Pedagogisch werkplan Kinderopvang Sprookjesbos Dwergen (2-4 jaar)

Bijlage 5. Pedagogisch werkplan Kinderopvang Sprookjesbos Kinderopvang Sprookjesbos Het Stroink 64-a 7542 GT Enschede Telefoon: 053-4350303 E-mail: info@kinderopvangdekijkdoos.nl LRKP-nummer kinderopvang: 905820411 Versienummer: 1-2013 Akkoord directie Akkoord oudercommissie Ja/Nee, datum Ja/Nee, datum

Inhoudsopgave Inleiding...3 Hoofdstuk 1. Pedagogisch beleid...4 1.1 Pedagogische visie en missie...4 1.2 Creëren van ontwikkelingsmogelijkheden...4 1.3 Pedagogisch handelen...5 1.4 Diversiteit...5 Hoofdstuk 2. Kwaliteitszorg...6 2.1 Personeel en inspectie...6 2.2 Achterwacht...6 2.3 Structureel en incidenteel afnemen van extra dagen...6 2.4 Algemene onderwerpen...7 2.4.1 Vier ogen beleid...7 2.4.2 Lichaamsbesef...7 2.4.3 Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling...8 2.4.4 Kinderen en ziekte...8 2.4.5 Medicijn toediening...9 2.4.6 Ingrijpende gebeurtenissen...9 2.5 Hygiëne, gezondheid en veiligheid... 10 2.6 Observatie, zorg en overdracht... 10 2.6.1 Observeren en signaleren... 10 2.6.2 Zorg... 10 2.6.3 Overdracht en samenwerking... 11 Hoofdstuk 3. Ouders... 11 3.1 Oudercontacten... 11 3.1.1 Individuele contacten... 11 3.1.2 Schriftelijke communicatie... 12 3.1.3 Groepscontacten... 12 3.2 Oudercommissie... 12 3.3 Privacy... 12 3.4 Klachtenprocedure... 13 Hoofdstuk 4. Bij ons op locatie... 13 4.1 Beschrijving locatie... 13 4.2 Groep... 14 4.3 Structureel samenvoegen groepen... 14 4.4 Inrichting... 14 4.5 Openingstijden / personele inzet... 15 4.6 Intake en gewenning... 15 4.7 Dagprogramma... 16 4.8 Brengen en halen... 16 4.9 Kinderen met een beperking... 16 4.10 Verzorging... 17 4.10.1 Slapen...17 4.10.2 Eten en drinken... 17 4.10.3 Verschonen en toiletgebruik... 18 4.10.4 Hygiëne... 18 4.11 Activiteiten... 18 4.11.1 Activiteiten binnen... 18 4.11.2 Buitenspelen... 19 4.11.3 Uitstapjes... 19 4.11.4 Vieringen en traktaties... 19 4.12 Regels en Rituelen... 20 4.12.1 Regels over omgang met elkaar... 20 4.12.2 Beloningen en correcties... 20 Hoofdstuk 5. VVE en Piramide methode... 21 Pagina 2 van 24

Inleiding Voor u ligt het pedagogisch werkplan van Kinderopvang Sprookjesbos de Dwergen. Het pedagogisch werkplan is gebaseerd op het pedagogisch beleidsplan. Het pedagogisch beleidsplan is de rode draad voor de pedagogisch medewerkers in hun werk bij Kinderopvang Sprookjesbos. Dit beleidsplan geeft enerzijds ouders/verzorgers inzicht in de werkwijze en het opvoedingsklimaat dat de organisatie beoogt zodat zij hun kind(eren) in tevredenheid achter kunnen en durven laten. Anderzijds geeft het pedagogisch medewerkers richting, inspiratie en houvast bij het pedagogisch handelen in de groep. Voor beide is het een middel om de dagelijkse gang van zaken te toetsen en waar nodig bij te stellen om te komen tot een optimale kwaliteit van de Kinderopvang. En natuurlijk moet dit alles leiden tot een plek waar kinderen het fijn vinden om te verblijven! Het pedagogisch beleidsplan is de basis van waaruit overig beleid en werkplannen worden ontwikkeld. Het pedagogisch werkplan beschrijft de afspraken en het pedagogisch handelen die volgen uit het beleidsplan en de bestaande wet- en regelgeving. Het pedagogisch beleidsplan is het uitgangspunt, maar de uitwerkingen en accenten die gelegd worden, zijn vastgelegd in het werkplan. Per groep komen deze uitwerkingen en het pedagogisch handelen op verschillende manieren tot uiting, dit vormt een eigenheid en sfeer die passend is voor de groep. Daarom zijn binnen de Kinderopvang twee verschillende werkplannen opgesteld, voor elke groep één. Het pedagogisch werkplan wordt jaarlijks opnieuw bekeken en eventueel aangepast. Dit werkplan is toegespitst op het jaar 2013-2014. In dit pedagogisch werkplan wordt in hoofdstuk 1 het pedagogisch beleid in het kort uitgelegd. Hoofdstuk 2 beschrijft de kwaliteitszorg. In hoofdstuk 3 wordt aandacht besteed aan de ouders. In hoofdstuk 4 wordt beschreven hoe op locatie gewerkt wordt. Tot slot beschrijft hoofdstuk 5 de VVE en de VVE methode Uk & Puk. De leidinggevenden dragen er zorg voor dat alle medewerkers op de hoogte zijn van het algemeen pedagogisch beleid en het specifieke beleid, beschreven in de werkplannen, en dat dit in hun gedachtegoed en handelen uitgedragen wordt. Als u naar aanleiding van dit plan nog vragen heeft over het beleid dat Kinderopvang Sprookjesbos hanteert, kunt u altijd terecht bij een van de pedagogisch medewerkers. Om het leesgemak van dit plan te bevorderen is ervoor gekozen om in de hij-vorm te schrijven, in plaats van hem of hij kunt u ook haar of zij lezen. Daarnaast wordt gebruikt gemaakt van ouders, wat gelezen kan worden als ouder(s)/verzorger(s). Pagina 3 van 24

Hoofdstuk 1. Pedagogisch beleid Hieronder wordt kort uitgelegd wat er in het pedagogisch beleidsplan beschreven staat. Wilt u het pedagogisch beleidsplan in zijn geheel lezen, dan verwijzen wij u door naar de pedagogisch medewerker op uw kinderopvang of naar de website. 1.1 Pedagogische visie en missie Kinderopvang Sprookjesbos streeft ernaar een huiselijke sfeer uit te stralen, zodat elk kind zich veilig en op zijn gemak voelt. Deze opvoedingssituatie dient aanvullend te zijn op de thuissituatie. Van de pedagogisch medewerkers wordt hierbij verwacht dat ze tegemoet komen aan de behoeften van het kind en het bieden van optimale ontwikkelingsmogelijkheden voor het kind. Zo kunnen ze niet alleen zichzelf ontwikkelen, maar kan het kind ook ontwikkelen samen met leeftijdsgenootjes. Kinderen krijgen binnen Kinderopvang Sprookjesbos de gelegenheid om te ontdekken, op onderzoek uit te gaan, te experimenteren en de nieuwsgierigheid en leergerichtheid te bevredigen binnen de veilige ruimte van de groep in interactie met de leiding en andere kinderen. Door kinderen de mogelijkheid te bieden hun ervaringen, belevenissen, gedachten en gevoelens uit te drukken kan hun persoonlijkheid zich vormen. Om deze doelstellingen te behalen werken pedagogisch medewerkers samen en zijn als team verantwoordelijk. Onze medewerkers zijn enthousiaste professionals die verantwoordelijkheid kunnen en willen dragen. Daarnaast creëren wij een open cultuur waarin pedagogisch medewerkers kunnen ontwikkelen door met elkaar te leren en elkaar aan te spreken op positieve en negatieve punten. Daarom stimuleert Kinderopvang Sprookjesbos de ontwikkeling van haar medewerkers middels coaching, begeleiding en voortdurende scholing. Binnen Kinderopvang Sprookjesbos is de samenwerking met ouders van groot belang. Pedagogisch medewerkers en ouders trekken gezamenlijk op in de opvoeding en begeleiding van kinderen. Hierbij leren we van elkaars deskundigheid en hebben we respect voor elkaar. Iedere ouder moet zich welkom voelen. We zijn een deskundige, flexibele en betrouwbare partner waar ouders op kunnen rekenen. Daarnaast werkt Kinderopvang Sprookjesbos intensief binnen het IKC (integraal Kind centrum) samen met onderwijs, verenigingen en maatschappelijke partners in Enschede. 1.2 Creëren van ontwikkelingsmogelijkheden Wij gaan ervan uit dat kinderen van nature een eigen temperament hebben. De opvoeding en omgeving waarin het kind opgroeit hebben invloed op het kind met zijn eigen temperament. Dit en alle ontwikkelingen die het kind doorloopt gedurende zijn groeiperiode vormen de persoonlijkheid van het kind. Om het kind zo goed mogelijk te laten ontwikkelen wordt binnen Kinderopvang Sprookjesbos gebruik gemaakt van de observatielijst doen, praten en bewegen van Uk & Puk. Via deze observatielijsten kunnen wij een duidelijk beeld vormen van de ontwikkeling van een kind. We onderscheiden de volgende ontwikkelingsgebieden: Motorische ontwikkeling. Hieronder vallen de veranderingen in motorisch gedrag die worden vormgegeven door de genetische aanleg en de stimulering uit de omgeving. De motorische ontwikkeling wordt onderverdeeld in de grove/grote motoriek en de fijne/kleine motoriek. Sociaal-emotionele ontwikkeling. Hieronder vallen de ontwikkelingen van de eigen persoonlijkheid en de verwachtingen en gedragingen uit de sociale context. Cognitieve ontwikkeling (taalontwikkeling). Hieronder valt het vermogen om taal en denken te beheersen en ernaar te handelen verstaan. Onderdelen hiervan zijn de ontwikkeling van waarnemen en denken, de ontwikkeling van taal en de oriëntatie op ruimte, tijd en rekenen. Pagina 4 van 24

