Voorzitter Mr. S.C.C.M. Potters Datum raadsvergadering 31 januari 2018 Datum voorstel Agendapunt 7 10 januari 2018 Onderwerp Uitbreiding vergoeding commissieleden De raad wordt voorgesteld te besluiten: de vrijwilligersregeling toe te passen met betrekking tot de vergoedingen die de gemeente mag geven voor werkzaamheden als commissielid, voor zover die binnen de maximaal toegestane maand- en jaarbedragen blijven Wijzigingen na presidiumvergadering en commissievergadering in blauwe tekst Inleiding In april 2016 heeft het seniorenconvent gesproken over de invulling van het fractiebudget en de vergoeding voor commissieleden. Aanleiding was de verantwoording van de fractiebudgetten en een daaruit voortvloeiende vraag of het wenselijk is dat het fractiebudget soms wordt besteed aan een extra vergoeding voor commissieleden. Bovendien verwachtte het seniorenconvent dat commissieleden beter tot hun recht zouden komen met meer taken, invloed, rechten en een ruimere vergoeding. In maart 2017 werd in het seniorenconvent afgesproken dat de bezoldiging van commissieleden en de Verordening ambtelijke bijstand en fractieondersteuning zouden worden herzien ná de verkiezingen van 2018. Het (nieuwe) presidium heeft in juni 2018 gevraagd om een ruimere beloning van de commissieleden voor inzet en betrokkenheid door middel van een vaste vrijwilligersvergoeding. Advies van het ministerie van BZK heeft uitgewezen dat - in de samenloop van het rechtspositionele en fiscale regime - de maximaal toegestane hoogte van de vergoeding die de gemeente kan toekennen aan de commissieleden het bedrag per vergadering is, zoals bepaald in het rechtspositiebesluit. Een onbelaste vergoeding kan alleen worden toegekend als is voldaan aan de voorwaarden van de vrijwilligersregeling. Beoogd effect Het presidium wil een verruiming van vergoedingen van commissieleden, niet zijnde raadsleden, waarmee de positie en waardering van commissieleden kan worden versterkt, zonder daarvoor het fractiebudget te (hoeven) gebruiken. Argumenten Uitbreiding van de vergoeding is een impuls om meer en actiever mee te doen en bij te dragen aan het raadswerk. De vergoeding is zo laag dat deze niet in verhouding staat tot de omvang en het tijdsbeslag van het werk. Door de beloning worden commissieleden gemotiveerd om bijvoorbeeld vaker aan raadsavonden mee te doen. De vrijwilligersvergoeding is een onbelaste onkostenvergoeding die vrijwilligers kunnen ontvangen wanneer zij aan bepaalde voorwaarden voldoen. Zolang de ontvangen vergoedingen de maximale normbedragen niet overschrijden, hoeven de vrijwilligers de vergoedingen niet aan de belastingdienst door te geven: zij betalen over de vergoeding geen belasting en premie volksverzekeringen. Ook de organisatie waarvoor de vrijwilliger werkt, betaalt hierover geen 1
premies werknemersverzekeringen. Met deze maatregel wil het kabinet vrijwilligerswerk stimuleren. De maxima in het rechtspositiebesluit zijn nog steeds de maxima. Deze vergoeding is normaliter belast, maar door het gebruik van de vrijwilligersregeling kan deze, mits aan de voorwaarden van de vrijwilligersregeling is voldaan, netto worden verstrekt. Deze vergoeding geldt per vergadering. Het is afhankelijk van het aantal vergaderingen welk bedrag moet worden vergoed. Is het totaal aan inkomsten per commissielid niet meer dan die 170 per maand of 1700 per jaar vanaf 2019 dan kan de vergoeding onbelast worden toegekend. Kanttekeningen en alternatieven Kanttekening: juridische grenzen Niet raadsleden die in het commissiewerk meedoen zijn geen raadslid en hebben dus andere aanspraken dan raadsleden. Artikel 96 Gemeentewet is hiervoor de bevoegdheidsgrondslag, uitgewerkt in artikel 3.4.1 van het rechtspositiebesluit decentrale politieke ambtsdragers. Voor de categorie niet gekozenen is wettelijk bepaald dat zij een vergoeding ontvangen per door hen bijgewoonde commissievergadering ter hoogte van het bedrag genoemd in de tabel behorend bij artikel 3.4.1 lid 1 rechtspositiebesluit: het zogenoemde presentiegeld. Deze is gerelateerd aan de gemeentegrootte. Daarnaast is voor hen in artikel 3.4.1 lid 2 van het rechtspositiebesluit een aantal secundaire voorzieningen voor raadsleden van overeenkomstige toepassing verklaard. Hoewel commissieleden een steeds grotere bijdrage leveren aan de totstandkoming van raadsbesluiten, is het wettelijk kader (artikelen 96 Gemeentewet en artikel 3.4.1 rechtspositiebesluit) dwingend en begrenzend. Dat er feitelijk geen ruimte is om onder