Vergelijking ijkingen vleugelinstrumenten (jaren 1941, '43, '47 en '48) door Ir. W. Tops april 1949 Ministerie van Verkeer en Waterstaat Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Directie Oost-Nederland Bibliotheek SV BOR66 ON
Ministerie van Verkeer en Waterstaat Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Directie Oost-Nederland Postbus 9070 6800 ED Arnhem Tel. 026-3688355 Bibliotheek afd. retour paraaf S.V.P. TUDIG VERLENGEN
yergelijkingen van de ijkingen der vlcugelcie jaren '41,.M^ 'f^ost-nedertand ' Bibiiotheeknr.^v aoq6 OW Algemeen. I De bij ons in georuj-ii zxjnae inst;rumenten ter bepaling van de watersnelhaden, de zgn. Ott-molens, worden regelmatig aan een ijking, resp. controle ^nderworpen. Hierbij worden vergeleken de ijkrasultaten, welke resp. in Mei»41, Jan.»43, Juni '47 en Dec.'48, bereikt werden.hierbij dient in de eerste plaats vastgesteld te worden, welke tel werkjes en wiekjes bij alle 4, resp. 3 of 2 ijkingen betrokken zijn geweest. Hoewel de voornaamste bron van afwijkingen in de wiekjes gezocht moet worden, zullen die ijkingen, waar bij een wiekje niet op het bijbehorend telwerkje werd geplaatst speciaal vermeld worden. Een gedeelte van de afwijking kan n.l. voor rekening van de verwisseling van telwerkjes komen. Uit een staatje, waarin de ijkingen van '41, '43, '47 en M8 vermeld staan, bli;ikt, dat slechts wiekje 5260-1, behorende bij het telwerkje 6260 alle vier ijkingen heeft meegemaakt. Wiekje 6260-2, behorende bij instrument 6260 heeft de ijking van '43 niet meegemaakt. Wiekje 6682-2 (tegenwoordig 6016-2), is in '41 en '43 geijkt ov telwerkje 6682, en in '47 en '48 op 6016. De resultaten zijn overigens zeer goed vergelijkbaar. De overige wiekjes, waarvan de ijkresaltaten vergeleker. konden worden, hebben slechts de laatste twee ijkingen, n.l. van '47 en '48 meegemaakt. Verder verdienen nog vermclding de Tenslotte zijn in '48 drie nieuwe telwerkjes geijkt met 3 bijbehorende wiekjes 1 en 2 wiekjes 2. Hierbij kunnen uiteraard geen vergelijkingen getrokken worden met voorafgaande ijkingen. Wel aardig is het, om de resultaten van deze instrumenten, ro3p. de no's 6261, 6262 en 6263 te -vergelijken met no. 6260, naar welks tekening deze instrumenten gemaakt zijn. Het in 1948 geijkte instrument 4792 is bedoeld om bij motingen vanaf bruggen e.d. aan de stok gebruikt te?/orden. temperaturen van het water bij de diverse ijkingen, nil U 0»43 0 '47 0 '48 11 9 19.5 n. 9 o Bij snelheden lager dan 0,2 m/3ec.bleek, dat de vleugels niet meer met een constant aantal omwentelingen draaien, maar vertraagd worden en soms stoppen bij het lichten van de contacthefboom. Voor deze geringe snelheden kunnen de ijkkrommen dus niet met voldoende nauwkeurigheid worden vastgelegd. Van veel belang is ook te weten, dat geringere indompeling dan de normaal gebruikelijke bij de ijkingen (50 cm) een zeer geringe
invloed he eft» Dit werd in '47 bewezen. In '48 is het instrument 6262 met het wiekje 6262-1 zowel normaal geijk-g,-d.w.z. het hart 50 cm onder het wateropp. en bevestigd aan een stanei,--ctls wel op een andere wijze, n.l. bevestigd aan het gewicht en opgehangen aan een draad, 2 ra beneden het wateroppervlak. Ook deze twee ijkkromnen zijn vergeleken en geven slechts zeer geringe afwijkingen. Vergelijkingen. Bijlage 1. Hierin zijn tabellarisch de diverse ijkingen in '41,'43t '47 en '48 opgenomen en wel zodanig, dat duidelijk biijkt, welke i j kingen vergeleken kunnen worden. Bijlage 2. Geeft die gevallen, waarin een vergelijking over de vier jaren