Verslag adviesronde 9 WISE Datum: Locatie: 03juni 2014 Breedhuis, Het Breed 16 Adviesronde 9 Hoe meet het Burgerpanel het maatschappelijk effect? Format Output Outcome Criteria Aanvraag Investering Community map 1. Informatieronde Vanavond is de laatste adviesronde van deze reeks. Op 1 juli a.s. organiseren we een feest voor iedereen; zeker ook voor diegenen die mee hebbengedaan met de adviesrondes. Dan vertellen we ook over het vervolg. Tijdens de afgelopen adviesrondes hebben we om te beginnen nagedacht over de vragen: Waarom een fonds en waarom hier in Plan van Gool?Daarna bespraken we: Hoe gaan we dat bereiken?we zijn uitgekomen op het Stimuleringsfonds, het Burgerpanel en de Wijkinitiatieven die als drie- eenheid met elkaar communiceren en elk hun eigen verantwoordelijkheden hebben. Vervolgens bespraken we de vraag: Hoe moeten de organisaties eruit zien; wat is daar voor nodig? We hebben financiële producten genoemd die er voor zorgen dat het fonds revolverend wordt; dat de pot nooit leeg komt te staan. Dan kom je ook bij de vraag: Wie kan er aanspraak op maken?ook dat hebben we besproken. De antwoorden en aanvullende opmerkingen en tips zijn allemaal genoteerd en nemen we mee bij het ontwikkelen van het definitieve model. In augustus gaan we verder. We gaan dan ook werken met een kernteam en adviesrondes. Maar het kernteam zal veranderen; vanaf september zal deze uit zo veel mogelijk bewoners (naast wat externe experts) bestaan. Zij gaan samen de organisatie van het fonds etc. uit de grond trekken. Net als met het huidige burgerpanel zal dit een flexibele groep zijn om het zo voor iedereen mogelijk te maken om mee te doen. 1
We organiseren ook adviesrondes, maar een stuk minder dan de afgelopen maanden. De vragen die straks vanuit het kernteam opkomen worden in drie adviesrondes besproken en zo goed mogelijk beantwoord. En natuurlijk werken we met Harry: ofwel het netwerk/ de wereld. Tot en met december vinden deze adviesrondes plaats. Vanavond dus de laatste adviesronde en de laatste vragen die we in deze reeks stellen. Die vagen gaan over de afronding van initiatieven: Hoe kom je erachter dat het geld van het fonds goed is besteed?we willen weten wat er gebeurt met de initiatieven die geld krijgen: wat is het effect/ wat levert het op? We hebben eerder al vele criteria genoemd (de activiteiten zijn georganiseerd door/ voor/ met de wijk bijvoorbeeld). Dit zijn vooral hele logische criteria. Daar moet een aanvrager zich aan houden. Ook hebben we gezegd dat een initiatiefnemer zelf aan moet tonen wat de behoefte is: is er vraag naar? Het burgerpanel bepaalt of het initiatief aansluit op de behoefte van de wijk. Vervolgens wil je ook weten of de resultaten behaald zijn. Er zijn twee soorten resultaten te onderscheiden: Output: wat zijn de feitelijke gegevens, wat is er werkelijk gebeurd? (bijvoorbeeld er is in de buurt door 10 kinderen schoongemaakt en al het zwerfafval op het plein is weggegooid). Outcome: wat is er in de mensen zelf veranderd, wat zijn de resultaten op de lange termijn? (bijvoorbeeld: de kinderen weten beter wat afval doet met het milieu en de leefomgeving en zullen minder snel spullen op straat gooien) Eerder is in het kernteam op dit onderwerp het volgende gezegd: zorg vooral dat het verhaal verteld wordt. Tijdens de eerste adviesronde van vandaag bespreken we de volgende twee vragen: Vraag 1: Wat kan het Burgerpanel doen om erachter te komen of de activiteiten ook daadwerkelijk zijn uitgevoerd (output)? Vraag 2: Wat kan het Burgerpanel doen om erachter te komen of de inhoudelijke resultaten wel behaald zijn (outcome)? 