kleinschalige vervoermiddelen inzetten en onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om de kwaliteit voor de reiziger te verbeteren en de kosten te drukken. Vanaf 2017 wil het kabinet dat alle burgers hun overheidszaken online kunnen regelen. Burgers die daartoe zelf niet in staat zijn, kunnen een ander machtigen. De Nationale Ombudsman vindt en KBO-Brabant is het hiermee eens dat de belangen van mensen die moeite hebben met digitalisering uit het oog worden verloren. Dit staat haaks op het streven om SENIOREN HOREN MIDDEN IN DE SAMENLEVING als overheid toegankelijk te zijn voor alle burgers. Aandachtspunten Afdelingen vormen een belangrijke spreekbuis op het gebied van mobiliteit van ouderen. Vooral in landelijke gebieden is de beschikbaarheid van OV problematisch. Daardoor kunnen senioren vereenzamen. KBO-Brabant is bij uitstek de organisatie om initiatieven op het gebied van fysieke en digitale bereikbaarheid te bevorderen. Wat moet er gebeuren? Kringen moeten gefaciliteerd worden met kennis en kunde om de positie van de achterban tijdens inspraakmomenten te bepleiten en alternatieven aan te dragen. Kwaliteit van voorzieningen zoals fietspaden moet worden bevorderd. Bij de digitalisering door de overheid en andere instituties moet het voor digitaal niet-vaardige burgers mogelijk blijven zelfstandig hun correspondentie te regelen. Wat willen we bereiken? Senioren moeten zo lang mogelijk kunnen deelnemen aan het maatschappelijk verkeer. Daarom moet vervoer zoals OV, buurtbus en deeltijdtaxi beschikbaar blijven. Aan digitaal niet-vaardige senioren moet maatwerk geleverd worden, zodat zij zo lang mogelijk zelfstandig kunnen deelnemen aan het berichtenverkeer. Hoe gaan we dat doen? We ondersteunen Kringen en Afdelingen bij initiatieven op het gebied van openbaar vervoer. We ondersteunen Afdelingen bij activiteiten op het gebied van digitalisering van senioren. We bepleiten dat overheden en dienstverlenende organisaties de mogelijkheid openhouden van zakelijk verkeer met fysieke post. 30 Beleidsplan KBO-Brabant Beleidsplan KBO-Brabant 31
7.Welzijn en zorg voor senioren Situatieschets Aandachtspunten Wat moet er gebeuren? Wat willen we bereiken? Hoe gaan we dat doen?
Situatieschets In het algemeen gaat het goed met de gezondheid van Nederlanders, ook met die van senioren. Maar door de hogere drempel voor opname in een zorginstelling neemt het aantal zelfstandig wonende kwetsbare senioren toe. Zeker 70 procent van de mensen met dementie woont thuis met hulp van familie en/of ondersteuning van professionele zorg. In Nederland zijn er in totaal ruim 4 miljoen mantelzorgers; 14 procent van hen zorgt voor de eigen partner en 18 procent van de mantelzorgers is ouder dan 65 jaar. De introductie van de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is niet probleemloos verlopen. Onderzoek uit 2015 geeft aan dat veel mensen niet tevreden zijn over het contact met de gemeente, de deskundigheid van de gemeenteambtenaren en de geboden oplossingen. Anderzijds worden er steeds meer activiteiten in de buurt georganiseerd, nemen vrijwilligers vaker een regisserende rol op zich en krijgen professionals steeds meer een faciliterende of begeleidende rol. Eenzaamheid onder senioren is een groeiend probleem. Ook neemt het aantal meldingen van ouderenmishandeling toe. De meeste meldingen betreffen respectievelijk lichamelijk geweld, psychisch geweld en financieel misbruik. Aandachtspunten Er moet aandacht zijn voor levensvragen van senioren, bijvoorbeeld over de confrontatie met eigen beperkingen en het verlies van een naaste. Afdelingen of Kringen zijn verantwoordelijk voor de werving en inzet van vrijwilligers in functies als cliëntondersteuner en ouderenadviseur. De (bij)scholing gebeurt centraal door KBO-Brabant. Intramurale zorg wordt afgebouwd; goede alternatieven zijn er nog niet. De nieuwe rol van gemeenten biedt kansen voor door vrijwilligers gedragen initiatieven, zoals buurtkamers, dagbesteding, aandacht voor dementie en eenzaamheid. Door bezuinigingen is er vaker sprake van een eigen bijdrage voor activiteiten. Wat moet er gebeuren? KBO-Brabant heeft aandacht voor de menselijke maat in welzijn en zorg van senioren. KBO-Brabant houdt oog voor het toenemende aantal kwetsbare senioren. Niet alleen voor zwakkeren in 34 Beleidsplan KBO-Brabant Beleidsplan KBO-Brabant 35
sociaaleconomisch opzicht, maar ook voor chronisch zieken, dementerenden en eenzame mensen. Het netwerk van cliëntondersteuners en vrijwillige ouderenadviseurs moet onderhouden worden. Vrijwilligers leveren een belangrijke bijdrage aan het functioneren van Afdelingen, Kringen en KBO-Brabant. Zij moeten zich gesteund en gewaardeerd voelen bij hun inzet. Wat willen we bereiken? KBO-Brabant wil een inspirerende vrijwilligersorganisatie blijven, die aansluiting biedt bij kwesties waar senioren in hun leefomgeving mee geconfronteerd worden. KBO-Brabant is een belangrijke schakel bij het contact met overheden en instellingen. KBO-Brabant biedt zijn vrijwilligers opleiding, begeleiding, waardering en erkenning. Hoe gaan we dat doen? We dragen bij aan initiatieven die gericht zijn op langer thuis wonen. Samen met landelijke en regionale organisaties op het gebied van dementie en mantelzorg ontwikkelen we een samenhangend netwerk met passende ondersteuning. We helpen Afdelingen en Kringen om een goed vrijwilligersbeleid op te zetten. We versterken het netwerk van cliëntondersteuners en vrijwillige ouderenadviseurs verder. Colofon Voor meer informatie kunt u terecht bij KBO-Brabant. KBO-Brabant Postbus 3240 5203 DE s-hertogenbosch (073) 644 40 66 info@kbo-brabant.nl www.kbo-brabant.nl www.facebook.com/kbobrabant @kbo_brabant Ook kunt u zich wenden tot de lokale KBO-Afdeling in uw omgeving. Een overzicht van alle Afdelingen in Brabant vindt u op www.kbo-brabant.nl. Inhoudelijke verzorging mooi mag., Velp Ontwerp en vormgeving Studio Ozz, Arnhem 36 Beleidsplan KBO-Brabant Beleidsplan KBO-Brabant 37
Beleidsplan KBO-Brabant 2016-2020 In kort bestek