Ontwikkeling identiteit. Hieronder valt de bewustwording van het kind dat het een persoon is met een eigen ik. Gepaard met de ontwikkeling van identiteit gaat het besef dat ze anders zijn dan anderen en daarmee ook andere dingen kunnen. Ontwikkeling zelfredzaamheid. Hieronder valt het proces van een groeiende zelfstandigheid; voor jezelf kunnen zorgen en jezelf kunnen redden zonder hulp van anderen. Zintuiglijke ontwikkeling. Kinderen ontdekken de wereld door middel van de zintuigen. Deze leggen de basis voor ervaringen, die later worden omgezet in kennis. Binnen Kinderopvang Sprookjesbos wordt met de kinderen gecommuniceerd in het Nederlands. Alle pedagogisch medewerkers hebben in 2013 de 3F-toets Nederlands gemaakt voor spreken, schrijven, luisteren, lezen en taalverzorging. Er mag dus van de pedagogisch medewerkers verwacht worden dat zij correct Nederlands spreken. Hierdoor wennen (tweetalige) kinderen sneller aan de Nederlandse taal en verstaan we elkaar beter. Als kinderen iets in niet correct Nederlands vertellen herformuleren de pedagogisch medewerkers de zin. Tijdens diverse activiteiten wordt aandacht gegeven aan de taalontwikkeling. Door veel en goed met de kinderen te praten, zingen en voor te lezen, wordt de taalontwikkeling gestimuleerd. Maar ook door het geven van uitleg en door samen te spelen kunnen we de taalontwikkeling ondersteunen. 1.3 Pedagogisch handelen Hoe een kind zich ontwikkelt op bovenstaande ontwikkelingsgebieden is per kind verschillend. Ieder kind heeft zijn eigen niveau en tempo. Om voor ieder kind de ontwikkeling zo goed mogelijk te laten verlopen zijn een viertal aspecten onderscheiden waar de pedagogisch medewerkers naar handelen: 1. Bieden van voldoende fysieke en emotionele veiligheid. Werken aan de fysieke veiligheid betekent het bieden van een schone, veilige en overzichtelijke ruimte met genoeg bewegingsmogelijkheden. Werken aan emotionele veiligheid betekent zorgen voor een emotioneel veilige basis waar kinderen zich kunnen ontspannen, zichzelf kunnen zijn, zich geborgen voelen en zich te kunnen ontwikkelen. 2. Bieden van mogelijkheden om persoonlijke competenties te ontwikkelen. Bij de ontwikkeling van persoonlijke competenties wordt gericht op de brede persoonskenmerken van het kind, zoals: veerkracht, zelfstandigheid, zelfvertrouwen, flexibiliteit en creativiteit. De kinderen worden gestimuleerd om uitdagingen aan te gaan, keuzes te maken en dingen te ontdekken. 3. Bieden van mogelijkheden om sociale competenties te ontwikkelen. Binnen Kinderopvang Sprookjesbos wordt de nadruk gelegd op de ervaring die kinderen op doen door samen te zijn met andere kinderen en pedagogisch medewerkers, om zich zo verbonden te voelen. Zo kan het kind binnen Kinderopvang Sprookjesbos niet alleen zich zelf sociaal ontwikkelen, maar zich ook ontwikkelen samen met andere kinderen en pedagogisch medewerkers. 4. Overdracht van waarden en normen. Kinderen hebben van huis uit eigen regels en afspraken, waarden en gewoontes die te maken hebben met godsdienst, cultuur en de omgeving waar in het kind opgroeit. Binnen Kinderopvang Sprookjesbos worden de normen en waarden van de kinderen gerespecteerd. Daarnaast worden de normen en waarden die gelden binnen Kinderopvang Sprookjesbos aangeleerd aan de kinderen. 1.4 Diversiteit We leven in een samenleving waarbij we ernaar streven elkaar te respecteren ongeacht opvatting, afkomst, religie, gewoonten, normen en waarden. Kinderopvang Sprookjesbos vindt respect voor elkaar erg belangrijk en wil dit in de omgang met de kinderen nadrukkelijk laten zien en meegeven. Kinderen leren omgaan met de verschillen tussen mensen, meestal gericht op verschillen in kleding, uiterlijk, eten en leefwijze. Open staan voor anderen, zonder onze eigen opvatting te negeren, is bij Kinderopvang Sprookjesbos verweven in het handelen. Kinderen krijgen zo meer begrip voor de overeenkomsten en de verschillen tussen mensen. Pagina 5 van 24

Binnen Kinderopvang Sprookjesbos laten de pedagogisch medewerkers kinderen uit andere culturen kennis maken met Nederlandse gewoonten, gebruiken, feesten en normen en waarden. Daarnaast wordt bij kinderen uit andere levensovertuigingen waar mogelijk rekening gehouden met aangepaste gebeurtenissen, voeding, rituelen en dergelijke. Hoofdstuk 2. Kwaliteitszorg Op Kinderopvang Sprookjesbos wordt dagelijks gestreefd naar het leveren van een zo groot mogelijke kwaliteit. Onder kwaliteitszorg verstaan wij enerzijds de zorg die wij bieden en de borging daarvan en anderzijds een aantal gezamenlijke afspraken. 2.1 Personeel en inspectie Om de kwaliteit zo groot mogelijk te maken is een aantal eisen gesteld aan het personeel. Ten eerste moet op locatie een Bedrijfshulpverlener aanwezig zijn. Zij is onder andere verantwoordelijk voor het houden en evalueren van de brandoefeningen. Deze brandoefeningen worden jaarlijks twee keer herhaald, één keer aangekondigd en één keer onaangekondigd. Ten tweede is elke pedagogisch medewerker in het bezit van een MBO-3, MBO-4 of HBO diploma en het diploma Kinder-EHBO. Daarnaast zijn de pedagogisch medewerkers die op de VVE groep staan VVE geschoold. Tot slot is iedereen die werkzaam is bij Kinderopvang Sprookjesbos in het bezit van een VOG (verklaring omtrent gedrag). Daarnaast wordt Kinderopvang Sprookjesbos geïnspecteerd door de GGD. Hierbij bekijkt de inspecteur of er kwalitatief goede Kinderopvang wordt geleverd. Er wordt gekeken of er voldaan wordt aan de kwaliteitseisen op het gebied van ouderinspraak, personeel, veiligheid en gezondheid, accommodatie en inrichting, groepsgrootte, het aantal kinderen per pedagogisch medewerker, het pedagogisch beleid en de pedagogische praktijk, klachten en voorschoolse educatie. Het inspectie rapport is beschikbaar op locatie, op de website van De Kijkdoos en op de website van het LRKP (Landelijk Register Kinderopvang en Peuteropvang). 2.2 Achterwacht De achterwacht is gekoppeld aan het 4 ogenbeleid. Vanuit het 4 ogenbeleid moeten altijd een paar extra ogen en oren op de groep aanwezig zijn. In geval van nood handelen de pedagogisch medewerkers op Kinderopvang Sprookjesbos naar twee mogelijkheden: Nood in verband met een kind: de ouders worden gebeld en in een ernstige situatie wordt contact opgenomen met 112 Nood in verband met een pedagogisch medewerker: hulp wordt ingeroepen bij het (huishoudelijk-/keuken)personeel van het Stroinkshuis. In alle noodsituaties en andere specifieke situaties wordt contact opgenomen met Kantoor de Kijkdoos, gelegen aan de Bosuilstraat Deze telefoonnummers staan weergeven op de sociale kaart, deze is te vinden op de groep. 2.3 Structureel en incidenteel afnemen van extra dagen Als ouders incidenteel een extra dag of dagdeel willen afnemen (buiten de vaste contracturen) of een dag willen ruilen, is dit mogelijk in overleg met de pedagogisch medewerkers. Ook als het afnemen van een extra dag of dagdeel structureel wordt, gebeurt dit in overleg met de pedagogisch medewerkers. Pagina 6 van 24

