COMMISSIE WELSTAND EN MONUMENTEN OOST 2007-15 Verslag van de driehonderdzesenveertigste vergadering, gehouden op dinsdag 14 augustus 2007 in de Regentenzaal te Utrecht. Aanwezig: Afwezig: de voorzitter, P. Vermeulen, de leden G. Andela, M. van Goor, I. Wijgh en R. van Wylick, B. van Santen (afd. Monumenten), Th. Hilhorst (uitvoerend secretaris), A. Bos (Bureau CWM) en M. van der Wiel (verslag) de leden D. Lambert, K. Ottenheym en V. Yanovshtchinsky, W. Smits (afd. Stedenbouw), J. Koning (secretaris) OVERZICHT VERSLAG A. Ingekomen stukken en mededelingen B. Notulen Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 17 juli 2007 en 31 juli 2007 (gedelegeerd overleg) C. Algemeen C1 Holle Kiezen D. Bouwplannen D1 Hartsteeg D2 Rotsoord D3 Laan van Puntenburg 2 E. Nagekomen plannen E1 Lamstraat 11 E2 Linnaeuslaan 1 E3 Simplonbaan 312 E4 H. Wijnmalenstraat 29 E5 Poortstraat 88bis E6 Linnaeuslaan 56 F. Overige bouwplannen Plannen met preadvies, lijsten d.d. 26 juli 2007 en 9 augustus 2007 G. Reclames H. Rondvraag en sluiting Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 14 augustus 2007
A. Ingekomen stukken en mededelingen * In de commissiebijeenkomst van 22/05 2007 waren er vragen gerezen over de afschaffing van de subsidieregeling voor eigenaren van gemeentelijke monumenten. In een schrijven aan de commissie licht het hoofd van de sectie Monumenten, de heer Stafleu, de (vervangende) financiële regelingen toe. * De commissieleden krijgen drie door de afdeling Stedenbouw en Monumenten gepubliceerde brochures uitgedeeld: over restauratiefinanciering, over de gevelreiniging van het Stadhuis en over de renovatie van De Lessepsstraat e.o. B. Notulen van de Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 17 juli 2007 en 31 juli 2007 (gedelegeerd overleg) Beide verslagen worden met enkele wijzigingen vastgesteld. De commissie neemt de verstrekte adviezen in het gedelegeerd overleg over. C. Algemeen C1 Holle Kiezen De heer Roggeveen van de afdeling Bouwbeheer vraagt de commissie steun inzake de aanschrijvingen vanwege achterstallig onderhoud (in het kader van het Holle Kiezenproject). De gemeente wil hiermee voorkomen dat deze incidenten in de stad verdere verloedering in de hand werken. De commissie verstrekt haar adviezen aan de hand van getoond fotomateriaal: * Groenestraat 57: Naar aanleiding van een eerdere gemeentelijke aansporing is reeds het pleisterwerk aangepakt. De gemeente verzoekt de eigenaar ook het dak en de kozijnen grondig aan te pakken, hetgeen de commissie steunt. Geadviseerd wordt om zachtere kleurtoepassingen te hanteren dan reeds in de eerste aanpak van het achterstallig onderhoud zijn toegepast: het pleisterwerk in een getint wit en de kozijnen in een lichtere kleur. * Telingstraat 12: de aanpak van dit pand gebeurt te langzaam waardoor de 'Holle Kies' te lang in stand gehouden blijft. De commissie steunt de actie van de gemeente om aan te dringen op een versnelde opknapbeurt (o.a. het pleisterwerk). * Oudegracht 363-363bis: Het pand wordt ontsierd door afbladderend pleisterwerk en graffiti. De commissie steunt de actie om de eigenaar aan te schrijven het pleisterwerk te herstellen. * ABC-straat 36: De commissie meent dat het pand in de ABC-straat in een dusdanig verloederde staat verkeert, dat opknappen gewenst is. Zij ondersteunt derhalve de aanschrijving. * Loeff Berchmakerstraat 17: De aanschrijving om de eigenaar aan te sporen de voorgevel te schilderen wordt door de commissie ondersteund. Tevens wordt geadviseerd de houten planken ter hoogte van het bovenlicht van het kozijn op de begane grond te verwijderen. * Loeff Berchmakerstraat 32: De eigenaar zal door de gemeente aangeschreven worden om de gevel de schilderen. De commissie wil hierop aanvullen dat voor een beter aanzicht ook de schroten verwijderd moeten worden en het pleisterwerk van de gevel hersteld. * Willemstraat 9 / Lange Koestraat 33: Het betreft een gemeentelijk monument waar sprake is van ernstige verwaarlozing. De commissie dringt op aan op herstel met respect voor de monumentale waarden. * Derde Achterstraat 4/5: Door de huidige toestand van de gevel wordt meer graffiti uitgelokt. De aansporing tot beter onderhoud van de gevel wordt door de commissie ondersteund. * Croeselaan 189: Sinds lange tijd staat er een steiger voor dit ernstig verwaarloosde pand. De aanschrijving om het pand op te knappen onderschrijft de commissie, waarbij wordt opgemerkt dat de steiger verwijderd moet worden, de graffiti aangepakt en het glas op de begane grond teruggebracht (in plaats van dichtgezette kozijnen). Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 14 augustus 2007 2
