Handleiding Sociale Media 2019
Beste museummedewerker, Wat leuk dat uw museum meedoet met de Nationale Museumweek 2019. Deze handleiding geeft een aantal tips en handige voorbeelden die u kan gebruiken om nog meer bekendheid voor uw museum tijdens de Nationale Museumweek te genereren. We hebben geprobeerd deze handleiding kort en bondig mogelijk te houden, met aansprekende voorbeelden en concrete informatie ter inspiratie.
Waar vind ik wat? Toolkit p.3 Hashtags p.3 De social media-actie p.4 Optimaliseren van sociale media p.6 Facebook p.8 Facebook-evenementen p.8 Twitter p.9 Instagram p.9 Webcare p.10 Begrippen en handleidingen p.11 Tot slot en bronnen p.12
Toolkit Tijdens de Nationale Museumweek 2019 gebruiken wij weer goud, wit en zwart op de website en in diverse campagne-uitingen. Dit is dezelfde stijl als voorgaande jaren. Hiermee creëren wij voor de gebruikers een duidelijk en herkenbaar beeld in de communicatie. In deze toolkit staat hoe u met deze stijlelementen kunt omgaan. Door deze te gebruiken kunt u gemakkelijk op uw website of sociale media aangeven dat u deelneemt aan de Museumweek. Op Museumcontact.nl kunt u in het dossier Museumweek alle onderstaande elementen downloaden. Logo: het logo van de Nationale Museumweek: ontdek samen ons échte goud. Banner: een standaard websitebanner die u gemakkelijk op uw website kunt plaatsen. Lettertype: Replica (betaald) indien deze niet aanwezig is Arial Poster: de standaard poster van de Museumweek. Voor online gebruik zijn de bestandsformaten:.jpeg /.PNG /.MPEG4 /.PDF het beste te gebruiken Voor offline gebruik (drukken, printen, product):.eps /.PDF /.TIFF (300dpi) 6 Hashtags Ook tijdens de Nationale Museumweek 2019 gebruiken we de hashtag #OnsEchteGoud. In 2018 bereikten we zo meer dan 1 miljoen mensen. Omdat we er dit jaar streven naar een nog groter bereik, vragen wij de musea de hashtags zoveel mogelijk te implementeren in hun sociale mediauitingen. Voorbeeld: Wat is uw favoriete pronkstuk? Deel het met ons en gebruik de hashtag #OnsEchteGoud 3
De social media-actie Ook dit jaar maken we #OnsEchteGoud trending topic op de verschillende social media. Voorgaande jaren haakten veel musea in op de gouden molentjes-3d-actie, het Gouden Detail en het Gouden Kader. Zo werden we meermaals trending topic. Dat lukt alleen als we onze krachten bundelen en daarom herhalen we dit jaar -wegens succes- de gezamenlijke foto-actie met het Gouden Kader. Voor musea, bezoekers & Museumkids! In alle deelnemende musea Gouden Kader voor musea & museummedewerkers Deze week ontvangt u per post een Gouden Kader. Met dit Gouden Kader dagen we u uit om uw directeur/collega s/vrijwilligers/bezoekers, misschien wel combinaties hiervan, op de foto te zetten met uw pronkstukken. Dat kan het gekozen pronkstuk op de website zijn, maar ook een individuele favoriet. Deel dit vervolgens op de verschillende social media met #OnsEchteGoud en tag daarin drie andere musea. Vraag hen welk pronkstuk zij in de schijnwerpers zetten tijdens de Nationale Museumweek. Als uw museum getagd is in een bericht, beantwoordt het dan met een foto met mensen en pronkstuk in het Gouden Kader. Zo dagen we elkaar uit om onze pronkstukken te delen met #OnsEchteGoud. Op de volgende pagina vindt u uitleg over hoe u het kader kunt gebruiken! Aan het einde van de Nationale Museumweek bekijken we via #OnsEchteGoud, welk museum relatief de meeste reuring heeft weten te veroorzaken op social media. Dat museum krijgt daarvoor in overleg, in de komende maanden een speciale vermelding in Museumtips (die naar 900.000 Museumkaarthouders wordt gestuurd) en een social media activatie met deze tip. In alle