Werkstuk door een scholier 2609 woorden 13 juni 2007 5,9 71 keer beoordeeld Vak Geschiedenis KASTELEN Kastelen werden in de middeleeuwen gebouwd. Deze kastelen werden bewoond door de koning en zijn familie. Als er oorlog was konden alle onderdanen van de koning in het kasteel schuilen en konden dan vanuit het kasteel de vijand beschieten. Dit beschieten werd meestal gedaan door de ridders, de ridders moesten ook de draken verslaan want vroeger dachten de mensen dat draken bestonden. Je werd pas ridder als je bewezen had dat je dapper was en dan moest de koning hem met een zwaard tot ridder slaan met een. Van binnen waren de kastelen heel groot. In dat kasteel stond altijd een keuken in die keuken hingen aan het plafon allerlei dieren voor in het eten die de ridders gevangen hadden. Tussen die dieren zaten ook hele vreemde dieren zoals pauwen en ganzen. Er was ook altijd een hele grote feestzaal daar aten ze vaak als er een groot evenement was. Dan werden allerlei vreemde gerechten op tafel gezet die wij niet meer eten. Er was ook vaak een wijnkelder daarin stond alle wijn. Er waren natuurlijk ook nog slaapkamers voor de koning en zijn familie. Onder in het kasteel zaten vaak kerkers daar sloten ze alle dieven, moordenaars en vijanden in die ze hadden opgepakt. In het kasteel zaten ook heel veel schietgaten en soms ook een schietkamer om de vijand te beschieten zonder dat ze zelf konden worden beschoten. Dingen die ze in de Middeleeuwen gebruikten: Kaarsen, Hoepelroken, Paard en wagen, Weinig mensen konden lezen en schijven, Perkament en veer, Omroeper over het laatste nieuws, Postduif, Vuur, Toneel op straat, Kwakzalvers, Houtvuur, Wassen in de rivier/sloot, Kerker. En dingen die we in deze tijd gebruiken: Lampen, Jurken, https://www.scholieren.com/verslag/26796 Pagina 1 van 6
gevangenis Auto`s of andere voertuigen waar je geen kracht hoeft te zetten om het vooruit te krijgen ook niet door andere dieren, Bijna iedereen kan lezen en schrijven, Computers, Krant en e-mail, Telefoon, Verwarming, Tv, Dokters en tandartsen met diploma s, Fornuis, Wasmachine. Een jonkvrouw had altijd een jurk aan. Bijna alle kastelen hadden een danszaal met muzikanten, Dat waren altijd armen mensen en er zat een schermvoor hun gezicht vandaar konden ze het niet in het dorp gaan vertellen voor wie ze muziek maakten. Bij veel kastelen zat een gracht. In een kerker was het niet prettig want je hebt maar een heel klein gat meer niet. Dus het was daar heel donker. Ze hadden een hoefsmid bij een kasteel. De belangrijkste wapens: Zwaard, Lans, Goedendag. De eerste kastelen werden in de Middeleeuwen gebouwd. De Middeleeuwen beginnen rond het jaar 500, de Romeinen trokken toen weg uit ons land, en eindigen rond het jaar 1500. In het begin van de Middeleeuwen was het onrustig in West-Europa. Er waren veel rovers en andere agressieve lieden die het op andermans bezit voorzien hadden. Omdat er niet één koninkrijk was die de baas was, werden er veel kleine oorlogen gevoerd. Veel mensen hadden daar last van. Rijke mensen gingen zo sterk mogelijke huizen bouwen om zich te beschermen tegen al die gevaren. Later kreeg deze rijke man ook nog de plicht om de mensen die op zijn grondgebied woonden, te beschermen. Hij had dus een groot en stevig huis nodig. Hieruit is het middeleeuwse kasteel ontstaan zoals wij dat nu kennen. Het ontstaan van kastelen. Zoals met bijna alle dingen is het kasteel niet in 1 dag uitgevonden. Ook is een gebouw dat verdediging als doel heeft niet iets dat pas in de middeleeuwen is ontstaan. Het leven is door de hele geschiedenis vol met gevaren geweest. Oorlogen, roverbenden, wilde dieren natuurkrachten en andere bedreigingen hebben ervoor gezorgd dat wij mensen een plek wilden hebben waar we ons veilig en beschermd konden voelen. Dit hebben mensen door de eeuwen heen op verschillende manieren gedaan, maar er zijn toch en aantal dingen waaraan zo'n veilige plek moest voldoen. Of dat het nu lang geleden is (bijvoorbeeld in het oude Egypte of Rome), of niet zo lang geleden (bijvoorbeeld in de 2e wereldoorlog) Of dat het gebouw in een vlak landschap stond of een bergachtig land, in een droog land of in een nat https://www.scholieren.com/verslag/26796 Pagina 2 van 6