D. Bouwplannen D1 Hartsteeg (B) Principeplan voor de nieuwbouw van 2 woningen op het binnenterrein tussen Oudegracht en Loeff Berchmakerstraat Aanvraag: M. van Hooijdonk Ontwerp: Architektenkollektief Architect Sprunken licht toe dat als uitgangspunt voor dit ontwerp de uitstraling van een tuinmuur heeft gegolden vanwege de binnenstedelijke ligging aan een steeg. De commissie is positief over de wijze waarop de opgave is aangepakt. Zij vindt het een goed initiatief. De verbreding van de steeg wordt niet bezwaarlijk gevonden. De uitwerking op basis van de tuinmuurmetafoor komt echter niet volledig tot haar recht. De commissie vraagt de architect nog te proberen dit begrip letterlijker te nemen om te voorkomen dat er een bungalowachtige inbreiding komt. Door de grote ramen wordt het effect van een tuinmuur ontkracht, met name ook door het hoekraam. De commissie realiseert zich hierbij dat de leefbaarheid van de woningen voorop staat. D2 (St) Rotsoord Wijziging bouwplan voor de nieuwbouw van 43 woningen. Aanvraag: Stiphout Projectontwikkeling Ontwerp: Inbo adviseurs Stedenbouwkundigen Architecten (Zie notulen van 18/07 2006) Architect Bogers geeft aan dat hij genoodzaakt is tijdens de lopende artikel 19-procedure het volume van het eerder gepresenteerde ontwerp terug te brengen tot maximaal 6 lagen. De gehanteerde referentie - de industriële omgeving uitgewerkt - blijft uitgangspunt ondermeer uitgewerkt in grote neggen, zware ramen etc. Bij het terugbrengen van het volume met 2 lagen is met name de compositie van de kopgevel in detail aangepast. De gaten op de koppen zijn vergroot. In de bovenste twee lagen zijn de gevelopeningen omkaderd met prefab beton waardoor de openingen daar nog groter lijken. De commissie is van mening dat de verlaging van het volume goed is opgelost mits gebouwd zoals getekend. De bovenste gaten moet echt transparant worden uitgevoerd, zware 'wenkbrauwen' moeten voorkomen worden. Suggestie is om de achterliggende gevel in de twee bovenste twee lagen helemaal in puiglas uit te voeren om het effect van het grote gat nog extremer te maken. Bij het eerder beoordeelde plan heeft de commissie aangedrongen op meer eenduidigheid, en zij constateert dat door de aanpassingen meer rust in deze versie van het ontwerp is gebracht. Bij de bouwaanvraag krijgt de commissie graag meer zicht op de inrichting van het maaiveld. D3 Laan van Puntenburg 2 (rijksmonument) BV2074330 (Ont) Bouwaanvraag voor het verbouwen en restaureren van een onderwijsgebouw Aanvraag: Ontwikkelingsbedrijf Gemeente Utrecht Ontwerp: Van Hoogevest architecten De sectie Monumenten is akkoord met de verbouwing en restauratie. De commissie kan zich in grote lijnen vinden in de voorstellen, maar maakt zich zorgen over de inrichting van het binnenterrein. Het binnenterrein maakt onderdeel uit van het monument en onderdelen als hekjes, speeltoestellen, rubberen tegels e.d. dienen zorgvuldig ingepast te worden. Ook over de interieurbehandeling rijzen vragen. Zo worden enkele monumentale zichtlijnen en bijzondere lichtinval door de ingrepen teniet gedaan, terwijl goede alternatieven denkbaar zijn. De commissie houdt het plan vooralsnog aan en wacht inrichtingsvoorstellen (zowel wat betreft het binnenterrein als de binnenzijde) af. E Nagekomen plannen E1 Lamstraat 11 BV2073699 (O) Bouwaanvraag voor het plaatsen van een 12 meter hoge amateurradiozendmastantenne in de achtertuin van een woonhuis Aanvraag: G. van den Oosten Ontwerp: onbekend De commissie is van mening dat een dergelijk hoge zendmast te dominant is ten opzichte van de woonomgeving. Zij wijst de aanvraag af. Optie zou kunnen zijn een uitschuifbare mast te plaatsen die ingeschoven de goothoogte evenaart (ca. 6 meter). Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 14 augustus 2007 3