2. Eerste adviesronde in groepjes Tijdens deze adviesrondes zijn de groepen gemixt: SKPVG, externe experts en het Burgerpanel zitten verdeeld over drie tafels met elkaar aan tafel. Advies van Groep 1 (moderator Nikkie): Om te beginnen willen we benadrukken dat de kracht van veel burgerinitiatievenis dat ze zorgen voor bij- effectenen deze bij- effecten elkaar kunnen versterken (bijvoorbeeld na schoonmaakactie is een maaltijd, tijdens maaltijd buren beter leren kennen, tijdens gesprek ontstaat een dialoog over gezondheid, etc.) De effecten van verschillende initiatieven versterken met elkaar de buurt. Als je zoveel mogelijk outcome organiseert werkt dat versterkend. Dus als je dat goed communiceert dan trek je meer initiatiefnemers aan en zorg je voor een nog grotere outcome. Het burgerpanel kan zo n 2
een versterkend effect realiseren via kleine interventies, waaronder het ondersteunen van de communicatie. Daarnaast merkten wij op dat monitoren streng klinkt: zijn er zachtere vormen? We kwamen er op uit dat ook foto s maken, twitter / facebook etc. bijhouden enpublicaties in de lokale pers (langs laten komen) veel zegt over de waarde van een initiatief. Daarnaast zou het mooi zijn als leden van het Burgerpanel meedoen met de activiteiten, niet alleen maar kijken en controleren maar ook doen.we realiseren ons dat dit wel tijd vergt van het panel. Monitoren is volgens ons misschien niet eens nodig omdat het controlerend vermogen van de buurt als geheel al zo groot is. De hele buurt is als Harry: zij informeren elkaar over de effecten van een activiteit en zo weet het Burgerpanel als snel hoe het is ervaren. Aanvulling: Vergelijk het met een tornado: Je begint op een 0- punt, het is een proces. De spiraal van communicatie wordt steeds groter en breder, die spiraal wordt door de initiatiefnemer zelf gestart. Mensen raken bekend met een activiteit: het initiatief moet zijn eigen verhaal vertellen. Het Burgerpanel vertelt het grote verhaal van alle activiteiten aan de buurt, vanaf de start. Bij veel actieve initiatieven hoef je dat als panel minder te communiceren aangezien het verhaal dan zichzelf vertelt. Vertel over het succes, hoe meer het bekend is hoe beter het zichzelf controleert en hoe meer activiteiten aansluiten en de outcome vergroot. AdviesGroep 2 (moderator Kirsten) Wij hebben een onderscheid gemaakt tussen PR/ communicatie en feitelijke verslagen voor het burgerpanel. Het burgerpanel wilt toch meer weten over of het echt is gebeurd en controle hebben daarop. Naast controle is het vooral ook een service vanuit het panel waardoor je meer opbouwend kritiek en tips kan geven; je denkt mee. Rapportage zorgt voor gratis advies en dienstverlening voor de initiatiefnemer. Daarbij is het belangrijk om de dialoog gaande te houden tussen de verschillende partijen. Het vragen van een verslag heeft ook als gevolg dat de initiatiefnemer zelf na gaat denken over de resultaten die ze hebben behaald. Het verslag hoeft niet altijd groot te zijn: het verslag mag vanzelfsprekend niet groter zijn dan het initiatief! Advies van groep 3 (Moderator Charlotte): Wij zijn gestart met de vraag hoe je er als Burgerpanel achter komt of de output is gerealiseerd. De rol van de gehele buurt is misschien nog wel belangrijker; zij moeten vooral goed in de gaten hebben of de activiteiten plaats hebben gevonden en resultaat hebben gehad. Dat is eigenlijk nog belangrijker dan dat het panel daarvan op de hoogte is. Het gaat om vertrouwen van de hele buurt in waar het geld van het fonds aan uit is gegeven. Mevrouw Weel 11-6-14 08:38 Comment [1]: Wordt opgenomen in Mevrouw Weel 11-6-14 08:40 Comment [2]: Wordt opgenomen in het Mevrouw Weel 11-6-14 08:54 Comment [3]: Wordt opgenomen in het Mevrouw Weel 11-6-14 08:56 Comment [4]: Wordt opgenomen in het Mevrouw Weel 11-6-14 09:05 Comment [5]: Wordt opgenomen in het. Mevrouw Weel 11-6-14 09:08 Comment [6]: Wordt besproken in kernteam Daarbij vinden we het belangrijk dat; Van tevoren is vastgelegd wat er moet gebeuren (zichtbaar) De initiatiefnemers bonnen en financiële uitgaven via het panel aan het fonds geven 3