2.4 Algemene onderwerpen 2.4.1 Vier ogen beleid Het vier-ogenprincipe betekent dat er altijd iemand moet kunnen meekijken of meeluisteren. Vanaf 1 juli 2013 zijn een aantal eisen opgesteld waar alle kind centra aan moeten voldoen. Hier zal de GGD op controleren. Samengevat betekent dit dat er normaal gesproken minimaal twee pedagogisch medewerkers op de groep staan, tenzij: Als het leidster-kindratio het toelaat mag de pedagogisch medewerker ondersteund worden door een volwassene of stagiaire (van 18 jaar of ouder). In geval van nood of bij een uitstapje met een kleine groep (afhankelijk van het leidster-kind ratio) moet één pedagogisch medewerker bijgestaan worden door een volwassene of stagiaire (van 18 jaar of ouder). Afwijkende momenten zijn de start van de dag, de pauzes en het eind van de dag. Dan wordt één pedagogisch medewerker bijgestaan door een volwassene, iemand van het huishoudelijk- of keukenpersoneel van het Stroinkshuis. Daarnaast zorgen ramen ervoor dat iedereen van buiten af mee kan kijken op de groep en is er een vrije inloop voor betrokkenen van de Kinderopvang. 2.4.2 Lichaamsbesef Vanaf een paar maanden oud wordt een kind zich al bewust van het eigen lichaam. Het begint met het ontdekken van de handjes en de voetjes en wat je ermee kunt doen. Later komen ook andere lichaamsdelen aan bod. De verkenning van het eigen lichaam is natuurlijk heel onschuldig maar het is wel belangrijk hoe we hiermee omgaan. De (seksuele) ontwikkeling bij kinderen kent verschillende fasen; kinderen van twee tot vier jaar: worden zich meer bewust van hun eigen lichaam ontdekken de geslachtsverschillen gaan spelenderwijs op ontdekking uit door bijv. te kijken bij leeftijdsgenoten. hebben net als baby s veel behoefte aan lichamelijk contact Troosten en aanhankelijkheid Binnen Kinderopvang Sprookjesbos wordt ingegaan op de behoefte van het kind, ook als het gaat om aanhankelijkheid. Kinderen geven zelf de grenzen aan, zowel naar de pedagogisch medewerkers als naar de andere kinderen en volwassenen. Als een kind aangeeft dat het geknuffeld of getroost wilt worden, wordt hier op ingegaan door de pedagogisch medewerker. Het kind mag even op schoot of naast de pedagogisch medewerker zitten. Gestreefd wordt dat het kind zo snel mogelijk weer op zichzelf is, als het hier aan toe is, zodat de zelfredzaamheid zo goed mogelijk gestimuleerd wordt. Er ligt een grens bij de volwassenen die de pedagogisch medewerker op sommige momenten van de dag ondersteunen. Voor hun geldt dat ze het kind een aai over de bol mogen geven of een hand, in tegenstelling tot een knuffel van de pedagogisch medewerker. Als kinderen nieuwsgierig worden naar hun lichaam of dat van anderen wordt daar zo normaal mee om gegaan. Als kinderen de verschillen tussen jongens en meisjes gaan opmerken, bijvoorbeeld tijdens een toiletbezoek, worden deze verschillen benoemd door de pedagogisch medewerker. Ook hier geven kinderen zelf de grenzen aan, waar de pedagogisch medewerkers, als het nodig is, bij in springen. Binnen Kinderopvang Sprookjesbos zijn kinderen vrij in hun spel. De pedagogisch medewerkers stimuleren de interactie tussen kinderen en de fantasie van kinderen. Kinderen mogen zich daarom verkleden zoals zij zelf willen. De eigen kleding blijft hierbij altijd aan. Bij zwempartijtjes begeleidt de pedagogisch medewerker de kinderen tijdens het omkleden. Kinderen spelen dan buiten in badkleding of een zwemluier met romper. Ook ter bescherming tegen de zon, spelen de kinderen nooit bloot tijdens een zwempartijtje. Pagina 7 van 24

2.4.3 Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Binnen Kinderopvang Sprookjesbos is het van belang dat alle pedagogisch medewerkers kindermishandeling kunnen signaleren. Wanneer pedagogisch medewerkers het vermoeden hebben dat een kind mishandeld of seksueel misbruikt wordt, vindt een intern overleg plaats tussen de pedagogisch medewerkers en de aandachtsfunctionaris. Er wordt gehandeld volgens de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling van Brancheorganisatie Kinderopvang (versie juli 2013). Deze Meldcode bevat 3 te volgen routes, wanneer er sprake is van vermoeden van kindermishandeling: 1. Route bij signalen van huiselijk geweld of kindermishandeling 2. Route bij signalen van kindermishandeling door een beroepskracht 3. Route bij signalen van seksueel-overschrijdend gedrag tussen kinderen onderling. Hierbij zijn lijsten opgenomen van voorbeelden en definities van ongewenste omgangsvormen en signalen die kunnen duiden op kindermishandeling. Daarnaast bevat de Meldcode een observatielijst waar de signalen en observaties op kunnen worden bijgehouden. Alle pedagogisch medewerkers hebben in juli 2013 deelgenomen aan een interne cursus avond, zodat de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling bij iedereen duidelijk is. Daarnaast is de Meldcode als naslagwerk te vinden op locatie. 2.4.4 Kinderen en ziekte Als er sprake is van ziekte wordt uitgegaan van de Gezondheidsrisico s in een kindercentrum of peuterspeelzaal (0-4 jarigen) uit februari 2014 van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Deze is op locatie in te zien. Hierin staat alles beschreven over infectieziekten, vaccinaties, zieke kinderen in het kindcentrum, hygiëne, geneesmiddelenverstrekking, een gezond binnen en buiten milieu en de uitleg van verschillende ziekten. Bij ziekte wordt onderscheid gemaakt tussen het welbevinden van het zieke kind en besmettingsgevaar voor andere kinderen en medewerkers. Het welbevinden van het zieke kind Als een kind zich duidelijk niet prettig voelt, pijn lijdt, of koorts heeft, heeft het behoefte aan rust, verzorging en extra aandacht. In zo n geval worden de ouders op de hoogte gesteld en wordt geadviseerd het kind op te halen van de Kinderopvang. Daarom is het van belang dat ouders ten alle tijden bereikbaar zijn als het kind op de Kinderopvang is. Als er geen contact kan worden opgenomen met de ouders zorgen de pedagogisch medewerkers voor een zogenaamd noodbedje, op de bank. Het kind kan dan op een rustig plekje binnen de Kinderopvang uitzieken totdat het wordt opgehaald door de ouders. Besmettingsgevaar Als er sprake is van een risico voor de andere kinderen en beroepskrachten om besmet te worden, wordt het zieke kind geweigerd op de Kinderopvang, dit gebeurd in overleg met de ouders en op advies van de GGD. Hierbij gaat het om besmettelijke ziekte zoals de mazelen of waterpokken. Ook kinderen die luizen hebben worden tijdelijk geweigerd op de Kinderopvang. Over het algemeen geldt dat kinderen met luizen worden toegelaten als de eerste behandeling is geweest. De pedagogisch medewerkers hangen, in overleg met de GGD, op de deur van de Kinderopvang een briefje als er sprake is van een besmettelijke ziekte. Soms is het niet te vermijden dat andere kinderen ook besmet worden, omdat in veel gevallen de ziekte besmettelijk is voordat er symptomen optreden. Via deze mededeling zijn alle ouders op de hoogte en kunnen zij eventueel meer informatie inwinnen over de desbetreffende ziekte. Pagina 8 van 24

