Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1995 1996 21 501-16 Landbouwraad Nr. 129 BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUURBEHEER EN VISSERIJ s-gravenhage, 11 januari 1996 Op maandag 18 en dinsdag 19 december vond in Brussel de 1896e zitting van de Landbouwraad plaats. Het was de laatste vergadering onder Spaans voorzitterschap. Tijdens de vergadering is een besluit genomen over de hervorming van de marktordening voor rijst. Bovendien heeft de Raad een principe-besluit genomen dat het mogelijk maakt de in problemen verkerende Ierse schapensector volgend jaar een éénmalige extra ondersteuning te geven. Tijdens de vergadering heb ik samen met mijn Belgische collega bij de Commissie geïnformeerd naar het toegezegde rapport over de situatie op de tomatenmarkt. Commissaris Fischler heeft toegezegd dat dit rapport spoedig gepubliceerd zal worden. Zoals ik in mijn brief over de agenda van de Raad al heb aangegeven te verwachten, is de definitieve agenda beduidend korter geworden dan eerder was aangegeven. Van de 24 agendapunten die op de voorlopige agenda waren opgevoerd, zijn er uiteindelijk acht overgebleven. Hervorming marktordening rijst Dit onderwerp was reeds verschillende malen in de Landbouwraad besproken. Besluitvorming had echter nog niet plaatsgevonden omdat het advies van het Europees Parlement nog niet beschikbaar was. Tijdens deze Raad is na enige tijd onderhandelen wel een besluit genomen. Het uiteindelijk besluit volgt in grote lijnen het voorstel van de Commissie. Zo gaan ook voor rijst in de komende jaren de garantieprijzen omlaag. De grensbescherming vermindert eveneens. Daarvoor in de plaats ontvangen de producenten een hectare-toeslag. Tijdens de Raad is uitgebreid stilgestaan bij deze compensaties. Daarvoor heeft de Voorzitter zowel plenaire als bilaterale gesprekken en discussies gevoerd. Na aandringen van de producerende landen is de totale oppervlakte waarvoor steun kan worden aangevraagd uitgebreid ten opzichte van het Commissievoorstel. Ook zijn de gemiddelde opbrengsten op basis waarvan de compensaties berekend worden iets bijgesteld. De kwaliteitsverscherping die de Commissie had voorgesteld, is gehandhaafd 6K0079 ISSN 0921-7371 Sdu Uitgevers s-gravenhage 1996 Tweede Kamer, vergaderjaar 1995 1996, 21 501-16, nr. 129 1
gebleven, maar de producenten wordt twee jaar extra de tijd gegeven om zich aan deze nieuwe eisen aan te passen. Zowel in de bilaterale gesprekken met de Voorzitter als in de Raad heb ik benadrukt dat de budgettaire aspecten van het voorstel niet uit het oog verloren mochten worden. Hoewel het uiteindelijk compromis toch duurder is uitgevallen dan de oorspronkelijke voorstellen, bleek er in de Raad een zeer ruime meerderheid voor te bestaan. De Commissie heeft, op mijn verzoek, via een verklaring in het compromis toezeggingen gedaan op twee voor de Nederlandse rijstverwerkers belangrijke punten. Het betreft het aanpassen van de verwerkingscoëfficiënten die de ruimte aangeven waarbinnen verwerkers in de Unie hun marge kunnen halen en het aanpassen van een tariefpost bij uitvoer. Nadat deze toezeggingen door de Commissie waren gedaan heb ik, mede op grond van de algemene opinie in de Raad, met het compromis ingestemd. Dat werd daarmee unaniem goedgekeurd. Hervorming marktordening groente en fruit Evenals in de zitting van oktober en november heeft de Raad zich gebogen over het voorstel van de Commissie voor een hervorming van de marktordening groente en fruit. Aangezien er nog geen advies van het Europees Parlement is en de stand van de technische besprekingen nog niet ver genoeg gevorderd was, zijn over dit onderwerp geen besluiten genomen. Ik heb evenals in de vorige Raad mijn waardering uitgesproken over de filosofie van het Commissievoorstel. Deze houdt in dat er minder voor interventie geproduceerd wordt en dat de producenten meer eigen verantwoordelijkheden krijgen (zie ook mijn brieven met kenmerk IZ.952032 en