Jeugdzorg in Gelderland april 2009 Inleiding Voor u ligt de eerste factsheet jeugdzorg 2009. De factsheet is gebaseerd op de actuele beleidsinformatie afkomstig van Bureau Jeugdzorg Gelderland (t/m vierde kwartaal 2008) en de Gelderse zorgaanbieders (maandcijfers t/m januari 2009). De factsheet wordt ieder kwartaal geactualiseerd. De belangrijkste ontwikkelingen en trends Instroom Het aantal aanmeldingen voor jeugdhulpverlening is licht gestegen in 2008 t.o.v. 2007 (+ 2%) terwijl het aantal indicatietrajecten (geaccepteerde cliënten) is gedaald. Minder dan 40% van het aantal aanmeldingen leidt tot een indicatie voor geïndiceerde zorg. Dit aandeel is in 2008 vrij constant. Bij de Jeugdbescherming is er een continue groei (ca 18% stijging in 2008 t.o.v. 2007) Het aantal nieuwe cliënten jeugdreclassering is met ongeveer een kwart gedaald in 2008 t.o.v. 2007. Jeugdigen in zorg Het aantal jeugdigen in zorg bij de Gelderse zorgaanbieders neemt gedurende 2008 toe met circa 16% (van 4.060 tot 4.698 per 1 januari 2009). Wanneer het aantal jeugdigen in zorg wordt afgezet tegenover het totaal aantal nul tot achttienjarigen in Gelderland blijkt dat ongeveer 1% van de jeugdigen in provinciaal gefinancierde geïndiceerde zorg is. Doorlooptijd aanmelding indicatiestelling Provincies hebben de afgelopen jaren fors ingezet op verschillende trajecten ter verbetering van de uitvoering van de indicatietaak van bureaus Jeugdzorg (o.a. doorbraaktrajecten, project Verbetering Indicatiestelling Bureaus Jeugdzorg (VIB)). In Gelderland heeft dit onder meer geleid tot een forse daling van de doorlooptijden bij indicatiestelling: van gemiddeld 138 in 2006 tot 90 dagen begin 2008. In 2008 is de doorlooptijd tussen aanmelding en indicatiestelling verder afgenomen: van 90 tot 65 dagen eind 2008. Van 95% van de eerste indicaties die in het vierde kwartaal 2008 zijn genomen, is de gemiddelde doorlooptijd van aanmelding tot eerste indicatiebesluit 51 dagen. AMK Er zijn veel inspanningen gepleegd om de doorlooptijden bij de Advies- en Meldpunten Kindermishandeling (AMK s) te verkorten, onder meer door prestatie-afspraken met Bureau Jeugdzorg Gelderland en het inzetten van de Doorbraakaanpak. De gemiddelde doorlooptijd voor aanvang van een AMK-onderzoek is teruggebracht van 15 dagen gemiddeld in 2006 naar 9 dagen eind 2008. De gemiddelde doorlooptijd van melding tot einde onderzoek ligt eind 2008 op 79 dagen.
Wachtlijsten Er is een minimale wachtlijst bij het AMK: Op 1 januari 2009 moesten er drie gezinnen langer dan 5 dagen wachten op de start van het onderzoek door het AMK. Spoedmeldingen worden onmiddellijk in onderzoek genomen. De wachtlijsten aan de voordeur van Bureau Jeugdzorg (cliënten die wachten op een eerste startgesprek) zijn eind 2008 gehalveerd in vergelijking met begin 2008. Per 1 december 2008 zijn er 100 cliënten die langer dan twee weken wachten op een eerste gesprek (was 208 op 1 januari 2008). Het grootste knelpunt doet zich voor in de regio Arnhem. Wachtlijsten bij jeugdbescherming en jeugdreclassering zijn nagenoeg afwezig. De wachtlijst (langer dan 9 weken) voor geïndiceerde jeugdzorg bedraagt per 1 januari 2009 488 wachtenden. Wachtlijst bij landelijk werkende instellingen (LWI s). Per 1 januari 2009 zijn er in totaal 64 Gelderse jeugdigen op de wachtlijst van de landelijk werkende instellingen. De provincie zet extra middelen in het kader van de deal uit en maakt prestatie-afspraken met de zorgaanbieders om het probleem van de wachtlijsten weg te werken. De ontwikkelingen grafisch weergegeven Figuur 1: Het aantal aanmeldingen bij BJz Gelderland en het vervolg hierop In totaal zijn er in 2008 bijna 9.700 aanmeldingen voor jeugdhulpverlening geregistreerd. Ongeveer 11% van de aanmeldingen in 2008 is op eigen initiatief van de cliënt. Niet alle aanmeldingen leiden tot een indicatiebesluit. Een deel van de cliënten wordt terugverwezen naar het voorliggende veld. Voor de geaccepteerde cliënten volgt een indicatietraject en een indicatietraject kan weer leiden tot een indicatiebesluit. Steeds kan een cliënt worden terugverwezen naar het lokale veld. Soms trekken cliënten zich terug omdat een andere oplossing is gevonden. In andere gevallen wordt overgestapt naar een ondertoezichtstelling of een besluit spoedeisende zorg. In 2008 zijn ca 5.500 indicatietrajecten gestart en ruim 3.500 eerste indicatiebesluiten genomen. De figuur maakt duidelijk dat BJz Gelderland haar poortwachtersfunctie voor geïndiceerde jeugdzorg adequaat vervult: minder dan 40% van het aantal aanmeldingen leidt tot een indicatie voor geïndiceerde zorg.
