Lekker en Succesvol Videobloggen Week 2 De inhoud 1. Waarom videobloggen? 2. Keuze onderwerp en thema van je videoblog 3. Wie is je kijker? 4. Wat laat je zien? 5. Onderwerpen van de afzonderlijke filmpjes
In les 1 zei ik dat videobloggen toegankelijk moet zijn voor beide partijen; de kijker, en de maker. Het moet niet al te veel gedoe zijn om een videoblog op te nemen en online te zetten. Vandaag ga ik daar een kleine nuance in aanbrengen. Want ik geloof dat gewoon even een filmpje opnemen misschien wel lekker videobloggen is, maar dat zal het nog niet succesvol videobloggen maken. Oftewel: We mogen wel naïef doen, als we maar niet naïef zijn. Het onderwerp van vandaag is dan ook: Hoe zorg je dat je videoblog boeit en blijft boeien? 1. Waarom videoblog je? Een videoblog dient twee doelen die elkaar heel mooi aanvullen: a je kunt informatie overbrengen b. Je laat zien wie je bent. Je laat je kijker kennis maken met jou. Tenzij informatie overbrengen je enige doel is, en tenzij je geen enkel commercieel belang hebt, geen bedrijf, geen producten of diensten die je aanbiedt, Is nummer 2 veel belangrijker dan nummer 1. Het is van onschatbare waarde dat mensen al weten wie je bent voordat ze je ontmoet hebben. Want een website doet dat niet, met tekst en foto;s krijg je niet het idee dat je iemand ontmoet. Maar een video wel. En dat heeft gevolgen voor het verdere verloop van het contact. En, als je een commercieel doel hebt: mensen kopen liever iets bij iemand die ze al kennen. Altijd. En met je video kom je dus dichterbij de mensen met wie je mogelijk ooit zaken zal doen.
Dat is ook de reden dat veel mensen gaan videobloggen, en het is belangrijk dat niet te vergeten in de rest van het proces. Want dat betekent ook iets voor hoe je in beeld komt, wat je zegt, hoe je dat zegt, wat je laat zien. En dat kun je van het toeval en de bui van je dag laten afhangen, maar als je consequente keuzes maakt dus zorgt dat vorm en inhoud op elkaar afgestemd zijn, dan hebben je filmpjes veel meer impact. Dan zijn het zeker geen losse flodders maar echt een podium waar je je verhaal kunt neerzetten zoals jij dat wilt. 2. Keuze onderwerp en thema van je videoblog Jullie hebben allemaal een plan voor je videoblog, een doel, over wat je wil vertellen. Waar het over moet gaan. Dat heb je voor jezelf. En misschien al een lijstje onderwerpen. Als je kijkers wil voor je filmpjes dan is het belangrijk om duidelijk herkenbaar te zijn. Zodat ze weten wat ze van je kunnen verwachten. Niet voor een filmpje, maar voor de hele serie. Waarom kijken mensen? Ik denk dat ze niet alleen kijken om te weten hoe het met jou is. Ze dienen er vooral zichzelf mee.
En het is goed om je kijker herhaaldelijk te vertellen wat hij heeft aan jouw videoblog. Want dat is zijn reden om te kijken en die kun je niet vaak genoeg herhalen. Wat onthoudt de kijker? Zoiets als Filmpjes over hoe je je website beter kan maken, of tips om beter te ontspannen, of iemand die me helpt om meer duurzaamheid in mijn dagelijks leven te brengen, of filmpjes waarin je leert om goede presentaties te geven. Ook al ligt het natuurlijk genuanceerder, wil je het makkelijk te onthouden en vinden maken voor je kijker, dan zou je het in een korte zin samen moeten kunnen vatten. Ik heb zelfs me laten vertellen: in 6 woorden. En dat lijkt me ook een goede richtlijn. Je kunt het zien als een tagline voor je blog. En daar zit vaak een doel in. Betere websites, meer duurzaamheid, oog onze omgeving. Dit vind ik ook een mooi voorbeeld: Bron: General Electric