Het burgerpanel uitgenodigd wordt voor de activiteiten Het burgerpanel feedback vraagt aan de bewoners/ de doelgroep van de activiteit Het burgerpanel met de initiatiefnemer overlegt hoe hij/ zij haar resultaten wilt laten zien Het initiatief maakt altijd een verslag voor in het Breednieuws, Facebook en/of Twitter. Via foto en woord vertelt het initiatief over wat er is gebeurt. Voor wat betreft de outcome is het belangrijk dat; De deelnemers van de activiteiten feedback geven Enquêtes 1 keer per jaar waarbij de ontwikkeling (en het geluk) van de wijk wordt gemeten (bijv. via studenten van de VU) Vooraf stel je vragen over hoe zij de duurzaamheid bewaken (resultaten op de lange termijn) en achteraf vertelt de initiatiefnemer of dat gelukt is Je hoeft niet per project de outcome te meten dat is ook moeilijk te doen. Houd het bij de feiten als burgerpanel. Het gaat niet om het burgerpanel, de buurt moet vertrouwen dat het gebeurt. En dat kan je meten door jaarlijks een enquête uit te voeren bijvoorbeeld. 3. Eerste vragenronde plenair Vragen voor Groep 1 Er zijn geen vragen voor groep 1 Mevrouw Weel 11-6-14 09:11 Comment [7]: Wordt opgenomen in het Mevrouw Weel 11-6-14 09:16 Comment [8]: Wordt opgenomen in basidocument Vragen voor Groep 2 Vraag: een verslag inleveren met een vragenlijstje is wel heel Nederlands. Je kan toch ook kijken naar facebook? Bij een verslag denk ik aan een vormvereiste, is dat wel nodig? Vraag: Hoe heb je dan uiteindelijk controle met een lijstje invullen : je kan ook zo maar wat invullen toch? Reactie: Het burgerpanel moet ook in de buurt rond gaan vragen of de outcome wel behaald wordt. Het verslag is één van de manieren. Reactie: Je kan onderscheid maken tussen subsidie en microkrediet; een bedrijf moet wel een verslag maken. Reactie: Je moet als lener ook gewoon terug betalen dus een verslag is juist niet nodig voor een ondernemer die leent lijkt mij. Reactie: Ik merk dat ik als subsidievertrekker initiatiefnemers juist een service verleen als ik een formatje stuur van een verslag. Dat maakt het veel makkelijker. Moderator: ik hoor de volgende vragen gesteld worden: Het Burgerpanel, wat moet zij doen? - > Het verhaal van de wijk vertellen De initiatieven moeten wel verslag leggen, maar in welke vorm? - > Enkel in de vorm van verhalen of ook feitelijke gegevens ophalen? Ook hoor ik jullie zeggen dat het doel moet zijn dat de buurt vertrouwen heeft in het systeem. 4
Reactie: De verantwoording aan het Burgerpanel moet niet belangrijker zijn dan aan alle bewoners van de buurt. Het burgerpanel moet er niet tussen staan. Reactie: Het burgerpanel fungeert als een soort verhalenplatform. Er zijn veel meer vormen van hoe je je verhaal doet over de resultaten van je initiatief. Het Burgerpanel heeft in ieder geval al die verhalen verzameld. Reactie: Wij hebben het in onze groep juist omgedraaid: we gaan uit van outcome en vertrouwen dus dan kom je niet op vormvereisten en controle op los laten. Reactie: Er zijn ook mensen die wel behoefte hebben aan meer harde gegevens. Reactie: De buurt is ook zo groot waardoor het burgerpanel een centrale plek is waar vragen gesteld kunnen worden, je stelt dan de vraag; waarom hebben jullie het zo gedaan? Moderator: Is het niet en en? We bieden met de verantwoording een service en vragen om feitelijke gegevens (geen controle maar inzichten in eigen project geven), het initiatief vertelt het verhaal op eigen manier. Er zijn twee producten om over in dialoog te gaan: het verhaal en de cijfers. Reactie: Een format voor verslaglegging is een hulpmiddel zodat mensen zichzelf gaan controleren en die om hulp geven. Reactie: Maar dat doe je in het begin al door criteria op te stellen. Moderator: Het gaat om vertrouwen en mensen stimuleren hun verhaal te vertellen en deze te ondersteunen. Daar worden ook feitelijke gegevens bij gevraagd? Reactie: Het burgerpanel moet niet bevoogdend worden; je zet jezelf op ongelijke hoogte. Je moet die service altijd leveren. Vragen voor Groep 3 Vraag: Jullie geven aan dat je via bonnen wilt controleren of de uitgaven aansluiten op de doelen, heb je het dan alleen over het verzamelen van de informatie of wil je het ook als panel gaan controleren? Reactie: Het Burgerpanel controleert de uitgaven niet, maar vraagt wel om de informatie die zij dan aan het fonds doorgeven. Mevrouw Weel 11-6-14 09:30 Comment [9]: Discussie wordt voorgezet in het kernteam Reactie: Het aanjagen van output en outcome en het communiceren daarvan is de taak van het burgerpanel. Reactie: Gebruik vooral geen papier, maar communiceer via social media. Reactie: Als ik aan mijn kind vraag of hij wel zijn huiswerk doet dan geeft dat irritatie bij hem; alsof ik hem controleer. Maar als ik hem laat gaan en later het rapport zie dat er goed uit ziet of als ik een keer vraag hoe het op school gaat dan voelt dat veel beter, gelijkwaardiger. Zo gaat het volgens mij ook met de initiatieven; je wilt niet continu controleren maar wel er voor zorgen dat je af en toe de stand van zaken weet; dat je een vinger aan de pols houdt. Moderator: Het gaat jullie zo te horen meer om de samenwerking. Uiteindelijk kijken we naar het rapport. Er is een verschil tussen het panellid en de initiatiefnemer: ze zijn gelijkwaardig maar niet gelijk. Ze hebben allebei een eigen rol. Het burgerpanel is wel op de hoogte van het effect, de 5
initiatiefnemers en zij zelf zorgen voor voldoende informatie over de resultaten. Het burgerpanel moet vervolgens ook laten zien wat zij met die informatie doet. Monitoring als investering in het burgerinitiatief 4. Tweede adviesronde in groepjes In de tweede ronde adviseren de deelnemers in groepen over de volgende twee vragen: 1. Is de verantwoording hetzelfde voor subsidies en microkredieten? 2. Is de verantwoording hetzelfde voor verschillende hoogten van aanvragen? Mevrouw Weel 11-6-14 09:41 Comment [10]: Groene gedeelte wordt als conclusie opgenomen in Advies van Groep 1 (moderator Nikkie) Bij een microkrediet ga je er vanuit dat het zich terug betaalt en daarvoor wil je in ieder geval een goed ondernemingsplan ontvangen. Bij een subsidie wil je ook uitleg ontvangen over welke bestemming is gevonden voor het geld. Hierbij is volgens ons van belang: Minimale kosten voor controle Maximaal leren (coachen in ondernemerschap) Inspirerende vormen van het verhaal vertellen: bijvoorbeeld via TedX PvG Je moet iedere kunnen verantwoorden het gaat om het principe dat je verantwoord en laat zien dat je eerlijk om gaat het met geld. Hoogte van het bedrag dwingt automatisch tot meer verantwoording. Advies van Groep 2 (moderator Kirsten) Microkredieten investeren in iets waarmee ze winst willen gaan maken. Je verdient aan iets wat de buurt ten goede komt. Maar het geld dat wordt gevraagd door de ondernemer hoeft niet per se direct ten goede te komen aan de wijk, als het bedrijf in zijn geheel dat maar wel doet. Maar hoe ga je daar dan over verantwoorden (inhoudelijk)?of ook wel: kan het geld van het fonds ook indirect naar het sociale project gaan? Die investeringen kunnen er juist ook voor zorgen dat het fonds revolverend blijft. Advies van Groep 3 (moderator Charlotte) Volgens ons moet er zowel voor subsidies als voor microkredieten een verantwoording gegeven worden. Zeker als de microkredieten van het fonds een duidelijk sociaal karakter hebben: lagere rente en andere voorwaarden dan bij bijvoorbeeld de bank of Qredits. Vooraf heb je criteria opgesteld en je wilt controleren of daar ook aan voldaan is. We verwachten van beiden verantwoording: dat schept de nodige vertrouwensband. Mevrouw Weel 11-6-14 10:13 Comment [11]: Wordt opgenomen in Mevrouw Weel 11-6-14 09:42 Comment [12]: Wordt besproken in het kernteam 6
