Q&A Migratie. Wat doen Nederland en de EU om te voorkomen dat mensen op de vlucht slaan?

Transcriptie

1 Q&A Migratie Wat doen Nederland en de EU om te voorkomen dat mensen op de vlucht slaan? In de hoofdstad van Malta, Valletta, hebben de Europese Unie en een groot aantal Afrikaanse landen in november 2015 afspraken gemaakt. Het doel: migratiestromen op langere termijn beter beheersbaar maken. Voor de financiering is het EU Migratie Noodtrustfund voor Afrika opgericht, waarin 1,8 miljard beschikbaar komt. Nederland gaat een actieve rol spelen in de sturing van het fonds. Het actieprogramma focust op drie regio s in Afrika: de Hoorn, de Sahel en Noord-Afrika. De EU wil met deze landen partnerschappen afsluiten voor economische ontwikkeling, verbetering van grensbewaking, de aanpak van mensensmokkel en effectieve samenwerking bij terugkeer van migranten die niet in Europa mogen blijven. Maar ook voor hulp aan Turkije, Jordanië en Libanon voor opvang van mensen die al gevlucht zijn in de regio waar ze vandaan komen. Wat doet Nederland om vluchtelingen in de Syriëregio te helpen? (Uit de brief dd aan de kamer over de Syriëconferentie)

2 De internationale gemeenschap zegde 11,2 miljard US dollar toe voor hulp aan de Syriëregio: 5,8 miljard voor 2016 en 5,4 miljard voor Daarnaast hebben multilaterale ontwikkelingsbanken en donoren 40 miljard US dollar aan leningen aangekondigd. Een zo groot mogelijk gedeelte daarvan wordt verzacht tot leningen met concessionele voorwaarden, zogenaamde zachte leningen. Dit past bij de inzet van Nederland om de crisis aan te pakken met meer dan noodhulp alleen en om meerjarige structurele investeringen in de regio te doen. Nederland zegde 125 miljoen euro toe aan steun voor Syrische vluchtelingen en gastgemeenschappen, in Syrië en in de buurlanden. 1 Daarvan is 75 miljoen euro bestemd voor noodhulp en 50 miljoen euro bestemd voor het bieden van perspectief aan vluchtelingen en gastgemeenschappen. Bijvoorbeeld door het bevorderen van onderwijs en werkgelegenheid. Onderdeel van de Nederlandse toezegging is een bijdrage aan de Wereldbank van 10 miljoen euro voor voor zachte leningen. Zowel bij noodhulp als bij de meer structurele inzet gaat vanuit Nederland speciale aandacht uit naar de veiligheid en ontwikkeling van vrouwen en meisjes. 1 In totaal heeft het kabinet sinds de oorlog in Syrië in 2012 uitbrak ruim 291 miljoen euro aan humanitaire hulp gegeven. Nederland was in 2015 de zesde humanitaire donor in de Syrië crisis.

3 Bij de voorjaarsnota reserveert het kabinet middelen voor additionele investeringen om vluchtelingen in de regio Syrië (Turkije, Libanon en Jordanië) meer perspectief te bieden. De aanwezige landen commiteerden zich in Londen aan het belang van humanitaire toegang en de inzet op stabilisering van Syrië en omliggende landen. Hieronder valt onderwijs voor alle 1,7 miljoen vluchtelingenkinderen én kinderen in gastgemeenschappen. Kinderen onderwijs bieden en hun ouders kans op een baan geven zorgt voor perspectief en gaat tegelijkertijd kinderarbeid tegen. Dit gebeurt in samenwerking met de regeringen van de buurlanden Jordanië, Libanon en Turkije. Wat zijn veilige derde landen? Veilige derde landen zijn landen die als veilig kunnen worden beschouwd, omdat de persoon die om internationale bescherming vraagt er volgens bepaalde beginselen zal worden behandeld. Tot deze beginselen behoort onder andere het beginsel van non-refoulement: het verbod om iemand terug te sturen naar het land waar zijn leven of vrijheid bedreigd zou worden om redenen van bijvoorbeeld ras, religie of politieke overtuiging.

4 Voor een Syriër kan bijvoorbeeld Libanon een veilig derde land zijn. Van belang is dat een lidstaat vergewist of het begrip veilig derde land kan worden toegepast. Het nationale recht moet hiervoor waarborgen bevatten. Bestaat er een Europese lijst met veilige derde landen? Nee, lidstaten bepalen zelf op welke landen het begrip veilig derde land van toepassing is. Lidstaten moeten de CIE daarvan wel op de hoogte brengen. Er ligt op dit moment een CIE-voorstel voor een Europese lijst met veilige landen van herkomst (dat is een ander begrip, zie hieronder). Welke mogelijkheden bieden veilige derde landen voor versnelde behandeling van asielaanvragen? De EU Procedurerichtlijn biedt de mogelijkheid om de behandeling van asielaanvragen te verkorten ten opzichte van de normale behandeling. Dit kan via een beslissing om een verzoek tot bescherming niet-ontvankelijk te verklaren.

5 De procedurerichtlijn heeft wel een aantal procedurele randvoorwaarden. Terugzenden zonder enige individuele behandeling is niet toegestaan. Wat zijn veilige landen van herkomst? Dit zijn veilige landen waarvan de asielaanvrager de nationaliteit heeft, of waar hij als hij staatloos is zijn gewone verblijfplaats had. Voor een asielaanvrager kan een land alleen als veilig land van herkomst worden beschouwd wanneer hij geen substantiële redenen heeft opgegeven waarom dit voor hem niet het geval zou zijn. De Nederlandse lijst met veilige landen van hertkomst staat op Bestaat er een Europese lijst met veilige landen van herkomst? Nee, een dergelijke lijst bestaat op dit moment niet. De CIE deed op 9 september 2015 een voorstel voor een nieuwe verordening voor de vaststelling van een dergelijke lijst. Over dit voorstel moeten de Raad en het Europees Parlement nog een besluit

6 nemen volgens de gewone wetgevingsprocedure. Op grond van de huidige regels bepalen lidstaten zelf op welke landen zij het begrip veilig land van herkomst toepassen. Daarbij moeten zij bepaalde voorwaarden in acht nemen en de CIE op de hoogte brengen van de toepassing van dit begrip. Welke mogelijkheden bieden veilige landen van herkomst voor versnelde behandeling van asielaanvragen? De EU Procedurerichtlijn biedt de mogelijkheid om de behandeling van asielaanvragen te verkorten ten opzichte van de normale behandeling. Lidstaten kunnen bepalen om een verzoek versneld, en/of aan de grens of in transitzones uit te voeren. Terugzenden zonder enige individuele behandeling is niet toegestaan. Gelden nu dezelfde regels voor veilige derde landen en voor veilige landen van herkomst? Nee, op deze landen is een verschillend rechtsregime van toepassing op grond van de EU Procedurerichtlijn.

7 Wel geldt voor beide type landen dat er een mogelijkheid is om de behandeling van asielaanvragen te verkorten. Ook geldt voor beide type landen dat het niet is toegestaan om een verzoek niet in behandeling te nemen.