deelnemende musea Gouden Kader voor bezoekers Ook bezoekers willen we natuurlijk uitnodigen om zichzelf goud te kaderen met hun favoriete pronkstuk. Leg tijdens de Nationale Museumweek daarom hetzelfde kader op een prominente plek, waar bezoekers het makkelijk kunnen vinden. Wanneer bezoekers een foto delen met hun favoriete pronkstuk en #OnsEchteGoud maken ze kans op verschillende prijzen. Om de actie uit te leggen, hebben we daarom een korte uitleg geschreven die bij het Gouden Kader gelegd kan worden. Deze vindt u in de bijlage van de nieuwsupdate en op museumcontact.nl. In Kidsproof - Gouden Tikkitkader voor Museuminspecteurs (t/m 12 jaar) Ook voor de jongste generatie is er een speciale foto-actie. De 70 Kidsproofmusea hebben daarom een speciaal Tikkit-fotokader ontvangen. Tikkit, de mascotte van Museumkids, nodigt jonge museumbezoekers uit een foto (van zichzelf) te maken met hun favoriete pronkstuk. Door deze te uploaden op www. museumkids.nl/museumweek maken ze kans op een tour achter de schermen in een Kidsproof museum met je beste vriend(in). Drie inzendingen winnen deze prijs. Kidsproof-musea ontvangen in een aparte mailing van Ellen Bakema een korte uitlegbrief voor deze actie. Deze kunt u bij het Gouden Tikkitkader leggen om jonge museumbezoekers te activeren! 4
Hoe gebruikt u het Gouden Kader? U kunt een foto maken van uw favoriete pronkstuk of plek in het museum. Of zet uzelf, eventueel met collega s, op de foto: Speel met perspectief om meer mensen en ruimte in het kader te krijgen. Voorbeeldfoto s uit het Amsterdam Museum Deel uw foto vooral met #OnsEchteGoud op social media, dan steunen wij dat vanuit de Nationale Museumweek. Bovendien maakt u kans op een speciale vermelding in Museumtips & activatie via social media. Ontdek samen ons échte goud! Dichterbij dan je denkt! 5
Optimaliseren van sociale media Het sociale media landschap verandert razendsnel. Facebook is nog steeds populair maar wordt ingehaald door Instagram. Instagram is nu de grootste stijger in sociale medialand. Deze gids biedt strategieën aan voor verschillende sociale mediakanalen, wat werkt goed en hoe kan er het meest uit een bericht worden gehaald. Hoe combineer je de verschillende media met elkaar? Ieder social mediaplatform heeft een eigen karakter met bijbehorende vooren nadelen. Zo kun je Twitter gebruiken voor korte informatieve berichten. Facebook wordt meer gebruikt voor het sociale karakter en het aanraken van emoties. Daarbij kun je via Facebook dieper ingaan op bepaalde onderwerpen. Voor het combineren van bijvoorbeeld Twitter en Facebook bestaat geen vaste strategie. Hierin kunt u creatief zijn, op Twitter kunt je bijvoorbeeld gebruik maken van een link naar uw aangemaakte Facebook evenement. Als je een nieuwe video op YouTube hebt geplaatst over jullie gouden pronkstuk dan kan kun je dit laten weten via Facebook en Twitter. Hiermee kun je meer volgers bereiken, wat de effectiviteit van een bericht of video vergroot. Als je een bericht aanmaakt voor Facebook, bedenk dan ook of dit bericht op andere sociale media past. Hoe plan je sociale media? Het gebruik van sociale media komt altijd het best tot zijn recht in een strategie: wat wil ik met mijn berichten bereiken, wie wil ik hiermee bereiken en hoe kan ik dat het beste doen? Hiervoor zijn diverse handleidingen op het internet te vinden. Hierna vindt u alvast wat praktische tips. Doelgroep: Om effectief te zijn op sociale media moet je weten wie je wilt bereiken. Dit kunnen voor diverse doelgroepen verschillende berichten zijn. Houd wel altijd in gedachten voor wie je schrijft. Verder vind je in deze handreiking welk platform het beste te gebruiken is