Smart mobility Hoe maakt smart mobility het wegennet futureproof? Emile Oostenbrink en John Boender

Vergelijkbare documenten
titel Smart Mobility op de weg: ontwikkelingen in vogelvlucht Onno Tool Rijkswaterstaat Toekomst van de Wegbeheerder 11 oktober 2017, Zwolle

Crash Course Smart Mobility: ontwikkelingen in vogelvlucht

ITS EN VERKEERSVEILIGHEID Ei van Columbus of Zwaard van Damocles? 21 april 2016

M{ZD{ _14R1_MAZ6_V2_COVERS.indd /03/ :59:20

SERVICEPROVIDER IN VM (2.0) Mark Grefhorst BD Manager

C-ITS in het OV De coöperatieve bus. 6 oktober 2016

Toekomstradar Assets

Het informatieprobleem, groot/klein?

Landelijke kennisagenda Human Behaviour & Smart Mobility CONCEPT 2.0

Toekomstige ontwikkelingen assetmanagement

Betere doorstroming door communicerende auto's

C-ITS en automatisch rijden: van techniek en testen naar toepassing

Verkeerslichten op groen voor Jaguar Land Rover

Verkeerslichten op groen voor Jaguar Land Rover

Nationaal verkeerskundecongres 2016

M{ZD{ CX _14R1_MAZ_CX5_V2_COVERS.indd /02/ :50:14

SMART MOBILITY: INNOVATIES IN STEDELIJKE MOBILITEIT. ir. Bart Vuijk

Beter Benutten Vervolg Talking Traffic. Hans Nobbe

Beter Benutten ITS slimmer, leuker en aantrekkelijker op weg

De weg naar de zelfrijdende auto s: Waar staan we nu (eigenlijk echt)? Prof. Dr. Marieke H. Martens

Inventarisatie evaluaties stedelijk verkeersmanagement

Tweede Kamer der Staten-Generaal

M{ZD{ CX _15R1_CX3_V3_COVERS.indd /05/ :22:22

MISSION STATEMENT MOBILIDATA

Verkeersmanagement in de praktijk

SMART MOBILITY MAGAZINE. Files zijn het grootste probleem niet. Carlo van de Weijer over de uitdagingen van mobiliteit:

Hack the Road! Wat heeft de hackathon opgeleverd? Hack the Road! How to make roads smart? Kees van der Plas

C-ITS stand van zaken

Bijlage 1. Spookfiles. Wat is het probleem?

Smart Mobility: het voertuig of de infrastructuur?

Toekomst wegbeheer stellingen

WELKOM BIJ DE WORKSHOP. Kalibreren van frontcamera systemen

Verkeer in de slimme stad

Stedelijke transitie: uitdagingen vanuit mobiliteit

Toekomstbeelden automatische voertuigen

BBV Project Intelligente Kruispunten (ivri)

Landelijke Smart Mobility Ronde Tafel Human Behaviour

verkeer veilige veiligheid verbindingen BIJLAGE 6: TAG CLOUDS MOBILITEIT staat stad stiptheid stress tijd tram trein treinen uur veilig

Samen voor de slimste mobiliteit in de Brainport regio. Bram Hendrix (SRE) Maarten van Oosterhout (SRE) - Eindhoven, 6 november

Traffic Management 2.0 November 2016

De auto als actuator

Water. Wegen. Werken. Rijkswaterstaat.

Dynamisch Verkeersmanagement kan niet langer zonder een onafhankelijke coördinator

Connected modellen van Jaguar en Land Rover 'praten' met elkaar op 'connected wegen'

Beheer en verkeerscentrales provincies en (kleine) gemeentes

Nationale Platoontest. Evaluatie van de testrit met semi-zelfrijdende auto s op de A2

Beter Benutten en VRI s: Global meets local

Slimme auto? Definitie en geschiedenis Slimme apparaten/diensten in de auto Accessoires Autonoom, semi-autonoom rijden

