GEMEENTE BEUNINGEN INGEKOMEN U FEB 2012

Transcriptie

1 iederl gelijk Bureau Gelijke Behandeling Gelderland Zuid GEMEENTE BEUNINGEN INGEKOMEN U FEB 2012 Arend Noorduijnstraat BK Nijmegen T (024) info@ieder1gelijk.nl Het College van Burgemeester & Wethouders van de gemeente t.a.v. dhr. S. Stevens 4 JL Kenmerk Gp Datum 22 februari 2012 Betreft Jaarlijkse Rapportage van geregistreerde discriminatieklachten Conform eisen WGA Geachte leden van het College van Burgemeester en Wethouders, Iederl Gelijk is de organisatie die, volgens afspraken gemaakt door het Veiligheidscollege Gelderland Zuid, door de 18 gemeenten in die regio is aangewezen als antidiscriminatievoorziening voor de regio Gelderland Zuid. Conform de eisen van de Wet Gemeentelijke Antidiscriminatievoorzieningen (WGA) presenteren wij u hierbij voor de tweede maal het aantal geregistreerde klachten via het Registratieformulier zoals dat is vastgesteld volgens de Regeling BZK van 10 november 2010 (nr ). Met deze door ons aangeleverde rapportage 2011 voldoet u aan de verplichting van de WGA om jaarlijks voor 1 april gegevens te verstrekken over het voorkomen van incidenten op het gebied van ervaren discriminatie en ongelijke behandeling aan de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Wij wijzen u er nadrukkelijk op dat u zélf als gemeente verantwoordelijk bent voor toezending van de gegevens vóór 1 april 2012 aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Analyse van de gegevens Uitgangpunt bij de registratie van klachten is de door de melder ervaren discriminatie. Dit kunnen zowel situaties zijn waarbij in juridische zin sprake is van discriminatie als situaties die gevoelsmatig discriminatie zijn. Meldingen worden zowel door slachtoffers zelf gedaan als door belangenbehartigers, hulpverleners en getuigen van een voorval, of komen voort uit eigen onderzoek door IederlGelijk.

2 Dit is de tweede formele rapportage die u van Iederl Gelijk ontvangt volgens de WGA. In de cijfers zijn naast de meldingen die rechtstreeks bij Iederl Gelijk zijn binnengekomen, tevens 3 CGB-zaken opgenomen die betrekking hebben op gemeenten in Gelderland Zuid, en 21 discriminatie-incidenten die voorkomen op het zaaksoverzicht van de politie Gelderland Zuid, dat ingebracht wordt op de Regionale Discriminatieoverleggen van OM, politie en Iederl Gelijk. Dit om een zo volledig mogelijk beeld te genereren van dat wat zich voordoet op het gebied van discriminatie en ongelijke behandeling in deze regio. Analyse van de aantallen meldingen Een vergelijking met cijfers uit het 2010 laat zien dat het aantal meldingen over het algemeen genomen weer een stijging vertoont (van 205 naar 241). Dit ondanks het feit dat er in 2011 door het Ministerie van Binnenlandse Zaken geen landelijke campagne meer is gevoerd waarin burgers opgeroepen worden melding te doen van discriminatie-incidenten. Er is in het overzicht van Gelderland Zuid een toename van meldingen over situaties in de regio Gelderland Zuid, die afkomstig zijn van inwoners van gemeenten buiten de regio Gelderland Zuid (19) of waarvan niet duidelijk was uit welke gemeente in Gelderland Zuid ze precies afkomstig zijn (24). In het laatste geval betreft dat dan vaak meldingen gedaan door belangenbehartigers, hulpverleners of signalen voortgekomen uit eigen signalering door Iederl Gelijk Het aantal meldingen in de stad Nijmegen is in 2011 nagenoeg gelijk gebleven. In de grotere gemeenten Tiel, Culemborg, Geldermalsen, Zaltbommel, Buren, Maasdriel en zien we een toename van het aantal meldingen, zeker als daarbij meegerekend worden de meldingen óver deze gemeenten door inwoners van andere gemeenten. Van de grotere gemeenten (> inwoners) blijft alleen de gemeente Wijchen achter met het aantal meldingen. Het aantal meldingen van en over gemeenten in de regio met minder dan inwoners blijft gering. Het is aan te bevelen de mogelijkheid (én wenselijkheid) om discriminatie te melden daar nog weer extra onder de aandacht te brengen. Wij willen er wederom nadrukkelijk op wijzen dat een toename van het aantal meldingen niet automatisch duidt op toename van het aantal discriminatie-incidenten. Het kan wel betekenen dat de bekendheid met het meldpunt Iederl Gelijk, de regionale antidiscriminatie-voorziening voor Gelderland Zuid, groter wordt. Hoe meer meldingen hoe beter de overheid en dus ook een gemeente zicht krijgt op wat er speelt in haar samenleving. Uitsluiting en discriminatie vormen bedreigingen voor het vertrouwen in en de betrokkenheid bij de samenleving. Het kabinet merkt in haar nota "Binding en Burgerschap" dan ook op: (...) Het kabinet blijft daarom strijden voor de bescherming van het gelijkheidsbeginsel dat is neergelegd in artikel 1 van onze Grondwet en komt met een aangevuld actieprogramma bestrijding discriminatie". 2