gebied stond, een verdedigingsgebouw, zoals een kasteel moest altijd aan de volgende eigenschappen voldoen: 1. Het moet moeilijk zijn er naar binnen te komen. (Zonder toestemming dus!) 2. Het moet van stevig materiaal gemaakt zijn zodat het goede bescherming biedt. 3. Je moet er een tijdje kunnen blijven in geval van problemen. 4. Het moet gemakkelijk zijn om vanuit het gebouw gevaar te ontdekken. Omdat dit vooral voor dit soort gebouwen geldt, lijken burchten en kastelen uit de verschillende tijden en plaatsen ook wel een beetje op elkaar. Vaak werden ze op hoge plaatsen zoals heuvels en bergen gebouwd, zodat het moeilijker te bereiken was, en de omgeving goed gezien kon worden. De dikke muren waren vaak van steen, omdat dat niet snel kapot ging. En de mensen binnen het kasteel werden zo beschermde als er dingen gegooid werden. Er was altijd een soort poort die dicht kon, zodat indringers buiten gehouden konden worden. Een laatste onderdeel dat vaak gemaakt werd, was een gracht of greppel, met of zonder water, zodat iedereen over een brug naar de poort moest om binnen te komen. Van boerderij tot kasteel. Het eerste en eenvoudigste kasteel bestond uit een houten toren met daaromheen een aarden wal en een gracht. Op de wal stond meestal een palissade. Dat is een houten omheining van palen met scherpe punten. De toren in het midden wordt de donjon genoemd. Daarin woonden de kasteelbewoners. De kastelen werden alsmaar groter en sterker. De gracht werd breder gemaakt en de palissade om de woontoren werd hoger en dikker. De donjon was het belangrijkste verdedigingsgedeelte en ook woonden daar alle mensen van hete kasteel. Omdat deze onverwoestbaar moest zijn, werd deze van steen gebouwd. Tijdens een gevecht verscholen de soldaten zich achter de kantelen. Dat waren een soort verhogingen op de muur. Later in de dertiende eeuw (1200-1300) werden kastelen met meerdere stenen muren gebouwd. Dit was dus veel lastiger voor vijanden. Als de aanvallers door de buitenmuur braken, moesten ze dus nog door een muur zien te komen. De eerste kastelen waren meestal rond en ging men vierkante kastelen bouwen. Dit werd gedaan omdat dit prettiger was voor de mensen om in te wonen en het ook beter te verdedigen was. De verdedigers hadden nu zo een beter uitzicht over de omgeving dan vanaf een ronde muur. Er was één grote poort met een valhek. Bij die poort was ook een ophaalbrug over de gracht. Eerst was de donjon de belangrijkste woontoren en stak dan overal bovenuit. Later werden alle torens even hoog. In het hele kasteel kwamen kamers om in te wonen. De voorburcht, het erf binnen de muren van het kasteel, werd uitgebreid. Ook werden er stallen, schuren, koetshuizen, werkplaatsen en bediendewoningen gebouwd. Soms werden het echt hele boerderijen! Het leek net een klein dorp. De Guillotine. De guillotine is een onthoofdingwerktuig als je daaronder komt wordt je hoofd eraf gehakt en dan ben je binnen 30 seconden morsdood. De guillotine is ingesteld en uit gevonden tijdens de Franse revolutie. Deze straf heeft vele mensen het leven gekost tijdens de Franse revolutie. De meeste mensen die onder de guillotine belanden waren van adel en naast de mensen die van adel waren werden er ook veel mensen vermoordt. Uiteindelijk is ook de koning van frankrijk onder de guillotine belandt en zijn kop was er toen ook af vaak werd de kop na afloop op een stok gezet. Dit deden ze omdat ze zo de mensen afschrikte https://www.scholieren.com/verslag/26796 Pagina 3 van 6
