On-line versie IROKO Rekenmodel Participatiebudget: maak uw eigen Wat als analyses

On-line versie IROKO Rekenmodel Participatiebudget: maak uw eigen Wat als analyses

1. Inleiding De WWB, (een gedeelte van) de Wajong en de Wsw zijn opgegaan in de Participatiewet. De gemeenten zijn daarmee verantwoordelijk voor zowel de uitkering als de re-integratie van een grotere en complexere doelgroep. Het kabinet voert tegelijkertijd forse bezuinigingen door op de budgetten voor zowel de klassieke doelgroep als de Wsw. Tussen 2015 en 2020 neemt het deelbudget Wsw jaarlijks substantieel af. De uitgaven voor de sociale werkvoorziening drukken daardoor zwaar op het Participatiebudget, dat onderdeel is van de integratie-uitkering Sociaal Domein. Gemeenten hebben behoefte aan financiële duiding van deze veranderingen. Wilt u voor uw gemeente weten: - Hoe de bezuinigingen uitpakken op het Participatiebudget? - Of er genoeg budget is voor de Wsw-verplichtingen? - Of, in welke mate en wanneer er uit de algemene middelen moet worden bijgepast? - Welke vrije budgetruimte er is voor toeleiding, plaatsing en begeleiding van de doelgroep Participatiewet? Wilt u: - Duidelijke en transparante informatie om uw meerjarenbeleid door te rekenen? - Zelf wat als analyses uitvoeren? NIEUW - Zelf varianten kunnen toevoegen? NIEUW - Inzicht in mogelijkheden om de budgetruimte te vergroten? 2

IROKO heeft twee jaar geleden het IROKO Rekenmodel Participatiebudget ontwikkeld dat u deze informatie biedt, toegesneden op de specifieke situatie van uw gemeente. We hebben dit model voortdurend doorontwikkeld. Circa 60 gemeenten hebben inmiddels het Rekenmodel Participatiebudget voor hun gemeente laten toepassen. De behoeften van een aanzienlijk aantal van deze gemeenten hebben geleid tot een nieuwe versie van het Rekenmodel dat online wordt aangeboden via Internet. Met deze nieuwe versie kunnen gemeenten zelf op een heel eenvoudige wijze wat als analyses uitvoeren en varianten doorrekenen die nog specifieker zijn toegesneden op de gemeentelijke situatie. Het online model is actueel en biedt gebruiksgemak: - Direct na de Mei- en Septembercirculaire en direct na eventuele aanpassing van landelijke macrobudgetten verwerken wij deze cijfers in het model; NIEUW - Online direct toegang tot de actuele gegevens van uw gemeente. NIEUW 2. De nieuwe online versie van het Rekenmodel Via Internet We bieden de nieuwe versie van het IROKO Rekenmodel Participatiebudget online aan via Internet. Inzichten U ziet voor uw gemeente (tot en met 2020): - de omvang van het Participatiebudget; - het deelbudget klassieke doelgroep en het deelbudget nieuwe doelgroep in 2015; - de doorwerking van de nieuwe verdeelmodellen op de deelbudgetten klassieke en nieuwe doelgroep voor de jaren 2016 2020; - het definitieve deelbudget Wsw in 2015; - de doorwerking van het verdeelmodel op het deelbudget Wsw voor de jaren 2016 2020; - de opbrengsten- en kostenstructuur van uw Wsw-organisatie t.o.v. het landelijke gemiddelde; NIEUW - het beslag van de kosten van de uitvoering van de Wsw op het Participatiebudget, bij ongewijzigd beleid; - de kosten voor de voorziening nieuw beschut werk; - een raming van het aantal bijstandsuitkeringen op basis van de meest recente ramingen van de landelijke ontwikkeling van het CPB; - uw resterende Participatiebudget per huishouden met een bijstandsuitkering. Functionaliteiten U kunt de gegevens van uw gemeente benutten: - voor specifieke analyses of businesscases door één of meerdere wat als analyses uit te voeren; NIEUW - om eigen varianten toe te voegen. NIEUW 3

