Joodse nederzettingen De zogenaamde Groene lijn : de grens tussen Israël en de Palestijnse Gebieden, die bestaan uit de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever (samen 22% van het historische Palestina). Beide gebieden zijn sinds 1967 door Israël militair bezet en worden daarom de Bezette Gebieden genoemd. De Oslo-Vredesakkoorden van 1993 voorzagen in een beperkte Palestijnse autonomie in de Bezette Gebieden: A-gebied: volledig Palestijns bestuur B-gebied: gedeeld Israëlisch-Palestijns bestuur C-gebied: Israëlisch bestuur Maar de Oslo-akkoorden werden slechts gedeeltelijk uitgevoerd. Israël behoudt zich het recht voor militair op te treden om zijn veiligheid te garanderen. Zelfs de grootste Palestijnse steden (A-gebied) worden herhaaldelijk opnieuw bezet. Bypass roads: Israëlische wegen die de verschillende kolonies met elkaar en Israël verbinden. Niet toegankelijk voor Palestijnen. 1 Joodse nederzettingen: in de Bezette Gebieden wonen meer dan 200.000 kolonisten, verspreid over 200 nederzettingen. Ondanks beloften in de Oslo-akkoorden worden er nog steeds nieuwe bijgebouwd. Palestijnse vluchtelingenkampen Jeruzalem: Sinds 1948 is Jeruzalem in tweeën gedeeld. Het westelijke deel is exclusief Israëlisch, het oostelijke deel is bezet gebied.
Hoe Palestina steeds kleiner werd 1516-1917 1917 1922 1947 1948 1964 1967 1973 1987 Palestina is een provincie van het Ottomaanse Rijk. De Britse premier Balfour belooft in zijn Balfourverklaring de joden een Nationaal Tehuis in Palestina en zorgt voor een eerste Zionistische migratiegolf onder de leuze Een land zonder volk voor een volk zonder land. Het zionisme is een ideologie die streeft naar een zuiver Joodse staat in Palestina. Als gevolg van de Eerste Wereldoorlog verliest het Ottomaanse Rijk Palestina aan Groot-Brittanië. De Britten trekken zich terug. Volgens het verdelingsplan van de Verenigde Naties (VN) krijgt een Joodse staat 56% van het oorspronkelijke gebied en een Palestijns-Arabische staat 44%. De hoofdstad Jeruzalem zou een Internationaal statuut krijgen. In een sfeer van geweld en terreur roept Ben Gourion de Israëlische staat uit. Tijdens de daaropvolgende onafhankelijkheidsoorlog verslaat Israël de Arabische legers en verovert het 78% van het oorspronkelijke Palestina. VN-resolutie 194 eist het recht op terugkeer voor de Palestijnse vluchtelingen. De PLO (Palestijnse Bevrijdingsorganisatie) wordt opgericht. In een eerste fase wordt zij berucht voor haar internationale terreuracties, later wordt zij de erkende Palestijnse gesprekspartner. Israël verslaat opnieuw de Arabische legers in de Zesdaagse oorlog en verovert 100% van het oorspronkelijke Palestina, plus de Golanhoogvlakte op Syrië en de Sinaï-woestijn op Egypte. VN-resolutie 242 eist de terugtrekking van Israël uit de Bezette Gebieden. Egypte en Syrië vallen Israël aan, maar op het einde van de Yom Kippuroorlog verandert er niets. VN-resolutie 338 vraagt opnieuw de Israëlische terugtrekking uit de Bezette Gebieden. Begin van de eerste Intifadah: de Palestijnen komen in opstand. De stenenoorlog zal zes jaar duren. 1993 Yasser Arafat en Yitzhak Rabin ondertekenen de Oslo-akkoorden, met als streefdoel een Palestijnse staat en beperkt zelfbestuur in ruil voor vrede. 2 2000 Palestijnse frustraties over het slabakken van het Oslo-vredesproces en Ariël Sharons provocerende bezoek aan de Tempelberg leiden tot de tweede Intifadah. Langs beide kanten winnen extremisten steeds meer veld. Het geweld escaleert. Een oplossing lijkt verder af dan ooit.