E2 Linnaeuslaan 1 BV2071117 (R) Bouwaanvraag voor het bouwen van een garage/hobbyruimte aan de achterkant van een woning Aanvraag: dhr./mevr. F. van der Pol Ontwerp: Architectenbureau Vincent Frowijn (zie notulen van 13/03 en 17/07 2007) De afdeling Juridische Zaken heeft aangegeven het advies van 17/07 2007 onduidelijk te vinden. Het bestemmingsplan is een gegeven en de commissie dient alleen te toetsen op basis van de welstandsnota. De commissie is zich hiervan bewust, maar verkeert ook in de positie om zich als adviseur van het College van B&W uit te spreken over allerhande zaken die de gebouwde omgeving aangaan. In die hoedanigheid heeft zij aangegeven dat het haar gewenster lijkt - ten behoeve van het tuindorpkarakter - om, indien mogelijk, de regelgeving in de toekomst aan te passen door het maximaal te bebouwen oppervlak in de achtertuin te berekenen zonder met medeneming van de maatvoering van de zijtuin. In het verstrekte advies d.d. 17/07 2007 is echter ook aangegeven dat, bij nader inzien, het bijgebouw door haar hoogte en vormgeving te veel domineert ten opzichte van de woning maar ook ten opzichte van de tuindorpomgeving (zoals ook in de contra-expertise is gesteld). De commissie wijkt naar aanleiding van de contra-expertise (met aanvullende gegevens) af van haar eerder gegeven positieve advies. In haar eerste advies (d.d. 13/03 2007) heeft zij het bouwwerk te weinig in zijn context beoordeeld. Het betreffende pand is gelegen in een gebied met beleidsniveau 'Respect' hetgeen inhoudt dat de essentiële eigenschappen van de aanwezige bebouwings- en omgevingskarakteristiek worden gerespecteerd. Door de opvallende vormgeving voldoet de aanvraag hier niet aan. Het bouwwerk past wat betreft vorm en schaal niet in zijn omgeving. Ook is vorm, kleur en materiaalgebruik onvoldoende hierop afgestemd. De commissie wijst de aanvraag bij heroverweging af. E3 Simplonbaan 312 BV203175 (O) Bouwaanvraag voor het plaatsen van een dakkapel aan de achterzijde van een woning Aanvraag: E.H. van Zijl Ontwerp: Penning architectuur en stedenbouw De betreffende woning heeft een asymmetrisch dak; aan de voorzijde is de woning twee lagen met kap, aan de achterzijde is het dakvlak doorgetrokken tot de eerste bouwlaag. In de aanvraag wordt een dakkapel voorgesteld in de bovenste helft van het dakvlak. De aanvraag voldoet niet aan de sneltoetscriteria voor dakkapellen (welstandsnota) en de commissie ziet geen reden in dit geval ervan af te wijken. In de aanvullende criteria voor dakkapellen per kapvorm wordt aangegeven dat door een dakkapel hoog in het dakvlak te plaatsen een onevenwichtig beeld ontstaat. Door de hoge positie (tweede verdieping) wordt de kap aan één zijde visueel topzwaar. Plaatsing in de onderste helft van het dakvlak is geen bezwaar. Stapeling van dakkapellen (dus twee boven elkaar) is niet toegestaan. Aanvraag wordt afgewezen. E4 H.Wijnmalenstraat 29 BV2071608 (O) Bouwaanvraag voor het plaatsen van een dakkapel aan de voorzijde van de woning Aanvraag: W.M. Banga Ontwerp: BBV In de aanvraag wordt een dakkapel aangevraagd aan de voorzijde van de woning. De commissie wijst deze af omdat in het betreffende bouwblok slechts oorspronkelijke dakkapellen aanwezig zijn in een specifieke vorm die mede de karakteristiek bepalen van het bouwblok. Het bouwblok is wat betreft dakvlak aan de voorzijde nog gaaf en deze gaafheid zou aangetast worden door een andersoortige dakkapel. Gemeend wordt dat, indien er uitbreiding gewenst is van de derde bouwlaag, die in de eerste plaats gevonden moet worden aan de achterzijde. Een dakkapel volgens de sneltoetscriteria is hier niet gewenst en in de welstandsnota is deze uitzondering (gaaf dakvlak met alleen oorspronkelijke dakkapellen) als criterium opgenomen. Indien aan de voorzijde toch een dakkapel gewenst is, is het een optie om aan de voorzijde een dakkapel te plaatsen in de oorspronkelijke vormgeving met 'een verhoogde hoed' (vanwege de beperkte verdiepingshoogte). Deze oplossing is vaker toegepast bij dit type architectuur en biedt meer interne ruimte. Dakkapel achterzijde is akkoord (conform buren). Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 14 augustus 2007 4