Als je dat duidelijk neerzet weet een kijker, behalve dat hij het dus beter onthoudt, ook een beetje wat hij kan verwachten. En dat vinden kijkers prettig. Dan weten ze van tevoren al of ze het willen weten en verspillen ze hun tijd niet. Binnen dat thema en doel kies je dan weer je onderwerp per filmpje. Om mezelf als voorbeeld te nemen (maar ik heb dit ook weer van anderen geleerd of afgekeken): Mijn eigen blog gaat altijd over video en eigenlijk is de ondertoon altijd: video is goed voor je bedrijf. Want ik wil dat ze dat doen. Dus dat is de ondertoon van elke blog, of het nou geschreven of gefilmd is. Dat maakt het voor mij ook simpeler, want ik kan dan elk onderwerp langs die meetlat leggen: zal dit mensen dichter brengen bij een eigen video op hun site? Zo niet, dan doe ik het niet, zo wel, dan doe ik het dus wel. Dus met een duidelijk thema en doel ben je herkenbaar en onthoudbaar voor je kijker, en het is duidelijker voor jezelf. Belangrijk is wel dat je dat thema ook communiceert. En ik vind eigenlijk dat je dat in elk videoblog opnieuw zou moeten vertellen. Zodat ook elke nieuwe kijker weet waar hij zich bevindt en wat hij er aan heeft. Want op die manier kun je je kijkerspubliek ook laten groeien. Herhaling is bovendien de beste manier om te zorgen dat iets beklijft in een mensenhoofd. De meesten mensen vinden dat helemaal niet erg, om af en toe iets te horen dat ze al weten. Je maakt je videoblog als serie ook toegankelijker en je verhoogt de kans op terugkeer van je kijkers als je ook aankondigt waar je volgende keer over gaat vertellen of wat je gaat laten zien. Dat lukt niet altijd, want soms weet je het gewoon nog niet, maar probeer het te doen. Het levert je fans op in plaats van kijkers.
3. Wie is je kijker? Ik heb veel televisieprogramma s gemaakt, dat wisten jullie waarschijnlijk al. En bij televisie is de kijker de koning. Logisch, want het gaat allemaal om kijkcijfers. Wie heeft de meeste kijkers. En dan nog liefst in de groep met de leeftijd 20-49, de zogenaamde boodschappers. Want mensen boven de 49 schijnen niet meer zo gemakkelijk beïnvloedbaar te zijn. En reclametijd wordt duurder als er meer mensen kijken. Dus hoe meer kijkers, hoe meer inkomsten voor de zender. Voor tv geldt dus: zoveel mogelijk mensen. Maakt bijna niet uit wie. Op internet is dat anders. En gelukkig maar. Want dat geeft je als maker veel meer vrijheid. Je hoeft geen miljoen kijkers te hebben. Wie weet krijg je ze, maar je hoeft ze niet meteen. Een tv-programma wordt gecanceld als het niet genoeg kijkers krijgt. Maar jouw Youtubekanaal niet. Dus je kunt beginnen met wat jij wil als uitgangspunt. Met wat je te bieden hebt. Alleen heb je wel die andere partij nodig. Die kijker dus. Anders doe je het voor niets. En kijkers, die komen meestal niet vanzelf. Daar moet je moeite voor doen. Je zult je in de kijker moeten verplaatsen om hem voor je te winnen. Wie is nu die kijker? In marketing wordt heel veel gewerkt met een zogenaamde persona. De ideale klant, met naam, beroep, hobbies, helemaal uitgewerkt, vaak met een foto erbij. Dat werkt prettig, want je kunt je in al je filmpjes en ook je teksten, tot die persoon richten. Als je je maar in kunt leven in je kijker, dan weet je wat te doen, is de gedachte.
Jouw ideale kijker is waarschijnlijk ook jouw ideale klant. Dus die kun je daarvoor gebruiken, als je al in een marketingcursus zo n profiel uitgewerkt hebt. Toen ik begon bij televisie werd altijd de vraag gesteld: snapt Mien uit Assen dit? (Mien uit Assen is, als ik het goed begrepen heb, een term van Hans Wiegel, die vaak een beroep deed op wat ook wel de gewone man in het land genoemd werd. Maar dat was natuurlijk een soort karikatuur. Kijk ik heb haar gegoogled en kreeg dit plaatje: Niet echt een resultaat van Marketingonderzoek. En bovendien, als ik vond dat Mien het heus wel zou snappen, dan dacht een collega daar weer anders over. Uiteindelijk deden we gewoon wat we zelf goed vonden en wat we dachten dat anderen leuk zouden vinden. Zo werk je meestal. Dus dat kan ook.