Momenteel zijn er bijna 4 miljoen door de VN geregistreerde vluchtelingen. Dit is ongeveer de helft van de totale Palestijnse bevolking. Afwezigen hebben ongelijk (zegt de Israëlische wet) 3 De oorlog van 1948 zorgde ervoor dat 750.000 Palestijnen hun huizen en dorpen moesten verlaten en terechtkwamen in vluchtelingenkampen in de Arabische buurlanden, in Gaza of op de Westelijke Jordaanoever. In 1967 kwamen daar nog eens 300.000 vluchtelingen bij. Israëlische wetten zoals de Wet op het Bezit van Afwezigen maakten het mogelijk voor Joden om de huizen, gronden en andere bezittingen van de gevluchte Palestijnen zonder enige vergoeding in bezit te nemen. Honderden dorpen zijn van de kaart geveegd. In Libanon zijn de 380.000 Palestijnse vluchtelingen uitgesloten van meer dan zeventig beroepen, hebben ze geen recht op onderwijs of medische zorg en mogen ze geen land bezitten. De meeste leven van financiële steun uit het buitenland, van ongeschoold of illegaal werk en van de Verenigde Naties Joris Luyendijk in NRC Handelsblad
Leer de nacht om te vergeten dromen te brengen die mij m n dorp tonen en leer de wind om te vergeten me de geur van abrikozen op mijn velden te brengen en ook, leer de hemel, om het regenen te vergeten alleen dan vergeet ik, misschien, mijn land. Uit: Lied van een vluchteling, Rashid Hussein. 4
Op de vlucht... voor altijd? VN-RESOLUTIE 194 (gestemd op 11 december 1949): Besluit dat de Palestijnse vluchtelingen die willen terugkeren naar hun huizen en in vrede willen leven met hun buren dit bij de eerste gelegenheid moeten kunnen, en dat schadevergoeding betaald wordt voor de eigendom van diegene die niet willen terugkeren Volgens de Israëlische regering Volgens de Palestijnen startten de Arabische landen de oorlog in 1948 en ligt de oorzaak van de vluchtelingenstroom ook bij hen betekent een massale terugkeer een sociale ramp, een groot veiligheidsrisico en een bedreiging voor het Joodse karakter van Israël > > Israël stelt daarom voor de vluchtelingen permanent in de Arabische gastlanden te huisvesten, met internationale steun om de levensomstandigheden te verbeteren hen maar zeer beperkt toegang te geven op basis van humanitaire overwegingen is de agressie van de Zionistische milities de oorzaak van de massale vlucht in 1948 bewijst de opvang van 1,7 miljoen Joden uit Rusland dat er ruimte genoeg is kan een oplossing bijdragen tot vrede tussen Israël en zijn buurlanden (die de vluchtelingen liever kwijt dan rijk zijn) De Palestijnen eisen daarom: het absolute en onvoorwaardelijke recht op compensatie en terugkeer naar het huidige Israël volgens VN-resolutie 194 Israël moet zijn deel van de verantwoordelijkheid en het recht op terugkeer erkennen. Maar er moeten verschillende voorstellen voor terugkeer en compensatie uitgewerkt worden. Slechts een beperkte groep kan terugkeren naar de staat Israël, waar een meerderheid Joden moet blijven wonen. We zien dit niet als een absoluut rechtvaardige, maar als een praktische oplossing waar we in beide gemeenschappen een meerderheid moeten voor vinden. Realisme betekent niet onze rechten opgeven MOHAMMAD JARADAT, BADIL (Palestijns centrum voor vluchtelingenproblematiek) GUSH SHALOM (Israëlische vredesorganisatie) 5
Israël exporteert Palestijns water (in de vorm van appelsienen) In de Bezette Gebieden is de controle van de waterbronnen volledig in handen van Israël. Een grote hoeveelheid van het grondwater gaat naar de Joodse nederzettingen of wordt afgeleid naar Israël. Voor de Palestijnse bevolking geldt een strict vergunningensysteem om putten te gebruiken of nieuwe te boren. Gevolg: de hoeveelheid water beschikbaar per Palestijn bedraagt maar 1/10e van wat een Israëliet ter beschikking heeft. Velen moeten zich behelpen met duurbetaald water uit tankwagens. Watertekorten zorgen voor enorme gezondheidsproblemen. De Palestijnse landbouw krijgt geen kansen. Het resultaat van de bezettingspolitiek is zelfs zichtbaar vanuit de ruimte. Op deze satellietfoto is de Groene Lijn als een echte grens in het landschap te zien: langs Israëlische kant geïrrigeerde velden (groen of bruin omdat er reeds geoogst is), langs Palestijnse kant droog en dor. Gaza Israël Israël gebruikt het beschikbare water vooral voor zijn landbouw, waarvan een belangrijk deel bestemd is voor de export. Israël exporteert dus miljoenen liter virtueel water in de vorm van fruit, groenten en bloemen 6 Terwijl Palestijnen klagen dat ze te weinig water hebben voor hun gezin, gebruiken naburige nederzettingen het water voor zwembaden en bloemenperken.