om een bepaalde leeftijdscategorie te bereiken. Doel: Het is belangrijk om een doel of doelen te stellen en deze SMART - specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden - te formuleren. Zo kan een doel grotere naamsbekendheid zijn of meer bezoek genereren. Dit soort doelen maakt het makkelijker content te verzamelen en een schrijfwijze te bepalen. Content: Vanuit uw doelen en het te bereiken effect kunt u beslissen wat voor content u op sociale media aanbiedt. Wilt u bijvoorbeeld via uw Facebookpagina een kijkje achter de schermen bieden, dan zijn korte video s veel effectiever dan een tekstbericht. Medium: Zoals u in deze gids al heeft gelezen verschillen de sociale mediakanalen van elkaar. Als u bijvoorbeeld als doel heeft te laten zien wat voor moois uw museum te bieden heeft, dan is Instagram het beste platform. Wilt u extra informatie bieden over deze objecten dan is Facebook geschikter. Planning: Het is altijd handig voor het bovengenoemde een planning te maken. Het kan helpen een vaste dag en tijd te gebruiken voor het plaatsen van berichten. Daarnaast is het handig in deze planning belangrijke feestdagen of evenementen op te nemen. Tijdsinvestering: Het is belangrijk om in kaart te brengen hoeveel tijd u per week kunt besteden aan sociale media. Is dit vier uur op donderdagmiddag dan moeten hierop de doelen en het effect worden aangepast. Maak een planning wanneer u op sociale media actief bent en bereikbaar bent voor vragen. 6
Uitvoering: Iedereen die het leuk vindt kan met sociale media aan de slag, zorg er wel voor dat er één iemand eindverantwoordelijk is. Zo kun je met de hierboven genoemde stappen een eenduidig beeld creëren voor sociale media. Overzicht van tijden op Sociale media Beste Tijden Minder goede tijden Gebruikersgroepen Facebook 13:00 tot 16:00 20:00 tot 08:00 25 tot 65+ Twitter 13:00 tot 15:00 20:00 tot 08:00 25 tot 55 Instagram 12:00 tot 17:00 Onbekend 15 tot 20 7
Facebook Trends: Facebook heeft 6,8 miljoen dagelijkse gebruikers in Nederland en blijft hiermee het grootste sociale media platform. Al neemt dit aantal in rap tempo af. Steeds meer jongeren schakelen over naar Instagram. Oudere doelgroepen weten steeds vaker de weg naar Facebook te vinden. Facebook wordt met name gebruikt als communicatiemiddel. Gebruikers zijn op zoek naar interessante content en delen dat graag met elkaar. Daarnaast wordt het gebruikt voor het monitoren van evenementen en de chatmogelijkheid. Video s nemen een steeds belangrijkere plaats in op Facebook. Tekst: Houd de toon van het bericht positief, dit creëert veel meer betrokkenheid dan een negatief bericht. Het gebruik van 80 woorden is ideaal. Daarnaast is het wenselijk om niet meteen alle informatie weg te geven. Link: Als u informatie wilt bieden die te vinden is op een andere website of sociale media kanaal biedt dan een link aan in uw bericht. Dit zorgt ervoor dat mensen sneller doorklikken. Mobiel: Een bericht met een foto of afbeelding in combinatie met tekst wordt aanzienlijk vaker geliked en gedeeld. Het geeft volgers een visueel steunpunt wanneer zij door hun tijdlijn scrollen. Zorg dat de afbeelding niet te groot is, bijna 90% van de Facebookgebruikers kijkt via hun smartphone. Een afbeelding wordt hierdoor kleiner weergegeven. De perfecte afbeelding is 540 pixels breed, de hoogte is niet aan afmetingen gebonden. Wees aanwezig: Wanneer u een bericht plaatst wordt het gewaardeerd als er iemand aanwezig is om vragen te beantwoorden. De vuistregel luidt als volgt; is uw museum geopend wees dan ook aanwezig op sociale media. Als dit niet mogelijk is, dan is het verstandig om dat aan te geven in de basisinformatie