Psychische stoornissen en zwakbegaafdheid of een lichte verstandelijke beperking Jannelien Wieland Psychiater Leider expertisecentrum LVB+ 1
Psychische problemen en psychische stoornissen komen heel veel voor bij mensen die zwakbegaafd zijn of een lichte verstandelijke beperking hebben. In Nederland hebben we opgeschreven wat goede zorg is voor mensen die én zwakbegaafd zijn of een lichte verstandelijke beperking hebben én psychische problemen hebben (kwaliteitsstandaard). Op die manier willen we zorgen dat ook mensen die zwakbegaafd zijn of een lichte verstandelijke beperking hebben, goede zorg krijgen als ze psychische problemen hebben. Wat ik jullie vandaag wil vertellen.. 2
Prevalentie of: hoe vaak komt het voor? 3
4
5
Generieke module Psychische stoornissen en zwakbegaafdheid of lichte verstandelijke beperking http://www.ggzstandaarden.nl 6
Richtlijnen, zorgstandaarden en generieke modules Richtlijn - Een richtlijn geeft aanbevelingen over het verbeteren van de kwaliteit van zorg. - Op wetenschappelijke onderzoeksresultaten gebaseerde inzichten en aanbevelingen waaraan zorgverleners moeten voldoen om kwalitatief goede zorg te verlenen. - Focus op een inhoudelijke beschrijving van zorg, bijvoorbeeld: welke interventie is effectief bij welke diagnose (Richtlijn voor richtlijnen, 2012). - Voor zorgverleners Zorgstandaard (stoornis specifiek) - Een zorgstandaard beschrijft vanuit het perspectief van de patiënt en zijn naasten waar kwalitatief goede zorg aan moet voldoen. - Beschrijft vooral organisatie van zorg, en afspraken over verantwoordelijkheden en taken. Generieke module (algemene thema s) 7
Ik heb psychische klachten (informatie voor mensen die niet zo goed kunnen leren)
Kernelementen van goede zorg of: Wat is nou goede zorg als je een psychische stoornis hebt en ZB of een LVB 9
Kernelementen van goede zorg: Herkennen van én de psychische klachten én de ZB/LVB én de interferentie Licht Ernstig Als er sprake is van een psychische stoornis én ZB/LVB is er altijd sprake van interferentie 10
Interferentie hangt af van. Opbouw van het intellectuele functioneren Harmonisch, disharmonisch. Opbouw van de adaptieve vaardigheden Harmonisch, disharmonisch. Verhouding intellectueel functioneren versus adaptieve vaardigheden De context De aard en de ernst van de psychische stoornis
Kernelementen van goede zorg: Multidimensionele blik Intelligentie Contextueel / systemisch onderzoek Psychologisch onderzoek 12
13
Multidimensional versus multidisciplinair (Alleen of met meerdere mensen.)
Kernelementen van goede zorg: Geprotocolleerd maatwerk Gewoon behandelen (bestaande richtlijnen en protocollen gebruiken) Máár rekening houden met het feit dat iemand ZB/LVB heeft.
Geprotocolleerd maatwerk: Aandachtspunten Wees flexibel in het gebruik van de procedure Zet een voorbereidende training in Vereenvoudig de communicatie Overweeg altijd inzet en betrokkenheid van naastbetrokkenen De bereidheid van de therapeut om zich aan te passen aan de patiënt is een basale voorwaarde voor succesvolle behandeling! 16
Kernelementen van goede zorg: Begeleiden Agogische begeleiding ter ondersteuning van de behandeling Praktische begeleiding Ondersteuning en coaching van het systeem ter ondersteuning van de behandeling 17
Maar er staan nog meer dingen in de generieke module. 18
Gezamenlijke besluitvorming 19
Organisatie van zorg Bij wie kan je terecht als je psychische problemen hebt? (Heldere verwijslijnen) Hoe moeilijk of makkelijk is éen behandelaar te krijgen? (Praktische toegang) Als je zorg op meerdere plekken krijgt.. (Samenwerking) 20
21
jwieland@cordaan.nl j.wieland@poli-plus.nl Tel.: 0611532607 24-1-2016 22