zodat die zich niet tegen de regering zouden keren. Bij een familie hoorde een familiewapen. Als Ridders stek spel deden moest je familiewapen dragen. Want dan herkende je familie je sneller. Valken. Mensen trainden valken om eten te hebben die in de lucht vlogen en dan te pakken en de valk kreeg van afloop iets lekkers nou dat de valk lekker vindt. Vechten Het werk van de ridder was het vechten met andere ridders. Ze bleven daardoor vaak heel lang weg, soms wel jaren. Ze moesten voor hun baas, die toen een 'heer' genoemd werd, vechten in oorlogen. Ook vochten ridders hun eigen twisten uit. Als je namelijk een heel machtige ridder was, kon je altijd wel een reden vinden om ruzie te maken. Als je bijvoorbeeld een stuk land van iemand wilde inpikken, dan ging je met hem vechten, de ridder die het gevecht won, mocht het stuk land dan hebben. De manier waarop je iemand kon uitdagen was door hem je handschoen toe te werpen. Daarmee daagde je hem uit tot een tweegevecht. Je probeerde natuurlijk altijd een gevecht te winnen, maar om goed te leren vechten, moest je wel oefenen. Dat werd gedaan door middel van een toernooi of een steekspel. Dan speelden twee legertjes van ridders oorlogje om het vechten niet te verleren. Als je door een andere ridder uit het zadel gestoten werd, moest je aan de tegenstander een prijs betalen. Het was niet de bedoeling dat er iemand gedood werd, vandaar dat er ook spelregels waren en de ridders met een stompe lans (een lange stok) vochten. Maar het gebeurde vaak dat als twee vijanden elkaar in de ring tegenkwamen er wel gedood werd. Ook had je de kans om met je paard te verongelukken. Gevechtsuitrusting Een gevechtsuitrusting is de kleding die een ridder aan heeft tijdens zijn gevecht. In de loop van de riddertijd is deze kleding steeds ingewikkelder geworden. Oorspronkelijk hadden de ridders een maliënkolder aan. Dat was een soort uniform van allemaal ijzeren of koperen ringetjes. Daarbij hoorde een zogenaamde kapoetsmuts van hetzelfde materiaal die als een soort capuchon over het hoofd heen kwam. Omdat men het hoofd als het meest kwetsbare lichaamsdeel ging beschouwen, werd daar in de loop van de tijd een betere bescherming voor bedacht. Direct op het hoofd kreeg de ridder een muts met een zachte vulling. Daaroverheen werd de kapoetsmuts (de capuchon) gezet. Daar bovenop werd een ijzeren beschermkapje gezet en een viltmuts werd de vierde laag. Tenslotte kreeg de ridder ook nog een ijzeren helm (zie plaatje) over dit alles heen. In de helm zat een kijkgat, dat het vizier werd genoemd. Dat kijkgat kon gesloten worden. De ridder had ook een lans. Die lans was wel 3 meter lang. Het zwaard van de ridder was ook heel belangrijk en persoonlijk. Ook in vredestijd hadden ze het zwaard altijd bij zich. Omdat een ridder heel zwaar was als hij zijn hele gevechtsuitrusting aan had, moest hij op zijn paard gehesen worden. Als hij van zijn paard gestoten was, lag hij hulpeloos op de grond totdat er een eind aan zijn leven gemaakt werd, of hij als buit werd weggevoerd. https://www.scholieren.com/verslag/26796 Pagina 4 van 6
Wapenteken Al die ijzeren vechtjassen te paard leken erg op elkaar. Het werd moeilijk om in de strijd vriend van vijand te onderscheiden. Men ging daarom zoeken naar een herkenningsteken. Daarom bedacht men het wapenteken. Zo herkende iedereen elkaar. Het wapenteken werd overal opgezet. Bijvoorbeeld op het schild van een ridder. Over de wapenuitrusting werd vaak een mantel gedragen om de kostbare wapenuitrusting te beschermen tegen weer en wind. Op die mantel werd het wapenteken door vrouwen geborduurd. Op de banier, een soort vlaggetje, stond ook het wapenteken. Opvoeden van een ridderzoon De hele opvoeding van een ridderzoon was gericht op het vechten te paard. Zijn leven kunnen we indelen in drie keer zeven jaar. In de eerste zeven jaar speelde hij riddertje. Soms moest hij mee op een tocht met zijn vader. Hij sliep dan in de paardenstal. Als hij zeven jaar was dan werd hij een page, dit