van uw Facebookpagina. Tijden: Op Facebook kunt u het best berichten plaatsen vanaf 13 tot 16 uur, omdat dan de meeste gebruikers actief zijn. Facebook-evenementen Waarom: Een Facebook evenement aanmaken is binnen vijf minuten gedaan. Het belangrijkste motief is de gratis publiciteit. Als u een evenement aanmaakt en uw volgers uitnodigt kan een sneeuwbaleffect ontstaan. Uw volgers klikken op aanwezig, dit is te zien in de tijdlijn van hun vrienden, die op hun beurt op aanwezig klikken, enzovoorts. Daarnaast krijgen diegene die op aanwezig hebben geklikt meldingen wanneer u nieuwe informatie plaatst en zij krijgen herinneringen om naar het evenement te gaan. Hoe u stap voor stap een Facebookevenement aanmaakt vind u in de begrippen en handleidinglijst. Belangrijk om te weten Geïnteresseerd: Hier kunnen bezoekers aangeven dat ze in het evenement zijn geïnteresseerd, zij krijgen dan nog steeds meldingen over het evenement. Aanwezig: Als u het evenement heeft aangemaakt kunt u zien hoeveel personen zijn uitgenodigd, wie komen, wie nog twijfelen en wie interesse hebben. Mensen klikken vaak wel op aanwezig en komen dan toch niet. Houd daar rekening mee. Content: Wanneer u het evenement heeft aangemaakt is het belangrijk om een paar keer per week updates en content te plaatsen. Vooral nieuwsfeitjes over het evenement worden gewaardeerd. Klantenservice: Volgers die op aanwezig hebben geklikt kunnen vragen stellen aan u. Het is belangrijk hierop te letten en tijdig te reageren. De evenementpagina is in feite een verlening van uw al aanwezige klantenservice en wordt ook zo beschouwd. 8
Twitter Trends: Op Twitter zijn in Nederland dagelijks 908.000 gebruikers actief. Dit is een forse daling in vergelijking met voorgaande jaren. Vooral jongeren van tussen de 15 en 30 stappen over naar andere media. De groep 65 tot 79 is juist sterk gestegen. Twitter wordt steeds vaker gebruikt als nieuwsmedium in plaats van sociaal medium. Dat vergt aanpassingen in de manier waarop het medium wordt ingezet. Doel: Laat aan uw gebruikers weten wat u van hen wilt. Laat weten wij zij kunnen doen naar aanleiding van uw bericht. Bijvoorbeeld; lees over of stem op ons gouden pronkstuk. Berichten die ergens toe aanzetten worden vaker gelezen en geliked. Interpunctie: Het is lastig om in 140 tekens een boodschap over te laten komen. Belangrijk hierbij is interpunctie en correct taalgebruik. We weten dat twitteraars berichten zonder punten, komma s en met taalfouten minder of niet lezen. Inhoud: De best gewaardeerde berichten op Twitter bevatten grappige, emotionele of bijzondere feiten, weetjes of cijfers. Retweet & benoem: Als er over u getwitterd wordt is het wenselijk om eens in de zoveel tijd een bericht te retweeten. Dit kan een retweet zijn of een retweet met bedankje of extra informatie. Dit wordt gewaardeerd door volgers en laat zien dat hun mening ertoe doet. Wilt u iemand bedanken voor iets in een nieuw bericht noem dan de Twitternaam. Afbeelding & video: Net als bij Facebook is de tijdlijn van Twitter bijna eindeloos en vol met berichten. Een foto of afbeelding invoegen kost een bescheiden aantal tekens en is het meer dan waard. Met een goede afbeelding kan uw bericht eruit springen op iemands tijdlijn. Denk hierbij aan de mobiele gebruikers. Een perfecte afbeelding is rond de 590 x 295 pixels groot. Het aanbieden van video s korter dan 30 seconden is ook een optie en werkt nog beter dan een afbeelding. Link: Omdat er maar 140 tekens gebruikt kunnen worden is het delen van informatie lastig. Een link voor meer informatie is daarom belangrijk. Tijden: Op Twitter kunt u het best berichte plaatsen van 13 tot 15 uur, omdat dan