Altijd de actuele basisgegevens De gegevens van uw gemeente worden door ons direct geactualiseerd bij: - veranderingen in de verdeling van de deelbudgetten in het gemeentefonds; NIEUW - nieuwe jaarcijfers over de financiële realisatie van uw SW uitvoering; NIEUW - nieuwe CBS-gegevens over het aantal bijstandsuitkeringen in uw gemeente. NIEUW Wat als analyses Het Rekenmodel Participatiebudget bevat voor uw gemeente een basisvariant waarvan u de uitkomsten direct kunt zien. U kunt zelf op een eenvoudige wijze zelf varianten doorrekenen waarvan de uitkomsten worden vergeleken met de basisvariant. Dit kan in de vorm van wat als analyses of door variabelen zo te wijzigen dat deze nog meer aansluiten bij uw gemeentelijke situatie. Met dit model kan de gemeente zelf wat als analyses uitvoeren, bijvoorbeeld: - Onze uitstroom uit de Wsw blijft achter bij de verwachtingen in het verdeelmodel Wsw, welk effect heeft dit op ons deelbudget Wsw? - Wat is het effect op ons deelbudget Wsw wanneer de landelijk uitstroom uit de Wsw hoger of lager is dan nu in het verdeelmodel wordt verwacht? - Wat is het effect op ons vrij besteedbare Participatiebudget (dat resteert voor de doelgroep Participatiewet) wanneer we besluiten de tekorten op de Wsw de komende jaren (deels) te dekken uit reserves van de SW-organisatie? - Wat is de invloed van kostenbesparingen (kosten ongesubsidieerde professionals en overige bedrijfskosten) bij de uitvoering van de Wsw op het Participatiebudget dat resteert voor de doelgroep Participatiewet? - Stel dat de SW-organisatie in staat is de omzet per Wsw-plek te verhogen, wat is dan het effect op het resterende Participatiebudget? - Het effect van de actuele meerjarenbegroting voor de uitvoering van de Wsw op het resterende Participatiebudget. Eigen varianten toevoegen Verder kan de gemeente bijvoorbeeld de volgende variabelen of knoppen wijzigen: - Het aantal plekken nieuw beschut werk dat de gemeente de komende jaren wil realiseren en de gemiddelde begeleidingskosten per plek nieuw beschut werk; - De verwachte ontwikkeling van het aantal bijstandsuitkeringen in de gemeente. Altijd de actuele basisgegevens IROKO zorgt dat de basisgegevens in het online model actueel zijn: - De deelbudgetten klassieke doelgroep, nieuwe doelgroep en Wsw worden minstens twee keer per jaar geactualiseerd, namelijk bij het verschijnen van de Meicirculaire en de Septembercirculaire van het Gemeentefonds; - De basisgegevens over de kosten voor de uitvoering van de Wsw voor uw gemeente worden geactualiseerd wanneer er een nieuwe jaarrekening van uw SW-organisatie is vastgesteld. Het enige wat u hoeft te doen is ons een link te sturen naar de gepubliceerde jaarrekening of ons deze jaarrekening digitaal toe te sturen; - De meest actuele realisatiecijfers van het CBS over het aantal bijstandsuitkeringen per gemeente worden elk kwartaal verwerkt; - Nieuwe (meerjaren)prognoses van het CPB over het aantal bijstandsuitkeringen worden zo snel mogelijk verwerkt in de basisgegevens van het model. Zodra de 4

