Presentatie SIM MEA-Industrie & LEA. Ron Bissels 16 april 2018

Vergelijkbare documenten
Van malle molens naar tonnenjacht NWEA. Nederlandse WindEnergie Associatie Hans Timmers R-meeting

Concept Klimaatakkoord: De stand van zaken

Tussenstand Klimaatakkoord. 5 september 2018

Aquathermie. Warmte en koude uit water. KNW Najaarscongres 2018

Opslag van energie een verantwoordelijkheid of kans voor de zorg? Joris Ijzermans Business Unit Manager Energy Solutions Center

Klimaatakkoord. Ministerie van Economische Zaken en Klimaat T.a.v. de heer ir. E.D. Wiebes Postbus EK 'S-GRAVENHAGE

Regionale Energie Strategie

Regionale Energie Strategie

Welkom! Wifi: Muntgebouw Wachtwoord: Muntgebouw1

KLIMAATAKKOORD : INDUSTRIE

Duurzame Industrie. De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt

LIMBURGS ENERGIE AKKOORD

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Warmtetransitie - FlexForward. Frans Rooijers directeur CE Delft

Sectortafel Elektriciteit. Berend de Vries

Duurzame Industrie. De overgang naar een circulaire en een CO2-vrije industrie

KLIMAATAKKOORD NETBEHEER NEDERLAND 11 JULI 2018

Energieakkoord voor duurzame groei

INDUSTRIETAFEL KLIMAATAKKOORD. Werkconferentie 14 februari 2019 Ede

H-vision Blauwe waterstof voor een groene toekomst Alice Krekt, programmadirecteur Deltalinqs Cimate Program

#missionzeromaastricht

ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019

Waterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft

STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA

Warmtetransitie en het nieuwe kabinet. Nico Hoogervorst

Startnotitie Energietransitie. November 2018

Verzenddatum Bijlagen Uw kenmerk Ons kenmerk

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels

Green Deals gesloten voor stimuleren groene economische groei

Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne)

Duurzame Industrie. De overgang van energie-intensief naar energie-efficient

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Vertaling strategische Visie Biomassa 2030 naar Klimaattafels

Op weg naar CO 2 -neutrale huisvesting voor Hoger Onderwijs in Routekaarten beschrijven hoe we deze opgave gaan realiseren

Aanbevelingen voor een effectief klimaatakkoord. Leren van wind op zee: Naar een programmatische aanpak. Ron Wit, Den Haag, 19 januari

GREEN DEAL DUURZAME ENERGIE

Themacafé Energietransitie 22 februari 2016

vrijdag 19 oktober 2018

De bijdrage van de gebouwde omgeving in de energietransitie

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Coen Bernoster

Uitnodiging informerende regionale raadsbijeenkomst Dinsdag 20 november, uur

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

Startnotitie sectortafel Gebouwde Omgeving

Samen geven we richting aan de koers van de NKC

Persoonscertificering Elektrotechniek

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Helmonds Energieconvenant

Onderwerp Regionale Energiestrategie (RES) regio Noordoost-Brabant. Geachte bestuursleden,

KLIMAAT, ENERGIE EN GRONDSTOFFEN

Welkom! Wifi: Muntgebouw Wachtwoord: Muntgebouw1

Welkom Samen naar een klimaatneutraal Mariahoeve

Premier Rutte: hogere ambitie Europa bij terugdringen van CO2-uitstoot. Regionale Energiestrategie NHN. Katowice 4 december 2018

Derk Alssema. Stuurgroep RES Zeeland

WELKOM BIJ PORT OF ROTTERDAM! Remco Neumann en Ankie Janssen 19 April 2018

Groeiplan voor warmte. een initiatief van provincies, gemeenten en sector

Energievisie industrie Voorbij efficiency verbetering, met name rol van waterstof Frans Rooijers directeur CE Delft

Smart Delta Resources Platform

Raadsakkoord energietransitie. Februari 2019

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

Raadsakkoord energietransitie. April 2019

Gebouwde Omgeving. Joop oude Lohuis, Leonie Jansen, Annemie Loozen

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden

Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2

Programma Aardgasvrije Wijken

Doorrekening gebouwde omgeving met het Energietransitiemodel

Masterclass Duurzaam ondernemen: Businessplan Biobased Economy Zuidwest-Nederland

1 Bent u bekend met het artikel Stem en geweten van de wetenschap van Martijn Katan uit de NRC van 9 maart 2018?

PROGRAMMA 11:00-11:20 PLENAIRE OPENING + UITLEG KIVI KLIMAATTAFELS 11:30-12:15 1E RONDE KIVI KLIMAATTAFELS 12:15-13:00 LUNCH

Energieakkoord voor duurzame groei. 6 september 2013

Wij hebben méér dan een plan! Naar een klimaatneutraal Chemelot in 2050 Inzet voor het klimaatakkoord

Onze energietransitie, wanneer gaan we van het aardgas af?