3 IederlGelijk zal ook in 2012 nadrukkelijk naar buiten treden. Wij verzoeken u als gemeente de verantwoordelijkheid te (blijven) nemen voor de bekendmaking aan uw burgers over deze (gemeentelijke) voorziening. De meldingen die daadwerkelijk binnenkomen bij IederlGelijk (of politie of CGB) zijn maar het topje van de ijsberg. Het zijn zogenaamde "platte cijfers" die geen informatie geven over frequentie, duur of impact. Daarom heeft IederlGelijk (samen met de 3 andere antidiscriminatievoorzieningen in de nieuwe politieregio Gelderland en Overijssel) in januari 2012 ook een ervaringsonderzoek laten verrichten naar het discriminatieklimaat. Het resultaat van dat onderzoek verwachten wij in maart te krijgen. Wij zullen u daarover uitgebreid informeren en een relatie leggen met de cijfers zoals wij die nu bij u hebben aangeleverd. Evaluatie WGA In 2012 zal de WGA voor de eerste maal geëvalueerd worden. Daarbij wordt onderzocht in hoeverre en op welke wijze gemeenten de taken voortvloeiend uit die wet daadwerkelijk hebben uitgevoerd, of discriminatiebestrijding geïmplementeerd is in het gemeentelijk beleid, en wat de kwaliteit is van de antidiscriminatievoorziening. IederlGelijk voert in de regio Gelderland Zuid voor de gemeente Nijmegen naast de wettelijke taken ook activiteiten uit op het gebied van preventie (voorlichting, onderzoek, beleidsadvies). In deze tijd van bezuinigingen zullen wij natuurlijk begrip moeten opbrengen voor de positie van veel gemeenten, die geen mogelijkheden zien om op dit moment meer dan de wettelijke basistaken te financieren. Wel zullen wij bij de evaluatie van de WGA daarom nadrukkelijk aandacht vragen voor het belang van (financiering van) preventie en bewustwording. Analyse van de inhoud van de meldingen Gronden: Verreweg de meeste meldingen in Gelderland Zuid betreffen wederom de grond Herkomst/kleur/ ras (105). Daarnaast zijn er met name klachten over Leeftijd (56), Geslacht (24), Seksuele gerichtheid (20) en Handicap/chronische ziekte (19). De meldingen over de gronden Leeftijd en Geslacht komen in een aantal gevallen voort uit incidentele screening door IederlGelijk van personeelsadvertenties. Opvallend is de enorme toename (bijna 4 maal zo veel als in 2010) van het aantal meldingen over Leeftijd bij mensen die op zoek zijn naar (ander) werk. Ook het aantal meldingen over Seksuele gerichtheid is 1,5 maal zo groot als het jaar ervoor. 3