Een realistische ideale kijker, dat kan iemand zijn die echt bestaat. Die jij kent, met wie je werkt. Een zakelijk contact dus. Dat laatste is wel belangrijk. Want je hebt een zakelijk doel met je blog, en dus moet je niet je man of kinderen of je zus laten beslissen of het goed is, wat je doet. Zij kijken ook weer heel anders naar je dan je zakelijke contacten. Als je weet wie je kijker is, echt realistisch, dan kun je gericht vertellen en praten. En dan wordt het opnemen ook gemakkelijker want dan stel je je gewoon voor dat je tegen diegene praat. Nu kun je een beeld hebben van die ideale kijker, en het kan zijn dat die echt bestaat. Maar dan nog: hoe realistisch is je beeld? Want iedereen heeft een minder mooie kant Iemand met wie je werkt, en met wie je praat, die zit weer heel anders achter haar computer of tablet of telefoon. Mensen zijn ongeduldiger, als het om filmpjes gaat. Ze willen het leuk vinden om te kijken en anders kijken ze niet.
Ze zijn zelfzuchtiger, kritischer en moeilijker te behagen dan als je ze in het echt ziet. Want ze zijn alleen. Het is geen tweerichtingsverkeer. Dus ze hoeven niet beleefd te zijn. Sterker nog; ze denken vooral aan zichzelf op zo n moment. Een kijker is zelfzuchtig. Dat hebben we allemaal in ons. En het krijgt ruim baan bepaalde momenten. En zo n moment is ook het bekijken van een filmpje, vooral als we die persoon niet kennen en we zijn dus tot niets verplicht. Ik stel met een kijker voor zo voor: Dit is een fictief personage uit een Amerikaanse comedyserie uit de jaren 80 en 90. Hij heet Al Bundy en dit is zijn favoriet houding. Deze man zit in ons allemaal. Dat betekent verder niet dat jouw kijkers niet slim, welwillend, geduldig en geïnteresseerd zijn. Dat zijn ze zeker. Het betekent wel dat je het ze niet moeilijk moet maken.
Ze kunnen ook iets anders kiezen om naar te kijken. Ze hebben ook hun eigen zorgen, ideeën, en gedachten. Als je het makkelijk voor ze maakt om naar je filmpje te kijken, als je zorgt dat ze blij en misschien zelf geïnspireerd zijn na afloop dan onthouden ze je en dan komen ze terug. 4. Wat laat je zien? Het is niet voor niets dat videoblogs die miljoenen kijkers hebben vaak over mode of make-up gaan. Dat zijn ook echt onderwerpen die het veel beter doen op beeld dan in geschreven tekst. Die moet je zien. Bewegend. Daarom werden die blogs meteen zo n grote hit. Het is natuurlijk ook hét voordeel van video: dat je iets kunt laten zien. En wat je ook doet: er is van alles te zien. Belangrijk dus om goed op te letten. Want met wat je laat zien kun je je verhaal ondersteunen maar ook onderuit halen. a. Voorwerpen laten zien: Ik vind het altijd leuk in een videoblog als iemand ook echt iets laat zien. Altijd geldt wel: het moet relevant zijn. Maar een voorwerp of een plek laten zien en daar over vertellen is een situatie waarin beeld en inhoud elkaar ondersteunen en dat maakt je film toegankelijk, prettig om naar te kijken en de kijker onthoudt het. b. Jezelf laten zien: Wat laat je zien van jezelf? Staand, zittend, achter een tafel, of juist niet. Je kunt je zo ver verstoppen als je wil, of juist veel van jezelf laten zien. Vaak is het lekker veilig om achter een tafel te zitten, dat is lekker veilig, dat vind ik vaak tenminste. Maar je verstoppen schept ook afstand. Het belangrijkste is dat we je gezicht moeten kunnen zien. Verder is het aan jou om te bepalen hoeveel afstand je wil, en hoeveel je over jezelf prijs wil geven. Ik zou in dezen zeggen: kies waar je je prettig bij voelt. Maar kies dus wel: er is meer mogelijk dan achter je bureau zitten.