de meeste gebruikers actief zijn. Instagram Trends: Instagram heeft 2.700.000 dagelijkse gebruikers in Nederland, het gaat vooral om jongeren tot 30 jaar. In 2018 groeide Instagram met 26%. Adverteren via Instagram is tegenwoordig belangrijk om de jonge doelgroep te bereiken. Bewerk: Instagram is traditioneel gezien een medium om foto s te delen. Steeds vaker staan er ook grafische afbeeldingen en video s op. Vaak worden foto s bewerkt om ze aantrekkelijker te maken. Dit is algemeen geaccepteerd en hier zijn meerdere programma s voor te downloaden. VSCO Cam is bijvoorbeeld een populair programma. Belangrijk is dat er eenduidigheid in de afbeeldingen te vinden is en dat ze er niet te bewerkt uitzien. Tweederde regel: Dit is een regel uit de fotografie die stelt dat een object het beste tot zijn recht komt op een foto als het voor tweederde in beeld staat. Omdat op Instagram vooral foto s staan is dit een belangrijke regel om te onthouden. Op het blog van fotografe Laura Vink wordt stapsgewijs uitgelegd hoe dit werkt. 9
Hashtags: Op Instagram is het gebruikelijk veel hashtags toe te passen voor verschillende onderwerpen. Wanneer u de juiste hashtags gebruikt deelt uw afbeelding mee in de nieuwsoverzichten en wordt hij dus vaker gezien, geliked en gedeeld. Reageer: Als iemand op uw Instagrambericht reageert, reageer dan terug. Op deze manier zien volgers dat u hen serieus neemt en benieuwd bent naar hen. Daarnaast kunt u proberen het gesprek te sturen of juist antwoorden te krijgen op een vraag. Tijden: De beste tijden om op Instagram te posten zijn laat in de middag en in de nacht. Uit onderzoek blijkt dat berichten het meest gewaardeerd, geliked en gedeeld worden rond 12-17 uur. Het inplannen en maken van posts kan met het programma Schedugram. Webcare Vooral jongeren en ook steeds meer ouderen stellen vragen via Instagram, Facebook of Twitter. Als u hier vlot en behulpzaam op reageert heeft dit een positief effect op het imago van uw museum. Webcare via uw sociale media kost tijd en energie, maar levert ook veel op. Reactiesnelheid: U kunt hier zelf een verwachting in scheppen door op uw sociale media aan te geven binnen welke tijdspanne er op berichten gereageerd wordt. Facebook doet dit bij bedrijfspagina s al automatisch. Het is een ongeschreven regel dat u binnen drie dagen op een bericht moet reageren. Reactiewijze: Het reageren op vragen of klachten gaat anders op sociale media dan op traditionele kanalen. Het is socialer en wordt vaak persoonlijker ervaren. Bijna 90% van de Nederlandse bedrijven gebruikt in hun webcare je of jij in plaats van u. Dit is natuurlijk geheel aan uzelf, maar het gebruik van je of jij geeft wel voor veel mensen een persoonlijker gevoel. Zelfs het gebruik van ik of wij maakt een groot verschil in de interpretatie van een bericht. Het is verstandig om binnen uw organisatie richtlijnen en een schrijfwijzer te maken voor social webcare. Voor inspiratie kunt u kijken bij de bedrijven die dit goed doen zoals; de Facebookpagina van KLM, het Twitteracount van de NS, en zowel het Facebook als Twitter- account van Bol.com. Vragen over de Nationale Museumweek: Uiteraard kunnen er vragen, klachten of opmerkingen binnenkomen over de Nationale Museumweek bij uw museum. Mocht u deze willen en kunnen beantwoorden dan is dat fijn. Mocht dit niet lukken wilt u dan in de reactie onder het bericht doorverwijzen naar een van de sociale mediakanalen van de Museumvereniging. 10
