Smart Energy Mix Victor van Heekeren Platform Geothermie
Inhoud 1. Hoe ziet het er uit (globale contouren) 2. Vragen 3. Profiel/introductie Platform Geothermie 4. Blockers & Drivers, het krachtenveld 5. Status quo 6. Prijzen van geowarmte 7. Potentieel bij 2 scenario s
Contouren geothermieproject Doublet (productie en re-injectie) Diepte > 1000 meter en <4000 meter Capaciteit 3 tot 14 MWth Temperatuur 50 tot 140 0 C 100 300 m 3 /uur
Vragen Hoeveel smaken renewable energie-bronnen kennen we eigenlijk? Hoeveel van deze renewables zijn: 24 uur per dag beschikbaar en regelbaar onafhankelijk van externe factoren In staat tot dekking van forse energievraag Vrij van milieuhinder en emissies Beschikbaar bij lage kosten per ton vermeden CO 2
Erding (Dld)
Introductie Platform Geothermie Focus platform is diepe geothermie; internationaal worden alle vormen van aardwarmte behartigd Opgericht op initiatief van SenterNovem Platform taken en activiteiten: the usual suspects (kennisoverdracht, klankbord voor overheid en bedrijven etc.) Partner en/of coordinator feasibility studies Doel: implementatie van geothermie projecten
Drivers Grotendeels identiek aan andere renewables: Gas & olieprijs scenario s CO 2 targets - EU en nationaal Duurzaam Maar daarnaast: Kosten per Gjoule (of vermeden ton CO 2 ) laag Diepe geo heeft een COP van 30 (range van 20 tot 40) Eerder genoemde factoren (geen milieuhinder, onafhankelijkheid externe factoren, bedrijfszekerheid)
Constraints Synergie aanbod en vraag (ivm transport) Niet overal geschikte zandpakketten Technisch risico geologie (doorlatendheid formatie) Primair geschikt voor warmte Minder geschikt voor koeling, incidenteel ook elektriciteit op te wekken Schaalgrootte NB: Nieuwe vraag : de concurrentie is nu aardgas met internationaal gezien lage prijzen en een excellente infrastructuur. Blijft dit zo of worden alleen andere duurzame opties het alternatief?
Waar staat het Platform na 4 jaar Boringen Heerlen circa 700 meter afgerond Bleiswijk 1e boring 1700/2300 meter gezet Convenant voor ontwikkeling in Den Haag, Gemeente Den Haag, E.on, Eneco, Haag Wonen, Staedion, Vestia Diverse regionale initiatieven (Drenthe, Haaglanden, Flevoland) + Tuinders
Kosten & Potentieel Onderscheid tussen technisch/theoretisch potentieel Economisch realiseerbare scenario s Het technisch/theoretisch potentieel is niet het knelpunt : het potentieel van de drie belangrijkste formaties bedraagt 90.000 PetaJoule (bron : TNO) 99% van de aarde gemiddeld > 1000 0 C Energieinhoud van warmte onder Nederland > huidige en historische olie- en gasvoorraden
Conclusies algemeen Het te realiseren potentieel wordt bepaald door winbaarheid = locale factoren + economie Economie wordt bepaald door gasprijzen, rentestand en overheidsbeleid (CO 2 - ambities/instrumenten) In essentie worden kapitaalskosten uitgeruild tegen vermeden gaskosten in de toekomst Kapitaalskosten bedragen circa 1 tot 1,4 mln euro/mwth
Marktpositie en ruwe concurrentieanalyse nu Stel: 20 GJoule = 1 ton CO 2 = 550 m 3 gas Tuinbouw; lage kosten inkoop gas; (nog) geen energiebelasting, kosten van distributie laag of nul; concurrentie = 7,5 euro per GJ Woningen; hoge(re) gaskosten en energiebelasting; concurrentie = 24 euro per GJ (verdeling ongeveer 12 (gas) + 5 (EB) + 7 (distributie) = 24 euro/gj
Scenario 1: potentieel in 2020 bij gasprijzen 2007 stijgend met normale inflatie & zonder subsidie Tuinbouw Vanaf warmtevraag 3,5 MWth : geowarmte kost 6 10 euro/gj Referentie gas = 7,5 euro/gj Op vrij veel locaties bestaand/nieuw toepasbaar In 2020 : 2% van tuinbouwgebruik = 50 mln m 3 (90.000 ton CO 2 en 1,8 PJoule) Woningen Aantal woningen afhankelijk oud/nieuwbouw Kosten van warmtenet is hoogste kostenpost Geowarmte sec: + 8 12 euro/gj; kosten distributie, warmteverliezen en back-up/piekvoorzieningen locaal zeer verschillend. Referentie gas = 24 euro/gj In 2020: 12 bronnen, 1,2 PJoule, 60.000 ton CO 2 Totaal 2020 30 bronnen (3 PJoule/jr, 150.000 ton/jr CO 2 )
Idem in 2050 Gelijkmatige toename Gelijkblijvende gasprijzen tot 2050 niet aannemelijk 120 installaties (12 PJoule/jr, 600.000 ton/jr CO 2 )
Welke stimulering? Goedkoopste is (gedeeltelijke) garantieregeling voor geologische rest-risico Los enige (onnodige) knelpunten op (lengte vergunningsprocedure) en geef geo een plaats in het energiebeleid Voor versnelling : CO 2 - bijdrage, die 1. in balans is met de gasprijsontwikkeling en 2. in concurrentie is met andere duurzame opties
Scenario 2: gasprijsstijging en/óf CO 2 stimulans Noot 1: mate van opschaling luistert nauw naar gasprijs of CO 2 -incentive: 1 euro per GJoule kost 20 euro/ton CO 2 Noot 2: in dit scenario verschuift de referentie van gas naar andere vormen van duurzame warmte Noot 3: op deze termijn zal ook de elektriciteitsproductie zich ontwikkeld hebben (maar voor het totale aantal PJoules maakt dit niet veel uit) 2020 300 installaties (30 PJoule/jr, 1.200.000 ton CO 2 /jr). 2050 1.200 installaties (120 PJoule/jr, 4,8 mln ton CO 2 /jr)
Contact Stichting Platform Geothermie Victor van Heekeren Jan van Nassaustraat 81 2596 BR Den Haag Telefoon 070-3244043 info@geothermie.nl www.geothermie.nl