Drechtsteden versterken met energiestrategie de kracht van de regio

Programma. Datum: 12 december 2017 Plaats: FME Zoetermeer, Zilverstraat 69 Inschrijven:

Doorrekening gebouwde omgeving met het Energietransitiemodel

Voordracht aan Provinciale Staten. van Gedeputeerde Staten. Watt anders, Energieagenda Ontwerpbesluit

Wij hebben méér dan een plan! Naar een klimaatneutraal Chemelot in 2050 Inzet voor het klimaatakkoord

Presentatie PILOT REGIONALE ENERGIESTRATEGIE

Missiegedreven Innovatiebeleid: in het teken van de Energieen Klimaattransitie

AYOP IN DE ENERGIETRANSITIE

Onderwerp Routekaart Energieneutraal Nieuwegein Datum 08 augustus 2017

Energieakkoord voor duurzame groei. Juli 2014 WERK IN UITVOERING. Ed Nijpels. Wie zaten aan tafel tijdens de onderhandelingen?

Het Energiebeleid van komende jaren. dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten

Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

Van Energie naar Klimaat Energietransitie in Nederland Timme Lucassen Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

NeVER/VMR 18 juni Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

PARKSTAD LIMBURG ENERGIE TRANSITIE

Wettelijke kaders en kansen energietransitie

Impressie Regiotour MIRT in Noord Nederland 13 juni

Tweede Kamer der Staten-Generaal

DUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE. Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019

Bijlage Discussiestuk met Uitgangspunten van de Energieagenda

Synergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie

Verkenning aanlanding netten op zee 2030

Biomassa in het Voorstel voor Hoofdlijnen van het Klimaatakkoord (VHKA)

Regionale structuren, energieloketten en aardgasvrij

Nationaal klimaatbeleid en de betekenis van landgebruik in de mitigatieopgave. door Gert Jan van den Born

Zaal DACTYLO 1.1 Bart Strengers: Planbureau voor de Leefomgeving

Transcriptie:

Presentatie SIM MEA-Industrie & LEA Ron Bissels 16 april 2018

Inhoud 1.MEA-Industrie (Maastrichts Energie Akkoord) 2.LEA (Limburgs Energie Akkoord) 2

3

Uitnodiging Niet alleen besparing Ook opwekking Duurzame Energie (zon/pv, biomassa etc) En wijzigingen in het proces 4

Maastrichts Energie Akkoord Programma naar Klimaatneutraal Maastricht in 2030 5 Pijlers Wonen Gebiedsontwikkeling Mobiliteit Gemeentelijke organisatie Industrie Uitvoering MEA-Industrie door MB Focus op 18 grootste energieverbruikers van Maastricht: 16 Industrie + UM & MUMC+ Mobiliteit Werkgevers Spitsmijdingen Convenanten Energie Industrie CO 2 -reductie MEA s 5

Aanpak 6

Verantwoordingsrapport Samenwerking op gang gebracht o Kennisdeling o Bewustzijn vergroten o Verdergaande energiebesparing o (gezamenlijk) duurzame energie opwekken Groeiende coalitie Synergie - bestaande vertrouwensband - Gemeente & MB met bedrijven Projecten: o 20 slimme deals o 9 in Akkoord Concrete CO 2 -reductie 7

MEA Vervolg nieuwe coalitie Uitgangssituatie CO 2 -uitstoot Gepland (EEP, 9PJ etc.) Ambitie Roadmapnaar CO 2 -arm produceren 1990 2017 2018-2020 2021-2030 100 76 75 73 70 - - - - - - - - - 51 Energie- Efficiency Zon/PV Hergebruik restwarmte Feedstock Elektrificatie oven -/-49% uitstoot 8

LEA Limburgs Energie Akkoord Industrie CO2-uitstoot naar nul

Energie-intensieve Industrie Limburg Opzet najaar 2017 Geef impuls aan energietransitie Naar CO2-arme productie en bedrijfsvoering richting 2030-2050 Energie efficiency Duurzame energie Circulair Kennisuitwisseling & innovatie Versterk economische slagkracht In tempo bedrijven 11

De opgave VN Klimaatverdrag Parijs max 1,5 2 graden Europese doelstellingen reductie CO2, opwekking duurzame energie 2020-2030- 2050 Regeerakkoord -/- 49% CO2 in 2030 Regionaal Aandeel Industrie 22 Mton CO2 (van de 56Mton additionele reductie 12