IZ.952356). Daarnaast heb ik benadrukt dat ik twijfels heb of er naast de centrale rol voor producentenorganisaties nog wel een rol bestaat voor de interprofessionele organisaties. Het voorstel stelt voor beide typen organisaties op te zetten. Naar mijn mening moet in ieder geval met de bevoegdheden van laatstgenoemde organisaties zeer voorzichtig omgesprongen worden. Voorkomen moet worden dat hierdoor de vrije handel in de Unie wordt belemmerd. Voorts heb ik mijn standpunt herhaald dat ik een groot voorstander ben van de eigen bijdrage van de producenten in de financiering van de marktordening, maar dat ik afhoudend sta tegenover de voorgestelde 10% financiering die de Lid-Staten nationaal moeten bijdragen. Tot slot heb ik mijn zorg uitgesproken voor het feit dat in de regeling niet is voorzien in een uitgavenplafond. Na afloop van de discussie in de Raad heeft de voorzitter een balans gemaakt van de besprekingen tot nu toe. Volgens hem wordt de algemene lijn van het voorstel van de Commissie door alle delegaties onderschreven. Mede op basis van een discussiedocument van het voorzitterschap worden de besprekingen in de deskundigengroep en het Speciaal Landbouw Comité voortgezet. Agro-monetaire maatregelen De kans bestaat dat Zweden en Finland begin volgend jaar te maken krijgen met een aanzienlijke verlaging van de groene koers. Dat betekent dat de nationale munt minimaal 5% in waarde is gestegen boven de groene koers van deze munten. Zo n koersverandering leidt tot het opnieuw vaststellen van een groene koers. De verlaging van de hectaretoeslagen en dierpremies die hiervan het gevolg is wordt in beginsel opgevangen door de bedragen in ECU s voor de gehele Unie op te hogen. In juni van dit jaar heeft de Commissie dit voorkomen door deze Tweede Kamer, vergaderjaar 1995 1996, 21 501-16, nr. 129 2
bepaling uit de agrimonetaire regeling buiten toepassing te laten. De Lid-Staten die door deze maatregel getroffen werden zijn gecompenseerd via specifieke compensaties. De Commissie heeft voor Zweden en Finland een vergelijkbare regeling gemaakt. Tijdens de Raad bleek dat alle delegaties met het voorstel konden instemmen. Het werd dan ook unaniem aanvaard zonder dat er een uitgebreide discussie over het onderwerp nodig was. Marktordening voor aardappelen De voorzitter van het Speciaal Landbouw Comité heeft ter vergadering een uitleg gegeven over de discussies op ambtelijk niveau over een marktordening voor aardappelen. Het Verenigd Koninkrijk had dit onderwerp opnieuw op de agenda gezet, nadat aanvankelijk ook voorzitter Spanje zelf had aangegeven dit onderwerp een hoge prioriteit te geven. Tijdens de discussies in het Speciaal Landbouw Comité bleek dat er geen overeenstemming valt te bereiken over een dergelijke marktordening. Met name een aantal Zuidelijke Lid-Staten wenst een regeling compleet met instrumenten voor marktbeheer. Andere delegaties waaronder Nederland vinden een dergelijke aanpak voor aardappelen ongewenst. Zij vrezen een uitbreiding van de produktie als producenten een prijsgarantie gegeven wordt. Dat heeft zeker nadelige effecten op de prijsvorming. Gezien de grote verschillen van mening vond de Voorzitter het niet nuttig in de Raad een discussie aan het onderwerp te wijden. Situatie op de markt voor schapevlees in Ierland De Ierse Minister van Landbouw heeft tijdens de Raad een uiteenzetting gegeven van de slechte situatie op de markt voor schapevlees in Ierland. Het belangrijkste probleem is dat de gebruikelijke piek in de prijsvorming van lamsvlees in het voorjaar, dit jaar is uitgebleven. Dit gevoegd bij de al lage prijzen van schapevlees in de afgelopen twee jaren, bracht de Ierse delegatie tot een dringend verzoek aan de Commissie om mee te werken aan een oplossing van dit voor Ierland grote probleem. In de Raad bestond begrip voor de moeilijke situatie in Ierland, mede op grond van eerdere toezeggingen aan Ierland in het kader van het prijzenpakket van 1995. Commissaris Fischler