mogelijk was. 1943 gaf toen afwijking van een vrij grote orde, welke sindsdler: echter weer voor een groot deel verdwenen zijn behalve bij 6016-2. Bijlage 3* G-eef t $an a l l e gevallen waarin een v e r gelijking tussen 1947 exi 1948 mogeli j : was. Bij kleinere snelheden vallen 6260-1 en 6264-1 enigszins uit de toon. Een enigszins aanzienlijke afwijking geeft echter alleen weer 6016-2. De afwijkingen zijn zodanig uitgedrukt, dat een snelheid behorende bij een bepaald aantal contacten per seconde positief verandert, wann3er hij groter wordt en negatief, wanneer hij kleiner wordt. Bijlage 4«"bont de vergelijking tussen het oorspronkelijke vleugelinstrunentje 6260 en de naar dit instrument vervaardigde exemplaren 6261, 6262, 6263 zowel voor de bijbehorende wiekjes 1 als 2. Uiteraard treden hierin verschillen op, welke niet te verwaarlozen zijn, vooral bij de wiekjes 2. Bijlage 5. Geeft in de eerste plaats een vergelijking van de ijking van 6262-1 op 2 m onder water, bevestigd aan een gewicht met staartstuk en op 50 cm onder water. Noemenswaardige afwijkingen geeft dit niet. Ten slotte nog een vergelijking tussen de ijking van 6016-2, welke abusievelijk 8 scheef stond en zijn latere ijking, -waarbij hij zuiver in de richting der stroomdraden stond. Ook hier zeer geringe afwijkingen,, Conclusies. Wat betreft de vergelijkingen, welke ge maakt kunnen worden voor de vier vers^illen de jaren, biijkt, dat de afwijkingen, behalve voor de allerkleinste snelheden in '43
zeer gering zijn. De vergelijking van de ijking '47 met die in '43 valt ook zeer gunstig uit. Slechts wiek 6016-2 (vroeger 6682-2} vertoont wat meer afwijking. De ijking van»43 t.o.v.»41 van dit wiekje vertoonde echter nog meer afwijking en de vraag rijst, of dit zijn oorzaak in het materiaal van het wiekje kan vinden. Aangezien practisch alle afwijkingen van 48 t.o.v. «47 aan dezelfde kant liggen bestaat de mogelijkheid dat de olie waarmee de raagazijntjes in *47 gevuld waren en welke nu afwezig was, hieraan sohuldig is. Er dient voor gezorgdte worden, dat bij de ijking, het plan, volgens hetwelk de ijking dient te verlopen van te voren kant en klaar is en dat de te Ijken instrumenten, volkomen schoon, en gesmeerd zijn en goed functionneren. De ijkingen hebben een zeer bevredigend resultaat opgeleverd en 1 ijking per twee jaar kan ruim voldoende worden geacht, mits de wiekjes zeer goed worden opgeborgen, liefst in gipsen mallen. Arnhem, 4 April 1949.
2ujjemumu gmti q.3f ^ T^ 929 (2-2929) 2-^929^1-2929 2929 2-1929'1-1929 1929 26Af q.^jeraesuo T-17929 (17929)69^3 2-^929'T-V929 69^ poeurtunuesuo 2-2999*1-2999 2999 2-2999*1-2999 2999 2-0929*1-0929 0929 2-0929'T-0929 0929 T-0929 0929 2-0929*1-0929 0929 (3-9109) 2-29991-9109 9109 2-2999*1-9109 9109 2-9T09 9109 2-9T09 9T09 2-^9^9'I-39A9 0692 x^9 2-^9*1-39^9 39Z9 fsjej s 3f JeMiej, ef H&TV fwm jruea^ej, u 5 ut3j.fi uefutjipi
Telwerk Wiekje Aantal snelheid in si. sec. af vi ijkingen t. 0. v. '41 Jh No. No. p^sec. 1941 1943 1947 1948 1943 1947 1948 Opmerkingen 6200 62bO-l 0.10 C.525 O.56C O.520 0.535 +6.7% -1.0% +1.9% jaar temp. O.25 1.2q0 1.310 1.290 1.295 + 1.6% 0.0% +0.4% 1941 11 C 0.40 2.060 2.080 2.080 2.070 + 1.0$ +1.0% +c.5% 620G D260-2 C.15 1.515 1.535 1.540 C.20 2.025 2.055 2.055 + 1.570 +1.5% 1947 9 0 19.5 j +1.3/S +1.7% 1948 11.9 0 c 6682.6016 6682-2 C.15 0.20 1.510 2.015 I.580 2.O85 +4.6"$ +3.5% 6682-2 O.15 1.530 1.580 + 1.3% +4.6% ( 60l6-2 ) - - 0.20 2.035 2.080 + 1.0% +3o2% zelfde wiek-. je op ver- "schillende telwerkjes. ( ) nieuwe nummering. Bijlage 2.