Figuur 2: AMK gemiddelde wachttijd en wachtenden Bij het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) Gelderland zijn in 2008 bijna 5.000 contacten geregistreerd. Bij het beroep op het AMK kan een onderverdeling worden gemaakt in adviezen, consulten en onderzoeken/meldingen. In 2008 onderzoekt het AMK 1.287 meldingen van kindermishandeling. Voor het starten van een onderzoek naar een vermoeden van kindermishandeling geldt een normwachttijd van vijf dagen. De wachtlijsten bij het AMK zijn in 2008 flink gedaald t.o.v. 2007. Per 1 januari 2009 staan er drie gezinnen op de wachtlijst. Het wegwerken van wachtlijsten bij het AMK heeft in Gelderland absolute prioriteit. Spoedmeldingen worden onmiddellijk in onderzoek genomen. Figuur 3: Gebruik van provinciaal gefinancierde jeugdzorg Het aantal jeugdigen dat gebruik maakt van de jeugdzorg in Gelderland is in de periode van 1 januari 2008 t/m 1 januari 2009 toegenomen met ca 16% (van 4.060 tot 4.698). Het aantal jeugdigen in zorg vertoont een stijgende lijn in Gelderland. Ten opzichte van januari 2007 is het aantal kinderen in behandeling zelfs met ruim een kwart gestegen. In 2008 stromen gemiddeld maandelijks 277 jeugdigen uit (d.w.z. voor deze jeugdigen is de zorg beëindigd en men staat ook niet op de wachtlijst voor een ander traject).
Figuur 4: Wachtenden geindiceerde zorg Per 1 januari 2009 zijn er in Gelderland ca 488 jeugdigen die langer dan 9 weken op de wachtlijst staan en nog geen geïndiceerde jeugdzorg hebben ontvangen. Ca 58% daarvan staat op de wachtlijst voor ambulante hulp (als zwaarste zorgvorm). Informatie en inlichtingen bij: Tanja Otte, beleidsadviseur B&S, WSC, T (026) 359 92 62, t.otte@prv.gelderland.nl Theo van Nieuwpoort, beleidsadviseur B&S,WSC, T (026) 359 92 49, g.van.nieuwpoort@prv.gelderland.nl of Angelique van Middendorp P&C, WSC T (026) 359 8102, a.van.middendorp@prv.gelderland.nl
Kerncijfers Gelderse jeugdzorg 2008 Toegang tot de jeugdzorg (BJz Gelderland) Cijfers 2008 Omvang vraag naar jeugdzorg Gelderland Cijfers 2008 Aanmeldingen JHV: 9.681 Indicatietrajecten (JHV): 5.511 Jeugdbescherming (nieuwe cliënten): 1.076 Jeugdreclassering (nieuwe cliënten): 560 Spoed Eisende Zorg (meldingen): 2.878 AMK (contacten): 4.959 Waarvan onderzoeken kindermishandeling 1.287 Aantal cliënten dat indicatiebesluit heeft ontvangen: 9.399 Aantal Besluiten Spoedeisende Zorg 564 Aantal kinderen met Jeugdbeschermingsmaatregel (31 dec 08) 2.747 OTS 320 voogdij Aantal kinderen met een of meer jeugdreclasseringsmaatregelen (31 dec 08) 920 Gebruik van provinciaal gefinancierde jeugdzorg in Gelderland Januari 2008 t/m januari 2009 Aanmeldingen jeugdigen voor geïndiceerde jeugdzorg bij Gelderse zorgaanbieders: 3.997 Uitstroom: 3.327 Aantal jeugdigen in zorg (per 1 januari 09): 4.698 Toename t.o.v. 1 januari 2008: + 16% Verdeling zorgaanspraken van cliënten in zorg per 1-1-2009 (globaal): 57% ambulant, 8% daghulp, 12% residentieel, 22% pleegzorg en 1% observatiediagnostiek Wachtlijsten in de toegang tot de Gelderse Jeugdzorg per 1-1-2009 Wachtlijst aan voordeur BJz-Gelderland Per 1 december 2008 zijn er 100 cliënten die langer dan twee weken wachten op een eerste gesprek bij BJz. Wachtlijsten bij het AMK Per 1 januari 2009 zijn er 3 gezinnen op de wachtlijst met een gemiddelde wachttijd van 9 werkdagen. Wachtlijsten bij jeugdbescherming en jeugdreclassering zijn nagenoeg afwezig. Geen wachttijden bij spoedzorg. Wachtenden voor geïndiceerde jeugdzorg Per 1 januari 09 zijn er 488 jeugdigen die langer dan 9 weken op de wachtlijst staan bij een Gelderse zorgaanbieder en nog geen geïndiceerde jeugdzorg hebben ontvangen.