Nationaal verkeerskundecongres 2017

Toekomstbeelden automatische voertuigen

DEMONSTRATIE AUTOMATISCH EN COÖPERATIEF RIJDEN

Slim verkeersmanagement door slimme data. Paul van Beek. Goudappel Coffeng 1. Martie van der Vlist. DAT.mobility 2. Themanummer CVS 2016

Connected modellen van Jaguar en Land Rover 'praten' met elkaar op 'connected wegen'

Standaardisatie Leveranciers

De toekomst van de (auto)mobiliteit. Henk van Zuylen

Info UC en POC Apeldoorn

Sneak preview Masterclass Smart Mobility

LVMB-thematafel Stedelijk Verkeersmanagement

Smart mobility in Eindhoven. Lot van der Giessen 23 juni 2016

Vlaams Parlement, 4 februari 2016 Hoorzitting over de uitvoering van het 70 km/u-beleid

Lessen en ervaringen met Geintegreerd Netwerkbreed Verkeersmanagement (GNV) 6 oktober 2016

Welkom 23/10/2014. Open WiFi netwerk: t Godshuis

C-ITS. VERBETERDE VERKEERSDOORSTROOM VERHOOGDE VEILIGHEID EN COMFORT 40-50% REISTIJD REDUCTIE VERMINDERING LUCHTVERVUILING

Smart Mobility ronde tafel Security

Beter Benutten ITS slimmer, leuker en aantrekkelijker op weg

IenM maakt grootschalig testen van zelfrijdende voertuigen mogelijk. De minister in de zelfrijdende auto op de A10 eind 2013.

Slimme auto's. Auteur: Rob van Geuns Presentator: Slimme auto's

OEM SENSORS for HD MAPS. Peter Defreyne, IxorTalk Julie Maes, Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid

MONITOR DRAADLOZE TECHNOLOGIE. Editie najaar 2016 Onno Mantel

Stedelijke verdichting en bereikbaarheid

KRACHTEN BUNDELING SMART MOBILITY O K TO B E R

betreffende de geautomatiseerde, gemotoriseerde voertuigen (driverless vehicles)

Transumo Intelligent Vehicles. Showcase

Nationaal verkeerskundecongres 2015

De toekomst met (verkeers)data. Bob Veenbrink 11 oktober 2017

Mobiliteit in smart cities. Ben Dankbaar InnoTeP 29 september 2017

eurofot - European Large-Scale Field Operational Test on In-Vehicle Systems

coalition paper Smart Mobility

Slimmer naar Scheveningen

Spookfiles A58 zet volgende stap met coöperatieve fase

Nationaal verkeerskundecongres 2015

Intelligente Verkeers Regel Installatie (ivri) Fase 1. Deliverable D

Risicoanalyse bijeenkomst 10 september SEPTEMBER 2015

Nationale Platoontest. Evaluatie van de testrit met semi-zelfrijdende auto s op de A2

Nationale Databank Wegverkeersgegevens. Minder hinder bij wegwerkzaamheden

Veiligheid, comfort en communicatie (9)

Trein van de Toekomst Jelte Bos, 22 februari 2017

INHOUDSOPGAVE WHITEPAPER ZELFRIJDENDE AUTO. Leasen met voorrang

1. CVIS User Acceptance Study (D.DEPN.4.1) 2. CVIS User Survey (D.DEPN.4.1a)

Probleem 2. Oplossing 3. Kosten en opbrengsten 4. Impact Gemiddelde automobilist 5 Maatschappij 6. Verdeling van kosten en opbrengsten 7

In-car ondersteuning richting 0 verkeersslachtoffers. Marika Hoedemaeker

The future in mobility. Met de toepassingen van nu Een doorkijk naar de (verkeersveilige?) stad van de toekomst Rissan Slaghek

Verkeersborden Nederland voor Onderweg

Impact met slimme mobiliteit op de (snel)weg 20% CO 2

Wat betekent connectiviteit voor mobiliteit? Houten, 23 november 2016

De Praktijkproef Voertuigdata. Edoardo Felici 12 oktober 2017

Nationaal verkeerskundecongres De effecten van automatisch rijden op de verkeersafwikkeling en verkeersmanagement

Potentie van Smart Mobility voor verkeersveiligheid NOTITIE OVER DE ONDERZOEKSOPZET (AANZET)

Bij het niet verschijnen van een deelnemer volgt de andere deelnemer het gehele lesprogramma zoals bedoeld voor twee deelnemers.