Ik heb op de site een filmpje gezet over de hoogte van je camera. Dat het goed is om die op ooghoogte te zetten. Omdat je met hoogteverschil tussen jou en kijker ook een signaal afgeeft over je machtsverhouding met je kijker. Misschien nu bewust, maar je werkt ermee op het onbewuste van je kijker. En het onbewuste is een belangrijk stuk, dus daar moet je niet mee rommelen. Bovendien zie je er beter uit, als je camera ongeveer op ooghoogte is. Dit is wat ik nu gebruik, maar ik doe het ook als ik Skype. Want dan geldt natuurlijk hetzelfde. Altijd en overal als er een camera bij is geldt deze regel namelijk. Dus voor de mensen die met een laptop en een webcam werken: zet het voor het volgende filmpje hoger, en laat je verbazen door het effect.
c. achtergrond: Voor je achtergrond zijn een paar regels. Dat zijn geen ijzeren regels trouwens, dat is ook het leuke van video: het is een vrije vorm en je kunt doen wat je wil en mooi vindt en soms ontdekt iemand iets dat supergoed werkt ook al is het niet in overeenstemming met die regels. Toch, richtlijnen: Jij bent belangrijker dan je achtergrond. Zorg er dus voor dat de achtergrond het oog van de kijker niet teveel trekt. Wat je ziet in de achtergrond moet zoveel mogelijk relevant zijn. Ook hier weer: laat het beeld de inhoud ondersteunen, dat versterkt het effect van je verhaal enorm. Het maakt je filmpje ook weer leuker, toegankelijker en beter houdbaar als ik een passend plaatje bij het praatje zie. Hoe dat praktisch uitwerkt is natuurlijk afhankelijk van je onderwerp. Hoe echt ben je eigenlijk, op een video? Niet helemaal natuurlijk. Bijna niemand is overal dezelfde. Dus het loont de moeite om na te denken over hoe je wil zijn in je video s. Vrolijk? Serieus? Grappig? Energiek? Ontspannen? Je houding en energie zijn belangrijk omdat er een barrière is tussen jou en je kijker, en dat is die lens. Om door die lens heen te komen, om goed verstaanbaar en prettig om naar te luisteren te zijn, zou je je iets meer energie moeten steken in je presentatie. Want die glasplaat tussen jou en je kijker is een filter. Niet alles wat je ernaartoe stuurt komt er doorheen. Je maakt het je kijker ook gemakkelijker als je vrolijk en energiek bent. Het hoeft geen karikatuur te worden natuurlijk, maar een tandje erbij schakelen maakt echt dat je beter overkomt.
En het voelt wat vreemd soms, als je helemaal alleen je videoblogs opneemt, om dat vrolijk en uitbundig te gaan doen. Want dat doe je meestal niet als je in je eentje bent. Maar probeer het toch. Want je praat natuurlijk wel tegen je kijker, ook al zit je in je eentje met die camera. 5. Hoe kies je de onderwerpen van de afzonderlijke filmpjes? We hadden het al eerder over het doel van je videoblog, en dat je door het algemene doel gemakkelijker tot invulling van alle afzonderlijke filmpjes komt. En denk hier ook weer aan Al Bundy: hoe kan je die boeien? Met andere woorden: wat wil hij weten, wat is zijn belang bij het bekijken van je filmpje? Zoals ook bij geschreven blogs: bij het kiezen van je onderwerp is het dus goed om te weten wat je kijker graag zou willen weten, en wat hij van jou kan leren of waardoor jij een goede indruk maakt bij jouw kijker. Waarmee je dus niet alleen leuk bent, maar ook nuttig. Dit leek me wel een handig lijstje om bij de hand te houden als je onderwerpen bedenkt: 1. Welke vragen krijg je al? 2. Wat kun je laten zien? 3. Informatie waar een kijker meteen iets mee kan. 4. Wat moet je kijker van jou weten als hij een klant wordt?
Tip: het opnemen van videoblogs kan een hoop voeten in aarde hebben, vooral als je net begint. Het licht moet goed zijn, je let misschien extra op je uiterlijk, je moet soms wat verbouwen in je huis om het shot of de achtergrond goed te krijgen, en het goed opnemen vereist ook rust en concentratie. Het snel even doen werkt fouten in de hand. Het kan goed werken om een dag of dagdeel geheel te wijden aan het opnemen van meerdere video s. Zodat alle voorbereidingen maar 1 keer hoeven en je je helemaal kunt concentreren op het goed vertellen van je verhaal. Maak dus eerste een lijstje met onderwerpen, schrijf ze uit, en plan een dag in. Dat geldt natuurlijk niet voor de opdracht van deze week. Want die wil ik graag snel op de site zetten. Eerder had ik het al over de voordelen van laten zien, dat is ook: Opdracht 2: Laat iets zien, bijvoorbeeld plek, of een voorwerp dat je dierbaar is en vertel er iets over. Maakt niet uit waarmee je het opneemt, het geluid hoeft ook niet perfect te zijn, het gaat om de inhoud en het praten tegen de camera. De rest komt vanzelf. Of in ieder geval later. Veel succes