Een microkrediet kan een minder sociale doelstelling hebben maar de aanvrager moet dus wel het panel op de hoogte houden. Dat kan onder meer via een coach, die ondersteunt hem gedurende het proces. Eventueel kan de coach ook naar het panel rapporteren en ingrijpen als het mis gaat. Het kan namelijk zijn dat het om een flink bedrag gaat en het is voor het fonds wel belangrijk dat het bedrag als het even kan - terug in het fonds komt. Opmerking: wie betaald een coach? 5. Tweede vragenronde plenair Hieronder zijn de reacties op de verschillende adviezen van vragenronde 2 onder elkaar gezet. Reactie: Het doel is een fijnere wijk en niet het verstrekken van leningen waar je winst uit behaalt. Dus dat mag bij de controle ook niet het doel zijn, als de lening geen winst heeft opgeleverd in s maar wel sociale effecten heeft in de wijk dan is het ook al goed besteed. Reactie: In ieder geval moet je wel jaarlijks evalueren of de investeringen van het fonds goed zijn besteed; of de buurt er als geheel op vooruit is gegaan. Voor de microkredieten zal het sowieso wel handig zijn om vaker af te stemmen zodat zij tussentijds kunnen bijsturen. Reactie: Voor beiden wil je rapportages ontvangen maar de een misschien meer dan de ander. Vraag: Bestaat er wel een ondernemer die een lening aangaat bij dit fonds en die daardoor vooral sociale doelen moet behalen waar diegene geen winst uit gaat halen? Een ondernemer moet toch vooral ook geld verdienen om zijn eigen broek op te houden? Reactie: Het is zeker ook mogelijk om als ondernemer beide resultaten te behalen: zowel winst behalen als wel sociale doelen bereiken. Je kan via andere wegen geld verdienen. Ze hebben een win win situatie: zowel goed doen voor de wereld maar ook winst maken. Reactie: Het criterium moet niet zijn dat iemand er een inkomen uit kan halen maar dat je een investering doet die je weer kan terug betalen. Reactie: Bij een social enterprise is de winst het middel om dat maatschappelijk doel te bereiken, daar kan je zelf ook geld aan overhouden. Het gaat niet om bedrijven die normaal gesproken winst maken en nu wat sociaals doen en daarvoor een lening vragen. Het is echt voor bedrijven die op zich zelf al een sociaal doel hebben, en ook geld verdienen. Reactie: Wat is het voordeel voor een ondernemer van het microkrediet als je dan zo wordt gecontroleerd? Dan moet de rentepercentage wel heel laag zijn. Reactie: Het gaat in stappen: eerst subsidie, dan garantstelling en dan een picokrediet. Pas daarna ben je eigenlijk pas een ondernemer die met een bank zou kunnen praten. En dan nog is het moeilijk om tegenwoordig geld van de bank te krijgen en kunnen ze heel streng zijn als je het niet kan terugbetalen. Mevrouw Weel 11-6-14 10:13 Comment [13]: Opgenomen in. Mevrouw Weel 11-6-14 09:50 Comment [14]: Wordt opgenomen in het Mevrouw Weel 11-6-14 09:53 Comment [15]: Wordt besproken in het kernteam Mevrouw Weel 11-6-14 09:47 Comment [16]: Wordt opgenomen in Mevrouw Weel 11-6-14 09:46 Comment [17]: Social enterprise - begrip wordt opgenomen in 7
Reactie: Daarna kan je nog tegen een redelijke rente een kredietje krijgen. Dan hoef je niet gedwongen een coach te krijgen. Wel als je betalingsproblemen krijgt. Coaching is er voor als het mis gaat: dat is een groot voordeel voor de ondernemer ten opzichte van wat de reguliere bank biedt. De moderator sluit het gesprek af en hiermee ook de laatste adviesronde van deze reeks. De uitkomsten worden weer in het kernteam besproken en vervolgens uitgewerkt. 8