zegde toe zo gauw de financiële middelen het toelaten met een voorstel te komen dat de problematiek moet helpen verlichten. Hij gaf daarbij aan te denken aan het toekennen van de premie voor benadeelde gebieden aan alle producenten in Ierland en Noord-Ierland. In een verklaring zegt de Raad toe dat indien de Commissie met werkelijke voorstellen komt, een positief besluit genomen zal worden over deze aanvullende premie. Voorwaarde is wel dat de premie beperkt blijft tot het verkoopseizoen 1995 en tot de betrokken producenten in Ierland en Noord-Ierland. Naar aanleiding van mijn vraag over de financiële gevolgen van deze maatregel antwoordde Commissaris Fischler dat deze maximaal 12 miljoen ECU bedragen. De Raad ging unaniem akkoord met de verklaring. Diversen a) huisvesting kalveren (verzoek van de Commissie) Tijdens de Raad heeft Commissaris Fischler het rapport over de huisvesting van kalveren toegelicht. Het rapport bevat een wetenschappelijke analyse van de verschillende huisvestingssystemen. Een deelrapport gaat in op de consequenties en de vergelijking van de kosten van de verschillende systemen. Tweede Kamer, vergaderjaar 1995 1996, 21 501-16, nr. 129 3
Het rapport is mede op Nederlands verzoek nog dit jaar gepubliceerd. Ik heb de Commissaris bedankt voor deze snelle werkwijze. Daarnaast heb ik aangegeven uit te zien naar de voorstellen die de Commissie naar aanleiding van het rapport zal doen. Ik ga ervan uit dat deze voorstellen een werkelijke verbetering van het dierenwelzijn zal opleveren. Europese regelgeving is daarvoor nodig. Dit om zowel de concurrentieverhoudingen gelijk te houden als om het imago van de landbouw in Europa te verbeteren. b) stand van zaken werkzaamheden rapport over tomatenmarkt (verzoek Nederland en België) Samen met mijn Belgische collega Pinxten heb ik bij de Commissie geïnformeerd naar de stand van zaken met betrekking tot het toegezegde rapport over de situatie op de markt voor verse tomaten. Bij het prijsbesluit van juni dit jaar is afgesproken dat de Commissie deze ontwikkelingen zou volgen en voor het eind van dit jaar daarover verslag aan de Raad zou uitbrengen. Indien nodig zouden eveneens passende maatregelen worden voorgesteld. Ik heb aangegeven dat de slechte situatie voor tomaten, de reden van het verzoek aan de Commissie, nog steeds voortduurt. Daarom moet de Commissie volgens mij haast maken met de werkzaamheden. Italië ondersteunde dit verzoek. Commissaris Fischler gaf aan dat de Commissie bezig is met het verslag. De extra tijd die nodig is houdt verband met het feit dat nog niet alle Lid-Staten de benodigde informatie aan de Commissie hebben toegestuurd. c) uitvoer verwerkte landbouwprodukten naar Noorwegen (verzoek Zweden) De Zweedse delegatie gaf aan dat na de toetreding van dit land tot de Unie de handel in verwerkte landbouwprodukten met Noorwegen wordt bemoeilijkt. Denemarken en Griekenland meldden gelijke problemen. De Commissaris antwoordde dat momenteel overleg met Noorwegen gevoerd wordt om de problemen op te lossen. Mochten de Noren niet tot concessies bereid zijn, dan zal de Commissie passende maatregelen nemen. d) conclusies van conferentie groeibevorderaars (verzoek Duitsland) Duitsland informeert naar de conclusies die de Commissie trekt uit de grote conferentie over het gebruik van groeibevorderaars. De Belgische Minister gaf tijdens dit agendapunt aan dat in zijn land de strijd tegen het illegale gebruik van deze middelen wordt geïntensiveerd. Commissaris Fischler ging uitgebreid in op de conferentie die volgens hem een groot succes was. Dit vooral vanwege de grote belangstelling uit alle Lid-Staten en van zeer uiteenlopende groeperingen. Hij zei dat pas na de Raad definitieve conclusies uit de discussies getrokken worden. Deze zullen zo snel mogelijk leiden tot voorstellen van de Commissie. e) consolidatie van veterinaire wetgeving (verzoek Commissie) De Commissaris gaf aan dat de consolidatie van de bestaande veterinaire wetgeving in de EU is afgerond. Er is een witboek gepubliceerd waarin de 13 richtlijnen zijn samengebracht. De volgende stap die de Commissie wil zetten is een discussie met de Lid-Staten over mogelijke vereenvoudiging van de regelgeving. Tweede Kamer, vergaderjaar 1995 1996, 21 501-16, nr. 129 4