2.4.5 Medicijn toediening Als een kind (nog) medicijnen gebruikt als het naar de Kinderopvang gaat, wordt verwezen naar het protocol toestemming medicijnverstrekking, dat op locatie aanwezig is. Voor de gezondheid van het kind is het van belang dat zorgvuldig wordt omgegaan met het toedienen van medicijnen. Ouders dienen dit formulier in te vullen en te ondertekenen als er sprake is van medicijntoediening. Dit geldt ook voor het uitvoeren van medische behandeling. Hiervoor bestaat het protocol toestemming uitvoeren medische handeling. Ook deze is op elke locatie aanwezig en dient ingevuld en getekend te worden door de ouders, indien van toepassing. 2.4.6 Ingrijpende gebeurtenissen Sommige gebeurtenissen kunnen een grote impact hebben op kinderen. Hierbij kan gedacht worden aan gebeurtenissen zoals een echtscheiding, sterfgeval, ziekte, verhuizing, ongeluk of trauma. Ieder kind reageert hier op een andere manier op. Dit kan liggen aan de ontwikkelingsfase waarin een kind zich bevind. Bij sommige kinderen heeft een ingrijpende gebeurtenis effect op het gedrag of zelfs op de ontwikkeling. Veel voorkomende reacties om ingrijpende gebeurtenissen bij kinderen van nul tot vier jaar zijn: hulpeloos of passief gedrag meer moeite hebben met afscheid nemen verlies van vaardigheden als eten praten en zindelijkheid niet meer willen spelen ongewoon stil zijn of juist heel druk en uitbundig gedrag vertonen lichamelijke klachten, hangerig zijn Het is van belang dat er op een liefdevolle manier wordt gereageerd op het kind en goede begeleiding wordt ingezet. Binnen Kinderopvang Sprookjesbos worden de kinderen goed geobserveerd na of tijdens een ingrijpende gebeurtenis en is er extra aandacht voor het kind. Het is belangrijk om een stabiele situatie voor het kind te creëren. Hierbij is een nauw contact met de ouders van belang. Daarnaast wordt ingegaan op de behoefte van het kind. Het is van belang dat, als het in het bereik van het kind ligt, het kind verder zoveel mogelijk op een normale manier mee draait in de groep. Kinderen verwerken hun belevenissen en ervaringen door spel. Als een kind er behoefte aan heeft wordt het getroost of ermee gepraat. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van materiaal zoals puzzels of boekjes die de gebeurtenis kunnen beschrijven. Hierbij wordt gestimuleerd dat het kind zijn gevoelens en emoties uit en benoemt wat hij ervaart. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van knutselen of een tekening. Een blijde gebeurtenis kan ook impact hebben op een kind. Hierbij kan gedacht worden aan de geboorte van een broertje of zusje. Ook hier wordt het kind op de eerste plaats geobserveerd. Het is van belang dat het duidelijk is hoe een kind dit ervaart. Als een kind zich goed voelt en de ouders dit aangeven mag een kind een iets maken voor het broertje/zusje en trakteren op de Kinderopvang. Als er daadwerkelijk sprake is van blijvende gedragsveranderingen of veranderingen in de ontwikkeling van het kind, wordt in overleg met de ouders hulp gevraagd aan het Zorg Advies Team. Pagina 9 van 24

2.5 Hygiëne, gezondheid en veiligheid Door te werken met protocollen, afspraken en duidelijke instructies, wordt er eenduidig gewerkt en wordt een zo veilig mogelijke opvang aangeboden. Binnen Kinderopvang Sprookjesbos wordt gebruik gemaakt van protocollen over hygiëne, gezondheid en veiligheid en RI (Risico Inventarisatie) volgens de richtlijnen van de GGD. Deze protocollen kunnen worden opgevraagd bij de pedagogisch medewerkers op uw Kinderopvang. Daarnaast worden alle ongevallen geregistreerd, dus ook kleine ongevallen. Naar aanleiding van een (klein) ongeval worden afspraken gemaakt om het betreffende ongeval in de toekomst te voorkomen en de veiligheid in de Kinderopvang nog meer te optimaliseren. 2.6 Observatie, zorg en overdracht Kinderopvang Sprookjesbos observeert alle kinderen. Zodoende wordt van elk kind de ontwikkeling gevolgd en in kaart gebracht. Deze observaties zijn een hulpmiddel voor de pedagogisch medewerkers bij de begeleiding en stimulering van kinderen. De observaties (moment opnames) worden altijd met de ouders besproken, tenzij ouders aangeven dit niet te wensen. 2.6.1 Observeren en signaleren Binnen Kinderopvang Sprookjesbos wordt gebruik gemaakt van observatielijsten van Uk & Puk; doen, praten en bewegen. Deze observaties zijn een hulpmiddel voor de pedagogisch medewerkers bij de begeleiding en stimulering van kinderen. Alle kinderen worden gedurende de periode dat zij de kinderopvang bezoeken geobserveerd op: 1. Sociale competenties (zo doe ik) 2. Spraak taal ontwikkeling (zo praat ik) 3. Motoriek (zo beweeg ik) Deze observaties vinden plaats op de leeftijd van: 5 maanden 10 maanden 15 maanden 20 maanden 26 maanden 32 maanden 38 maanden 44 maanden Omdat niet alle observatie precies op dat tijdstip kunnen plaats vinden, hanteren we een periode van 2 weken voor en 2 weken na het moment dat het kind 5, 10 15 etc. maanden is. 2.6.2 Zorg Er wordt goed naar de kinderen en hun ontwikkeling gekeken. Als pedagogisch medewerkers vragen hebben over de omgang, het gedrag of de zorg van een kind wordt dit extra geobserveerd en besproken binnen het team. Als iedereen binnen het team hetzelfde signaleert wordt dit besproken met de directie. Ouders worden betrokken aan de hand van een gesprek waarin het gedrag of de zorg wordt besproken. Zo nodig wordt extra hulp ingeschakeld. De eerste stap hier in is het Zorg Advies Team (ZAT), om het verdere verloop te bespreken. De verpleegkundige binnen het ZAT is verantwoordelijk voor de vastlegging van de bevindingen van het gesprek. Deze bevindingen worden teruggekoppeld aan de pedagogisch medewerkers en de ouders. De ouders worden in overleg met de partners in het zorgteam betrokken en verwezen naar de juiste zorgpartners. Het belang van het kind staat steeds voorop. Op de sociale kaart van de locatie zijn een aantal instanties weergeven, waarmee contact kan worden opgenomen bij vragen en zorgen over een kind. Pagina 10 van 24