4 Maatschappelijk terrein: Van de maatschappelijke terreinen waarop de incidenten betrekking hebben, is wederom de Arbeidsmarkt het meest voorkomende (zelfs 2 maal zo veel meldingen als in 2010), gevolgd door Commerciële dienstverlening, Openbare Ruimte, Horeca en Collectieve voorzieningen. Opvallende stijgers zijn hier naast Arbeid: Openbare ruimte (van 14 naar 23), Politie (van 6 naar 12) en Publieke opinie (van 3 naar 10) Wijze klachtbehandeling: Bij de keuze van wijze van klachtbehandeling speelt een rol: de aard van de klacht, de wens en verwachting van de melder en de juridische mogelijkheden. Soms wil een melder enkel het verhaal kwijt. Daarnaast geeft IederlGelijk op verzoek van cliënten een (juridische) inschatting van het incident en advies op maat hoe het probleem zelf op te lossen. Waar gewenst ondersteunt IederlGelijk bij (het in gang zetten van) procedures en aangifte doen. In de praktijk blijkt dat melders vaak gedurende het traject om diverse redenen afzien van het zetten van verdere stappen: uit angst voor represailles, om het gebeuren zo snel mogelijk te vergeten, geen motivatie om een (langdurige) procedure te voeren of de gedachte dat verdere stappen ondernemen toch geen zin heeft. Zonder toestemming van de melder onderneemt IederlGelijk geen verdere acties. Tot slot: Zoals in deze brief staat vermeld, zullen in de loop van maart de resultaten bekend worden van ons (vervolg)onderzoek naar het Discriminatieklimaat Gelderland Zuid. Ik zou het op prijs stellen om met u, of met (een vertegenwoordiging van) de gemeenteraad, over de voorliggende rapportage én het onderzoek Discriminatieklimaat in gesprek te gaan. Dit mede in het licht van de op handen zijnde eerste evaluatie van de Wet Gemeentelijke Antidiscriminatievoorzieningen. Ik zal te zijner tijd hierover contact met u opnemen. ~Met 1 Geluk 4

5 Bijlagen In de bijlagen vindt u: Een overzicht van de gegevens van de totale regio Gelderland Zuid Het Registratieformulier ingevuld met gegevens van uw gemeente Het Registratieformulier met gegevens van uw gemeente biedt informatie in tabellen via drie kolommen: Primair is dat wij u inzicht geven over de klachten van ingezetenen van uw gemeente, zowel over voorvallen in de eigen gemeente als over voorvallen elders. Daartoe dienen de eerste en tweede kolom. In de derde kolom staan de klachten van niet-ingezetenen over een voorval dat heeft plaatsgevonden in uw gemeente. Tabel 1 geeft het aantal ontvangen en in behandeling genomen klachten weer; Tabel 2 biedt zicht op het aantal klachten uitgesplitst over de verschillende discriminatiegronden; Tabel 3 toont op welke maatschappelijke terreinen deze klachten betrekking hebben; Tabel 4 geeft aan wat de aard van het voorval was; Tabel 5 is een weergave van de wijze waarop de klacht in behandeling is genomen. De cijfers geven aan dat bepaalde situaties zich voordoen waarbij discriminatie is beleefd, maar tonen niet aan hoe vaak dergelijke situaties in de samenleving voorkomen. Een klacht kan meer dan één grond betreffen, meer dan één aard hebben, op verschillende maatschappelijke terreinen spelen en er kunnen meerdere vormen van klachtbehandeling hebben plaatsgevonden. De optelling van de totalen kan daardoor dus gelijk aan maar ook groter zijn dan het totale aantal klachten. 5

6 iederl gelijk Bureau Gelijke Behandeling Gelderland Zuid Overzicht discriminatieklachten 2011 veiligheidsregio Gelderland-Zuid Tabel 1: Totaal aantal discriminatieklachten Aantal klachten Over eigen gemeente in GLD-Z Over een (andere) gemeente in GLD-Z Over overige gemeente buiten GLD-Z Over overig: Nederland, GLD-Z, Gelderland, landelijke instellingen etc Over onbekend Totaal Van ingezetenen GLD-Z Van ingezetenen van gemeente buiten GLD-Z Van overig, bv. uit GLD-Z, Gelderland, Nederland, etc. Van onbekend Totaal Hiervan zijn 4 meldingen via CGB en 21 meldingen via politie Gelderland Zuid binnengekomen. Regio Gelderland zuid

