Algemeen bestuur Vergadering 15 december 2016 Agendapunt 7 Onderwerp Evaluatie en doorontwikkeling Wmo-toezicht Korte samenvatting onderwerp: De gemeenten in Gelderland- en hebben de GGD als toezichthouder Wmo aangesteld. Eind 2015 gaf het AB de opdracht om toezicht op maatwerkvoorzieningen uit te voeren bij: - meldingen van calamiteiten en geweldsincidenten; - signalen; - nieuwe aanbieders; - aanbieders die onder (verscherpt) toezicht stonden van landelijke inspecties voordat de decentralisatie zijn beslag kreeg dan wel inmiddels onder (verscherpt) toezicht van de Wmo-toezichthouder staan. Daarnaast kreeg Wmo-toezicht opdracht om: - toezicht op algemene voorzieningen te ontwikkelen; - toetsingskader door te ontwikkelen; - samenwerking te creëren met andere Wmo-toezichthouders en met de Rijksinspecties; - deskundigheidsbevordering van toezichthouders op te zetten en intervisie te organiseren; - af te stemmen met gemeenten inzake handhaving. In bijgaande notitie is de evaluatie van de uitvoering van het toezicht op de maatwerkvoorzieningen beschreven en zijn de nog openstaande opdrachten en nieuwe vraagstukken nader uitgewerkt. De notitie is opgesteld in afstemming met de ambtelijke werkgroep Toezicht Wmo, waarin zowel Rijk van Nijmegen als Rivierenland zijn vertegenwoordigd. Uitkomsten evaluatie maatwerkvoorzieningen: Het Wmo-toezicht heeft in de eerste negen maanden van 2016 vijf meldingen van calamiteiten onderzocht, drie signaalgestuurde onderzoeken uitgevoerd en daar waar mogelijk de follow up van de verbeterplannen gemonitord. Ook zijn naar aanleiding van signalen vijf onderzoeksverkenningen uitgevoerd die uiteindelijk niet tot een signaalgestuurd onderzoek hebben geleid omdat de signalen niet voldoende zwaarwegend waren. Verder zijn zes nieuwe aanbieders onderzocht, waarvan drie volledig en drie beperkt tot een vooronderzoek. Tot slot zijn nog twee aanbieders met een toezichtverleden onderzocht waarover in de loop van 2016 ook signalen zijn ontvangen. Bovenop deze werkzaamheden heeft het Wmo-toezicht naar aanleiding van vragen van gemeenten ook diverse adviezen geformuleerd over toezicht op PGB-houders. Eén van de belangrijkste ervaringen tot nu toe is dat signaalgestuurde onderzoeken veel meer tijd vragen dan oorspronkelijk begroot. Die tijd is nodig om gemeenten een goed inzicht te kunnen geven in de situatie bij een aanbieder en om gemeenten met de bevindingen en adviezen daadwerkelijk een grondslag te kunnen bieden voor kwaliteitsverbetering, al dan niet in de vorm van handhaving. Daarnaast is in de praktijk gebleken dat andere vormen van toezicht passend zijn voor de overige categorieën om de kwaliteit te monitoren. Het Wmo-toezicht Gelderland- heeft haar werkwijze bij de diverse onderzoeken daarom verder gedifferentieerd. Deel 1 Op basis van de evaluatie van het toezicht op maatwerkvoorzieningen zijn in deel 1 drie scenario s beschreven voor de wijze waarop dit toezicht kan worden gecontinueerd en waar het bestuur een keuze uit kan maken: Scenario 1: alle uitkomsten uit de evaluatie worden verwerkt (grootste uitbreiding middelen); Scenario 2: idem aan scenario 1, maar geen onderzoek meer van nieuwe aanbieders en van aanbieders die eerder onder toezicht stonden (beperkte uitbreiding middelen en inperking van de oorspronkelijke opdracht); Scenario 3: idem aan scenario 2, maar met een maximum aan het onderzoeksverkenningen van signalen en het signaalgestuurde onderzoeken (geen uitbreiding van middelen, verdere inperking oorspronkelijke opdracht).