E5 Poortstraat 88 bis BV2074229 (O) Bouwaanvraag voor het plaatsen van uitbouw op de eerste verdieping aan de achterzijde van een woning Aanvraag: F. Guikers Ontwerp: onbekend Het pand is gelegen op een hoek. In de aanvraag wordt de bestaande uitbouw op de eerste verdieping vergroot tot pandbreedte. Hierdoor wordt de uitbouw duidelijk zichtbaar in het straatbeeld, omdat het een zijgevel aan de openbare weg betreft. Dit is naar de mening van de commissie ongewenst. De volumeopbouw van de oorspronkelijke woning wordt erdoor aangetast, hetgeen versterkt wordt door de doorbreking van de dakrand van het lagere bouwdeel. Ook de uitvoering stuit op bezwaren: onvoldoende architectonische kwaliteit en te weinig afgestemd op de bestaande architectuur. Het bouwwerk werkt de verrommeling van het straatbeeld in de hand. De aanvraag voldoet niet aan de criteria verbonden aan het beleidsniveau 'Open' (welstandsnota); het bouwwerk is naar vorm en schaal niet passend is zijn omgeving. Een uitbreiding is mogelijk, maar dan anders uitgevoerd. Aanvraag wordt in deze vorm afgewezen. E6 Linnaeuslaan 56 BV2073763 (R) Bouwaanvraag voor het maken van een aanbouw op de eerste verdieping aan de achterzijde van een woning Aanvraag: B.H. Eijsink Ontwerp: Tekenbureau Amersfoort Noord In de aanvraag wordt het balkon dichtgebouwd. Het balkon maakt onderdeel uit van de volumeopbouw van de woningen: de doorgemetselde eerste bouwlaag tot borstweringshoogte van de eerste verdieping beslaat de hele breedte van het bouwblok en wordt beëindigd door een rollaag. Deze horizontaliteit, in combinatie met de dakrand, bepaalt voor een belangrijk deel het aanzien en het karakter van het bouwblok aan de achterzijde. De woning is gelegen in een gebied met beleidsniveau 'Respect' (welstandsnota). Een van de hieraan gekoppelde criteria stelt dat kenmerkende en beeldbepalende onderdelen van de gevels de verschijningsvorm op samenhangende wijze moeten ondersteunen. Onderhavige aanvraag is strijdig met dit uitgangspunt door de kenmerkende horizontale geleding van het bouwblok ingrijpend te doorbreken. Aanvraag wordt afgewezen. F G Overige plannen De plannen, genoemd in de lijsten d.d. 12 juli en 9 augustus 2007, zijn met een preadvies van de secretaris aan de commissie voorgelegd. De leden van de commissie hebben besloten de advisering over te nemen. De preadvisering is verricht op basis van de aan de verschillende beleidsniveaus verbonden criteria, zoals vastgelegd in de welstandsnota. Samenvattend: Open: Verandering en handhaving zijn beide mogelijk, zowel naar structuur als naar architectuur. Respect: Essentiële eigenschappen van de aanwezige bebouwings- en omgevingskarakteristiek worden gerespecteerd. Behoud: Behoud en herstel van het aanwezige bebouwingsbeeld en versterken van de bestaande of historisch bepaalde karakteristiek van stedenbouwkundige, architectonische, landschappelijke of cultuurhistorische aard. Stimulans: Het gebied vraagt vanwege zijn bijzondere of markante karakter extra aandacht voor versterking en stimulering van het beeld. Indien van toepassing zijn de aanvragen getoetst aan de sneltoetscriteria, dan wel aan de criteria, zoals geformuleerd in de welstandsnota. De lijsten zijn ter inzage op het secretariaat. Reclames Geen. Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 14 augustus 2007 5
H Rondvraag en sluiting De eerstvolgende reguliere vergadering is op 28 augustus 2007. De voorzitter De secretaris P. Vermeulen J. Koning Per 1 juli 2004 wordt de welstandsadvisering verricht op basis van de aan de verschillende beleidsniveaus verbonden criteria zoals geformuleerd in de welstandsnota 'De schoonheid van Utrecht' (vastgesteld door de raad van de gemeente Utrecht d.d. 24 juni 2004). (O) = open (R) = respect (B) = behoud (St) = stimulans (Ont) = ontwikkelingsgebied Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 14 augustus 2007 6