f) restituties voor pluimvee (verzoek Frankrijk) De Franse Minister uitte zijn ongenoegen over het verlagen van de exportrestituties voor pluimvee. Volgens hem gebruikt de Commissie de verlaging van de restituties ten onrechte om de vraag naar exportvergunningen te beperken. Ierland, Duitsland en Oostenrijk deelden de bezwaren van Frankrijk. De Commissaris gaf in niet mis te verstane bewoordingen aan dat hij de bezwaren van Frankrijk volkomen onterecht vindt. De restituties naar de bestemming waar Frankrijk op doelde zijn volgens hem ongeveer viermaal zo hoog als naar andere bestemmingen. Verder stelde hij dat ook de produkten die Frankrijk vooral exporteert, nog steeds een bijzonder gunstige restitutie ontvangen. Bovendien wees hij op het feit dat vanwege de geringe verschillen tussen de wereldmarktprijzen en de Europese prijzen voor graan, het twijfelachtig was of nog wel exportrestitutie betaald moest worden. Volgens Fischler zijn de maatregelen die de Commissie heeft genomen dan ook zeker gerechtvaardigd. g) invoer mais in Portugal (verzoek Portugal) Voor Portugal bestaat een bijzonder invoerregime voor 250.000 ton mais tegen een verlaagd tarief. De Portugese overheid wil meer flexibiliteit bij het op de markt brengen van deze hoeveelheid. Commissaris Fischler vreest dat de methode die Portugal voorstaat zal leiden tot een monopoliepositie voor het Portugese interventiebureau en reageerde daarom niet positief op het voorstel van deze delegatie om meer flexibiliteit. h) arrest van het Hof over invoer maisglutenvoer (verzoek Frankrijk) Frankrijk maakte de Commissie attent op een arrest van het Hof inzake de invoer van maisglutenvoer. Dit arrest maakt dat een Commissieverordening over het importtarief voor deze produkten onwettig wordt. De Commissaris was op de hoogte van het arrest en de uitwerking ervan. Hij stelde dat de Commissie werkt aan een oplossing waardoor de internationale afspraken over de import van maisglutenvoer gerespecteerd worden. i) op de markt brengen in Griekenland van gerst uit interventie (verzoek Griekenland) De Griekse Minister herinnerde de Commissaris eraan dat hij heeft toegezegd extra gerst uit interventievoorraden in zijn land op de markt te brengen. Deze maatregel is nog niet doorgevoerd. Vanwege de hoge prijzen in Griekenland verzocht de Minister dit zo snel mogelijk te doen. De Commissie wees erop dat de interventievoorraden momenteel erg gering zijn en dat uitvoering van de maatregel dus op problemen stuit. Wel zegde hij toe zo spoedig mogelijk 50.000 ton gerst via inschrijving aan te bieden in Griekenland. j) restituties rundvlees (verzoek van Ierland) De Ierse delegatie merkte op dat de exportrestituties in de rundvleessector in vergelijking met vorig jaar structureel lager liggen. Gezien de lage prijzen op de markt voor rundvlees achtte hij dat ongewenst. Duitsland, Frankrijk en Oostenrijk deelden de zorgen van Ierland. Commissaris Fischler wees erop dat sinds vorige week de restituties met 14% verhoogd zijn. De lagere rundvleesprijzen zijn, zo stelde hij, een Tweede Kamer, vergaderjaar 1995 1996, 21 501-16, nr. 129 5
normaal gevolg van de hervorming van de marktordeningen en worden gecompenseerd door dierpremies. k) organisatie van toekomstige werkzaamheden Onder diverse lofuitingen werd Minister Atienza uitgezwaaid als voorzitter van de Raad. Per 1 januari neemt Italië het voorzitterschap van de Europese Unie over. Minister Luchetti zal dan ook de eerstvolgende vergadering van de Raad op 22 en 23 januari voorzitten. De Minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, J. J. van Aartsen Tweede Kamer, vergaderjaar 1995 1996, 21 501-16, nr. 129 6