Deel 2 Daarnaast hebben zich in het afgelopen jaar ook nieuwe vraagstukken aangediend die eind 2015 nog niet waren voorzien. Deze vraagstukken zijn beschreven in deel 2. Voorgesteld wordt om: in een plan van aanpak op te stellen voor toezicht bij pgb-houders; kennis te nemen van de pilot in Rijk van Nijmegen samenwerking tussen Wmo-toezicht en rechtmatigheidscontrole waarbij rapporten Wmo-toezicht geraadpleegd worden voor de materiële controle. Deel 3 Tot slot is in deel 3 een onderbouwing gegeven van de noodzaak om toezicht te houden op de algemene voorzieningen, conform het bestuurlijke verzoek hiertoe in 2015. Voor het uitvoeren van het toezicht op algemene voorzieningen zijn op basis van risico-inschatting vier verschillende scenario s ontwikkeld: scenario A: toezicht op dag- en nachtopvang, crisisopvang en vrouwenopvang; scenario B: idem scenario A plus toezicht op onafhankelijke cliëntondersteuning; scenario C: idem scenario A plus toezicht op 2 algemene voorzieningen per jaar; scenario D: idem scenario A + scenario B en C (toezicht op dag- en nachtopvang, crisisopvang, vrouwenopvang, onafhankelijke cliëntondersteuning plus toezicht op 2 algemene voorzieningen per jaar). Per scenario zijn de kosten in kaart gebracht. Financiële consequenties voor e.v. jaren 1 De keuze voor een scenario bij deel 1 en deel 3 heeft financiële implicaties. Dat geldt eveneens voor de mogelijke opdracht van deel 2. Hierbij wordt er van uitgegaan dat de keuze voor een bepaald scenario c.q. opdracht voor geheel Gelderland- en geldt. Deel 1: naar aanleiding van de evaluatie van het uitgevoerde toezicht Verdeling gemeenten Scenario 1 M&M 3.521 250.025 GZ 246.504 Scenario 2 206.736 M&M 2.912 GZ 203.824 Scenario 3 Conform vastgestelde M&M 2.204 begroting ( 156.453) GZ 154.250 Voorgesteld wordt om het Wmo-toezicht voor de maatwerkvoorzieningen vanaf in te richten volgens scenario 1. Hierdoor is het Wmo-toezicht in staat om: een compleet inzicht te bieden in de kwaliteit van de Wmo-maatwerkvoorzieningen; inzicht te verkrijgen of aanbieders voldoende werken volgens de gedachte van de Wmo 2015, te weten; kantelingsgericht (bevorderen van zelfredzaamheid en participatie); kan adequaat worden ingespeeld op nieuwe ontwikkelingen en risico s; inzicht te verkrijgen in de resultaten van de door de overheid gewenste integrale aanpak (wonen, werk en gezondheid). Deel 2: Nieuwe vraagstukken Verdeling gemeenten M&M 231 Pgb-opdracht 16.400 GZ 16.169 Voorgesteld wordt om het Wmo-toezicht deze opdracht te verstrekken. Hierdoor is het Wmotoezicht in staat om in te spelen op de pgb-problematiek. 1 De financiële n per gemeente zijn voor alle scenario s/opdrachten in de bijlage toegevoegd.
