van harte welkom Koolstof Kringlopen 1
Programma 13:30 Opening met lezing 14:00 Instructie geleide rondgang 14:15 Geleide rondgang 16:45 Actieve demonstratie machines Afsluiting met drankje & snack Koolstof Kringlopen 2
Groenbemesters Zand erover Brigitte Kroonen Wiepie Haagsma Leendert Molendijk WUR I Open Teelten 3
De Groenbemesterdag 29 augustus 2018 Feiten en fantasie 4
Wat waren de leerpunten? Om het rendement van groenbemesters en beoogde effecten te verhogen moet het doel(en) duidelijk zijn. organische stofvoorziening stikstofbinding mineralenvoorziening volggewas verbetering bodemstructuur bestrijding water- of winderosie voederwinning nematodenbestrijding/beheersing Elk doel vraagt om een specifieke aanpak en vraagt om een andere keuze van de groenbemester(mengsel) 5
Groenbemesters - Voordelen Fysisch Verbetering bodemstructuur Minder slemp, erosie, afspoeling, verstuiving Toevoer organische stof -> met alle voordelen van dien Koolstof (CO 2 ) vastleggen
Effectieve organische stof aanvoer (kg/ha/jr) bij maximale groei 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 * 60 kg P 2 O 5
Cijfers eos aanvoer worden herzien 2018 1 e exercitie Bladrammenas Gele mosterd Japanse haver Tagetes T.o.v. oude cijfers blijkt dat er circa 10-20 % hogere eos aanvoer haalbaar is > nieuwe rassen 8
Groenbemesters - Voordelen Chemisch Minder uitspoeling stikstof (N-vanggewas) Vlinderbloemigen: extra stikstofbinding uit de lucht Vrijmaken gebonden fosfaat en kali
N inhoud per groenbemester N opname/fixatie C/N Gele Mosterd 40 (30-80) 20 Bladrammenas 50 (30-150) 20 Italiaans raaigras 45 (20-80) 22 Engels raaigras 45 (30-60) 23 Winterrogge 100 (50-130) 22 Rode klaver 100 (60-140) 16 Witte klaver 80 (50-120) 14 Voederwikke 120 (90-200) 12 Facelia 120 (60-200) 20 Bron: Handboek Bodem en Bemesting
Zaaitijden Bladrammenas Gele mosterd Bladkool Eruca/ raketsla (Trio) Engels raaigras Italiaans raaigras Westerwolds raaigras Rietzwenk (onderzaai) Winterrogge Japanse haver Soedangras Rode klaver Witte klaver Perzische klaver Wikke Facelia Afrikaantjes Raketblad Spurrie maart april mei juni juli aug sept okt Geel groen rood paars = zaaien onder dekvrucht (maart - half mei) = zaaien op braak land (mei - juni) = zaaien in vroege stoppel (juli - half augustus) = late stoppel (half augustus - half oktober)
Groenbemesters - Voordelen Biologisch Stimuleren bodemleven, biodiversiteit Onderdrukking onkruid Sommige gewassen: bestrijding van aaltjes
Groenbemesters Waardplantstatus voor aaltjes www.aaltjesschema.nl Welke aaltjes zijn aanwezig? Kies voor niet-waardplanten!
Groenbemesters - Nadelen Kosten: zaaizaad, onkruidbestrijding, stikstofgift, klepelen/maaien etc. Bestrijding wortelonkruiden niet mogelijk Soms zelf onkruid (uit zaad, opslag ) Inkuileffect (compacte, zure laag) Soms meer last van schimmels, insecten, slakken Soms goede waardplant voor aaltjes
Bewerken van de groenbemester Wanneer en hoeveel zand erover? Grondsoort Wel of geen kerende hoofdgrondbewerking Tijdstip van de hoofdgrondbewerking Zaadvorming groenbemester Biomassa boven- en ondergronds Snelheid vertering groenbemester (C/N quotiënt) Invloed op nutriëntencyclus Risico op hergroei Risico op ziekte- of plaagoverdracht 15
Bewerken van de groenbemester Wanneer en hoeveel zand erover? Risico op erosie (wind en water) Onkruiddruk Vochttoestand en temperatuur bodem Het type volggewas zeker bij NKG Zaai-, plant of pootbedbereiding Beschikbare mechanisatie 16
Een groenbemester kan vele doelen dienen! Bodem en structuur Organische stof Nutriënten Aaltjesbeheersing Biodiversiteit Onkruid Voor alle doelen geldt: zo lang mogelijk laten staan... tenzij
Voordelen laat bewerken Langere periode N-opname en N-overdracht Voorkomt uitspoeling bij laag C/N verhouding Beschermt bodem langer tegen erosie (wind en water) Hogere organische stofproductie Langer vasthouden bodemvocht (# droogte bij te laat) Langere onkruidonderdrukking bij goede bedekking Meer voedsel en schuilplaats voor biodiversiteit 18
Voordelen vroeg bewerken Vervroeging vertering (hoog C/N verhouding) Kleiner risico op zaadvorming Kleiner risico op hergroei Kleiner risico op zaadvorming onkruid Snellere opwarming grond Sneller opdrogen van grond Vermeerdering aaltjes (bij waard) stop zetten Aandachtspunt wettelijke data (vanggewas, GLB) 19
Methoden van bewerken en inwerken Maaien of klepelen Rollen of kneuzen: cambridgerol of roller/crimper Chemisch toekomst?? Schijveneggen Cultivateren Frezen Ploegen Niet kerende grondbewerking Mulchen of directzaai etc. 20
Bewerken is Maatwerk Groenbemesters... een kans voor je bodem..... geef groenbemesters ook bij het inwerken de aandacht die ze verdienen!! 21
Bedankt voor uw aandacht! 22