BETERE BODEM- MEER GRAS-MEER MELK Inhoud grasland Relaties functies en bodemkwaliteit Zegveld November 213 Nick van Eekeren Kringloop op een melkveebedrijf 1.Productie: Strengere bemestings normen 13 Ton ds/ha 11 Zorg voor Bodem Optimalisatie van de productie van eigen grond is de kern van goed boeren 9 3% minder geen actie 7 NU 215 1
2. Draagkracht: Productie betekent ook benutting 2. Draagkracht: Bij rijpadensysteem wordt behoudt van bodemstructuur en draagkracht uit elkaar getrokken 3.Biodiversiteit: o.a belangrijke habitat voor weidevogels 4.Milieu: o.a. waterinfiltratie Pijlers van bodemkwaliteit: 1. Waterhuishouding 2. Bodemstructuur 3. Beworteling 4. Organische stof 5. Bodemleven 6. Bodemchemie 2
Slechte en goede ontwatering Impressie van de metingen Slechte ontwatering, geen teken van wortels en bodemleven, en slechte bodemstructuur Goede ontwatering, wortels en Bodemleven, en een goede bodemstructuur 1. Productie: Opbrengst op veen N-opbrengst en N-response veen 18 16 14 2N-N N 12 1 8 6 4 2 6-Ke 1-Ba 17-St 2-Ba 13-Gr 5-Ke 14-Pl 11-Vr 3-Be 4-Be 12-Vr 15-Pl 18-PZ 16-St 2-PZ 19-PZ 9-Sc 1-Sc DM yield (kg DM ha-1) 7-Wi 8-Wi plot-farm Deru et al., 212 Deru et al., 212 Voorspeller/indicator veen DS-opbrengst is C% van OS Bodemindicator veen N-opbrengst is Ca/Mg verhouding 4 N opbrengst bij kg N (kg N ha 1 jaar 1) 35 3 25 2 15 1 5 Model L,44,49,54,59,64,69,74,79 Ca Mg verhouding in 2 cm (1LOG) Deru et al., 212 3
2. Draagkracht: Productie betekent ook benutting 2. Draagkracht: relatie met indringsingsweerstand Deru et al., 212 2. Draagkracht: relatie met indringingsweerstand 2. Draagkracht: relatie met indringingsweerstand Van Eekeren et al. 213 Van Eekeren et al. 213 3.Biodiversiteit en nutuur 15 versus natuur: Wormen aantal w ormen per m2 12 L: 587 N: 27 (P=,1) 9 6 3 plot-bedrijf Deru et al., 212 4
/GPS coord. N [1] Zie gecomnineerde opgave gewassen Ministerie EZ [2] 1 = Zware Klei 2 = Lichte Klei 3 = Zwak Lemig Zand 4 = St erk Lemig Zand 5 = Veen [3] 259 = mais r otatie, 259c = mais continue, 266 = tijdelijk gr as (< 6 jaar), 265 = permanent gr as [4] Zie bodemanal yse perceel, indien aanwezig, ander s inschatten Score: ( = onvoldoende, 1 = matig, 2 = goed) Beoordeling: ( = geen, 1 = matig, 2 = veel) 4 3 1 2 15 Bodemindicator op veen ph aantal w ormen per m2 4. Functie milieu 12 9 6 3 Natuur 3, 3,5 4, 4,5 5, 5,5 6, ph-kcl Deru et al., 212 versus natuur: Waterinfiltratie-duur Bodemindicator op veen afgeronde blokkige elementen 2 5 4 3 2 1 Waterinfiltratie-duur (minuut/5ml) L: 3,4 N: 15,8 (P<,1) Waterinfiltratie duur (1LOG(min/5ml)) 1,5 1,5,5 Natuur Model LN Model N plot-bedrijf 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 % Afgerondblokkige structuren Deru et al., 212 Deru et al., 212 MijnBodemconditie: Kuilmeting Wil je de BodemConditieScore online uitr ekenen? Ga dan naar www.mijnbodemconditie.nl 1 Algemeen Datum Naam bedrijf Naam uitvoerder Positie bodemkuil /GPS coord. W Perceel/volgnummer [1] Bodemtype [2] Gewascode [3] Beschrijving historie perceel 2 Bodemanalyse Zuurgraad (ph) [4] Organischeb Stof (%) [4] 3 Bodem Conditie Score (BCS) Wegingsfactor [score] [score x wegingsfactor] 1 Zuurgraad (ph) 2 2 Bodemstructuur 3 3 Regenwormen 3 4 Aantal gekleurde vlekken 2 5 Beworteling 3 6 Kleur 2 7 Ploegzool 3 8 Gewasbedekking 2 Totaal BCS 4 Aanvullende waarnemingen Vochtigheid Plasvorming Scheuren Spoorvorming / vertrapping 5 Resultaten Score: 8 16 24 32 Slecht Onvoldoende Matig Goed Zeer Goed 6 Opmerkingen 5
Pijlers van bodemkwaliteit: 1. Waterhuishouding 2. Bodemstructuur 3. Beworteling 4. Organische stof 5. Bodemleven 6. Bodemchemie Onderzoek management 1. Onder Water Drainage 2. Ruige mest 3. Ca/Mg-verhouding Onderwaterdrainage (OWD) 6 percelen, ieder perceel verdeeld in deel met en deel zonder OWD (= 6 herhalingen) bedrijf plaats prov projectleider drainaf stand peil aanleg (voorjaar) De Vries Stolwijk ZH vd Akker 6 5 211 Zegveld2 Zegveld U Hoving 8 6 24 Zegveld3 Zegveld U Hoving 8 6 24 Van Eck VinkeveenU vd Akker 6 5 6 21 Bakker zeevang NH Hoving 6 6 26 Steenman zeevang NH Hoving 6 6 26 Metingen mei 213 OWD voorlopige analyse Op basis wel en geen OWD: ph lager, Mo 22% lager, Mn 1% hoger P-Al lager Aantal soorten Mijten 27% hoger Indringingsweerstand -1 cm 24% hoger. Dit vertaalt zich in meer draagkracht. Proef ruige mest Aanleiding en vragen: Gebruik dikke fractie t.o.v. ruige mest effect meten op bodemleven, bodemkwaliteit en voer voor weidevogels Is C-fractie stuurbaar / effect op bodemkwaliteit? 6
Proef ruige mest Proef ruige mest Aanleg proef VIC-Zegveld maart 213 7 varianten, 6 herhalingen Aanleg praktijkproeven bij Bert de Groot en Egbert de Graaff Drijfmest, stalmest, dikke fractie, blanco Bodemmetingen gepland in 215 1 Drijfmest 2 Dikke fractie 3 Ruige mest 4 GFT-compost 5 Zaagsel+KM 6 -Controle 7 Kunstmest Proef Ca/Mg-verhoduing Aanleiding: Resultaten fase I: Ca/Mg in bodem bepalend voor de grasproductie is Ca/Mg stuurbaar? N opbrengst bij kg N (kg N ha 1 jaar 1) 4 35 3 25 2 15 1 5 Model L,44,49,54,59,64,69,74,79 Ca Mg verhouding in 2 cm (1LOG) Steek je kop niet het zand maar kijk wat vaker onder de graszode 7