Deel 3: Toezicht algemene voorzieningen Verdeling gemeenten* Scenario A M&M 1.517 107.720 GZ 106.203 Scenario B 116.666 M&M 1.643 GZ 115.023 Scenario C 136.035 M&M 1.916 GZ 134.119 Scenario D 144.981 M&M 2.042 GZ 142.939 Voorgesteld wordt om het Wmo-toezicht voor de algemene voorzieningen in te richten conform scenario D. Hierdoor is het Wmo-toezicht in staat om: een compleet inzicht te bieden in de kwaliteit van de algemene voorzieningen en de kwaliteit met aanbieders naar een hoger niveau te tillen; adequaat in te spelen op nieuwe ontwikkelingen en risico s; inzicht te verkrijgen in de resultaten van de door de overheid gewenste inzet van lichtere hulp en ondersteuning. Voorstel te beslissen: Deel 1: 1. In te stemmen met aanpassing van het Wmo-toezicht op maatwerkvoorzieningen in Gelderland- en en daarbij een keuze te maken tussen scenario 1, 2 of 3, inclusief bijbehorende financiering voor e.v. jaren. 2. Kennis te nemen van het risico dat een Wmo-toezicht onderzoek naar een grote calamiteit niet is opgenomen in de begroting van Wmo-toezicht en dat ad hoc aanvullende financieringsafspraken moeten worden gemaakt indien een dergelijk toezichtonderzoek nodig is. 3. Opdracht te geven voor het opstellen van de Beleidsregel Actieve openbaarmaking rapporten Wmo-toezicht in het eerste kwartaal. 4. Kennis te nemen van het risico van mogelijke juridische procedures als gevolg van openbaarmaking van de eindrapporten Wmo-toezicht. In dat geval zullen bijbehorende kosten worden doorberekend. Deel 2: 5. Opdracht te geven om in de eerste helft van een plan van aanpak op te stellen voor toezicht bij pgb-houders. 6. Kennis te nemen van de pilot in Rijk van Nijmegen samenwerking tussen Wmotoezicht en rechtmatigheidscontrole waarbij rapporten van het Wmo-toezicht geraadpleegd worden voor de materiële controle. Deel 3: 7. In te stemmen met het Wmo-toezicht op algemene voorzieningen in Gelderland- en en daarbij een keuze te maken tussen scenario A, B, C of D, inclusief bijbehorende financiering voor e.v. jaren.
Deel 1 Bijdrage Toezicht WMO per gemeente begroting versus scenario 1 Gelderland- Begroting 156.453 2.204 154.250 Scenario 1 250.025 3.521 246.504 Verschil 93.572 1.318 92.254 Gemeente Gelderland- 1/1/2016 Begroting Scenario 1 Verschil Beuningen 25.282 7.180 11.474 4.294 Druten 18.294 5.195 8.303 3.107 Berg en Dal 34.450 9.784 15.635 5.851 Heumen 16.434 4.667 7.459 2.791 Nijmegen 171.281 48.644 77.736 29.093 West Maas en Waal 18.425 5.233 8.362 3.130 Wijchen 40.786 11.583 18.511 6.928 Buren 26.150 7.427 11.868 4.442 Culemborg 26.617 7.559 12.080 4.521 Geldermalsen 26.307 7.471 11.940 4.468 Lingewaal 11.100 3.152 5.038 1.885 Maasdriel 24.180 6.867 10.974 4.107 Neder-Betuwe 22.559 6.407 10.238 3.832 Neerijnen 12.100 3.436 5.492 2.055 Tiel 41.600 11.814 18.880 7.066 Zaltbommel 27.570 7.830 12.513 4.683 543.135 154.250 246.504 92.254 7.759 2.204 3.521 1.318