CM ro tn aa OQ
SuTJetnnmu GMneTu ( ) epueixmosjea do p^eti;. ppjx z 0 Q6*TT o c5*6t o 06 0 0TT dm % T*6T 3 2*0-52*0 (2-2929) O'O 0*9* T 5l*0 2-5929 2929 022/2 52*0 0?9*T 5i*o 2-^929 6955 # 0*0 090*2 090*2 oro oof* I 062*T 52*0 (17929) - 51 6*2 + ofrs'o 525*0 01*0 T-t702c 69^5 # O'O o5o*2 o5o*2 Ofr'O 0*0 592*1 592 *T 52*0 - ; 6*T * 525*o 01*0 T-CI09 9XO9 # 9'T * 0^5*2 055*2 52*0 iz'z + 090*2 5f0*2 02*0 (2-9T09) - # 2*5 * 09^*1 o55'i 5T*O 2-2999 9T09 #2*0-555*2 095*2 52*0 $ 0*0 55o*2 55O*2 02*0 i t'o + Of5*T 555*1 5T*O 2-0929 0929 $ 5-o - - OAO'2 090*2 oro 0 ro + 562 *T 062 *T 52*0 G m z + 5 # 0 025*0 01*0 T-0929 0929 ue&ut:>{.ierado 0'% TJ 5tIT>( ftmjb oes.led 9761 LVSl quoo ON ON 'OGS/lH UT pxemeus leausv CW 3JJ Ml J,
1- -^XJ "V^o^o^i j^y^ ^"^^ff jj^vvu M VS + # 6-5 + % 8*5 + 0ll/2 5/,X*2 059*1 + *9"t $> 0*1 + H> 5*1 + 565*2 52,0*2 095 *x 555*2 55o*2 ot*5*x 52*0 02*0 5x*o oozo/a'cva PTeuxeus 08S/Ut UT P T6UT9US 2 p3ietm 0,29* ou ^J MT X 092q*A*o-a pteineus oes/ra UT PT m us 2 p3{8tm 2929- ou 3j.ieAT.ej, 0929*A*O»% PT m us oes/ra UT PT tit us 2 C3{ TM T929* OU 3JJ MT J oes/ra UT PT in tfb 0929*ou 3JJ MX J oes Ji&d I+UOO XB^UBV % 0*2 - % 9*0 " 050*2 592*1 555*0 # 2*0 + J> f'o + # 6*o + 52,0*2 005*T ot>5*o % L'o - 35 0*0 $ 6*0 + 55o*2 562*1 075*0 o2o*2 562 *x 555*0 OfO 52*0 01*0 0929'A*o'a piemeus oes/ra UT ptemeus 0929*A'o«q. PT m us oes/ra UT PT m us T ef^etm 2Q2c»ou 3jJt MTej 0929*A*o*a pfeuxeus oes/ra UT PT UX us X fa!* X929*ou 3jae/AX J o s/ra UT PT UX us 0Q2C'ou 31 J MX J oes aed auoo XB1}.UBV ' 11 I
CD CO CD
*5 esbtftff $' L'O + i fo - 5j9'2 5Z5'T Oi.5'2 0Q0 # 2 085-T 52*0 02*0 5vo II *J * A O % USA?'uT>irT- JB IT uia^otjuoojq.s U9T0W ut? g oc.3/tn UT" PT ^»tis SUT^IIOT jnnooaas UT OGS jed ^uoo TBQUSV IT *etf, 9109 *ou 3jaejai x % 5*o - 5Zo*2 580-2 OfO % ro - oofi 5o5-x 52*0 A 6*1 + of 5*0 o55-o OT-O T-292P 2029 ueitrt^ je-rado pbbjpsueu.do oes aed IT *A'o # a aepuo u $MI.O!//> URB auoo ou ou T 2ui>;fp je aio o5 JGq\8A', jopuo ta 2 TBq.uey Pl Ttf. TI I /xn uj pieu.t U9
r->- (- CQ ft CD