Waar gaan we heen met de trein?

Herhaling intreerede voor IRSE Nederland 28 februari 2019 Waar gaan we heen met de trein? Intreerede prof.dr. R.M.P. Goverde Hoogleraar Railway Traffic Operations and Management 9 november 2018 1

Drukte op het Nederlandse spoor Nederland Bron: NS jaarverslag 2017 Bron: KiM Mobiliteitsbeeld 2018 2

Ontwikkelingen Europees hogesnelheidsnetwerk (18000 km) > 300 km/u 270-300 km/u 240-260 km/u < 200 km/u 3

Ontwikkelingen metro Parijs metrolijn 14 Opvolgtijd 85 s Automatische treinen Sinds 1998 4

Digitalisering en automatisering Draadloze communicatie en beveiliging Automatische treinbesturing Intelligent verkeersmanagement Nauwkeurige dienstregelingen 5

Dienstregelingen 6

Dienstregelingen: tijdwegdiagram Tijd (min) 0 10 Tijdwegdiagram Utrecht Centraal - Eindhoven Time-distance diagram for corridor Ut-Ehv 20 30 40 50 60 Ut Utl Htn Cl Gdm Zbm Ht Vg Btl Bet EhbEhv Utrecht Centraal Eindhoven Intercity Sprinter Goederentrein 7

Time [min] Dienstregelingen: infrastructuurgebruik Tijd (min) 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 Blocking time diagram for route of train line 3500 60 Ut Utl Htn Cl Gdm Zbm Ht Vg Btl Bet Ehv Distance [stations] Utrecht Centraal Bloktijddiagram Utrecht Centraal - Eindhoven Eindhoven Intercity Sprinter Goederentrein 8

Time [min] Dienstregelingen: multi-criteria optimalisering 0 10 20 30 40 50 Optimale tijdligging Time-distance diagram for corridor Ut-Ehv 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 Conflictvrij spoorgebruik Blocking time diagram for route of train line 3500 Optimale spoorbezetting stations 60 Ut Utl Htn Cl Gdm Zbm Ht Vg 60 Ut BtlUtl Htn Bet Cl EhbEhv Gdm Zbm Ht Vg Btl Bet Ehv Distance [stations] Haalbaar en energiezuinig Robuust Stabiel 9

Snelheid (km/u) Treinbesturing: optimale snelheid Snelheidsprofielen Sprinter Afstand (km) Maximale snelheid Dienstregelingssnelheid Energiezuinige snelheid 10

Treinbesturing: energiezuinig rijden km/u Utrecht Centraal Den Bosch Punctuele rit Pengling Wang & Rob Goverde (TRC, 2016) 11

Treinbesturing: energiezuinig rijden km/u Utrecht Centraal Den Bosch 3,5 minuut vertraging uit Utrecht Pengling Wang & Rob Goverde (TRC, 2016) 12

Treinbesturing: Grade of Automation (GoA) GoA 1 GoA 2 GoA 3 GoA 4 Machinist Adviessysteem Automatische treinbeïnvloeding Halfautomatische treinbesturing Taken machinist wijzigen Automatische treinbesturing (machinistloos) Machinist beschikbaar bij storingen Autonoom 13

Railverkeersmanagement Conflict oplossing Rijweg instelling Conflict detectie Trein detectie Conflictvrije dienstregeling Treinbesturing Treinpositie Monitoring Reizigers informatie Reiskeuze 14

Railverkeersmanagement: voorspelling en conflictdetectie Rotterdam Den Haag Voorspeld treinverloop op 7:13 Gerealiseerd treinverloop Pavle Kecman & Rob Goverde (IEEE T-ITS, 2015) 15

Railverkeersmanagement Conflict oplossing Rijweg instelling Conflict detectie Trein detectie Conflictvrije dienstregeling Treinbesturing Treinpositie Monitoring Reizigers informatie Reiskeuze Bijsturing Storing detectie 16

Bijsturing bij versperringen Yongqiu Zhu & Rob Goverde (TRC, ingediend) 17

Treinbeveiliging 21

Treinbeveiliging: ERTMS Level 2 Cabinesignalering Treinbeïnvloeding Rijwegbeveiliging (seinhuis) ETCS baanzijde (RBC) ERTMS cabinesignalering ETCS Treinzijde Spoorvrijdetectie Balise voor ijking positie trein ERTMS: European Rail Traffic Management System ETCS: European Train Control System RBC: Radio Block Center 22

Treinbeveiliging: opvolgtijden Huidig vast bloksysteem v Remcurve Situatie vlak voor vrijgeven blok Vast blok met ERTMS Level 2 Bewegend blok (ERTMS Level 3) Virtuele koppeling 23

Integrale systeemaanpak Strategisch Tactisch Operationeel Vervoervraag Bijsturing Storingen Stuurfouten Infrastructuur ontwerp Dienstregeling optimalisering Railverkeersmanagement Beveiliging Trein besturing Trein positie Regels en processen Informatie Vertragingen Structurele vertragingen Afwijkingen Infrastructuuroverbelasting 24

Integrale systeemaanpak Optimale benutting van het spoor vraagt een integrale aanpak van Dienstregelingsplanning Railverkeersmanagement Automatische treinbesturing Digitale treinbeveiliging voor efficiënt, betrouwbaar en veilig spoorvervoer. 25

Prestaties Innovaties Adviessystemen machinisten Dienstregelingsoptimalisering Halfautomatische treinen (GoA2) Automatisch verkeersmanagement Autonome treinen(goa4) Machinistloze treinen (GoA3) Automatische bijsturing 2018 2035 Digitalisering 26

Innovaties ERTMS uitrolstrategie tot 2030 27

Onderwijs Annotatie railsystemen 28

Dankwoord 29