2.6.3 Overdracht en samenwerking Bij de laatste observatie, als het kind bijna 4 jaar wordt, wordt het formulier van observatie naar overdracht van de SLO (Stichting Leerplan Ontwikkeling) ingevuld. Deze wordt besproken met de ouders en er wordt toestemming met handtekening gevraagd of deze formulieren overgedragen mogen worden aan de basisschool. Daarna vindt de overdracht naar de basisschool plaats. VVE kinderen worden warm overgedragen. Dit betekent dat de pedagogisch medewerkers, na het gesprek met de ouders, in gesprek gaan met de nieuwe leerkracht van de school waar het kind naar toe gaat. Hier worden de observaties, toetsgegevens en andere belangrijke informatie over het kind besproken. Kinderopvang Sprookjesbos werkt binnen het IKC intensief samen met de basisscholen om een doorgaande ontwikkelingslijn van peuter naar kleuter te waarborgen. Voor goede inhoudelijke samenwerking en afstemming is regelmatig overleg en kennis nemen van elkaars visie en werkwijze nodig. Hoofdstuk 3. Ouders Binnen Kinderopvang Sprookjesbos staat goed contact met ouders centraal. Hierbij horen niet alleen de pedagogisch medewerkers, maar ook de staf. Het is de verantwoordelijkheid van de kinderopvang om aan ouders kenbaar te maken wat er wordt gedaan en hoe er wordt gewerkt. Het doel is om beide opvoedingsmilieus (thuis en opvang) zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen voor een optimaal welbevinden van het kind. Daarom is het belangrijk dat ouders bereikbaar zijn in geval van calamiteiten of ziekte. Daarnaast wordt het op prijs gesteld als ouders open zijn over de ontwikkeling van hun kind en over de thuissituatie, als deze van invloed kunnen zijn op het welbevinden van het kind. 3.1 Oudercontacten Naast pedagogisch medewerkers, wordt van ouders verwacht dat ook zij actief deelnemen in het tot stand komen van goede communicatie en een goed contact met de pedagogisch medewerkers. 3.1.1 Individuele contacten Binnen Kinderopvang Sprookjesbos wordt gebruik gemaakt van drie vormen van individueel contact: Breng- en haal momenten. Tijdens breng- en haalmomenten kunnen ouders meekijken en meeleven met wat hun kind op de kinderopvang beleeft. Het zijn korte, intensieve momenten voor ouders, pedagogisch medewerkers en kinderen, waar ook veel afspraken in worden gemaakt. Bijvoorbeeld omtrent het halen of gebeurtenissen die relevant zijn voor de pedagogisch medewerkers om te weten. Individuele gesprekken. Ongeveer twee keer per jaar vindt een individueel gesprek plaats met de ouders, naar aanleiding van de observaties. Tijdens deze gesprekken worden de bevindingen besproken van de observatiemomenten. Daarnaast wordt besproken waar de behoefte en zorg ligt voor het kind en wat het aanbod van de pedagogisch medewerkers is naar het kind toe. Tot slot kunnen ouders aangeven hoe de thuissituatie er uit ziet en kunnen belangrijke gebeurtenissen besproken worden. Gesprekken bij zorg. Extra gesprekken kunnen worden aangevraagd door de pedagogisch medewerker of ouders als er sprake is van zorgen over de ontwikkeling of het welbevinden van het kind. Pagina 11 van 24

3.1.2 Schriftelijke communicatie Kinderopvang Sprookjesbos maakt gebruik van een aantal schriftelijke vormen van communicatie: Schriftje. Voor de kinderen tot anderhalf jaar wordt gewerkt met schriftjes. Hierin wordt geschreven wat het kind die dag heeft gedaan op de kinderopvang. Ouders wordt gevraagd hier ook in te schrijven zodat het duidelijk is of er bijzonderheden zijn. Indien het kind opvang heeft bij meerdere instellingen of als de ouder dit aangeeft, aangezien zijn ontwikkeling op welk gebied dan ook, niet zo verloopt zoals het hoort te zijn, zou het schrijven in het schriftje kunnen worden voortgezet na een leeftijd van anderhalf jaar. Themabrief. In deze brief wordt beschreven met welk thema ze bezig zijn binnen de kinderopvang en hoe ouders hier deel aan kunnen nemen op de kinderopvang of thuis. Brief bij activiteiten of gebeurtenissen. Deze brief geeft aan als er een schoolreisje, activiteit of feest gaat plaatsvinden. Daarnaast krijgen de VVE kinderen voorafgaand aan het nieuwe thema een brief met VVE informatie. Informatiebord. Op het informatiebord bij de Kinderopvang wordt informatie voor ouders opgehangen, zoals de themabrief, nieuwsbrief, kinderweekbrief en andere belangrijke informatie. Daarnaast brengt Kinderopvang Sprookjesbos samen met De Kijkdoos een aantal keer per jaar een nieuwsbrief uit. Hierin worden een aantal dingen beschreven, zoals nieuws uit de organisatie, nieuws uit het team, nieuws uit de groepen, algemene informatie, een stukje van de oudercommissie, de agenda voor de komende periode en een stukje met verdieping voor de ouders. Tot slot wordt hierin ook een maandelijkse activiteit of traktatie beschreven. 3.1.3 Groepscontacten Kinderopvang Sprookjesbos organiseert jaarlijks één ouderavond omtrent een bepaald thema. Deze avond is speciaal georganiseerd voor de ouders van VVE kinderen. Daarnaast worden er jaarlijks activiteiten georganiseerd, waarbij ouders gevraagd worden mee te helpen. Hierbij kan gedacht worden aan het paasontbijt, voorleesontbijt, Sinterklaas cadeautjes inpakken, schoonmaken van speelgoed, herfstwandeling, bijdrage aan het Kerstbuffet en het schoolreisje. Extra ogen en handen zorgen voor een nog leukere dag. Meer informatie kunt u vinden in het ouderbeleid, te vinden in het beleid kinderopvang. 3.2 Oudercommissie Kinderopvang Sprookjesbos heeft een oudercommissie. Hierin zitten ouders van kinderen van de kinderopvang en ouders van kinderen van de BSO. Één van de ouders is benoemd tot voorzitter en is dan ook contactpersoon. Voor de oudercommissie is een Oudercommisiereglement opgesteld, deze is te vinden op locatie. 3.3 Privacy Binnen Kinderopvang Sprookjesbos is een gedragscode aanwezig. Deze beschrijft de professionele houding van de pedagogisch medewerkers volgens het beleid van Sprookjesbos. Op het gebied van fotograferen en filmen bestaat de toestemmingsverklaring foto en video. Deze wordt bij de intake geintroduceerd en dient door de ouders getekend te worden. Zo is het voor de pedagogisch medewerkers binnen Kinderopvang Sprookjesbos duidelijk welke kinderen wel en niet gefotograveerd en gefilmd mogen worden. Pagina 12 van 24

3.4 Klachtenprocedure Voor eventuele klachten wordt gebruik gemaakt van een klachtenprocedure. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen interne en externe klachten. Intern: klachten dienen ingediend te worden volgens ons klachtenreglement, Daarin staat de procedure van binnenkomst klacht tot gezamenlijke oplossing. De klacht kan per mail of via ons klachten/verbeterformulier worden ingediend. Dit klachtenreglement kunt u vinden op locatie. Extern: het kan voorkomen dat er klachten zijn die de ouders, de directie en/of de OC niet samen kunnen oplossen. In dat geval is er de mogelijkheid om een externe klachtencommissie in te schakelen. Namen en telefoonnummers vindt u in ons klachtenreglement. Daarnaast is er ook een mogelijkheid om de Stichting Klachtencommissie Kinderopvang in te schakelen. Zowel voor de ouders als voor de oudercommissie. Meer informatie hierover kunt u vinden op www.klachtkinderopvang.nl. Hoofdstuk 4. Bij ons op locatie In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe wordt gewerkt binnen Kinderopvang Sprookjesbos en hoe bovenstaande wordt vormgegeven binnen kinderopvanggroep de Elfjes. 4.1 Beschrijving locatie Kinderopvang Sprookjesbos is te vinden in het Wijkcentrum Stroinskhuis. Hier zijn twee ruimtes ingericht voor Kinderopvang Sprookjesbos en één ruimte voor BSO Sprookjesbos. Er is één algemene verschoningsruimte met toiletten. De ruimtes sluiten aan op de algemene hal. De hoofdingang is afgesloten met een deur met deurcode. In overleg met het Stroinkshuis kan gebruik worden gemaakt van de ruimtes in het Stroinkshuis voor feestweken, voorstellingen, etc. Kinderopvang Sprookjesbos heeft een eigen buitenruimte, met een zandbak, glijbaan en een speelhuisje. Deze buitenruimte is groot genoeg om te fietsen, te rennen, te klimmen en te spelen. Daarnaast is Kinderopvang Sprookjesbos gelegen naast een groot bos, waar regelmatig naar toe gegaan wordt met de kinderen. Het gebouw waarin Kinderopvang Sprookjesbos zich bevindt is kindvriendelijk en hygiënisch, veilig en goed bereikbaar. De Kinderopvang voldoet aan de door de GGD gestelde eisen, zoals groepsgrootte, sanitaire voorziening en grootte van de binnen- en buitenspeelplaats. Kinderopvang Sprookjesbos is onderdeel van het IKC in Stroinkslanden Zuid. Dit IKC bestaat uit: IKC Stroinkslanden Zuid Kinderopvang Buitenschoolse opvang (voor-, en naschoolse opvang) Peuteropvang De Kijkdoos Basisschool Kinderopvang t Sprookjesbos 0 4 jaar (2 groepen) De elfjes (0-2 jaar) De dwergen (2-4 jaar) De Reuzen Peuteropvang de Kabouters 2 basisgroepen, 2 VVE groepen Peuteropvang De Zonnestraaltjes 3 basisgroepen, 1 VVE groepen ODBS Het Stroink RKBS De Regenboog Enschede Zuid t Stroink Pagina 13 van 24