7 Tabel 2: Verdeling van aantal klachten per gemeente Gemeenten 2009 klachten ingezetenen Buren Culemborg Druten Geldermalsen Groesbeek Heumen Lingewaal Maasdriel Millingen aan de Rijn Neder-Betuwe Neerijnen Nijmegen Tiel Ubbergen West Maas en Waal Wijchen Zaltbommel 2010 klachten ingezetenen 2011 klachten ingezetenen Totaal Regio Gelderland zuid

8 Tabel 3: Uitsplitsing klachten per gemeente Klacht ingezetene over eigen gemeente Klacht ingezetene niet over eigen gemeente Klacht niet ingezetene over deze gemeente Buren Culemborg Druten Geldermalsen Groesbeek Heumen Lingewaal Maasdriel Millingen aan de Rijn Neder Betuwe Neerijnen Nijmegen Tiel Ubbergen West Maas en Waal Wijchen Zaltbommel subtotaal Over gemeente in GLD-Z Over overig/onbekend Onbekend /overig 42 1 TOTAAL Van de 58 klachten van niet ingezetenen over gemeenten in Gelderland Zuid, zijn 16 klachten afkomstig van ingezetenen uit een andere gemeente uit de regio Gelderland Zuid, 24 uit een niet nader gespecificeerde gemeente in Gelderland Zuid, en 18 uit een regio buiten Gelderland Zuid. Regio Gelderland zuid

9 Tabel 4: Verdeling klachten naar discriminatiegrond Discriminatiegrond Antisemitisme Arbeidscontract Arbeidsduur Burgerlijke staat Geslacht Godsdienst Handicap/chronische ziekte Herkomst/Kleur/Ras Leeftijd Levensovertuiging Nationaliteit Politieke overtuiging Seksuele gerichtheid (niet wettelijke) gronden Onbekend Totaal Het totale aantal in deze tabel kan afwijken van het totale aantal klachten. Een klacht kan name over discriminatie op meerdere gronden gaan, waardoor er verschil ontstaat in de twee totalen. Regio Gelderland zuid

10 Tabel 5: Verdeling van klachten naar maatschappelijke sector Maatschappelijk terrein Arbeidsmarkt Buurt/wijk Collectieve voorzieningen Commerciële dienstverlening Horeca/amusement Huisvesting Media en reclame Onderwijs Openbare ruimte Politie/Vreemdelingendienst/ OM Privé-sfeer Sport en recreatie Publieke/Politieke opinie Totaal Het totale aantal in deze tabel kan afwijken van het totale aantal klachten. Een klacht kan namelijk over discriminatie op meerdere maatschappelijke terreinen gaan, waardoor er verschil ontstaat in de twee totalen. Regio Gelderland zuid

11 Tabel 6: Verdeling van klachten naar aard Aard van de klachten Omstreden behandeling Vijandige bejegening Geweld Bedreiging Totaal Tabel 7: Wijze van Klachtbehandeling Klachtbehandeling Registratie Advies/informatie Beïnvloeding beleid Bemiddeling Bijstaan in procedures Doorverwijzing Eigen onderzoek ADB Totaal Eind 2011 waren 12 klachtbehandelingen nog niet afgerond. 5 Het totale aantal in deze tabel kan afwijken van het totaal aantal klachten. Een klacht kan over discriminatie in meerdere vormen (aard) gaan en dat verklaart het verschil. 6 Per klacht kunnen meerdere manieren van klachtbehandeling worden toegepast en geregistreerd. Regio Gelderland zuid

12 iederl gelijk Bureau Gelijke Behandeling Gelderland Zuid Registratie gemeentelijke antidiscriminatievoorziening Gemeente 2011 JÊÊfc t

13 iederl gelijk Naam antidiscriminatievoorziening Bureau Gelijke Behandeling Gelderland Zuid Rapportage ten behoeve van gemeente Jaar van registratie Totaal aantal klachten Klacht van ingezetene Over voorval Over voorval in de in andere subtotaal gemeente gemeente Klacht van nietingezetene over voorval in de gemeente Totaal Totaal Hiervan is 1 melding binnengekomen via de politie Gelderland Zuid