De vele gezichten van terreur Het geweld van de bezetting maakt bijna dagelijks slachtoffers Uitgaansverbod, arrestaties en beschietingen zijn voor de Palestijnen dagelijkse kost. Palestijnse zelfmoordaanslagen maken ieder jaar slachtoffers onder de Israëlische burgerbevolking, die ook in angst leeft De Palestijnse economie krijgt geen kans van de Israëlische bezettingsmacht. Controleposten, hoge taksen en verwoestingen van velden en bomen maken de situatie voor de boeren onleefbaar Palestijnse jongeren groeien op tussen tanks en geweld 7 Israëlische wegversperringen en militaire controleposten verhinderen de vrije doorgang van goederen, mensen en ziekenwagens Israël vernietigt stelselmatig Palestijnse huizen om plaats te maken voor Joodse kolonisten, als militaire veiligheidsmaatregel of als vergelding Oxfam-Wereldwinkels veroordeelt alle vormen van terreur: Israëlische en Palestijnse. terreur
Voorwaarden voor een duurzame vrede Om de dieperliggende oorzaken van het conflict weg te werken, eisen we van Israël: Respect voor het Internationaal recht: volledige terugtrekking uit de Bezette Gebieden (VN-resolutie 242) en erkenning van het recht op terugkeer voor de vluchtelingen (VN-resolutie 194) De ontmanteling van de nederzettingen in de Bezette Gebieden Beide partijen moeten onderhandelen over een duurzame, alomvattende vrede, wat moet leiden naar een Palestijnse Staat die politiek en economisch leefbaar is, met inbegrip van een rechtvaardige oplossing voor de vluchtelingen: terugkeer en/of compensatie een billijke regeling voor de verdeling van de watervoorraden gelijke rechten voor alle inwoners in het gebied (Palestijnen in Israël, Joden in de Palestijnse Gebieden) Oxfam-Wereldwinkels werkt mee in het Actieplatform Palestina en de campagne STOP BEZETTING PALESTINA. Initiatieven: gezamenlijke acties en politiek lobbywerk, plaatselijke actie groepen, observatiemissies naar Palestina, boycot van Israëlische landbouwproducten. Leden: Vlaams Palestina Komitee, FOS-Socialistische Solidariteit, 11.11.11, CODIP, Oxfam-Solidariteit, Oxfam-Wereldwinkels, Broederlijk Delen, Pax Christi Vlaanderen, Vrede vzw, Geneeskunde voor de Derde Wereld, Socialisme Zonder Grenzen en Protos. 8 Met deze eisen scharen we ons zowel achter onze Palestijnse partnerorganisaties als achter de vredesorganisaties binnen de Israëlische maatschappij.
Slikt u de bezetting nog langer? De Internationale Gemeenschap onderneemt weinig om het conflict te ontmijnen. Ook de Europese Unie wacht af. Daarom roepen we op om Israëlische landbouwproducten te boycotten. Niet als actie tegen de joodse gemeenschap in België of andere landen, wel tegen de politiek van de Israëlische regering. Waarom een boycot? 9 Een boycot geeft een krachtig signaal aan Belgische en Europese politici en aan de Israëlische regering. Een boycot is een geweldloze actievorm die iedereen toelaat iets te doen en zijn of haar standpunt ondubbelzinnig te verkondigen. Onze Palestijnse partners zijn vragende partij voor alle mogelijke vormen van politieke en economische druk op Israël, ook voor een consumentenboycot. Waarom een boycot van landbouwproducten? boycot Omdat we juridisch sterk staan: Israël exporteert onder het label Made in Israël ook producten uit de joodse nederzettingen. Een grove schending van het handelsakkoord tussen Israël en de Europese Unie, dat Israël voorkeurstarieven toekent voor export naar Europa, maar producten uit de Bezette Gebieden uitsluit. Met een boycotcampagne willen we Europese politici onder druk zetten om dit handelsakkoord op te schorten. Omdat ze vaak van gronden komen die gestolen zijn van Palestijnse vluchtelingen. Omdat ze deels geteeld zijn met water, gestolen uit de voorraden onder de Bezette Gebieden Omdat ze geteeld zijn met goedkope arbeid van Palestijnse of Thaise seizoenarbeiders Door zijn eigen landbouw in Israël en in de kolonies alle ontwikkelingsmogelijkheden te geven ontneemt Israël de facto de Palestijnse landbouw alle kansen op ontwikkeling.
Koop eens Palestijns! foto: OXFAM-WERELDWINKELS PARC (Palestinian Agricultural Relief Committees) werd opgericht in 1983. De organisatie biedt aan Palestijnse boeren vorming, technische ondersteuning en noodhulp aan. PARC is uitgegroeid tot één van de grootste niet-gouvernementele organisaties in Palestina en werkt samen met vele andere organisaties in en buiten Palestina. Oxfam-Wereldwinkels is al tien jaar de belangrijkste eerlijke handelspartner van PARC. PARC koopt jaarlijks 20.000 ton olijfolie van Palestijnse boeren aan een eerlijke prijs. Weer geen Palestijnse producten in de Wereldwinkel? Alle export moet via Israël verlopen. We weten nooit wanneer een container met onze producten de douane kan passeren. Bovendien verhogen de Israëlische taksen alsmaar, naar verluidt om de strenge veiligheidsmaatregelen te betalen. En dan zijn er nog extra transportkosten: we moeten twee vrachtwagens huren, omdat Palestijnse vrachtwagens Israël niet binnenmogen. De afstand Jericho-Jeruzalem, normaal 25 minuten, duurt omwille van de talrijke controles 6 uur of meer. SALIM ABU GHAZALEH, PARC www.oww.be vormgeving: grafische dienst Oxfam-Wereldwinkels oww-ed.: f-03 10