4.2 Groep Kinderen van twee tot vier jaar worden geplaatst in kinderopvanggroep de Dwergen. Deze groep is speciaal ingericht voor dreumesen en peuters. 4.3 Structureel samenvoegen groepen Indien het kindaantal dit toelaat, kunnen stamgroepen samengevoegd worden tot één groep. Hier is van elke groep één vaste pedagogisch medewerker bij aanwezig. Voor Kinderopvang Sprookjesbos geldt dat kinderopvanggroep de Elfjes samen kunnen worden gevoegd me kinderopvanggroep de Dwergen. Samen spelen zijn dan op de groep van de Dwergen. 4.4 Inrichting en materiaal Hoeken Het lokaal is ingericht in verschillende hoeken waar kinderen gericht kunnen spelen. De hoeken zijn zo gecreëerd dat kinderen zich veilig voelen, uitgedaagd voelen en daarnaast rust en gezellighied uitstralen. De hoeken worden van elkaar afgeschermd, zodat kinderen langer met elkaar spelen, elkaar minder storen en een beter sociaal contact hebben. De volgende hoeken worden onderscheiden: autohoek, kunsthoek, leeshoek, huishoek en de themahoek. De themahoek veranderd per thema, dit geeft de kinderen elke keer weer een nieuwe uitdaging. Thema Per thema wordt de ruimte opnieuw ingericht door de pedagogisch medewerkers samen met de kinderen. Hierbij wordt vooral gericht op het materiaal. Er worden verschillen materialen verzameld die te maken hebben met het (nieuwe) thema, de ramen worden beschildert en de kinderen maken werkjes die in het lokaal worden opgehangen. De thema s komen jaarlijks terug en zijn in afstemming met de VVE methode. Materiaal Bij de aanschaf van materiaal voor de kinderen wordt rekening gehouden met hun leeftijd, interesse en belevingswereld, ontwikkelingsniveau en spelniveau. Alle ontwikkelingsgebieden moeten worden aangesproken, het materiaal moet uitdagend, stimuleren en veilig zijn en het materiaal moet cultureel divers zijn. Het materiaal wordt gemerkt met een kleur, aangepast op leeftijd. Zo is het voor de kinderen duidelijk welk materiaal ze mogen gebruiken. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van een CD-speler, waarop cd s worden afgespeeld met verschillende liedjes, melodietjes en geluidjes. Deze cd s worden dagelijks gebruikt als ondersteuning van de activiteiten. De TV wordt gebruikt voor DVD s die aansluiten op het thema of het seizoen. Soms nemen kinderen speelgoed van thuis mee. Vanuit de Kinderopvang wordt gestimuleerd zoveel mogelijk speelgoed van de kinderen thuis te laten, tenzij het juist gevraagd wordt voor bijvoorbeeld thema s. Kinderen die hun speelgoed toch meenemen mogen dit in de kring laten zien, waarna het op de kast wordt gelegd of in de tas wordt gedaan, zodat ze het aan het eind van het dagdeel weer heel mee naar huis kunnen nemen. Kinderen mogen wel een knuffel van huis uit meenemen, als dit voor hen een gevoel van veiligheid kan geven. Pagina 14 van 24

4.5 Openingstijden / personele inzet Kinderopvang Sprookjesbos is het hele jaar geopend van 6.30 uur tot 20.00 uur, met uitzondering van nationale feestdagen en twee extra dagen naar keuze van de Kinderopvang. Elke groep beschikt over vaste en vertrouwde pedagogisch medewerkers. Bij afwezigheid door vakantie of ziekte worden zij zoveel mogelijk vervangen door collega s of bekende invalkrachten. Naast onze vaste pedagogisch medewerkers hebben wij beroepskrachten in opleiding (stagiaires). Wij bieden beroepskrachten in opleiding graag de mogelijkheid om beroepservaring op te doen. Stagiaires staan altijd boventallig op de groep. 4.6 Intake en gewenning Ouders kunnen hun kind aanmelden via een inschrijfformulier op papier of via internet. Kinderen die aangemeld zijn voor de Kinderopvang krijgen, wanneer er plaats is in een groep, een uitnodiging voor plaatsing. Voorafgaand aan de eerste dag worden ouders uitgenodigd voor een gesprek. Hierin wordt verteld wat de gang van zaken is binnen de Kinderopvang. Er wordt uitleg gegeven over de methode Uk & Puk, het dagritme en de spullen die de ouders mee moeten geven aan het kind. Hierbij kan gedacht worden aan reserve kleding, luiers, slaapzak, (fles)voeding, speen en een schriftje. De ouders geven aan of er bijzonderheden zijn wat van belang is voor de pedagogisch medewerkers, zoals speciale voeding. Daarnaast maken ouders kennis met de pedagogisch medewerkers en ze krijgen een rondleiding over de groepen. Tot slot krijgen ouders een intakeformulier wat ze op locatie mogen invullen of mee naar huis kunnen nemen. Voor het wennen en het afscheid nemen, nemen we de nodige tijd. Op die manier kan niet alleen het individuele kind, maar ook de groep worden voorbereid. Dit geeft de kinderen duidelijkheid en daarmee een gevoel van veiligheid. Tevens stimuleren we hiermee het groepsproces doordat de kinderen bij elkaar betrokken worden. Voor het welbevinden en de ontwikkeling van het kind en de groep is het van belang goed en snel te wennen. Voor het wennen komen kinderen twee keer een aantal uur of twee keer een dagdeel, dit ligt aan de leeftijd en de wens van de ouders. Het nieuwe kind wordt geïntroduceerd bij de andere kinderen tijdens het ochtendritueel. De ouders mogen de eerste keer wat langer blijven, als het kind op zijn gemak lijkt nemen de ouders duidelijk afscheid. Ouders mogen na een half uur, drie kwartier even bellen naar de groep, zodat zij gerust zijn. Ook na het afscheid nemen van de ouder reageert elk kind op een andere manier. Sommige kinderen hebben wat extra aandacht nodig, waar de pedagogisch medewerker alle tijd voor neemt. Het kind wordt even apart genomen en de pedagogisch medewerker bedenkt een activiteit al naar gelang de interesse van het kind. Sommige kinderen kunnen juist heel driftig worden. De pedagogisch medewerker zal langzaam maar zeker toenadering zoeken om in contact te komen met het kind. Het spel komt dan vanzelf. Bovenal moet een kind zich eerst veilig voelen en vertrouwd. Als kinderen naar een andere groep worden overgeplaatst binnen de Kinderopvang gaat dit vrijwel probleemloos. De kinderen kennen al veel gezichten en de omgeving is bekend. Vóór de overplaatsing wennen de kinderen twee of drie keer. Vanaf het moment van plaatsing wordt voor elk kind een kinddossier aangemaakt. Hierin wordt alle informatie met betrekking tot het kind verzameld, zoals het intakeformulier, de observatieformulieren en andere gegevens die van belang zijn. De kindossiers zijn verzameld in een af te sluiten archiefkast. Pagina 15 van 24

