De rol van foto's in een portfolio Kijkopdrachten bij foto's: competentiegericht kijken naar foto's Petra Moolenaar, Rianne van Kemenade, Harry Overmeijer Werken aan je portfolio 1
Opdrachten Foto's kunnen opgevoerd worden als bewijs, maar een foto alleen zegt nog niets. Een beeld kan op verschillende manieren geïnterpreteerd worden. Er zijn ook verschillende redenen om een foto te nemen. Zo kan een foto iets vertellen over onderwijsvisie, over omgang met kinderen, je instructie, maar het kan ook de ontwikkeling van de kinderen zelf laten zien. Foto's laten ons beelden zien, maar het gaat om het verhaal achter de foto. Opdracht 1 Kijk naar de volgende foto's. Geef van iedere foto het bewijs. Volsta niet met het benoemen van de activiteit, maar beschrijf de gebruikte didactiek. Geef ook antwoord op de vraag die bij de foto is gesteld. Doel is je bewust te maken van beelden en beeldvorming. Wat zeggen de vorige foto en de volgende foto over gesprekstechnieken en het in gesprek zijn met kinderen? Wat vind je van de positie van de docent? Wat zegt haar non-verbale gedrag? Tom Boves en Marijke van Dijk (2008) zeggen in hun boek Contact maken veel over positie, verbale interventie en non-verbaal contact. Wat zie je op deze foto's terug? Wat zegt deze foto over de pedagogische competentie van deze docente? Zien we hier een coöperatieve werkvorm? Werken aan je portfolio 2
Opdracht 2 Kijk nu eens naar de onderstaande rekenles. Wat kun je zeggen over het digibordgebruik? De student voerde de foto's op als bewijs voor een realistische rekenles. Bewijzen de foto's dit ook? Welk kerndoel wordt hier bereikt? Wat vertellen deze foto's over relatie, competentie en autonomie, de drie basisbehoeften van Luc Stevens? Werken aan je portfolio 3
Opdracht 3 Kijk naar de volgende foto's en vertel hoe ze zich verhouden tot de tussendoelen beginnende geletterdheid en aanvankelijk schrijven. Werken aan je portfolio 4
De kinderen zijn hier aan het stempelen? Wat zegt deze foto over de organisatie van de schrijfhoek? Wat kun je zien van de letterkennis van kinderen? Is hier sprake van foneem-grafeem koppeling? Hierna zie je een foto van tekeningen van kinderen van woorden met een k. Wat toon je aan als je zo'n foto opneemt in je portfolio? Je zou hier mooi de theorie van Huizenga (2005) bij kunnen voegen over 'auditieve discriminatie', maar wat zegt deze foto over de docentvaardigheid en diens kennis? De laatste foto laat kinderen zien bij een oefening ' schrijven' vanuit de methode 'Schrijfdans'. Wat kun je hier zeggen over de fijne motoriek van kinderen? Lees ook even de volgende beschrijving van de site van schrijfdans. Schrijfdans is een unieke schrijf- en bewegingsmethode om kinderen vlot, vloeiend en veerkrachtig te leren schrijven. Leren schrijven met Schrijfdans is vanuit je natuurlijke bewegingen in de ruimte je eigen zwaai en draai vinden op het schrijfoppervlak, daarna je eigen vorm. Schrijven, schrijftekenen en voor de allerjongsten schrijbelen worden begeleid door muziek, in het speel- of gymlokaal of aan de tafel; in de lucht, op het bord en op papier. Werken aan je portfolio 5
Opdracht 4 Foto's kunnen iets zeggen over de fase van de ontwikkeling waar een kind in zit. Je kunt met foto's laten zien in welke fase kinderen zich bevinden. Uiteraard moet je zo'n foto ondersteunen met theorie. Zo zou je bij foto waar kinderen aan het tekenen zijn, het boek Laat maar zien van Onna en Jacobse (2008) kunnen gebruiken. Je moet dan nog wel vertellen bij de foto welke actie je als docent hebt ondernomen om de kinderen te laten tekenen zoals ze tekenen. Werken aan je portfolio 6
Opdracht 5 Foto's kunnen ook veel laten zien van je didactische aanpak, zoals in dit geval een visie op voorlezen en de aanpak van voortgezet technisch lezen. Welke visie op voorlezen en voortgezet technisch lezen kun je in deze foto's terugvinden? Wat vind je van de literatuurkeuze bij het voorlezen? Is het doel van Lieke hier op de foto om de kinderen literair competent te Werken aan je portfolio 7
maken of heeft ze met de keuze van haar boek een ander doel? Wat is de functie van deze voorleeskring? Deze foto's vertellen ook iets over de organisatie en over het gebruik van de handpop. Wat kun je zeggen over het gebruik van de handpop en de organisatie van de voorleesles en wat valt je op bij de foto's met betrekking tot het voortgezet technisch lezen? Als je een algemeen taaldidactisch werk leest, zoals Taalonderwijs Ontwerpen (Huizenga en Robbe, 2009) of Portaal (Paus e.a., 2010), heeft Marjan dan de didactiek zoals beschreven in deze boeken, hier toegepast? Foto's vertellen minder dan een film. Bekijk de film aan het eind, waarin de eerstejaarsstudent Frank zijn voorleesvaardigheden evalueert. Werken aan je portfolio 8
Werken aan je portfolio 9
Werken aan je portfolio 10