realisatiecijfers over het aantal bijstandsuitkeringen er op wijzen dat de CPB prognoses voor het lopende jaar te hoog of te laag zijn, passen wij de CPB-prognose voor het lopende en de daarop volgende jaren aan. Hierdoor werkt u altijd met de actuele basisgegevens. Wanneer wij basisgegevens hebben geactualiseerd ontvangt u via e-mail een bericht waarin wij exact aangeven welke gegevens zijn geactualiseerd, op basis waarvan en op welke wijze dat is gebeurd. De voordelen van de nieuwe versie van het IROKO Rekenmodel Participatiebudget - Het is een transparant en toegankelijk model, het geeft snel inzicht in de gegevens die er toe doen. Het kost u weinig tijd om zelf varianten in te voeren en u ziet direct de effecten daarvan; - Het model heeft een zuiver financiële insteek; - Het model is gebaseerd op de combinatie van landelijke en lokale basisgegevens waarmee met duidelijke aannames goed door te rekenen is; - De financiële gegevens over de uitvoering van de Wsw zijn die van uw eigen SWorganisatie; - De basisgegevens waarvan u in het model gebruik maakt staan online en zijn actueel; - IROKO komt de uitkomsten van de basisvariant van het model bij u op locatie presenteren en verzorgt een online gebruikersinstructie. Daarna kunt u zelf aan de slag met wat als analyses en andere varianten; - Minimaal één keer per jaar krijgt het Rekenmodel een functionaliteits-update, op basis van de behoeften van onze klanten. 5

3. Kosten en contact De kosten voor het online IROKO Rekenmodel Participatiebudget zijn 1.750,- exclusief BTW per gemeente voor het eerste jaar. Wanneer het contract na het eerste jaar door de gemeente wordt verlengd, bedraagt de prijs 1.250,- per gemeente per jaar. Voor de genoemde prijs krijgt u voor uw gemeente de uitkomsten van de basisvariant, inclusief een toelichting op het model. Wij verzorgen verder een online gebruikersinstructie. Daarna kunt u zelf aan de slag! Heeft u interesse? Zou u een online demonstratie van het Rekenmodel Participatiebudget willen zien? Heeft u vragen? Neem dan contact op met Peter van Nes: (06) 20 11 42 44 of pvnes@iroko.nl Lees meer over ons op www.iroko.nl Op de volgende pagina s geven wij u een nadere impressie van het Rekenmodel Participatiebudget. 6

Het Rekenmodel Participatiebudget een impressie Inleiding Met dit rekenmodel toegepast op uw gemeente volgt u de ontwikkeling van de budgettaire ruimte voor toeleiding/re-integratie en begeleiding in de komende jaren. De bezuinigingen van de Rijksoverheid worden duidelijk, het beslag dat de uitvoering van de sociale werkvoorziening legt op het Participatiebudget geeft u inzicht in het budgettaire kader voor de beleidsvoornemens van de gemeente(n) voor de komende jaren. Het percentage van het budget dat nodig is voor de Wsw en het resterende budget per huishouden met een Participatiewet/bijstandsuitkering wordt voor de gemeente vergeleken met de landelijk gemiddelden. De basisvariant van het model is wat betreft de kosten voor de uitvoering van de Wsw gebaseerd op ongewijzigd beleid. U kunt zelf gemakkelijk andere varianten doorrekenen. Uitgangssituatie Het model geeft allereerst inzicht in de uitgangssituatie voor uw gemeente in het basisjaar; op dit moment 2014. Hoeveel bijstandsuitkeringen, Wsw-ers en banen heeft uw gemeente per 1.000 inwoners? Hoe verhoudt dat zich tot landelijke gemiddelden? Verder laten we de kostenstructuur van de uitvoering van de Wsw voor uw gemeente zien in relatie tot landelijke gemiddelden. Dit gebeurt door een overzicht als hieronder: Uitgangssituatie 2014 - kengetallen kosten Wsw-uitvoering versus landelijke gemiddelden SW-bedrijf Gemiddeld gemeente landelijk Kengetal per arbeidsjaar (AJ) Wsw Eenheid 2014 2013 Subsidie/deelbudget Wsw per AJ 26.065 25.900 Netto toegevoegde waarde per AJ 11.904 9.500 Overige opbrengsten per AJ 149 - Personeelskosten Wsw-medewerkers per AJ 28.044 27.700 Personeelskosten niet gesubsidieerde professionals per AJ 6.854 5.900 Overige bedrijfskosten per AJ 4.450 3.400 Netto kosten (excl. Subsidie) per AJ 27.303 27.400 Bedrijfsresultaat per AJ 747 200 Subsidieresultaat per AJ - 1.979-1.800 De ontwikkeling van het Participatiebudget over de jaren heen, krijgt u in een overzicht als hieronder. De jaren 2014 en 2015 zijn gebaseerd op realisaties. Voor 2016 betreft het de meest recent bekendgemaakte voorlopige deelbudgetten. Voor de jaren 2017 2020 is de doorwerking van de verdeelmodellen verwerkt. Opbouw Participatiebudget 2014-2020, basisvariant Deelbudget klassieke (WWB) doelgroep in 1.000 4.942 4.489 4.065 3.675 3.465 3.483 3.483 Deelbudget nieuwe doelgroep in 1.000 0 138 448 770 1.068 1.261 1.399 Deelbudget Wsw in 1.000 17.903 17.273 15.984 14.759 13.706 12.792 11.976 Totaal Participatiebudget in 1.000 22.844 21.900 20.497 19.203 18.240 17.536 16.858 7