4.7 Dagprogramma Er wordt gezorgd voor een min of meer vaste dagindeling, dit geeft de kinderen houvast en stimuleert zelfstandigheid. In de dagindeling is rekening gehouden met een goede afwisseling tussen gezamenlijke en individuele activiteiten, tussen binnen en buiten, tussen actie en rust. Elke dag wordt een planning gemaakt met activiteiten, het voedingsschema en de slaaptijden. De namen van de kinderen worden hierop vermeldt, zodat goed wordt bijgehouden welk kind met welke activiteit meedoet, wanneer ze hebben gegeten en wanneer ze hebben geslapen. 4.8 Brengen en halen Brengen Ouders brengen hun kind op de afgesproken tijd. De pedagogisch medewerkers begroeten het kind me hun ouder, waarna een korte overdracht plaatsvindt. Belangrijke zaken worden genoteerd in de map. De ouder kan, afhankelijk van de leeftijd van het kind, het kind begeleiden naar spel en neemt dan duidelijk afscheid. Bij binnenkomst worden de kinderen aangekruist op de presentielijst. Zo is het voor de pedagogisch medewerkers inzichtelijk wie er wel en wie er niet is. Zo is het voor de pedagogisch medewerkers bijvoorbeeld bij brand duidelijk hoeveel kinderen ze hebben of extra op de groep aanwezig zijn. Het wordt op prijs gesteld als ouders hun kind zo snel mogelijk afmelden, als ze deze niet brengen naar de kinderopvang. Bij flexen geldt dat de ouders hun kind maximaal één dag van te voren moeten afmelden, anders wordt de dag in rekening gebracht. Halen Tijdens het brengen hebben ouders de gelegenheid om te vertellen of iemand anders het kind komt halen aan het eind van het dagdeel. Het is erg belangrijk dat dit wordt doorgegeven, omdat pedagogisch medewerkers het kind niet meegeven aan onbekende mensen als dit niet is afgesproken. In het intake formulier is het ophaal protocol opgenomen waarin ouders kunnen aangeven welke andere mensen het kind ook (geregeld) kunnen komen halen. Tevens kan daar in aangegeven worden welke mensen het kind juist niet mogen halen. Als het structureel voorkomt dat andere mensen het kind halen wordt het op prijs gesteld als dit formulier wordt ingevuld. Als de ouder het kind plotseling niet kan halen, en dus iemand anders het kind komt halen, wordt het op prijs gesteld als dit telefonisch wordt doorgegeven. Deze persoon moet zich kunnen legitimeren. 4.9 Kinderen met een beperking Alle kinderen zijn welkom binnen Kinderopvang Sprookjesbos, dus ook kinderen met een lichamelijke of geestelijke beperking. Ook voor deze kinderen wordt getracht een liefdevolle omgeving te creëren waarin het kind zich kan ontplooien en ontwikkelen. Binnen Kinderopvang Sprookjesbos wordt gezocht naar een goede opvang binnen de bestaande mogelijkheden. De toelating van kinderen met een beperking gebeurt in nauw overleg met de ouders en hulpverlenende instanties. Daarbij wordt gelet op de volgende punten: Kan Kinderopvang Sprookjesbos het kind bieden wat het nodig heeft? Hebben de pedagogisch medewerkers voldoende expertise en mogelijkheden om een goede en veilige opvang te bieden aan het kind? Past het kind in de groep? Zijn er speciale voorzieningen nodig? Dit zijn voor ons criteria om te bekijken of het kind geplaatst kan worden. Pagina 16 van 24

Ook als het kind geplaatst is, is het van belang dat er regelmatig overleg met de ouders en eventuele betrokken instanties plaatsvindt, zodat de pedagogisch medewerker zich zo goed mogelijk kan afstemmen op het kind. Het belang van het kind blijft voor op staan. Daarnaast kan het voorkomen dat een kind een trauma meemaakt, zoals een ongeluk of ziekte, waardoor het kind lichamelijk of geestelijk beperkt wordt. Als het kind dit meemaakt gedurende de opvangperiode, wordt het kind het liefst niet overgeplaatst naar een andere opvang. Het trauma zorgt voor veel veranderingen. Kinderopvang Sprookjesbos wil een stabiele factor voor alle kinderen zijn en blijven, dus ook voor kinderen met een trauma. De opvang wordt zo goed mogelijk aangepast, waarbij als criteria bovenstaande punten gelden. 4.10 Verzorging 4.10.1 Slapen Kinderopvang Sprookjesbos heeft een aparte slaapruimte, aangesloten op de groepsruimten. De pedagogisch medewerkers streven er naar om allen kinderen met een veilig en geborgen gevoel te laten slapen. Daarom hanteren alle pedagogisch medewerkers hetzelfde slaapritueel: Elk Kind krijgt voor het slapen gaan een schone luier en pyjama of slaapzak aan Het gezicht en de handjes worden gereinigd en sieraden en haarklipjes worden afgedaan Het kind mag een knuffel meenemen, van zichzelf of van de groep en krijgt zijn speentje Oudere kinderen mogen zelf een bedje uitkiezen Het kind wordt ingestopt: het kind wordt op de rug gelegd en worden tot hun oksels ingestopt. Er wordt duidelijk benoemd dat hij gaat slapen en na het slapen weer in de groep gaat spelen Als het onrustig is in de slaapruimte zingt de pedagogisch medewerker een liedje of leest een verhaal voor Om de slapende kinderen in de gaten te houden wordt er gebruik gemaakt van een babyfoon. Daarnaast kijken de pedagogisch medewerkers meerdere malen (door het raam). Als een kind wakker is, wordt deze uit bed gehaald. De andere kinderen worden gecontroleerd of ze nog slapen. Ieder kind heeft een eigen mandje waar de (slaap)spullen in bewaard worden. 4.10.2 Eten en drinken De eetmomenten gebeuren zoveel mogelijk op vaste momenten in het dagritme, tenzij dit anders met ouders wordt afgesproken: 09:30 uur: fruithap, deze wordt vers klaargemaakt 11:30 uur: broodmaaltijd, wordt ter plekke gesmeerd door de pedagogisch medewerkers 14:30 uur: groentehap, deze wordt vers klaargemaakt 16:00 uur: koekje, soepstengel of ontbijtkoek Na 16:00 uur: warm eten en toetje, wordt van huis meegegeven. Het tijdstip van de warme maaltijd is naar wens van de ouders De kinderen drinken uit een fles, tuitbeker of beker met oren, afhankelijk van de leeftijd. Tijdens de broodmaaltijd krijgen de kinderen meestal melk. Op andere momenten krijgen de kinderen roosvicee of water. Flesvoeding wordt bewaard in de koelkast en opgewarmd met een flessenwarmer. Als een kind vanwege gezondheidsredenen of culturele en/of religieuze redenen eventuele diëten volgt, wordt hier een aantekening van gemaakt in het voedingsschema en op het whiteboard, zodat pedagogisch medewerkers hier rekening mee kunnen houden. Vóór het eten worden de handen van de kinderen gewassen of schoongemaakt met een lotiondoekje. Iedereen eet en drinkt aan tafel. Het eten wordt bereid door de pedagogisch medewerkers. Oudere kinderen mogen zelf hun brood smeren of helpen met het groente en fruit klaar te maken. De kinderen eten en drinken zoveel mogelijk zelfstandig. Iedereen heeft een eigen bord, beker en bakje bij elke maaltijd. Pagina 17 van 24

4.10.3 Verschonen en toiletgebruik Binnen Kinderopvang Sprookjesbos bevindt zich een aparte verschoningsruimte. Hier kunnen kinderen worden verschoond op de verschoontafel, of zelfstandig naar het toilet. De verschoontafel is in hoogte verstelbaar en voorzien van een wastafel met warm en koud stromend water. De thermometer, borstel, elastiekjes, schaar, pleisters, vallen en stoten zalf, sudocrème, etc. liggen binnen handbereik in een lade. Op de verschoontafel liggen twee verschoonkussens. Kinderen die dat kunnen mogen zelf op de verschoontafel klimmen via het trapje. Ontlasting wordt genoteerd. Het aankleedkussen wordt na elk gebruik gereinigd. Luiers gaan in de luieremmer. Voor de kinderen die zelfstandig naar het toilet kunnen is er een wastafel op kind hoogte. Kinderen moeten na elk toiletbezoek hun handen wassen. Daarnaast is de regeling omtrent het toiletgebruik dat kinderen één voor één naar het toilet mogen. Er is een aparte toilet voor jongens en voor meisjes. Met de leeftijd van 2,5 á 3 jaar beginnen de meeste kinderen met zindelijk worden. Voor die tijd is een kind fysiek meestal nog niet in staat om zindelijk te worden omdat de sluitspier nog niet volledig ontwikkeld is. Wel kunnen sommige kinderen al interesse tonen in het naar het toilet gaan. Deze kinderen worden begeleid bij de toiletgang. De kinderen wordt zo nodig geholpen met de broek open te maken, billen af te vegen, door te trekken, broek dicht te maken en handen te wassen. De kinderen worden zoveel mogelijk gestimuleerd om zelf deze handelingen uit te voeren, zodat de zelfredzaamheid wordt vergroot. Als alles goed gaat krijgt het kind een sticker op zijn plaskaart. Jongens wordt gestimuleerd zittend naar het toilet te gaan. Dit is niet alleen vanwege hygiënische redenen, maar het is ook bewezen dat zittend plassen beter is voor de zindelijkheidstraining en ze plassen hierdoor beter uit, doordat het kind zich beter kan ontspannen. 4.10.4 Hygiëne De hygiëne voorschriften worden goed nageleefd op Kinderopvang Sprookjesbos. Hierbij kan gedacht worden aan het gebruik van handschoenen bij het verschonen, of het desinfecteren van het verschoonkussen, maar ook aan het handen wassen en schoonmaken van de kinderen voor het eten en slapen. De groepsruimte wordt dagelijks schoongemaakt door een schoonmaakdienst. De schoonmaakdienst zorgt samen met de pedagogisch medewerkers ervoor dat de groepsruimte dagelijks zo schoon mogelijk blijft. Dit betekent bijvoorbeeld dat ze het toilet twee keer per dag schoon maken, de groepsruimte twee keer per dag vegen, stofzuigen en dweilen, de bedjes verschonen, de commode twee keer per dag schoonmaken en het aankleedkussen na elk gebruik desinfecteren. Er hangt een schoonmaakrooster waar alle schoonmaakhandelingen op staan, zodat deze nauw nageleefd kunnen worden. Zie hiervoor ook het protocol gezondheid en veiligheid. 4.11 Activiteiten 4.11.1 Activiteiten binnen Gedurende de dag worden er verschillende activiteiten aangeboden en kunnen de kinderen door het aanbod van verschillende materialen zich ontwikkelen. Hierbij wordt rekening gehouden met de opvoedingsdoelen en ontwikkelingsgebieden. Er wordt zoveel mogelijk op gelet dat er een variatie is in aanbod en er wordt gedifferentieerd naar verschillende niveaus. De belangrijkste activiteiten zijn: VVE activiteiten Buiten spelen, dansen en bewegingsactiviteiten voor de grove/grote motoriek Aan tafel kleuren, knutselen, kleien, puzzelen, etc. voor de fijne/kleine motoriek De opbouw van de activiteiten is afhankelijk van het doel van de activiteit. Hierbij kan gevarieerd worden in de groepsgrootte, leeftijdscategorie en de betrokkenheid van de pedagogisch medewerker. Pagina 18 van 24