14 2. Discriminatiegrond 2 Klacht van ingezetene Klacht van niet- Totaal Over voorval Over voorval subtotaal ingezetene over in de in andere voorval in de gemeente gemeente gemeente Ras Antisemitisme Nationaliteit Handicap / 1 1 Chronische ziekte Leeftijd Seksuele 1 1 gerichtheid Geslacht 2 2 Arbeidsduur Arbeidscontract Vast/tijdelijk Burgerlijke staat Godsdienst 1 1 Levensovertuiging Politieke gezindheid e (nietwettelijke) gronden Onbekend Totaal Het totale aantal in deze tabel kan afwijken van het totale aantal klachten. Een klacht kan namelijk over discriminatie op meerdere gronden gaan, waardoor er verschil ontstaat in de twee totalen.

15 3. Maatschappelijk terrein Klacht van ingezetene Klacht van niet- Totaal Over Over subtotaal ingezetene over voorval in voorval in voorval in de de andere gemeente gemeente gemeente Arbeidsmarkt 3 3 Buurt/wijk Collectieve voorzieningen Commerciële dienstverlening Horeca/amusement Huisvesting Media en reclame Onderwijs Politie / OM / Vreemdelingendienst Privésfeer Publieke / politieke opinie Sport / recreatie 1 1 Openbare ruimte / publieke domein Onbekend / n.v.t. Totaal

16 4. Aard Klacht van ingezetene Klacht van niet- Totaal Over voorval Over voorval subtotaal ingezetene over in de in andere voorval in de gemeente gemeente gemeente Omstreden behandeling Vijandige bejegening Geweld Bedreiging Onbekend Totaal Klachtbehandeling 3 Klacht van ingezetene Klacht van niet- Totaal Over voorval Over voorval subtotaal ingezetene over in de in andere voorval in de gemeente gemeente gemeente Registratie Advies/informatie Beïnvloeding beleid Bemiddeling Bijstaan in procedures Doorverwijzing Eigen onderzoek ADV Totaal Per klacht kunnen meerdere wijzen van klachtbehandeling worden toegepast en geregistreerd. Daarbij kan de wijze van klachtbehandeling niet of niet volledig zijn ingevuld zijn voor de op het moment nog lopende klachten. Het totale aantal geregistreerde werkwijzen van klachtbehandeling kan om die redenen dan ook afwijken van het totale aantal klachten. 4 De werkwijze 'registratie' betekent dat de klachtbehandeling heeft bestaan uit het registreren van de klacht of melding en uit het geven van een korte reactie (telefonisch of per ).

17 Vergelijking gemeente met 2010: Gemeente Aantal Aantal klachten klachten Discriminatiegronden Klacht Ras 4 6 Antisemitisme Nationaliteit Handicap / Chronische ziekte 1 Leeftijd 2 Seksuele gerichtheid 1 Geslacht 2 Arbeidsduur Arbeidscontract Vast/tijdelijk Burgerlijke staat Godsdienst 1 Levensovertuiging Politieke gezindheid e (niet-wettelijke) gronden Onbekend Maatschappelijk terrein Klacht Arbeidsmarkt 1 3 Buurt/wijk Collectieve voorzieningen Commerciële dienstverlening 2 Horeca/amusement 3 1 Huisvesting 1 Media en reclame 1 Onderwijs 1 Politie / OM / Vreemdelingendienst 1 Privésfeer 1 Publieke / politieke opinie Sport / recreatie 1 Openbare ruimte / publieke domein 1 Onbekend / n.v.t.

18 Aard Klacht Omstreden behandeling 4 9 Vijandige bejegening 4 Geweld Bedreiging Onbekend Wijze klachtbehandeling Klacht Registratie Advies/informatie 4 5 Beïnvloeding beleid Bemiddeling Bijstaan in procedures 2 Doorverwijzing Eigen onderzoek ADV 5 De werkwijze 'registratie' betekent dat de klachtbehandeling heeft bestaan uit het registreren van de klacht of melding en uit het geven van een korte reactie (telefonisch of per ). 7