De deelbudgetten klassieke en nieuwe doelgroep zijn overgenomen uit de Septembercirculaire van het gemeentefonds. Het deelbudget Wsw is in het model vanaf 2016 afhankelijk van het verwachte aantal arbeidsjaren Wsw in de gemeente en het landelijk verwachte aantal arbeidsjaren Wsw. Eigen varianten toevoegen Stel, de betrokken gemeente verhoogt (bijvoorbeeld op basis van recente gegevens van het SW-bedrijf) het gemeentelijke aantal arbeidsjaren Wsw in de jaren 2015 2020 en houdt het landelijke aantal arbeidsjaren Wsw gelijk aan de basisvariant. Dit leidt er toe dat de gemeente in de jaren 2016 tot en met 2020 een groter deel van het macro deelbudget Wsw krijgt. Het deelbudget Wsw voor 2015 wijzigt echter niet, omdat dit een definitief budget is en niet afhankelijk is van de realisatie van arbeidsjaren Wsw in 2015. Dat is te zien in het volgende overzicht. Opbouw Participatiebudget 2014-2020, uw invoervariant Deelbudget klassieke (WWB) doelgroep in 1.000 4.942 4.489 4.065 3.675 3.465 3.483 3.483 Deelbudget nieuwe doelgroep in 1.000 0 138 448 770 1.068 1.261 1.399 Deelbudget Wsw in 1.000 17.903 17.273 16.419 15.399 14.538 13.960 13.486 Totaal Participatiebudget in 1.000 22.844 21.900 20.932 19.843 19.072 18.704 18.368 De verplichtingen voor uw burgers met een Wsw dienstverband nemen een belangrijk deel van het P-budget in beslag. Hoe dat er precies uitziet, inclusief de eventuele impact op algemene middelen ziet u in overzichten zoals hieronder. Aantal arbeidsjaren Wsw gemeente en kosten uitvoering Wsw 2014-2020, basisvariant Aantal arbeidsjaren Wsw Arbeidsjaren Wsw 689,4 662,2 632,8 603,8 575,1 540,6 506,2 Kosten uitvoering Wsw in 1.000 18.822 18.377 17.914 17.465 17.023 16.474 15.925 Tekort op deelbudget Wsw in 1.000-920 -1.104-1.930-2.707-3.316-3.682-3.950 Dekking uit algemene middelen gemeente in 1.000 920 0 0 0 0 0 0 Dekking uit reserves/vermogen SW-bedrijf (deel gemeente) in 1.000 0 0 0 0 0 0 0 Dekking kosten Wsw nodig uit Participatiebudget in 1.000 17.902 18.377 17.914 17.465 17.023 16.474 15.925 In onderstaande overzicht is te zien dat in de invoervariant de kosten voor de uitvoering van de Wsw eveneens hoger zijn dan in de basisvariant. Dit geldt bij de kosten ook voor 2015. Aantal arbeidsjaren Wsw gemeente en kosten uitvoering Wsw 2014-2020, uw invoervariant Aantal arbeidsjaren Wsw Arbeidsjaren Wsw 689,4 670,0 650,0 630,0 610,0 590,0 570,0 Kosten uitvoering Wsw in 1.000 18.822 18.594 18.402 18.222 18.056 17.978 17.934 Tekort op deelbudget Wsw in 1.000-920 -1.321-1.983-2.824-3.518-4.018-4.448 Dekking uit algemene middelen gemeente in 1.000 920 0 0 0 0 0 0 Dekking uit reserves/vermogen SW-bedrijf (deel gemeente) in 1.000 0 0 0 0 0 0 0 Dekking kosten Wsw nodig uit Participatiebudget in 1.000 17.902 18.594 18.402 18.222 18.056 17.978 17.934 Het totaal beschikbare Participatiebudget voor de gemeente wordt afgezet tegen de kosten voor de uitvoering van de Wsw. De figuur op de volgende pagina geeft een voorbeeld voor de door de gemeente zelf ingegeven variant (invoervariant). Het online Rekenmodel bevat een zelfde figuur voor de basisvariant. 8