De activiteiten zijn gekoppeld aan bepaalde thema s. Bij Kinderopvang Sprookjesbos wordt gebruik gemaakt van de VVE thema s van Uk & Puk, deze zijn gekoppeld aan de met de reguliere thema s zoals herfst, Kerst, lente, Pasen, etc.. De thema s wisselen om de zes weken. Binnen Kinderopvang Sprookjesbos is er een mogelijkheid tot vrij spel in de hoeken of op de hal. Bij vrij spel hoort ook begeleid spelen. De pedagogisch medewerker leidt spel in en trekt zich terug als de kinderen in het spel zitten. Soms blijft de pedagogisch medewerkers meespelen om het spel te verrijken. Pedagogisch medewerkers streven ernaar de kinderen gericht te leren spelen in de hoeken. Hierbij is samen spelen, delen en op elkaars beurt wachten een belangrijk element. 4.11.2 Buitenspelen Bij Kinderopvang Sprookjesbos wordt dagelijks buiten gespeeld. De kinderen trekken gezamenlijk hun jas aan en samen met de pedagogisch medewerkers worden de buitenspullen verzameld. Iedereen gaat tegelijk naar buiten door de zijdeur van de groepsruimte. Buiten lopen de pedagogisch medewerkers systematisch rond en begeleiden ze spel of ze spelen mee. Soms wordt er geobserveerd tijdens vrij spel. 4.11.3 Uitstapjes Aangezien Kinderopvang Sprookjesbos bestaat uit verticale groepen is het soms lastig om uitstapjes te organiseren. Soms wordt er gewandeld met de kinderen in de buurt. Hierbij zijn altijd minimaal twee pedagogisch medewerkers bij betrokken. Af en toe wordt er een uitstapje georganiseerd naar de kinderboerderij met de bolderkar of met de auto. 4.11.4 vieringen en traktaties Binnen Kinderopvang Sprookjesbos worden de volgende feesten gevierd: Pasen: paas ontbijt Kerst: buffet voor ouders en kinderen Kerstmarkt: samen met het Stroinkshuis Carnaval: het verkleedfeest Sinterklaas: met Sinterklaas en Zwarte Piet Eindfeest: inluiden zomervakantie, feest voor de kinderen met een hapje en een drankje voor de ouders De ouders krijgen een informatiebrief over het aankomende feest. Op deze manier hebben ouders zelf de keuze of ze hun kind willen laten deelnemen aan het feest of niet. Binnen Kinderopvang Sprookjesbos worden alleen feesten uit de Nederlandse cultuur gevierd. Er wordt wel rekening gehouden met feesten uit andere culturen door er over te praten. Daarnaast worden de verjaardagen van de kinderen gevierd. Het jarige kind en zijn ouders worden bij binnenkomst gefeliciteerd. Het kind krijgt een zelfgemaakte verjaardagsmuts, er worden verjaardagliedjes gezongen en de jarige mag uitdelen. Als cadeau krijgen de kinderen een kaart met hun foto mee naar huis. Als een kind van de Kinderopvang af gaat wordt er een afscheidsfeestje georganiseerd. Deze is vergelijkbaar met een verjaardag, omdat het afscheid meestal samenvalt met de verjaardag van het kind. Op de deur van de groep hangt een kalender. Hier op kunnen ouders aangeven of kinderen een wensje moeten maken voor een verjaardag in de familie van het kind. Er kunnen wensjes worden gemaakt voor ouders, grootouders en broertjes of zusjes. Pagina 19 van 24

4.12 Regels en rituelen De regels die worden gehanteerd hebben een functie voor de veiligheid, geborgenheid of het samenzijn van de groep. De regels moeten consequent worden nageleefd. Door het handhaven maar vooral ook door het voortleven en de uitleg van de regels worden waarden en normen op het kind overgedragen. Vaste rituelen bij activiteiten en dagindeling geven een kind houvast en kunnen heel leuk zijn. Hierbij wordt er op gelet dat er niet teveel rituelen en vaste zaken zijn, het zijn middelen en geen doelen. Het is belangrijk dat alle pedagogisch medewerkers op één lijn zitten, zodat alle kinderen altijd weten waar ze aan toe zijn. 4.12.1 Regels over omgang met elkaar De pedagogisch medewerkers vormen een meerwaarde in het overdragen van regels en rituelen door: Het goede voorbeeld te zijn (zorgzaamheid, betrouwbaarheid, eerlijkheid, respectvol en behulpzaam); Spelenderwijs de huisregels over te brengen en te handhaven; Consequent te zijn; Te letten op eigen taalgebruik (kinderen bij naam noemen, kinderen aankijken tijdens het praten) Er is een aantal beschreven regels waardoor iedereen weet waar hij aan toe is: Elkaar respecteren; Op elkaars beurt wachten; Samen spelen samen delen; Geen gevaarlijke dingen doen; Naar elkaar luisteren; Elkaar geen pijn doen; Aan tafel blijven zitten totdat iedereen klaar is; Geen onderscheid maken; Respect hebben voor materiaal. Pedagogisch medewerkers spreken elkaar onderling aan op regels die niet zijn nageleefd of als consequenties op een andere manier beter tot zijn recht konden komen. De kinderen leren spelenderwijs de regels over de omgang met elkaar. De regels worden in het spel door de pedagogisch medewerkers benoemd en de goede manier wordt voorgedaan door de pedagogisch medewerkers. 4.12.2 Beloningen en correcties Sociale problemen Binnen Kinderopvang Sprookjesbos worden kinderen gestimuleerd zelf hun sociale problemen op te lossen. Als er een conflict ontstaat tussen twee kinderen speelt de pedagogisch medewerker hier rustig op in wanneer dat nodig is. Hierbij laat de pedagogisch medewerker beide kinderen in hun waarde. Belangrijk bij een probleem is dat de pedagogisch medewerker duidelijk laat merken dat zij het gedrag van het kind afkeurt en niet het kind zelf. Een minder weerbaar kind wordt door de pedagogisch medewerker gemotiveerd om voor zichzelf op te komen en complimenteert het kind wanneer dit lukt. Ongewenst gedrag Binnen Kinderopvang Sprookjesbos ligt de nadruk op het benoemen van positief gedrag. Goed gedrag wordt door pedagogisch medewerkers gestimuleerd door het geven van complimentjes en door middel van non verbale communicatie. Pagina 20 van 24