TYPE 2 DIABETES MELLITUS



Vergelijkbare documenten
Workshop diabetes en koolhydratenbeperking bij overgewicht. Graag in samenwerking

Doorbloeding van het hart tijdens dieetblootstelling en sevofluraan anesthesie

Preventie van type 2 diabetes bij volwassenen

Geen keurslijf, maar ruimte voor eigen keuzes. 2e Cardiovasculair Risicomanagement Congres. De nieuwe multidisciplinaire richtlijn

Effectieve voeding en beweging bij overgewicht Esther van Etten Sportdietist

Koolhydraten en de preventie van welvaartsziekten

Uitnodiging. Cursussen. Wet Vennootschapsbelasting 2007 Bedrijfsopvolging in de Successiewet Eindejaarstips en Pensioenwet

Info spot. Diabetes en depressie. Inleiding. Oktober - november - december 2011

24 september Van harte welkom!

Leefstijlinterventies met stip op 1! Inhoud. Over de zgn. Preventieparadox. The Epidemiological Evidence. Edith Feskens,

Inhoud. Leefstijlinterventies met stip op 1! Voorbeeld van de PP: het effect van bloeddrukverlaging op sterfte. Over de zgn.

Leefstijlinterventies met stip op 1!

SAMENVATTING. 140 Samenvatting

Vasculair Preventie Centrum

Voedingsrichtlijn Diabetes 2015

Samenvatting Hoofdstuk 2

Langer leven? LICHAAMSBEWEGING EN Meer bewegen. Marjolein Visser. ACA Congres 2012

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting voor niet-ingewijden

Koolhydraatbeperking S, M, L. Welke maat heeft je cliënt? Welkom Waarschuwing

Nederlandse samenvatting (Dutch Summary)

Kwaliteitsindicatoren diabetes type 2 (fase 2)

Richtlijn screening op diabetes type 2 goedgekeurd door ALV op 17 september 2015

Inwendige geneeskunde. Diabetescarrousel

Nederlandse samenvatting voor medisch niet-ingewijden

Samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae List of publications

Samenvatting. Opvoeding en thuis omgeving als aangrijpingspunten in de preventie van overgewicht bij kinderen: resultaten van de ChecKid studie

M.B. Katan. Type 2 diabetes en voeding Wat te doen? Belangen en nevenfuncties. Stijging diabetes, per opleidingsniveau. Diabetes en voeding: agenda

Heartbeat. Ujala Radio. Leefwijzer is door Ujala Radio ontwikkeld voor met name Hindoestaanse Nederlanders. Leefwijzer 1.

Dermatologie in de huisartsenpraktijk: nascholing voor huisartsen

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.

Pre-diabetes. Vasculair Preventie Centrum

SAMENVATTING SAMENVATTING

Dieetbehandelingsprotocol Diabetes mellitus (Elsevier)

Chapter 10 Samenvatting

PROGRAMMA 2018 PAO-H UTRECHT NASCHOLING VOOR HUISARTSEN

4 Overzicht van de cursus

Oefentherapie bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit. Mariëtte de Rooij

DIABETES IN DE WERELD EEN GROEIENDE WELVAARTSEPIDEMIE

Leefstijlprogramma Preventie Diabetes

Samenvatting. Samenvatting

Meer informatie en aanmelden Onderstaand treft u het volledige programma en een aanmeldingsformulier aan.

Dia 1 Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. Dia 2. Dia 3. Vet in Historisch Perspectief. simpele vetopstapelingsziekte

Samenvatting voor niet-ingewijden

hfdst 1 ps :17 Pagina 8 SAMENVATTING

Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4. Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4

Peilstation Intensief Melden

DIAGNOSTIEK LICHAAMSSAMENSTELLING; EEN PRAKTISCHE NASCHOLING OVER BIO-ELEKTRISCHE IMPEDANTIE

Nederlandse samenvatting

NDF Voedingsrichtlijn Diabetes 2015: accent op voedingspatroon

Risicofactoren voor hart- en vaatziekten in de Nederlandse bevolking. Een uitgave van de Nederlandse Hartstichting augustus 2006

Informatie voor patiënten met diabetes mellitus In het traject bariatrische chirurgie

INDIVIDUEEL ZORGPLAN 17813

H Diabetespolikliniek

Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan

Chapter 10. Samenvatting

DIABETESVERPLEEGKUNDIGE EN DIËTIST LOCATIE OOGZIEKENHUIS ROTTERDAM

Toelichting op de jaarcontrole Voor mensen met diabetes mellitus

DIABETES MELLITUS. Position Paper. Inleiding. Wat is diabetes mellitus?

BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA HOGE BLOEDDRUK. DUIDELIJKE ANTWOORDEN

HET CENTRUM VOOR GECOMBINEERDE LEEFSTIJL INTERVENTIE (GLI) VOOR MENSEN MET OVERGEWICHT, DIABETES TYPE 2 EN HART- EN VAATZIEKTEN

BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA ZWAARLIJVIGHEID. Blaine Stiger - FOTOLIA DUIDELIJKE ANTWOORDEN

[UNAWARENESS VOOR ] HYPOGLYKEMIE

Naleving van wetgeving geborgd met ISO Essentieel voor MVO en vernieuwing overheidstoezicht. Woensdag 18 mei 2011.

De voedingsrichtlijnen zijn gebaseerd op de wetenschappelijke onderbouwde NDF-richtlijnen, NHGstandaard,

Routebeschrijving Auto Als u met de auto komt, neem dan vanaf de A28 afslag Assen- Zuid en volg de borden Wilhelminaziekenhuis of GGZ Drenthe.

Nederlandse samenvatting

Meer informatie en aanmelden Onderstaand treft u het volledige programma en een aanmeldingsformulier aan.

September/oktober Betreft: Diabetes Update Geachte collega,

Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1

Jaarcontrole voor mensen met diabetes mellitus


Rudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven

EEN GEDEELDE ONDERZOEKSAGENDA VOOR BIPOLAIRE STOORNISSEN DR. BARBARA REGEER ATHENA INSTITUUT VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM

Happy Weight stippenplan voor mensen met een beperking & gewichtsproblemen Workshop Vilans, 6 maart 2012

Het Vrouwenhart: begeerd maar (nog) onbekend

Overgewicht en kinderwens. Gynaecologie

Houd je kennis op peil met de geaccrediteerde e-learningmodules van Voeding & Visie Educatief

Hart en Vaataandoeningen, Leefstijlziektes? of! Leo Schrijvers Cardioloog

Preventie vaatpoli (PVP) Algemene informatie

Met medicijnen alléén bent u er niet

NIET-CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN OVERGEWICHT EN OBESITAS. Algemene Abdominale Chirurgie SFZ

SAMENVATTING. MVW_proefschrift_170x240_ indd 172

WAT IS HYPOGLYKEMIE? 1.1 Inleiding 11 INLEIDING

Het tweede euprevent-educap-congres Antibiotic Stewardship in de EMR

gegevens van de mannen die aan het begin van het onderzoek nog geen HVZ en geen diabetes hadden.

1 jaar Zoet Zwanger: Vlaanderen in actie tegen diabetes

Najaarscongres NVFG Broodnodig; NVFG najaarscongres over voeding en beweging bij ouderen

Vakgroepoverleg praktijkondersteuners. 5 juni 2014

PAO-H JAARPROGRAMMA 2013 NASCHOLING VOOR HUISARTSEN UTRECHT GEACCREDITEERD

Preventie vaatpoli (PVP) Algemene informatie. Boermarkeweg AA Emmen Postbus RA Emmen Tel

Voorwoord 1 3 Literatuur 1 5. Medewerkers 1 6 Redactie 1 6 Auteurs 1 6 Referenten 1 7. algemeen 19

zoals een te hoge bloeddruk, hart- en vaataandoeningen en diabetes type II.

COLLOQUIUM DOCTUM REGELING FACULTY OF PSYCHOLOGY AND NEUROSCIENCE

Lichaamsbeweging en sport

NEDERLANDSE SAMENVATTING

Inschrijfformulier - Vragenlijst Vul het inschrijfformulier duidelijk en met de hand in

Ergotherapie bij ouderen met dementie en hun mantelzorgers: het EDOMAH programma

Diabetes type 2. Het belang van gezonde voeding

Jaarcontrole voor mensen met diabetes mellitus

Transcriptie:

Inleiding Wereldwijd hebben ongeveer 150 miljoen mensen type 2 diabetes mellitus en dit aantal zal in de toekomst alleen nog maar toenemen. In het algemeen is het risico om te overlijden aan cardiovasculaire aandoeningen voor diabeten twee maal hoger dan voor niet-diabeten. Type 2 diabetes mellitus gaat gepaard met zowel verstoringen in insulinesecretie als insulinewerking. Obesitas (met name abdominale obesitas) is een belangrijke risicofactor voor de ontwikkeling van type 2 diabetes mellitus. 80-90% van de type 2 diabeten heeft overgewicht. Andere risicofactoren geassocieerd met type 2 diabetes zijn leefstijlfactoren zoals lichamelijke inactiviteit, een voeding met en hoog gehalte aan (verzadigd) vet of een hoge glykemische index en genetische factoren die voor een groot deel nog niet geïdentificeerd zijn. Op basis van de bestaande literatuur is te verwachten dat een interventie gericht op voeding en/of lichamelijke activiteit effectief kan zijn bij de preventie en/of behandeling van type 2 diabetes mellitus. Andere opties voor de behandeling van type 2 diabetes mellitus zijn bloedglucose verlagende medicatie of de toediening van insuline. Doel van deze bijeenkomst is om een verdieping te geven van - de metabole verstoringen die leiden tot het ontstaan van type 2 diabetes mellitus - de cardiovasculaire complicaties - de rol van voeding, lichamelijke activiteit en medicatie bij het ontstaan en/of de behandeling van type 2 diabetes mellitus. Aan het eind van de dag worden de deelnemers verdeeld in groepen en zullen aan de hand van een specifieke casus oorzaken, complicaties en behandeling nogmaals de revue passeren. Cursusopzet Theoretische lezingen afgesloten met discussie in groepen. Doelgroep Deze bijeenkomst wordt georganiseerd door Nutrition and Toxicology Institute Maastricht (NUTRIM) en de Nederlandse Associatie voor de Studie van Obesitas (NASO) en is bedoeld voor wetenschappers en behandelaars die geïnteresseerd zijn in de onderliggende oorzaken van diabetes en de mogelijke behandelings- en preventiestrategieën. Cursusleiding E. Blaak, UM Pierre Zelissen (UMCU) Lisbeth Mathus-Vliegen (AMC/UVA) Lokatie Universiteit Maastricht, Universiteitssingel 40, K 0.673 (Maastrichtzaal). De Universiteitssingel ligt tegenover station Randwijck Kosten De kosten voor niet-nutrim promovendi / niet-naso-leden bedragen 150,--. VLAG-promovendi betalen het afgesproken tarief voor eendaagse cursussen.

p r o g r a m m a 25 november 2003 10.30 u Ontvangst met koffie in het Drielandenpunt 10.50-11.00u Inleiding 11.00-11.30u Epidemiologie van type 2 diabetes mellitus J Dekker (EMGO) Oorzaken/Complicaties van type 2 diabetes mellitus 11.30-12.00u Onderliggende pathogenetische mechanismen E. de Koning (UMCU) 12.00-12.30u Cardiovasculaire complicaties T. de Bruin (UM/AZM) 12.30-13.15u Lunchpauze Voeding en lichamelijke activiteit, medicatie 13.15-13.45u Vetinname en diabetes E.Blaak (UM) 13.45-14.15u Glykemische index en diabetes E. Feskens (RIVM) 14.15-14.45u Eiwit/aminozuurinname en diabetes L. v Loon (UM) 14.45-15.15u Lifestyle interventie en preventie van diabetes M. Mensink (UM) 15.15-15.45u Pauze 15.45-16.15u 16.15-16.45u Lichamelijke activiteit en diabetes H. Keizer (UM) Medicamenteuze behandeling van diabetes N. Schaper (AZM) 16.45-17.30u Discussie in groepen aan de hand van een casus, behandeling met dieet, lichamelijke activiteit en medicatie 17.30-18.00u Plenaire terugrapportage 18.00u Afsluiting en drankje

Aanmeldingsformulier NUTRIM / NASO / VLAG-cursus Naam en voorletters:... Instelling/bedrijf:... Capaciteitsgroep:... Postadres:...... Telefoonnummer:... E-mailadres:... Naam begeleider/promotor:... (indien van toepassing) Meldt zich aan voor de cursus Type 2 diabetes mellitus: oorzaken, gevolgen en behandeling die op 25 november 2003 plaatsvindt Insturen voor 15 november a.s. Datum Handtekening........ Cursusdatum: 25 november 2003

Universiteit Maastricht Beheersbureau NUTRIM Postbus 616 6200 MD Maastricht frankeren als briefkaart of via interne post 25 november 2003

Inlichtingen NUTRIM Yvonne Sondeijker Tel: +31 43-388 2117 Fax: +31 43-367 0286 Email: Y.Sondeijker@nutrim.unimaas.nl www.nutrim.unimaas.nl Universiteit Maastricht Theo Kuijpers/Graphic Design

Workshop The Graduate School VLAG NASO Nederlandse Associatie voor de Studie van Obesitas NU 0033 Nutrition and Toxicology Research Institute Maastricht Type 2 diabetes mellitus: oorzaken, gevolgen en behandeling 25 november 2003