BEDRAGEN IN 1.000 Totaal P-budget en kosten uitvoering Wsw, 2014 2020, uw invoervariant 25.000 20.000 22.844 21.900 20.932 19.843 18.822 18.594 18.402 18.222 19.072 18.704 18.056 17.978 18.368 17.934 15.000 10.000 5.000 0 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Totaal Participatiebudget Kosten uitvoering Wsw U ziet in onze rapportage wat de landelijk vergelijkbare cijfers zijn. We presenteren het verwachte aantal plekken nieuw beschut werk voor de gemeente (gebaseerd op 1/3 van de uitstroom op de Wsw) en de kosten die daarvoor uit het Participatiebudget moeten worden gedekt. Aantal plekken nieuw beschut en kosten nieuwe voorziening beschut werk, 2014 2020, basisvariant Aantal plekken (fte) nieuw beschut werken Aantal fte 0 9,0 18,7 28,2 37,7 49,1 60,5 Kosten per fte nieuw beschut werken 0 8.500 8.500 8.500 8.500 8.500 8.500 Totale kosten nieuw beschut werken 1.000 0 76 159 240 321 417 514 U kunt in het model zelf het aantal plekken nieuw beschut werk aanpassen aan uw situatie en ook de gemiddelde kosten per plek wijzigen. Het model rekent automatisch de gevolgen door voor de besteding van uw Participatiebudget. 9

Bedragen in 1.000 De beschikbare ruimte voor lokaal beleid voor toeleiding, plaatsing en begeleiding van andere burgers in de doelgroep Participatiewet ziet u in een overzichten als hieronder weergegeven: Overblijvend P-budget na aftrek kosten Wsw en nieuw beschut werk en aantal huishoudens met een uitkering WWB, 2014 2020, basisvariant Overblijvend P-budget in 1.000 4.942 3.446 2.424 1.498 896 645 419 Aantal uitkeringen WWB Aantal 3.011 3.139 3.227 3.232 3.253 3.258 3.263 Vrij budget per uitkering in 1.641 1.098 751 463 276 198 128 Vrij budget per uitkering LANDELIJK in 1.710 1.194 866 591 414 347 282 Vrij P-budget per huishouden met WWB-uitkering, 2014 2020, basisvariant 1.800 1.710 1.600 1.641 1.400 1.200 1.194 1.000 800 1.098 866 600 400 751 591 463 414 347 282 200 0 276 198 128 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Landelijk Gemeente Het online Rekenmodel genereert automatisch dezelfde tabellen en figuren voor de door u ingevoerde wat als analyse of variant (uw invoervariant). De verschillen tussen de uitkomsten in de basisvariant en de uitkomsten in uw invoervariant zijn daarom eenvoudig af te lezen. Hierboven hebben we een aantal aspecten van het model belicht. Wilt u een volledige indruk van het model, vraag ons dan om een online demonstratie. 10