Anti-ongevalsystemen voor vrachtauto's

Transcriptie:

Smart mobility Hoe maakt smart mobility het wegennet futureproof? Emile Oostenbrink en John Boender 16 januari 2019

Programma 1. Welkom 2. Presentatie Smart mobility? 3. Discussie 4. Presentatie Effecten slim rijden voor wegbeheerders en aannemers? 5. Discussie 6. Afsluiting

Wat weet u van Smart mobility?

Smart mobility? Emile Oostenbrink 16 januari 2019

Ontwikkelingen Nieuwe technieken: Smartphones Snelle draadloze communicatie Cloud-services Rekenkracht Automatische rijden.

Ontwikkelingen Beschikbaarheid veel data: Data uit smartphones Social media Camera s Digitale auto.

Smart mobility = Het slim inzetten van innovatieve technieken en data bij het realiseren van belangrijke beleidsopgaven op het gebied van mobiliteit

Smart mobility = Slim reizen Slim verkeersmanagement Slim rijden

Slim reizen Slim organiseren van reizen van A naar B: Omslag in mobiliteitsdenken Wanneer en waar past welke (mix van) vervoerswijze het beste? Reiziger voortdurend connected Mobiliteit als een service

Voortdurend connected Voertuigen en mobilisten verzenden én ontvangen data Aanbieden diensten door private partijen Informeren reizigers vóór en tijdens de reis

MaaS Mobility as a Service Plannen, boeken en betalen hele reis van deur tot deur Doorlopend geïnformeerd en geadviseerd Kiezen uit meerdere reisopties Samenwerking van mobiliteitsaanbieders

Slim verkeersmanagement Slim reguleren van verkeersstromen: Voertuigen, infrastructuur en wegkant zijn connected Informatie (ook) incar Wegbeheerders hebben actueel zicht op situatie Slimme verkeerslichten Slimme verkeerscentrales

Coöperatieve systemen Communicatie tussen voertuigen onderling en tussen voertuigen en wegkantsystemen Weggebruikers krijgen actuele informatie (file s, ongevallen, omleidingen, tijd tot groen of rood, ) Wegbeheerders hebben actueel zicht op verkeerssituatie

ivris intelligente Verkeersregelinstallaties Kunnen communiceren met voertuigen, fietsers en voetgangers Data uit verkeerslussen én van voertuigen/weggebruikers Stap verder in aanbodafhankelijk regelen Beter optimaliseren, prioriteren en informeren (use cases)

icentrales intelligente Verkeerscentrales Combineren centrales en samenwerken (verkeersmanagement, brug- en sluisbediening, tunnelbediening, parkeerbeheer, stadstoezicht, crowd management) Combineren en afstemmen van maatregelen Besparen op kosten huisvesting en personeel

Slim rijden Van zelf sturen naar volledig autonoom: Voertuigen ondersteunenbij rijtaken mens Voertuigen nemen rijtaken over van de mens Voertuigen rijden volledig automatisch

Vragen?

Stelling Smart mobility gaat wegbeheerders helpen bij het realiseren van beleidsdoelen

Stelling Smart mobility gaat mijn werk veranderen

Stelling Fietsers en voetgangers gaan ook profiteren van Smart mobility

Stelling Smart mobility maakt verkeerslichten overbodig

Effecten slim rijden voor wegbeheerders en aannemers? John Boender Datum 16 januari 2019

De weg van de toekomst? Filmpje Uit het NOS Journaal van 13 januari 2017.

Slim rijden: wat is dat? Smart Mobility Magazine ISA Autonome shuttles Zelfrijdende auto en ADAS systemen

Slim rijden: wat is dat? ISA Formeel: Intelligent Speed Adaptation, In Helmond spreken ze over Intelligent Speed Assistance. Niet het voertuig past automatisch de snelheid aan, maar het systeem assisteert de bestuurder. Bestuurder verantwoordelijk! Betrouwbare informatie in voertuig nodig: verkeersborden, kaartgegevens en gps-locatie.