de werking van artikel 3.4.1 rechtspositiebesluit uit te komen is ook te lezen in artikel 99 Gemeentewet: Buiten hetgeen hun bij of krachtens de wet is toegekend, ontvangen de leden van de raad, van een door de raad, het college of de burgemeester ingestelde commissie als zodanig geen andere vergoedingen en tegemoetkomingen ten laste van de gemeente. Alternatief: verhoging naar zwaarte en omvang van de taak Niet in het presidium maar bij de nazit van de commissievergadering is gevraagd of een alternatief op grond van het nieuwe artikel 3.4.2 van het rechtspositiebesluit mogelijk is. Een antwoord op deze vraag is gegeven in de brief n.a.v. de commissievergadering. Alternatief: uitbreiding presentiegeld Een alternatief voor het uitkeren van een (onbelaste) vergoeding is uitbreiding van de vergoeding voor commissieleden met presentiegeld op raadsavonden en voor het raadsrapporteurschap. Een beloning naar inspanning kan een motivatie zijn om bijvoorbeeld vaker aan raadsavonden mee te doen. Alternatief: vergoeden uit het fractiebudget Voorgaande jaren werden commissieleden door enkele fracties (onder de titel van fractieassistent) uit het fractiebudget betaald. Het presidium oordeelde dat dit strijd oplevert met de inhoud, strekking en geest van het eerder aangehaalde artikel 99 Gemeentewet. Ook de verordening op de ambtelijke bijstand en fractieondersteuning verzet zich hiertegen. Artikel 7 van deze verordening stelt immers dat het fractiebudget niet besteed mag worden aan uitgaven die dienen te worden bestreden uit de vergoedingen die leden ontvangen ingevolge het rechtspositiebesluit raads- en commissieleden. Alternatief: geen commissieleden maar fractie-assistenten Een ander alternatief is het aanstellen van maximaal twee fractie-assistenten per fractie die mogen meediscussiëren tot de besluitvorming plaatsheeft met 62% van de vergoeding van het raadslidmaatschap, conform het model van de gemeenteraad van Almere. De verordening van Almere lijkt niet aan de orde omdat hier sprake is van door de fractie benoemde personen, niet 2
door de raad. Er is dus geen sprake van commissieleden in de zin van het rechtspositiebesluit zoals het geval is in De Bilt. Dit model is overigens ook bedoeld voor een veel intensiever vergadermodel dan de gemeenteraad momenteel hanteert. Alternatief: in stand houden huidige situatie Alternatief is het in stand houden van de huidige situatie omdat deze situatie de bepalingen in de Gemeentewet en het rechtspositiebesluit volgt. Aanpak/ Uitvoering Na instemming met dit voorstel ontvangen commissieleden vanaf 1 januari 2019 een onbelaste vergoeding per vergadering in de zin van het rechtspositiebesluit, genoemd in de voor de gemeente geldende inwonersklasse. De vergoeding is vanaf 2019 maximaal netto 170,- per maand en kent een maximum van de fiscaal niet-belaste vrijwilligersvergoeding van netto 1700,- per jaar. Communicatie N.v.t. De nieuwe Verordening op ambtelijke bijstand en fractieondersteuning wordt direct na besluitvorming over dit voorstel aangepast en aan de raad voorgelegd. Evaluatie Voorgesteld wordt deze aanpak na twee jaar te evalueren in het presidium. Kosten, baten en dekking Het uitkeren van vergoedingen tot het maximum van de fiscaal niet-belaste vrijwilligersvergoeding brengt geen extra kosten voor de gemeente met zich mee. 3
Meegezonden bijlagen Stukken ter inzage Geheime stukken ter inzage (conform art. 25 Gemeentewet) n.v.t. n.v.t. 1. Advies van het ministerie van BZK over verruiming vergoeding commissieleden 2. Brief n.a.v. behandeling voorstel in commissievergadering 17 januari jl. Contactambtenaar: mw. T.B.W.M. van der Torre, T 030 228 9573, E t.vandertorre@debilt.nl 4
Besluit van de raad De raad van de gemeente De Bilt; gelezen het voorstel van 20 september 2018; overwegende dat de raad de mogelijkheden voor het vergoeden van niet-gekozen ondersteuners van de raadsfracties wil uitbreiden; gelet op Artikel 84, 85, 86, 96 en 97 van de Gemeentewet; artikel 14 en 15 van het Rechtspositiebesluit raads- en commissieleden; Verordening op de ambtelijke bijstand en fractieondersteuning 2014; BESLUIT: de vrijwilligersregeling toe te passen met betrekking tot de vergoedingen die de gemeente mag geven voor werkzaamheden als commissielid, voor zover die binnen de maximaal toegestane maand- en jaarbedragen blijven Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 31 januari 2018, de raad voornoemd, de griffier, de voorzitter, drs. T.B.W.M. van der Torre mr. S.C.C.M. Potters