Kabinetsinzet voor het Klimaatakkoord Brief minister EZK van 23 februari 2018 Klimaatberaad Ed Nijpels Sectortafels Mobiliteit - Gebouwde Omgeving - Elektriciteit - Industrie - Landbouw & Landgebruik Annemieke Diederik Kees Manon Pieter Nijhof Samsom Vendrik Janssen van Geel 13

Kabinetsinzet voor het Klimaatakkoord Brief minister EZK van 23 februari 2018 Beoogde afspraken met Industrie Lange termijn inzet is verduurzaming industrie met behoud & versterking concurrentievermogen. Dat vergt: Ombouw vergroening van bestaande industrieën Opbouw aantrekken van nieuwe duurzame industrieën Afbouw rekening houden met afbouw van sommige industriële processen Energiebesparing, proces efficiency en recycling Vernieuwing processen, grondstoffen en pilots Afvang, opslag en hergebruik CO2 in industrie Infrastructuur CCS/CCU, H2 en warmtevoorziening Instrumenten, regelgeving en middelen t.b.v. uitrol 14

Opgave Regeerakkoord Belangrijk deel 49% te realiseren in industrie: indicatieve opgave 22 Mton per 2030 12 bedrijven verantwoordelijk voor 75% van de industriële CO2-uitstoot 1. Shell (14%) 2. Tata (13%) 3. Dow Chemicals (8%) 4. Yara (8%) 5. Sabic (6%) 6. ExxonMobil (5%) 7. BP (4%) 8. Air Liquide (4%) 9. OCI (4%) 10. Total (3%) 11. AkzoNobel (2%) 12. Air Products (2%) Andere industrie verantwoordelijk voor 25% industriële CO2-uitstoot Sterk geconcentreerd in clusters, sterke onderlinge afhankelijkheid binnen clusters Noord-Nederland Uitstoot: 1,2 Mton (Eemsdelta 0,7 Mton, Emmen 0,5 Mton) AkzoNobel, Dow Chemicals en OCI. Noordzeekanaalgebied (IJmuiden-Amsterdam) Uitstoot: 12 Mton Tata Steel Rotterdam-Moerdijk Uitstoot: 16,9 Mton AkzoNobel, Shell, BP, ExxonMobil, Air Liquide, Air Products Zeeland-West-Brabant Uitstoot: 7,9 Mton Dow Chemicals, Yara, Total en Sabic. Chemelot (Sittard-Geleen) Uitstoot: 4,8 Mton Andere industrie Limburg Uitstoot: 2,7 Mton 15

Kabinetsinzet voor het Klimaatakkoord Hoofdtafel Industrie (ca. 10 personen) Voorzitter Manon Janssen (Ecorys/Topsector Energie) MinEZK & ca. 10 partijen om tafel 7 Industrietafels, enkele grote concerns en groene partijen 75% Industriëleuitstoot Transitie & Opbouw (25%) Chemelottafel& relatie met LEA Voorzitter Robert Claasen Gericht op Cluster Transitie & Opbouw tafel Voorzitter.. Brancheverenigingen (papier, glas, keramiek, etc) Tonnen CO2 Maatregelen Wat nodig Randvoorwaarden 16

Tijdlijn Industrietafel Klimaatakkoord Inventariserend e fase Verkennende fase Consolidatie fase Akkoord op hoofdlijnen Doorrekening door planbureau s Uitwerking programma s 13 April 1 Juni 29 Juni 1 juli Juli- Sept Vanaf 1 sept Vanaf 1 jan 19 Start uitvoering 3 e Vergadering 9 april 5 e Vergadering 14 mei 7 e Vergadering 25 juni 8 e Vergadering 9 juli 4 e Vergadering 23 april Met minister Wiebes 6 e Vergadering 4 juni

Aanpak in stappen t/m juni 18

Routekaart Aanpak LEA Routekaart 2030-2050 Meerdere scenario s mogelijk Uitgangspunten Maatregelen Uitvoering Routekaart(en) gereed voor zomer 2018 Business cases opstellen Eind 2018 Planning -49% 2030 Afwegingskader Kaders Afwegingskader Planning Resultaat 19

Gericht op grote industrie Geldt natuurlijk niet voor iedereen: maar ook voor MKB geldt. zie wat gaande is realiseer wat moet gebeuren en wat Opbouw, Ombouw en Afbouw betekent kijk naar je proces en ga aan de slag! 20

Inhoud CO2-uitstoot naar nul LEA: Grote industrie MEA: MKB-aanpak Keuze coalitie Ideeën? 21

Dank