Begrippen en handleidingen Vastmaken op Twitter: Onder ieder Twitterbericht dat je plaatst zie je rechtsonderdaan drie bolletjes naast elkaar, als je hierop klikt verschijnt een rij met opties. Druk op de optie vastmaken aan je profielpagina. Deze tweet blijft nu standaard bovenaan je pagina staan. Via dezelfde weg kun je deze tweet weer loskoppelen. Vastzetten op Facebook: Bij een Facebook bericht gaat het op dezelfde manier als bij Twitter hier zit alleen de knop bovenaan. Content: Content betekent in de marketing en communicatiewereld ongeveer hetzelfde als inhoud. Het gaat om de content/inhoud van berichten die je aanbiedt op sociale media. Het verzamelen van content is het verzamelen van tekst, foto s, feitjes voor sociale media- berichten. Hashtags: Het is een hulpmiddel waarmee je op sociale media een bericht of foto kunt labelen. Hashtags worden veel gebruikt op Twitter, Instagram en Facebook. Hiermee koppel je een bepaald bericht aan een onderwerp. Berichten met hashtags krijgen gemiddeld 12% meer likes en worden vaker gedeeld. Wanneer consequent dezelfde hashtags wordt gedeeld kunnen gebruikers gemakkelijk een overzicht vinden van het genoemde onderwerp. Video editing: Is het Engelse woord voor het bewerken van video s met een programma. Het kan gaan om speciale effecten, maar ook simpele dingen zoals het inkorten van een filmpje. Tweets en retweets: Een tweet is de benaming van een bericht op Twitter, een retweet is als iemand een bericht van iemand anders op zijn eigen tijdlijn zet.19 Facebook evenement aanmaken: 1: Als u de optie privé-evenement selecteert zien alleen degenen die u heeft uitgenodigd het evenement. Als u voor de optie openbaar kiest dan kan iedereen het evenement zien. Deze optie wordt aanbevolen als u zoveel mogelijk mensen wilt bereiken. 2: Hier kunt u elke gewenste afbeelding plaatsen met de minimale grootte 400 x 150 pixels. 3: Hier vult u de naam van uw museum of adres in. Als uw museum een Facebookpagina heeft kunt u die hier aan het evenement koppelen. Let er op dat u uw adres op de Facebookpagina heeft ingevuld. 3: Hier selecteert u de datum van het evenement. U kunt een evenement voor meerdere dagen aanmaken. Vergeet niet om op de knop +eindtijd te klikken, hierdoor ontstaat er een nieuwe balk waar u de eindtijd van het evenement kunt invullen. 4: Hierin kunt u een korte omschrijving opgeven van het evenement, wat er te doen is en waarom mensen zouden moeten gaan. Het is wenselijk dat dit een wervende en enthousiasmerende tekst is. 5: Hier kunt u aanvinken of diegene die zich als aanwezig hebben opgegeven ook andere vrienden mogen uitnodigen. Heeft u een evenement met grote capaciteit dan kunt u voor deze optie kiezen, zijn er maar een beperkt aantal plaatsen haal dan het vinkje weg. 11
Tot slot Hartelijk dank voor uw tijd, aandacht en inzet voor de Nationale Museumweek 2019. Wij hebben er alle vertrouwen in dat de Museumweek voor u een succes wordt. Als u naar aanleiding van deze handleiding nog vragen hebt, neem dan contact op met: Chris Janssen 06-120 27 768 chris@museumweek.nl Bronnen www.frankwatching.com: Sociale media veranderen razendsnel, het kan zijn dat een van de nu gevestigde platformen volgend jaar verdwenen is. Met onderstaande bronnen kunt u volgen wat er gaande is in het sociale media landschap en meer ontdekken over marketing en strategieën. www.marketingfacts.nl: Is een community blog op het gebied van artikelen rondom sociale media. Bijna alles op het gebied van internet, sociale media is hier te vinden. www.socialmediamodellen.nl: Biedt een zeer groot overzicht aan sociale media modellen. Handig te gebruiken voor uw strategieën en plannen. De website is gebaseerd op een boek over sociale media modellen wat te bestellen is via de website. www.emerce.nl: Een website met veel blogs over marketing, sociale media en het laatste nieuws hierover. 12