Slim rijden: wat is dat? Autonome shuttles Zonder bestuurder. Vaak eigen baan. Soms ook openbare weg.

Diverse niveaus zelfrijdende auto Auto s met systemen die de bestuurder ondersteunen (Driver Assist). (Parkeersensoren) Auto s met systemen die niet alleen waarschuwen maar ook zelf ingrijpen. (ACC) Auto s die Driver Assistsystemen combineren met autonoom reageren. (Auto Pilot van Tesla) Auto s kunnen geheel autonoom rijden, dus zonder bestuurder. (POD s)

Zelfrijdende auto of slimme auto? Zelfrijdende auto Auto neemt controle over Auto s communiceren met elkaar Auto communiceert met omgeving (o.a. ivri) Duurt nog wel even (2050 a 2070?) Slimme auto Mens is in control Hulpmiddelen die rijden makkelijker maken. Sensoren en camera s. Nu al aanwezig.

ADAS systemen Veelgebruikt: 1. Lane departure warning 2. Adaptive Cruise Control 3. Verkeersbordenherkenning 4. Distance alert 5. Cruise control 6. Navigatie 7. Emergency brake Bron: Connecting Mobility

ADAS systemen en wegbeheerders Binnen rijstrook blijven: Lane departure warning: waarschuwing Op termijn: verdere ontwikkeling is automatische rijstrookcentrering Informatie van wegkant binnenhalen: Verkeersbordenherkenning Op termijn: Informatie direct in voertuig

Lane departure warning Sensoren Video, Laser, Infrarood Markering wordt gelezen.

Lane departure warning Markeringen Kwaliteitseisen markeringen opgenomen in CROW-richtlijnen. Verwijzen naar: NEN-EN 1436 Wegmarkeringsmaterialen BRL9141 Nationale Beoordelingsrichtlijn voor het KOMOproductcertificaat voor wegmarkeringsmaterialen

Lane departure warning Afstemming gewenst Wat heeft ADAS systeem nodig aan input vanuit de weg en omgeving? Zijn wegbeheerders bereid hun wegen eventueel aan te passen en zo ja, tot hoever is dat mogelijk? Hybride situatie: auto s zonder ADAS, auto s met ADAS en (semi-) autonoom rijdende auto s

Lane departure warning Markeringen Standaard markering Spitsstrook in/uit gebruik

Lane departure warning Voorkom verwarring door onduidelijke markeringen Veel soorten markeringen Variatie beperken? - hybride situatie - 100% zelfrijdend?

Verkeersbordenherkenning Herkenning bord staan langs de weg om de weggebruiker te informeren en te waarschuwen Kwaliteit bord op niveau: 100% of mag het iets minder zijn?

Verkeersbordenherkenning Verkeersborden Hoe omgaan met: Veel borden tegelijk. RVV borden en niet-rvv borden Complexe borden Fantasieborden?

Conclusie Bij doorontwikkeling van Smart mobility veel aandacht aan wegontwerp en inrichting omgeving van de weg! De technische ontwikkelingen gaan snel. Kunnen en willen weggebruikers de systemen wel gebruiken? Snappen systemen de markeringen en borden wel: zo niet, wat te doen? Uitdaging om SAMEN (wegbeheerders,autofabrikanten en leveranciers van systemen) afspraken te maken over de systemen en de open datastructuren. Alleen dan kunnen we een stap maken richting zelfrijdende auto s. En als het nodig is zullen we bij CROW de richtlijnen ook aanpassen. Voorlopig houden we de bestaande richtlijnen nog aan!

Vragen?

Stelling 1 Nederland wil voorop lopen bij ontwikkeling van de zelfrijdende auto. Wegbeheerders moeten dus hun wegennet nu al aanpassen aan de behoeften van de zelfrijdende auto

Stelling 2 Wegbeheerders moeten vrij gebruik kunnen maken van alle data die de ADASsystemen verzamelen. (ten behoeve van bijv. asset management)

Wat weet u van Smart mobility?

Meer informatie? www.crow.nl