Bijdrage Toezicht WMO per gemeente begroting versus scenario 2 Gelderland- Begroting 156.453 2.204 154.250 Scenario 2 206.736 2.912 203.824 Verschil 50.283 708 49.575 Gemeente Gelderland- 1/1/2016 Begroting Scenario 2 Verschil Beuningen 25.282 7.180 9.488 2.308 Druten 18.294 5.195 6.865 1.670 Berg en Dal 34.450 9.784 12.928 3.144 Heumen 16.434 4.667 6.167 1.500 Nijmegen 171.281 48.644 64.277 15.634 West Maas en Waal 18.425 5.233 6.914 1.682 Wijchen 40.786 11.583 15.306 3.723 Buren 26.150 7.427 9.813 2.387 Culemborg 26.617 7.559 9.989 2.429 Geldermalsen 26.307 7.471 9.872 2.401 Lingewaal 11.100 3.152 4.166 1.013 Maasdriel 24.180 6.867 9.074 2.207 Neder-Betuwe 22.559 6.407 8.466 2.059 Neerijnen 12.100 3.436 4.541 1.104 Tiel 41.600 11.814 15.611 3.797 Zaltbommel 27.570 7.830 10.346 2.516 543.135 154.250 203.824 49.575 7.759 2.204 2.912 708
Deel 2 Kwaliteitstoezicht PGB Gelderland- Kwaliteitstoezicht PGB 16.400 231 16.169 Gemeente Gelderland- 1/1/2016 Bijdrage Gemeenten Beuningen 25.282 753 Druten 18.294 545 Berg en Dal 34.450 1.026 Heumen 16.434 489 Nijmegen 171.281 5.099 West Maas en Waal 18.425 549 Wijchen 40.786 1.214 Buren 26.150 778 Culemborg 26.617 792 Geldermalsen 26.307 783 Lingewaal 11.100 330 Maasdriel 24.180 720 Neder-Betuwe 22.559 672 Neerijnen 12.100 360 Tiel 41.600 1.238 Zaltbommel 27.570 821 543.135 16.169 7.759 231
Deel 3 Wmo-toezicht algemene voorzieningen Gelderland- Bijdrage scenario A 107.720 1.517 106.203 Gemeente Gelderland 1/1/2016 Scenario A Beuningen 25.282 4.944 Druten 18.294 3.577 Berg en Dal 34.450 6.736 Heumen 16.434 3.213 Nijmegen 171.281 33.492 West Maas en Waal 18.425 3.603 Wijchen 40.786 7.975 Buren 26.150 5.113 Culemborg 26.617 5.205 Geldermalsen 26.307 5.144 Lingewaal 11.100 2.170 Maasdriel 24.180 4.728 Neder-Betuwe 22.559 4.411 Neerijnen 12.100 2.366 Tiel 41.600 8.134 Zaltbommel 27.570 5.391 543.135 106.203 7.759 1.517
Gelderland- Bijdrage scenario B 116.666 1.643 115.023 Gemeente Gelderland 1/1/2016 Scenario B Beuningen 25.282 5.354 Druten 18.294 3.874 Berg en Dal 34.450 7.296 Heumen 16.434 3.480 Nijmegen 171.281 36.273 West Maas en Waal 18.425 3.902 Wijchen 40.786 8.637 Buren 26.150 5.538 Culemborg 26.617 5.637 Geldermalsen 26.307 5.571 Lingewaal 11.100 2.351 Maasdriel 24.180 5.121 Neder-Betuwe 22.559 4.777 Neerijnen 12.100 2.562 Tiel 41.600 8.810 Zaltbommel 27.570 5.839 543.135 115.023 7.759 1.643
Bijdrage gemeenten Gelderland Bijdrage scenario C 136.035 1.916 134.119 Gemeente Gelderland 1/1/2016 Scenario C Beuningen 25.282 6.243 Druten 18.294 4.517 Berg en Dal 34.450 8.507 Heumen 16.434 4.058 Nijmegen 171.281 42.295 West Maas en Waal 18.425 4.550 Wijchen 40.786 10.071 Buren 26.150 6.457 Culemborg 26.617 6.573 Geldermalsen 26.307 6.496 Lingewaal 11.100 2.741 Maasdriel 24.180 5.971 Neder-Betuwe 22.559 5.571 Neerijnen 12.100 2.988 Tiel 41.600 10.272 Zaltbommel 27.570 6.808 543.135 134.119 7.759 1.916
Gelderland Bijdrage scenario D 144.981 2.042 142.939 Gemeente Gelderland 1/1/2016 Scenario D Beuningen 25.282 6.654 Druten 18.294 4.815 Berg en Dal 34.450 9.066 Heumen 16.434 4.325 Nijmegen 171.281 45.077 West Maas en Waal 18.425 4.849 Wijchen 40.786 10.734 Buren 26.150 6.882 Culemborg 26.617 7.005 Geldermalsen 26.307 6.923 Lingewaal 11.100 2.921 Maasdriel 24.180 6.364 Neder-Betuwe 22.559 5.937 Neerijnen 12.100 3.184 Tiel 41.600 10.948 Zaltbommel 27.570 7.256 543.135 142.939 7.759 2.042