betekende dat de ridderzoon bij een bevriend ridder of vorst ging wonen. Hij leerde daar om te gaan met een zwaard, lans en schild, heel goed paardrijden en hij oefende zwemmen, boogschieten en schermen. Van de kasteelvrouwe leerde hij hoe hij gasten moest ontvangen op het kasteel en hoe hij die gasten lekker eten kon geven. Na zijn periode als page ging de ridderzoon als schildknaap werken. Dat kon alleen als hij heel ijverig was geweest als page. Hij was een soort "assistent" van de ridder en diende de heer persoonlijk. Als taken had hij onder andere het dragen van het schild en de lans van de heer. Niet alleen op het slagveld, maar ook thuis op de burcht stond de schildknaap steeds voor zijn heer klaar. Hij bediende hem zelfs aan tafel en speelde met zijn heer het ingewikkelde schaakspel gedurende de lange winteravonden. Als de schildknaap 21 werd, was hij eindelijk toe aan de ridderslag. De hofgeestelijke zegende het zwaard van de nieuwe ridder. Daarna werd hij door zijn heer met de platte kant van het zwaard op zijn schouder of rug geslagen. In het begin van de riddertijd was dit een eenvoudige plechtigheid. Later groeide dit uit tot een grote godsdienstige plechtigheid. Als je precies wilt weten hoe dit ging, kan je dat lezen in het boek 'De brief aan de koning' van Tonke Dragt. Voor het verdere leven van de ridder ga naar: hoe leefden ridders? Een galg. Aan een galg werden mensen opgehangen. Voor straf omdat ze moorden hadden gepleegd. Of kastelen binnen hadden gedrongen omdat mensen het kastel wouden veroveren maar niet altijd hadden ze deze straf soms hadden ze ook nog een guillotine, schavot, of een kerker om de mensen te straffen. Eten op het kasteel Op het Middeleeuwse kasteel was vlees het hoofdgerecht. Omdat de Rooms Katholieke kerk veel vleesloze vastendagen (op die dagen werd geen vlees gegeten) voorschreef werd er ook veel vis gegeten. Het vlees was afkomstig van koeien, schapen, ganzen of eenden, maar als er gejaagd was, werd er ook wel ree of everzwijn gegeten. Op het vlees te bewaren in de winter, want dan was er weinig te jagen, werd het vlees gerookt en in vaten ingezouten. De vis werd uit de slotgracht of uit naburige slootjes gehaald. Groente werd er toen niet gegeten. Oorspronkelijk at men twee keer per dag een maaltijd met vlees of vis. Zo rond 8 uur 's morgens en rond 3 uur 's middags. Deze tijden werden steeds later, en uiteindelijk ging men een https://www.scholieren.com/verslag/26796 Pagina 5 van 6
ontbijt nemen 's ochtends. Op het kasteel mocht je met je handen eten, dus moest je je handen wassen voor het eten. Dit werd gedaan door een knecht, hij goot water over je handen, maar of je handen er echt schoon van werden? Ridders hadden geen nette manieren, iedereen gooide de restjes vlees met bot op de grond, die door honden afgekloven werden. De honden dienden ook als servet voor vieze handen. Kasteelvrouwen. Alles wat er nodig was aan eten en kleren op het kasteel werd verbouwd en gemaakt door mensen van het kasteel. Alles wat er op het kasteel werd binnengebracht door de knechten, moest grotendeels beheerd worden door de kasteelvrouwe. Zij moest de taken verdelen onder haar knechten en meiden. Ze moest ook nog de dagelijkse maaltijden van alle kasteelbewoners organiseren en zorg dragen voor hun kleren. Dit waren haar dagelijkse bezigheden. De kasteelvrouwe moest ook voor de opvoeding van de page zorgen. Ze moest eveneens de gasten ontvangen en verzorgen. Ze zat meestal op haar eigen kamers in een zijvleugel van het kasteel zogenaamde kemmenaden. Ze hoorde niet in de grote zaal bij de kasteelheer. Het huwelijk tussen de kasteelheer en de kasteelvrouwe werd meestal al besproken als ze nog kinderen waren. Op hun twaalfde verloofden ze zich. Het huwelijk had meestal als reden erfenissen bij elkaar te brengen. Of ze van elkaar hielden was niet belangrijk. https://www.scholieren.com/verslag/26796 Pagina 6 van 6